Όπως χαρακτηριστικά έχει αναφερθεί για το λίθιο, ο κόσμος οδεύει προς «το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην ιστορία». Σε αυτό το πλαίσιο, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Snow Lake Lithium, Philip Gross, περιγράφει τα σχέδια της εταιρείας του να ανοίξει το πρώτο στον κόσμο πλήρως ηλεκτρικό ορυχείο λιθίου στον Καναδά.
Το σημαντικότερο μέρος της προσπάθειας για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 βασίζεται στις μπαταρίες αλλά είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρχει αρκετό λίθιο για να κατασκευαστεί το σύνολο των μπαταριών που απαιτούνται. Υπάρχει πολύ λίθιο σε μορφή αποθεμάτων, αλλά η παραγωγή του δεν επαρκεί, και ενώ όλοι αναμένουν τα ηλεκτρικά οχήματα να κυριαρχήσουν στην αγορά αυτοκινήτων, οι αριθμοί φαίνονται ιδιαίτερα ανησυχητικοί. Ακόμη και αν μέχρι το 2030 όλα τα υπάρχοντα ορυχεία λιθίου συνεχίσουν να παράγουν και εκείνα που βρίσκονται υπό ανάπτυξη μπουν σε παραγωγική φάση, θα εξακολουθήσει να μην υπάρχει αρκετό λίθιο, έστω για να καλύψει το ήμισυ της προβλεπόμενης ζήτησης.
«Όποιος δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος του προβλήματος, απλά εθελοτυφλεί», λέει ο Gross, εμφανώς προβληματισμένος. «Η ζήτηση των καταναλωτών για ηλεκτρικά ηλεκτρικά οχήματα είναι ήδη πολύ μεγάλη. Έχουμε μια νέα γενιά που επιτέλους συνειδητοποιεί τα περιβαλλοντικά ζητήματα και θέλει να αναλάβει δράση. Αυτοί οι άνθρωποι, ήδη βάζουν τα ονόματά τους σε λίστες αναμονής δύο ετών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, πληρώνουν την προκαταβολή και περιμένουν κυριολεκτικά χρόνια για να παραλάβουν τα αυτοκίνητά τους. Και αυτό είναι η κορυφή του παγόβουνου, επειδή όλα τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που βλέπετε τώρα είναι στην υψηλή τιμολογιακή κλίμακα, αυτοκίνητα των 50-60.000$ κατ’ ελάχιστο. Μπορείτε να φανταστείτε πως θα επηρεαστεί η ζήτηση όταν οι τιμές πέσουν στο μισό;».
«Οι καταναλωτές πιέζουν αφόρητα τους κατασκευαστές», αναφέρει ο Gross, «έτσι οι κατασκευαστές οχημάτων πιέζουν τους κατασκευαστές μπαταριών. Και αυτοί λένε εντάξει, θα φτιάξουμε ακόμα ένα εργοστάσιο για εσάς. Δεκατρία ή 14 γιγα-εργοστάσια είναι επί του παρόντος υπό κατασκευή στη Βόρεια Αμερική. Και δεν υπάρχει πρώτη ύλη να τροφοδοτήσει αυτά τα εργοστάσια. Πρόκειται για μια τεράστια, οργανική αύξηση της ζήτησης που δεν υπήρχε πριν από τρία ή πέντε χρόνια. Είναι ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης και δεν υπάρχει τρόπος να διορθωθεί τώρα, εκτός ζητήσετε πρώτες ύλες από την Κίνα. Ωστόσο, η Κίνα δεν ενδιαφέρεται να προμηθεύσει άλλες χώρες με λίθιο ή μπαταρίες εφόσον στοχεύει να κυριαρχήσει στην αυτοκινητοβιομηχανία».
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος των γνωστών αποθεμάτων λιθίου στον κόσμο βρίσκεται στην Αυστραλία και στη Νότια Αμερική, οι κινεζικές επιχειρήσεις κατέχουν μεγάλα μερίδια στις περισσότερες από τις δραστηριότητες εξόρυξης. Πάνω από τα δύο τρίτα της παγκόσμιας επεξεργασίας λιθίου πραγματοποιείται στην Κίνα και η Κίνα παράγει περίπου το 80% των μπαταριών του κόσμου. Τα ορυχεία λιθίου χρειάζονται τουλάχιστον μια δεκαετία για να λειτουργήσουν. συνεπώς υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες για τις δυτικές οικονομίες να καλύψουν το χάσμα εγκαίρως μέσω εγχώριας παραγωγής.
Η κινεζική κυβέρνηση γνωρίζει καλά τις επιπτώσεις της έντονης αστικής ρύπανσης ήδη από 2010 και είχε την προνοητικότητα να λάβει έγκαιρες κα τολμηρές αποφάσεις, να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό σε έργα ηλεκτροδότησης και να κλειδώσει την αλυσίδα εφοδιασμού για λίθιο, κοβάλτιο, νεοδύμιο και άλλα κρίσιμα μέταλλα. Τώρα γίνεται φανερό ότι είμαστε σε ένα σημείο όπου η κυριαρχία της Κίνας στην παραγωγή και επεξεργασία αυτών των πρώτων υλών αποτελεί απειλή σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας για χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
«Κανείς δεν ενδιαφερόταν για το λίθιο για δεκαετίες», λέει ο Gross. «Οι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν σε κεραμικά και σε ορισμένα φαρμακευτικά προϊόντα και αυτή ήταν ολόκληρη η αγορά. Τα αποθέματα λιθίου στην περιοχή Snow Lake ανακαλύφθηκαν στη δεκαετία του 1930 και ήταν μια τεράστια απογοήτευση γιατί απλά το μέταλλο δεν ήταν ο χρυσός. Οι έρευνες συνεχίστηκαν, ελπίζοντας απεγνωσμένα να ανακαλυφθεί χρυσός. Κανείς στην ιστορία του κόσμου δεν μπήκε ποτέ, έως πρόσφατα, στον κόπο να ψάξει για λίθιο. Δεν ξοδεύτηκαν χρήματα για αυτό, ούτε χρήματα για την ανάπτυξη σχετικών εμπορικών οικοσυστημάτων. Αν βγάλεις το λίθιο από τη γη στη Βόρεια Αμερική, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα με αυτό εκτός και αν το στείλεις στην Κίνα».
Έτσι, καθώς η εκμετάλλευση της Snow Lake Lithium προσπαθεί να δημιουργήσει το πρώτο πλήρως ηλεκτρικό ορυχείο λιθίου στον κόσμο για να εξάγει αυτό το μέταλλο από το έδαφος και να το επεξεργαστεί, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τον κορεατικό γίγαντα μπαταριών LG, ο οποίος σχεδιάζει μια μονάδα επεξεργασίας σε κοντινή απόσταση από το ορυχείο, που θα μετατρέπει τον εξορυσσόμενο spodumene σε λίθιο ποιότητας για χρήση σε μπαταρίες, έτοιμο για τα γιγαεργοστάσια. Και έτσι ξεκινά μια νέα αλυσίδα εφοδιασμού μπαταριών λιθίου στη Βόρεια Αμερική.
Η περιοχή Snow Lake, έκτασης 55.000 στρεμμάτων, βρίσκεται περίπου 400 μίλια βόρεια του Winnipeg και το εργοστάσιο της LG χωροθετείται σε ιδανική θέση για να μεταφέρει προϊόν στις κεντρικές ΗΠΑ και σε κάθε μεγάλο κατασκευαστικό κέντρο μέσω σιδηροδρόμου. Με μόλις το 1% της έκτασης να έχει εξερευνηθεί, η Gross λέει ότι η εταιρεία αναμένει να προμηθεύει περίπου 160.000 τόνους spodumene 6% ετησίως, εκκινώντας την παραγωγή το 2025 ή το 2026.
Η εταιρεία αναφέρει ότι η εκμετάλλευση θα είναι περιβαλλοντικά φιλική και εφόσον δεν πρόκειται για εξαγωγή λιθίου από άλμη δεν υπάρχει πιθανότητα μόλυνσης των υπογείων νερών και των αποθεμάτων πόσιμου νερού.
Ο Gross λέει: «Εξάγουμε το πέτρωμα από το έδαφος, το οδηγούμε σε κύκλωμα θραύσης και άλεσης και εξάγουμε το λίθιο. Αυτή τη διαδικασία, καλώς ή κακώς, την κάνουμε εδώ και χιλιάδες χρόνια, δηλαδή την γνωρίζουμε καλά και και μπορούμε να μετριάσουμε τις οποιεδήποτε επιπτώσεις».
«Είμαστε πολύ τυχεροί με την τοποθεσία που έχουμε επιλέξει», συνεχίζει, «όχι μόνο επειδή πρόκειται για μια καλά εδραιωμένη περιοχή εξόρυξης με διαθέσιμο εργατικό δυναμικό και μια πολιτειακή κυβέρνηση που κατανοεί τη σημασία της εξόρυξης, αλλά και επειδή η Manitoba είναι μια περιοχή με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο 99%. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αν οδηγείς ένα ηλεκτρικό όχημα, κατά κάποιο τρόπο, κάνεις περισσότερο κακό στο περιβάλλον λόγω της εξόρυξης των πρώτων υλών από ότι αν οδηγούσες ένα βενζινοκίνητο όχημα. Αυτό δεν ισχύει γιατί αν καταναλώσεις ένα λίτρο βενζίνη αυτό μετατρέπεται σε μη ανακτήσιμες εκπομπές άνθρακα. Αντιθέτως, σχεδόν όλα τα μέρη μιας μπαταρίας μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν εφόσον υπάρχουν κατάλληλες διαδικασίες ανακύκλωσης. Και είναι πλέον δυνατό να επιτύχουμε εξόρυξη με τρόπο ουδέτερο ως προς τις εκπομπές άνθρακα, υπεύθυνα και βιώσιμα. Θεωρώ ότι στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον ό,τι αγοράζεις θα συνοδεύεται από ένα αποτύπωμα άνθρακα, όπως οι θερμίδες σε μια μπάρα σοκολάτας. Επομένως, δεν μπορούμε να κάνουμε συμβιβασμούς όσον αφορά στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, είναι δική μας ευθύνη».
Η Snow Lake Lithium συνεργάζεται με τη σουηδική εταιρεία Epiroc, η οποία θα προμηθεύσει τον πλήρως ηλεκτρικό εξοπλισμό εξόρυξης για την εκμετάλλευση.
«Εάν πηγαίναμε σε παραγωγή σήμερα», λέει ο Gross, «ο εξοπλισμός που χρειαζόμαστε δεν είναι διαθέσιμος ακόμα. Είναι υπό ανάπτυξη. Είμαστε αρκετά βέβαιοι ότι θα τηρηθούν τα σχετικά χρονοδιαγράμματα. Αλλά υπάρχουν πολλές προκλήσεις μπροστά, τίποτα δεν είναι απλό. Στον Καναδά το χειμώνα, η θερμοκρασία φτάνει στους -35 η -40 oC. Αυτές οι ειδικές συνθήκες απαιτούν πολλές δοκιμές για να πιστοποιηθεί ότι οι μπαταρίες θα λειτουργούν με βέλτιστο τρόπο».
Σύμφωνα με το σχεδιασμό, η εταιρεία θα προμηθεύει τη Βόρεια Αμερική με αρκετό λίθιο για την παραγωγή 500.000 ηλεκτρικών οχημάτων ανά έτος, αριθμός που παραμένει μικρός σε σχέση με τα περίπου 17 εκατ. οχήματα που πωλούνταν πριν την έλευση της πανδημίας. Η καταναλωτική τάση για την απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων μόνο αυξάνεται και αναμένεται αυτή η αύξηση να είναι ακόμα πιο απότομη τα επόμενα χρόνια.
«Το πραγματικό πρόβλημα στην αγορά λιθίου», λέει ο Gross, «δεν θα γίνει εμφανές μέχρι το 2025 ή 2026. Κοιτάξτε μόνο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το 2021, πωλήθηκαν 6,5 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα παγκοσμίως, δηλαδή διπλάσιος αριθμός σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ας πούμε ότι φέτος θα είναι 10 εκατομμύρια. Δεν είναι πολλά αυτοκίνητα ακόμα, αλλά είμαστε στο σημείο που βλέπεις τη ζήτηση να διπλασιάζεται χρόνο με το χρόνο. Υπάρχει μία τεράστια αύξηση στη ζήτηση που θα εξελίσσεται από το 2025 περίπου, όπου αρχίζει να έχει ισχύ η σχετική νομοθεσία, οι εταιρικοί στόλοι θα αρχίσουν να εξηλεκτρίζονται, οι κατασκευαστές θα αρχίσουν να λανσάρουν νέες και πιο προσιτές σειρές οχημάτων και η υποδομή θα αναπτυχθεί για να υποστηρίξει πιο ευρεία χρήση ηλεκτρικών οχημάτων. Τότε είναι που πρόκειται να γίνουν τα πράγματα δύσκολα».
Η καθυστερημένη ένταξη της Βόρειας Αμερικής στην εφοδιαστική αλυσίδα λιθίου που υποστηρίζει την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για την αυτοκινητοβιομηχανία της, εάν δεν μπορέσει να πάρει τα χέρια της σε αρκετές πρώτες ύλες για να ανταγωνιστεί το μεγάλο όγκο φθηνών, υψηλής ποιότητας κινεζικών εισαγωγών. Και η εκμετάλλευση στο Snow Lake αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αποφυγή των σχετικών κινδύνων.
Με πληροφορίες από newatlas.com
