Η υπουργός Κλίματος και Περιβάλλοντος της Σουηδίας, Romina Pourmokhtari, ανακοίνωσε την έναρξη έρευνας για την κατάργηση της απαγόρευσης της εξόρυξης ουρανίου στη χώρα. Η κίνηση χαιρετίστηκε από την Aura Energy με έδρα την Αυστραλία, η οποία ελπίζει να εξάγει ουράνιο ως υποπροϊόν από το πολυμεταλλικό της έργο Häggån στη Σουηδία.
Στις 16 Μαΐου 2018, το σουηδικό κοινοβούλιο ενέκρινε τροποποίηση του Περιβαλλοντικού Κώδικα που απαγόρευε την εξερεύνηση και εξόρυξη ουρανίου στη χώρα. Από την 1η Αυγούστου του ίδιου έτους, δεν έχουν εκδοθεί άδειες εξερεύνησης ή εξόρυξης ουρανίου για ανάλογες αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από εκείνη την ημερομηνία.
Επί του παρόντος δεν υφίσταται εξόρυξη ουρανίου στη Σουηδία, η οποία διαθέτει έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες που παρέχουν περίπου το 30% της ηλεκτρικής της ενέργειας. Η Σουηδία εισάγει το μεγαλύτερο μέρος του πυρηνικού της καυσίμου, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εμπλουτισμού.
Η έρευνα, η οποία θα διεξαχθεί από το Υπουργείο Κλίματος και Περιβάλλοντος, θα καθορίσει ποιες αλλαγές κανόνων απαιτούνται για να καταστεί δυνατή η άρση της απαγόρευσης και να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες για την εξόρυξη ουρανίου. Επιπλέον, θα αναλύσει εάν η παραγωγή ουρανίου πρέπει να περιοριστεί αποκλειστικά στην κάλυψη αναγκών για την τροφοδότηση των πυρηνικών αντιδραστήρων με σκοπό την παραγωγή ενέργειας.
Το Υπουργείο είπε ότι σκοπός της έρευνας είναι «να αρθεί μια απαγόρευση που δε χρειάζεται». «Η εξόρυξη ουρανίου πρέπει να αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως η εξόρυξη άλλων πρώτων υλών, όπου η περιβαλλοντική εκτίμηση καθορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να επιτραπεί», σημείωσε. «Το ουράνιο εμφανίζεται συχνά μαζί με άλλα μέταλλα και σήμερα πρέπει να αφαιρείται και να αντιμετωπίζεται ως απόβλητο».
«Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος, πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση σε βιώσιμα μέταλλα και ορυκτά», είπε η Pourmokhtari. «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το ουράνιο που έχουμε, αντί να το αφαιρούμε και να το θεωρούμε απόβλητο, όπως συμβαίνει τώρα λόγω της τρέχουσας απαγόρευσης εξόρυξης ουρανίου».
Το Υπουργείο Κλίματος και Περιβάλλοντος σημείωσε ότι πάνω από το 25% των γνωστών πόρων ουρανίου της Ευρώπης βρίσκονται στη Σουηδία. «Σήμερα δεν είναι δυνατή η χορήγηση άδειας εξερεύνησης, εξόρυξης και επεξεργασίας ή περιβαλλοντικής άδειας για το ουράνιο. Η εξόρυξη ουρανίου πρέπει στο μέλλον να ελέγχεται σύμφωνα με τη σχετική περιβαλλοντική νομοθεσία, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αρθεί η ισχύουσα απαγόρευση εξόρυξης ουρανίου».
Το αποτέλεσμα της έρευνας πρέπει να είναι διαθέσιμο το αργότερο έως τις 15 Μαΐου 2024, οπότε η κυβέρνηση μπορεί να επιλέξει να προχωρήσει σε νομοθετική πρόταση στο κοινοβούλιο για την άρση της απαγόρευσης της εξόρυξης ουρανίου.
Το Νοέμβριο του 2023, το κοινοβούλιο της Σουηδίας ενέκρινε ένα νομοσχέδιο που άνοιξε το δρόμο για νέα δυναμικότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στη χώρα καταργώντας το ισχύον όριο στον αριθμό των πυρηνικών αντιδραστήρων σε λειτουργία, καθώς και επιτρέποντας την κατασκευή αντιδραστήρων σε νέες εγκαταστάσεις. Η τροποποίηση τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2024.
Η Σουηδία χρησιμοποιεί επί του παρόντος U3O8 αξίας 2,4 εκατομμυρίων λιρών ετησίως στους τρεις πυρηνικούς σταθμούς της και έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει δύο επιπλέον πυρηνικούς αντιδραστήρες έως το 2035.
Η Aura καλωσορίζει την πρωτοβουλία
Το 2019, η Aura Energy υπέβαλε αξίωση κατά της σουηδικής κυβέρνησης για αποζημίωση για την οικονομική ζημιά που προέκυψε από την απαγόρευση της εξερεύνησης και εξόρυξης ουρανίου, που θεσπίστηκε το 2018. Η εταιρεία είχε σχεδιάσει να εξάγει ουράνιο ως υποπροϊόν από το πολυμεταλλικό της έργο Häggån στη Σουηδία που της ανήκει κατά 100%.
Το Häggån, παλαιότερα γνωστό ως Storsjon, βρίσκεται στον δήμο Berg στην κομητεία Jämtland και αποτελεί μέρος ενός μεγάλου κοιτάσματος ουρανίου στην κεντρική Σουηδία. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στα μέσα του 2012 εκτιμούν ότι οι ανεκμετάλλευτοι πόροι U3O8 ανέρχονται σε 800 εκατομμύρια λίρες (307.718 tU) στο Häggån, καθιστώντας το έργο τον δεύτερο μεγαλύτερο, μη ανεπτυγμένο, πόρο ουρανίου στον κόσμο, λέει η Aura. Το ουράνιο απαντάται μαζί με μολυβδαίνιο, βανάδιο και ψευδάργυρο σε σχιστόλιθους και η Aura έχει αναφέρει αποδόσεις έως και 85% ουρανίου από δοκιμές έκπλυσης σωρού (bioheap).
Το Φεβρουάριο του 2013, η Aura ανακοίνωσε ότι είχε συμπεριλάβει την Areva Mines ως στρατηγικό εταίρο στο έργο και είχε συνάψει μια δεσμευτική συμφωνία συνεργασίας, αλλά η Areva αργότερα αποχώρησε από τη συμφωνία.
Χαιρετίζοντας την προοπτική της άρσης της απαγόρευσης εξόρυξης ουρανίου, η Aura είπε ότι το έργο Häggån έχει τη δυνατότητα να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των αναγκών της Σουηδίας σε πυρηνικά καύσιμα.
«Αυτή η ανακοίνωση είναι ένα λογικό βήμα από τη σουηδική κυβέρνηση για να επιτρέψει την εξόρυξη ουρανίου στο εσωτερικό για να εξασφαλίσει τις εσωτερικές ανάγκες σε ουράνιο, αλλά και να προχωρήσει σε εξαγωγές», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Aura Energy, Andrew Grove. «Είναι η αρχή μιας διαδικασίας που ελπίζω ότι θα οδηγήσει σε νέα νομοθεσία που όχι μόνο καθιστά δυνατή τη νόμιμη εξόρυξη ουρανίου, αλλά παρέχει επίσης μια προβλέψιμη διαδικασία αδειοδότησης για την εξόρυξη ουρανίου παράλληλα με την εξόρυξη άλλων μετάλλων».
«Ο δεδηλωμένος στόχος της σουηδικής κυβέρνησης ευθυγραμμίζεται με ορθό τρόπο με την ικανότητα εγχώριας εξόρυξης ουρανίου, μειώνοντας την εξάρτηση από το εξωτερικό και ενισχύοντας τον εγχώριο και ευρωπαϊκό ενεργειακό εφοδιασμό», πρόσθεσε. «Είναι βεβαίως σημαντικό το ουράνιο να εξορύσσεται με τρόπο που να μην απειλεί το τοπικό περιβάλλον ή την παροχή νερού, και είμαι βέβαιος ότι θα μπορέσουμε να το αποδείξουμε στο πλαίσιο της σουηδικής διαδικασίας αδειοδότησης».
Η εταιρεία σκοπεύει να υποβάλει αίτηση παραχώρησης επεξεργασίας για το έργο Häggån K1 εντός του 2024 στη Σουηδική Επιθεώρηση Μεταλλείων. Μια άδεια εκμετάλλευσης στη Σουηδία ισχύει για 25 χρόνια.
Με πληροφορίες από world-nuclear-news.org
