Η Βαλένθια της Ισπανίας είναι η «Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης» για το 2024, διαδεχόμενη το Τάλιν της Εσθονίας. Η Βαλένθια κέρδισε τον τίτλο χάρη στα επιτεύγματα της στον τομέα του βιώσιμου τουρισμού, της κλιματικής ουδετερότητας, καθώς και της δίκαιης και συμπεριληπτικής πράσινης μετάβασης.
Το σύνθημα της πόλης «Μαζί, σε αποστολή (On a mission together)» τονίζει τη σημασία των ανθρώπων στην προσπάθεια της πόλης να συνδυάσει αποτελεσματικά την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και των κοινωνικών προκλήσεων. Το 97% των κατοίκων της πόλης ζουν σε απόσταση 300 μέτρων από περιοχές αστικού πρασίνου. Η πόλη έχει επίσης αναλάβει αποδεδειγμένα τη δέσμευση να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα και να αποκαταστήσει φυσικά οικοσυστήματα, όπως αμμοθίνες και οι υγρότοποι της περιοχής Devesa. Η Βαλένθια προωθεί επίσης μια πιο υγιεινή, βιώσιμη και συμπεριληπτική παραγωγή τροφίμων μέσω του «Προγράμματος Γειτονίας και Τροφίμων».
Για να εορταστεί το επίτευγμα, πάνω από 400 δραστηριότητες και εκδηλώσεις προβλέπεται να φτάσουν σε όλους τους τομείς της πόλης, από εξειδικευμένο κοινό στη βιωσιμότητα, την παραγωγή και τις επιχειρήσεις, έως τους κατοίκους της Βαλένθια. Σκοπός είναι να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την τριπλή κρίση της ρύπανσης, της απώλειας βιοποικιλότητας και της κλιματικής αλλαγής, και να δοθεί η δυνατότητα στους ανθρώπους να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση της.
Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, Virginijus Sinkevičius, δήλωσε σχετικά: «Η Βαλένθια κέρδισε τον τίτλο της Πράσινης Πρωτεύουσας λόγω της φιλόδοξης στρατηγικής της για τη βιωσιμότητα και επειδή έχει αντλήσει διδάγματα από το παρελθόν. Εδώ και πολλές δεκαετίες, η πόλη καινοτομεί χάρη σε ένα τολμηρό κίνημα πολιτών που στηρίζει πραγματικές αλλαγές. Το πλεονέκτημα της Βαλένθια είναι οι άνθρωποί της. Η φετινή χρονιά θα αποτελέσει ευκαιρία ενίσχυσης των εμπειριών των πολιτών και ακόμα μεγαλύτερης υποστήριξης τους ώστε να κάνουν πραγματικότητα την αλλαγή που όλοι χρειαζόμαστε για ένα καλύτερο μέλλον».
Οι αρχές της πόλης συνεργάζονται με τους κατοίκους για να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα και τους περιβαλλοντικούς στόχους. Με την ιδιαίτερη έμφαση που δίνει στους ανθρώπους, συνδυάζει αποτελεσματικά τις απαντήσεις στις περιβαλλοντικές προκλήσεις με τις κοινωνικές. Αυτό έχει καταστήσει τη Βαλένθια πρωτοπόρο στη μετάβαση στη βιωσιμότητα και πηγή έμπνευσης για άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Κατά τη διάρκεια εορταστικής τελετής, η δήμαρχος της Βαλένθια, Maria José Catala, παρέλαβε την Πράσινη Βίβλο από τον Tiit Terik, αντιδήμαρχο του Ταλίν, της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023. Επιπλέον, η Βαλένθια περιλαμβάνεται στις δέκα κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις της ΕΕ το 2023 -πέντε από αυτές είναι ισπανικές πόλεις. Η πόλη έλαβε EU mission label το οποίο αναγνωρίζει τα σχέδια των πόλεων για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2030 και αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης σε δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Ποιες πόλεις έχουν λάβει το βραβείο από το 2010
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθιέρωσε το βραβείο της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης (European Green Capital Award) το 2010 για να ενθαρρύνει τις πόλεις να γίνουν πιο πράσινες και καθαρές και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Περίπου το 75% του πληθυσμού της Ευρώπης ζει σε πόλεις και αστικές περιοχές. Πολλές πόλεις διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο στη διαχείριση των κοινωνικών αλλαγών που απαιτούνται για την προστασία του περιβάλλοντος και αποτελούν βασικούς παράγοντες για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε τοπικό επίπεδο.
Το βραβείο της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης απονέμεται σε πόλεις άνω των 100.000 κατοίκων. Από το 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απένειμε τον τίτλο σε: Βίλνιους (2025), Βαλένθια (2024), Ταλίν (2023), Γκρενόμπλ (2022), Λάχτι (2021), Λισαβόνα (2020), Όσλο (2019), Ναϊμέγκεν (2018), Έσσεν (2017), Λιουμπλιάνα (2016), Μπρίστολ (2015), Κοπενχάγη (2014), Νάντη (2013), Βιτόρια-Gasteiz (2012), Αμβούργο (2011) και Στοκχόλμη (2010).
Το 2015, η ΕΕ εισήγαγε επίσης το βραβείο European Green Leaf Award για μικρότερες πόλεις ξεκινώντας από 20.000 και κάτω από 100.000 κατοίκους, με δεκαεπτά νικητές μέχρι στιγμής. Οι τίτλοι του 2024 πήγαν στη σλοβενική πόλη, Velenje, και στο Τρεβίζο στην Ιταλία. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τους νικητές να συνεργαστούν και να χρησιμοποιήσουν το έτος τίτλου τους για να δημιουργήσουν συμμαχίες.
Η προκήρυξη για τα επόμενα Βραβεία Πράσινης Πρωτεύουσας και European Green Leaf έχει προκηρυχθεί και η υποβολή αιτήσεων για τους επόμενους τίτλους βραβείων έχει προθεσμία τις 30 Απριλίου 2024. Οι ενδιαφερόμενες πόλεις μπορούν να μάθουν περισσότερα στον ιστότοπο της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης και του Leaf. Ο ιστότοπος παρουσιάζει προηγούμενους νικητές και φιναλίστ, συμπεριλαμβανομένων αξιολογήσεων εμπειρογνωμόνων, εκθέσεων κριτικής επιτροπής και ετήσιων εκθέσεων από τις νικήτριες πόλεις.
