Το μέλλον της τεχνολογίας των μεταφορών θα είναι τελικά αρκετά διαφορετικό από τη σημερινή - σχεδόν με θρησκευτικό φανατισμό - προσέγγιση του «όλα ή τίποτα» όσον αφορά στα ηλεκτρικά οχήματα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ωθούνται στην αγορά ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου γιατί πιστεύουν ότι τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs) αντιπροσωπεύουν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα προς τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Τα ηλεκτρικά οχήματα θα βοηθούσαν να απαλλαγούμε από τα ορυκτά καύσιμα, θα μείωναν τις ασθένειες και τους θανάτους που σχετίζονται με τη ρύπανση, παρέχοντας παράλληλα μια πιο ομαλή, ταχύτερη και πιο εξελιγμένη μετακίνηση.
Τίποτα από αυτά τα πλεονεκτήματα δε φαίνεται να έχει αλλάξει με τα χρόνια, ωστόσο δεν είναι πλέον απόλυτα σίγουρο ότι τα ηλεκτρικά οχήματα είναι τελείως απαλλαγμένα από τις εκπομπές άνθρακα που τόσο προσπαθούν να καταπολεμήσουν.
Το πρόβλημα δεν υφίσταται στις αστικές μετακινήσεις, όπου οι ανύπαρκτες εκπομπές από τα ηλεκτρικά οχήματα είναι πολύ ανώτερες κλιματολογικά από τις αντίστοιχες των οχημάτων με συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο τι συμβαίνει πριν καν συναρμολογηθεί το αυτοκίνητο, όπως επίσης και στο τι συμβαίνει όταν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής του.
Ο Steve Greenfield, ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Automotive Ventures, ενός ταμείου επιχειρηματικού κεφαλαίου που επικεντρώνεται στις επενδύσεις στο χώρο των μεταφορών και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου The Future of Automotive Retail, αναφέρει μερικά απογοητευτικά στοιχεία.
Ένα από τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τη σύγχρονη μπαταρία ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι το λίθιο. Η εξόρυξη του δεν είναι φιλική προς το περιβάλλον καθώς απαιτούνται περίπου 70.000 λίτρα νερού για να παραχθεί ένας μόνο τόνος λιθίου.
Περισσότερα από τους μισά αποθέματα λιθίου παγκοσμίως βρίσκονται στο «τρίγωνο του λιθίου» μεταξύ Αργεντινής, Βολιβίας και Χιλής. Μετά την εξόρυξη του, το λίθιο πρέπει να φορτωθεί σε πλοία -που εκπέμπουν ακόμα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα- με προορισμό την Κίνα, όπου κατασκευάζεται το 80% των μπαταριών ιόντων λιθίου στον κόσμο.
Οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων απαιτούν επίσης κοβάλτιο. Τα απόβλητα που παράγονται από την εξόρυξη αυτού του μετάλλου μολύνουν τόσο τον αέρα όσο και το έδαφος, οδηγώντας σε μειωμένες αποδόσεις των καλλιεργειών, μολυσμένα τρόφιμα και νερό και προβλήματα αναπνευστικής και αναπαραγωγικής υγείας. Όσον αφορά την ατμόσφαιρα, η εξόρυξη κοβαλτίου απελευθερώνει τόσο διοξείδιο του άνθρακα όσο και διοξείδιο του αζώτου.
Υπάρχει και το ανθρώπινο κόστος
Περισσότερο από το 70% του παγκόσμιου κοβαλτίου προέρχεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου υπολογίζεται ότι 200.000 ανθρακωρύχοι -συμπεριλαμβανομένων 25.000 παιδιών- εργάζονται σε μικρής κλίμακας «χειροτεχνικά ορυχεία» με μικρή επίβλεψη και ακόμη λιγότερα μέτρα ασφαλείας.
«Το κοβάλτιο είναι ένα ουσιαστικό ορυκτό για την πράσινη μετάβαση», λέει η Anneke Van Woudenberg, η οποία διευθύνει την εταιρική οργάνωση Raid, «αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε τις συνθήκες εργασίας που αμαυρώνουν το οικοσύστημα των μπαταριών ιόντων λιθίου που απαιτούνται για τα ηλεκτρικά οχήματα».
Στο άλλο άκρο του κύκλου ζωής ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, μια άλλη περιβαλλοντική καταστροφή περιμένει: τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Τα παραδοσιακά οχήματα με κινητήρες εσωτερικής καύσης, αφού συμπληρώσουν μια ορισμένη ηλικία, είτε απογυμνώνονται για ανταλλακτικά ή, εάν εξακολουθούν να είναι αξιόπιστα, στέλνονται σε αναδυόμενες οικονομίες όπου ξεκινούν μια δεύτερη ζωή.
Στην πρώτη περίπτωση, όταν ένα όχημα με κινητήρα εσωτερικής καύσης περνάει την ακμή του, ένα δίκτυο παγκόσμιων αποσυναρμολογητών είναι έτοιμο να το διαλύσει και να πουλήσει οποιαδήποτε πρώτη ύλη. Οι αποσυναρμολογητές έχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τα ηλεκτρικά οχήματα, ωστόσο, ο Greenfield λέει ότι οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι γνωστό ότι εκρήγνυνται και οι χημικές ουσίες σε αυτές μπορεί να είναι τοξικές εάν δε διαχειρίζονται βάσει διαδικασιών.
Όσο για την περίπτωση να δώσουμε στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μια δεύτερη ζωή σε αναδυόμενες αγορές, δεν υπάρχει διέξοδος αυτή τη στιγμή, μιας και σε μεγάλο μέρος της Αφρικής, της Ινδίας ή της Ασίας, τα σημεία φόρτισης είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Αν και, όπως λέει ο Yosef Abramowitz, Διευθύνων Σύμβουλος της Gigawatt Global, «Τα σημεία φόρτισης σε αυτές τις περιοχές, τα οποία θα βασίζονταν στην ηλιακή ενέργεια, θα ήταν μία πιθανή λύση» και προφανώς αναφέρεται σε μέρη όπου το ηλεκτρικό δίκτυο είναι ανεπαρκές και η αξιόπιστη παροχή καυσίμου είναι αδύνατη, έτσι κι αλλιώς.
Παρά όλα αυτά τα πολύ πραγματικά προβλήματα, σχεδόν κάθε κατασκευαστής αυτοκινήτων έχει σχέδια να φέρει επιλογές ηλεκτροκίνησης στην αγορά μέσα στα επόμενα χρόνια. Η διευθύνουσα σύμβουλος της General Motors, Mary Barra, λέει ότι η εταιρεία της θα σταματήσει να κατασκευάζει βενζινοκίνητα αυτοκίνητα μέχρι το 2035. Και η επιτυχία της Tesla είναι αδιαμφισβήτητη: τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η αποτίμηση της εταιρείας ήταν περίπου έξι φορές μεγαλύτερη από την αγοραία αξία της GM και της Ford μαζί.
Είναι κατανοητό γιατί τα ηλεκτρικά οχήματα έχουν γίνει το επόμενο μεγάλο θέμα. Οι μπαταρίες είναι μια καλά κατανοητή τεχνολογία που μπορεί να τροποποιηθεί για να παρέχει καλύτερη εμβέλεια και πυκνότητα ενέργειας, σε αντίθεση με κάτι εντελώς νέο που απαιτεί ακόμα χρόνια Έρευνας και Ανάπτυξης. Και όμως, μερικές φορές είναι περισσότερο από εμφανές ότι οι λάτρεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και οι αντίστοιχοι κατασκευαστές, επιλέγουν να αγνοούν τα ανωτέρω προβλήματα, παρέχοντας μία διαστρεβλωμένη εικόνα για το συνολικό όφελος των ηλεκτρικών οχημάτων στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δεδομένων των ανωτέρω προβλημάτων, είναι ωστόσο δίκαιο να αναφερθεί ότι τα προβλήματα με την απόρριψη και την ανακύκλωση των μπαταριών ιόντων λιθίου θα λυθούν τελικά. Επίσης, έρχονται νέες τεχνολογίες μπαταριών που θα μειώσουν την εξάρτησή μας από το κοβάλτιο.
Άλλοι τύποι καυσίμων -ιδιαίτερα το υδρογόνο- δείχνουν ικανά να παρέχουν λύσεις μετακίνησης με χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Επιπλέον, οι μόνες εκπομπές από ένα όχημα που κινείται με υδρογόνο είναι οι υδρατμοί, αν και η παραγωγή υδρογόνου παραμένει προβληματική. Η αναδιαμόρφωση του δικτύου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια θα είναι καθοριστική για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, αλλά και για τη φόρτιση των ηλεκτρικών οχημάτων.
Ας είμαστε όμως συνετοί και ας δεχτούμε ότι τα ηλεκτρικά οχήματα δεν είναι μια μαγική πανάκεια. Μπορεί να είναι η πιο άμεση και λειτουργική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε ατομικό επίπεδο, αλλά υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει. Το μέλλον της τεχνολογίας των μεταφορών θα είναι τελικά πιο διαφοροποιημένο από τη σημερινη, φανατική, προσέγγιση που θεωρεί τα ηλεκτρικά οχήματα ως τη μόνη εναλλακτική.
Με πληροφορίες από TheJerusalemPost
