Η γερμανική Aurubis φοβάται ότι χάνει πολλά εκατομμύρια δολάρια λόγω σχήματος απάτης με τη συμμετοχή του οργανωμένου εγκλήματος. Το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι η αξία του e-scrap δεν μπορεί να εκτιμηθεί οπτικά και απαιτεί εργαστηριακές δοκιμές, μια διαδικασία που φαίνεται ότι εκμεταλλεύεται το οργανωμένο έγκλημα.
Ο Tobias Kuhm, Executive Director SCM στην Aurubis, έψαχνε μέσα σε ένα σωρό -ψηλότερο από τον ίδιο- από πεταμένες πλακέτες κυκλωμάτων σε ένα γερμανικό εργοστάσιο ανακύκλωσης, όταν ανέσυρε μία ηλεκτρονική πλακέτα με χρυσές ακίδες και μεγάλα microchip, εξαιρετικά πλούσια σε πολύτιμα μέταλλα. «Μην εντυπωσιάζεστε. Γιατί στο ίδιο φορτίο, θα έχετε και πλακέτες σαν αυτές», είπε ο Kuhm, ανασύροντας από το σωρό μια παρόμοια πλακέτα, που ωστόσο μάλλον διαθέτει πολύ λιγότερα πολύτιμα μέταλλα από την πρώτη.
Ο επικεφαλής της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας στο εργοστάσιο της Aurubis στο Lünen πρόσθεσε ότι αυτό ήταν μια «πρόκληση», επισημαίνοντας τη δύσκολη διαδικασία εκτίμησης για τις ποσότητες χρυσού, αργύρου και παλλαδίου μπορεί να περιέχει ένα φορτίο ηλεκτρονικών αποβλήτων.
Τα ηλεκτρονικά απόβλητα, όπως παλιοί φορητοί υπολογιστές, τηλέφωνα και έξυπνες συσκευές, είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας, σύμφωνα με την Aurubis, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανακύκλωσης στον κόσμο, και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Ωστοσο, σε αντίθεση με τον χαλκό, ο οποίος αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του scrap συνολικού βάρους περίπου 1 εκατ. τόνων που επεξεργάζεται ετησίως η Aurubis, η αξία του e-scrap δεν μπορεί να εκτιμηθεί οπτικά και απαιτεί δειγματοληψία σε εργαστήριο, μια διαδικασία που διαφαίνεται ότι εκμεταλλεύεται το οργανωμένο έγκλημα.
Το Σεπτέμβριο 2023, η Aurubis ανέφερε έλλειμμα 185 εκατ. ευρώ σε αξία μετάλλων στα αποθέματα της, αριθμός που αναθεωρήθηκε στα 169 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο, λόγω της πιθανής συνεργασίας μεταξύ προμηθευτών του e-scrap και εργαζομένων της, ενώ τον Ιούνιο η αστυνομία είχει πραγματοποιήσει έφοδο στις εγκαταστάσεις της εταιρείας λόγω της απουσίας υλικών αξίας άνω των 20 εκατ. ευρώ.
Οι ύποπτες κλοπές προκάλεσαν σοκ στην παγκόσμια βιομηχανία μετάλλων μετά από μια σειρά άλλων σκανδάλων, με δύο διακριτές περιπτώσεις απάτης που αφορούσαν το νικέλιο και που επηρέασαν τον έμπορο μετάλλων Trafigura και την εταιρεία παροχής υπηρεσιών logistics Access World.
Στην Aurubis επικρατεί αναταραχή καθώς η, εν εξελίξει, αστυνομική έρευνα για την απάτη αναγκάζει την εταιρεία να συνεχίσει να λειτουργεί όπως πριν, χωρίς να αποκαλύπτει εσωτερικά ή εξωτερικά ποιοι είναι οι ύποπτοι υπάλληλοι ή προμηθευτές. «Είναι ένας εφιάλτης», είπε ένα άτομο με γνώση των συζητήσεων σε επίπεδο στελεχών, προσθέτοντας ότι η πιθανή ανάμειξη του οργανωμένου εγκλήματος, καθιστούσε δύσκολο να μιλήσουν όσοι γνωρίζουν τι έχει συμβεί.
«Δεν τα βάζεις με το οργανωμένο έγκλημα. Αυτοί οι τύποι ξέρουν πού μένεις, ξέρουν την οικογένεια σου και ξέρουν πότε βγάζεις βόλτα το σκύλο σου», συμπλήρωσε.
Η Aurubis επιμένει ότι τα εύρωστα οικονομικά της μπορούν να απορροφήσουν τις απώλειες, παρά το μεγάλο πλήγμα στα κέρδη και την πτώση της τιμής της μετοχής. Η εταιρεία ανέφερε πτώση 34% στα κέρδη προ φόρων στα 349 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο, ενώ οι μετοχές της έχουν υποχωρήσει 35% από το Φεβρουάριο του 2023.
Αλλά με τα ευρήματα μιας έρευνας για την απόδοση του διευθύνοντος συμβούλου Roland Haring και τριών άλλων μελών του διοικητικού συμβουλίου σε σχέση με το σκάνδαλο να αναμένονται τις επόμενες ημέρες, έχουν προκύψει διαφωνίες στο εποπτικό συμβούλιο της εταιρείας, το οποίο επιβλέπει το εκτελεστικό συμβούλιο και διορίζει τα μέλη του.
Ένα «στρατόπεδο» επικρίνει τον διευθύνοντα σύμβουλο και άλλα στελέχη του διοικητικού συμβουλίου επειδή δεν εντόπισαν έγκαιρα την απάτη, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι ο Haring έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε με τη λογική ότι ήταν αντιμέτωπος με το οργανωμένο έγκλημα.
Ο Kunal Sinha, επικεφαλής ανακύκλωσης στη Glencore, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανακύκλωσης ηλεκτρονικών αποβλήτων στον κόσμο, παραδέχτηκε ότι η βιομηχανία είναι «γνωστή για την ύπαρξη μιας άτυπης αγοράς» και το e-scrap και άλλα υλικά με υψηλά επίπεδα πολύτιμων μετάλλων, μπορεί να περάσουν από πολλά χέρια πριν φτάσουν στις εγκαταστάσεις των μεγάλων εταιρειών ανακύκλωσης.
Οι απορριπτόμενες ηλεκτρονικές συσκευές, για παράδειγμα, συνήθως συλλέγονται πρώτα από τις τοπικές αρχές ή τους κατασκευαστές, οι οποίοι στη συνέχεια τις μεταβιβάζουν σε εταιρείες που κάνουν την αποσυναρμολόγηση και τη λεγόμενη προεπεξεργασία, κατά την οποία τα υλικά τεμαχίζονται.
«Ο όγκος του e-scrap πριν φτάσει σε εμάς θα έπρεπε να είναι σημαντικός, έτσι οι προμηθευτές μας θα ήταν πιο ψηλά στην αλυσίδα αξίας», δήλωσε η COO της Aurubis, Inge Höfkens. «Η συνωμοσία μεταξύ προμηθευτών και υπαλλήλων μας για την πραγματοποίηση της απάτης, δε σημαίνει εξ ορισμού ότι αυτό το γεγονός θα πρέπει να βλάψει τον κλάδο στο σύνολο του».
Ωστόσο, η προσφορά αποβλήτων με υψηλές ποσότητες πολύτιμων μετάλλων αναμένεται να αυξηθεί, σύμφωνα με το Sustainable Cycles Programme, το οποίο αποτελεί μέρος του Ινστιτούτου Εκπαίδευσης και Έρευνας των Ηνωμένων Εθνών (Unitar).
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκαν το 2020, λιγότερο από το 20% των 53 εκατ.ν τόνων ηλεκτρονικών ειδών που απορρίπτουν ετησίως οι άνθρωποι παγκοσμίως -ισοδύναμο με το βάρος 440 μεσαίου μεγέθους κρουαζιερόπλοιων- φτάνει σε εταιρείες ανακύκλωσης, με τα υπόλοιπα είτε να γεμίζουν τα συρτάρια των ανθρώπων ή να καταλήγουν σε χωματερές ή να διακινούνται μέσω παράνομων καναλιών.
Ο Sinha υποστήριξε ότι υπάρχει «τόσο μεγάλο περιθώριο» για χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ινδία και η Βραζιλία να εφαρμόσουν κατάλληλη νομοθεσία για να αυξήσουν τα παγκόσμια ποσοστά συλλογής ηλεκτρονικών αποβλήτων, τα οποία, επί του παρόντος, κυμαίνονται από σχεδόν μηδενικά έως 15%, σύμφωνα με την Global E-waste Statistics Partnership. Φυσικά, καθώς τα ποσοστά συλλογής αυξάνονται, υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθεί και το ενδιαφέρον για τον κλάδο από απατεώνες και εγκληματίες.
Η Tess Pozzi, επικεφαλής δημοσίων υποθέσεων στη γαλλική εταιρεία ανακύκλωσης Derichebourg Environnement, είπε ότι η εγκληματική δραστηριότητα στο χώρο της ανακύκλωσης παρακολουθούνταν πιο στενά από τις αρχές επιβολής του νόμου. Ωστόσο, η αστυνομία επικεντρώνεται όλο και περισσότερο σε δραστηριότητες που σχετίζονται με το εμπόριο φαρμάκων και ζώων και όχι στο e-scrap, πρόσθεσε η Pozzi, η οποία είναι επίσης πρόεδρος του κλάδου ηλεκτρονικών αποβλήτων της Euric, της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας εταιρειών ανακύκλωσης. «Οι ανακυκλωτές εξακολουθούν να είναι θύματα κλοπής. Η έκταση του φαινομένου είναι πραγματικά υποτιμημένη».
Με πληροφορίες από ft.com
