Χαλκός, νικέλιο, κοβάλτιο και αλουμίνιο «έρχονται με φόρα» και στην Ελλάδα - Μέρος Β

Οι μεταλλοφορίες χαλκού αναφέρονται σε διάφορους κοιτασματολογικούς τύπους που ο καθένας τους απαντάται σε συγκεκριμένο γεωτεκτονικό περιβάλλον. Ιστορικά, τα πιο πολλά μεταλλεία χαλκού στον κόσμο συνδέονται με πορφυρικά κοιτάσματα μεγάλου αποθεματικού δυναμικού αλλά χαμηλής περιεκτικότητας (high volume-low grade), που κατά κύριο λόγο εξορύσσονται επιφανειακά. Συνήθως περιέχουν μεταξύ 0,4 και 1% χαλκό σε συνδυασμό με μικρότερες συγκεντρώσεις άλλων μετάλλων, όπως το μολυβδαίνιο, ο άργυρος και ο χρυσός. Τα ιζηματογενή κοιτάσματα χαλκού είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός τύπος, σε ποσοστό περίπου 25% των εντοπισμένων στον κόσμο (Σχήμα 1, 2 και 3) [34-35].

Άλλοι τύποι κοιτασμάτων χαλκού είναι τα ηφαιστειογενή συμπαγή θειούχα (Volcanogenic massive sulfide- VMS), που γενετικά συνδέονται με υποθαλάσσια υδροθερμικά συστήματα, αυτά του οξειδίου σιδήρου-χαλκού-χρυσού (Iron oxide-copper-gold, IOCG), και τα κοιτάσματα skarn που σχηματίζονται με την αντικατάσταση ανθρακικών κυρίως ορυκτών από θειούχα ορυκτά χαλκού [34]. Τα δύο πιο επικρατέστερα μεταλλεύματα είναι αυτά των θειούχων και οξειδίων ορυκτών χαλκού, με το θειούχο μετάλλευμα χαλκοπυρίτη να αποτελεί περίπου το 50% της παραγωγής χαλκού.

Σε κάθε περίπτωση, παρά το γεγονός ότι η θειούχος μεταλλοφορία έχει την κύρια παραγωγική αξία, οι δευτερογενείς ζώνες οξείδωσης που καλύπτουν πολλά κοιτάσματα χαλκού μπορούν και αυτές να προσθέσουν σημαντική οικονομική δυναμική στην εκμεταλλευσιμότητα ενός μεταλλευτικού έργου. Η ποιότητα ενός κοιτάσματος, σε σχέση με την περιεκτικότητα του σε χαλκό, αποτελεί σημαντική παράμετρο για τη μεταλλευτική του αξία. Τα περισσότερα μεταλλεύματα περιέχουν σχετικά μικρές συγκεντρώσεις χαλκού, που σε σχέση με το παρελθόν τείνουν ολοένα και χαμηλότερες.

Τα γνωστά αποθέματα χαλκού της ΕΕ υπολογίζονται περίπου σε 70-71 εκατ. τόνους και βεβαιωμένα αποθέματα χαλκού σε 26,5 εκατ. τόνους, ποσότητες που αποτελούν το 3,5 και 3,0% των παγκόσμιων γνωστών και βεβαιωμένων αποθεμάτων, αντίστοιχα [36]. Το μεγαλύτερο απόθεμα χαλκού στην Ευρώπη βρίσκεται στα ιζηματογενή κοιτάσματα Kupferschiefer στη νότια Πολωνία και στη ΝΑ Γερμανία.

Τα πολωνικά κοιτάσματα Kupferschiefer καλύπτουν περίπου το 52% των γνωστών αποθεμάτων της ΕΕ και το 76% των βεβαιωμένων αποθεμάτων. Ανά τύπο κοιτάσματος, τα πορφυρικά κοιτάσματα χαλκού αντιπροσωπεύουν το 25% και 13% της ΕΕ, αντίστοιχα, και τα ηφαιστειογενή κοιτάσματα το 14% των γνωστών και το 4% των βεβαιωμένων αποθεμάτων.

Μεταξύ των αποθεμάτων χαλκού σε σχέση με τα ενεργά μεταλλεία, τα τέσσερα μεγαλύτερα βρίσκονται στην Πολωνία, όπου βρίσκονται και τα έξι μεγαλύτερα κοιτάσματα. Το μεγαλύτερο πορφυρικό κοίτασμα είναι το μεταλλείο Aitik στη Σουηδία (Σχήμα 4), με το 5ο μεγαλύτερο δυναμικό απόθεμα και τον 13ο μεγαλύτερο βεβαιωμένο απόθεμα στην ΕΕ. Αποθέματα μεγαλύτερα από εκείνα του Aitik (δηλαδή >1,5 εκατ. τόνους χαλκού), αλλά μικρότερα σε συνολική πλουτοπαραγωγικότητα χαλκού (το σύνολο του Aitik είναι 4,3 εκατ. τόνοι χαλκού), χωρίς συγκεκριμένη αναφορά σε βέβαια απόθεματα, περιλαμβάνουν τα πορφυρικά Bucium-Tarnita (Μολδαβία), Noua, Roşia Poieni (Ρουμανία), Laver (Σουηδία) και Recsk (Ουγγαρία), το ιζηματογενές, τύπου Kupferschiefer KSL (Γερμανία), και το ηφαιστειογενές MATSA (Ισπανία). Αυτά έχουν αποθέματα μεταξύ 1,7–2,4 εκατ. τόνους χαλκό.

Το πορφυρικό κοίτασμα χαλκού Σκουριών στην Ελλάδα και το σχιστολιθικό στο μεταλλείο Terrafame στη Φινλανδία, ανήκουν επίσης στα αποθεματικά μεγέθη των 2 εκατ. τόνων μεταλλικού χαλκού, με βεβαιωμένα αποθέματα 0,87 εκατ. και 0,74 εκατ. τόνων, και δυναμικά αποθέματα 1,4 εκατ. και 1,3 εκατ. τόνων, αντίστοιχα. Υπάρχει επίσης μεγάλη δυνατότητα για πρόσθετα αποθέματα χαλκού στο περιβάλλον ενεργών και μη ενεργών μεταλλευτικών περιοχών που παραμένουν ανεκμετάλλευτα.

Στη Φινλανδία, έχει υπολογιστεί ότι ανεξερεύνητες περιοχές με τα χαρακτηριστικά αυτά, υπάρχει 50% πιθανότητα να περιέχουν 9.700.000 τόνους χαλκού [37]. Παρόμοιου αποθεματικού δυναμικού, αν όχι μεγαλύτερο από αυτό στη Φινλανδία, προβλέπεται επίσης στη Βουλγαρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Ρουμανία, την Ισπανία και τη Σουηδία, και μάλλον μικρότερου στην Κύπρο, την Τσεχία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία και τη Σλοβακία. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Βουλγαρία, Ουγγαρία και Ρουμανία όπου υπάρχει σημαντική δυνατότητα για μεγάλα πορφυρικά κοιτάσματα.

Τα παγκόσμια δυναμικά αποθέματα νικελίου υπολογίζονται σε 300 εκατ. τόνους, εκ των οποίων το 60% αντιστοιχεί σε κοιτάσματα λατερίτη και το 40% σε κοιτάσματα μαγματικού θειούχου μεταλλεύματος (Σχήμα 5) [15], ενώ σύμφωνα με το USGS τα βεβαιωμένα αποθέματα ανέρχονται σε 95 εκατ. τόνους [40]. Οι συγκεντρώσεις νικελίου των θειούχων μεταλλευμάτων, που είναι η κύρια πηγή εξορυσσόμενου νικελίου επί του παρόντος, κυμαίνονται από 0,15% έως περίπου 8% νικέλιο, αλλά το 93% των γνωστών κοιτασμάτων είναι στην περιοχή 0,2-2% νικελίου [38].

Το πιο σημαντικό ορυκτό θειούχου νικελίου είναι ο πεντλαδίτης, ο οποίος απαντάται κυρίως σε βασικά-υπερβασικά πετρώματα. Τα λατεριτικά μεταλλεύματα, με μέση περιεκτικότητα σε νικέλιο 1-1,6%, σχηματίζονται σε (υπο)τροπικές συνθήκες διάβρωσης υπερβασικών πετρωμάτων. Τα κύρια ορυκτά τους που περιέχουν νικέλιο, είναι ο γαρνιερίτης (γενική ονομασία για τα υδροπυριτικά ορυκτά νικελίου-μαγνησίου) και ο νικελιούχος λιμονίτης, που απαντώνται στη Νέα Καληδονία (Γαλλία), την Ινδονησία, την Κολομβία και την Ελλάδα. Υπάρχουν 3 τύποι λατεριτικών σχηματισμών, ο λιμονιτικός τύπος, ο πυριτικός και ο τύπος οξειδίου, που αντιστοιχούν σε διαφορετικούς ορίζοντες (στρώσεις) των νικελιούχων αποθέσεων. Ο πυριτικός έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε νικέλιο (περίπου 1,8-2,5%).

Παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% των παγκόσμιων κοιτασμάτων νικελίου, τα λατεριτικά μεταλλεύματα αποτελούν μόνο το 40% της τρέχουσας παγκόσμιας παραγωγής. Με ετήσια παραγωγή 54.000 τόνους (2016-2020), η ΕΕ αντιπροσώπευε το 2% της παγκόσμιας παραγωγής εξόρυξης νικελίου. Η Φινλανδία απέδωσε πάνω από το 66% της παραγωγής της ΕΕ (38.000 τόνοι), ακολουθούμενη από την Ελλάδα (33%/18.000) και την Πολωνία (1%/723 τόνοι).

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων EGDI/Minerals4EU, ορισμένες έρευνες για το νικέλιο πραγματοποιήθηκαν στη Γροιλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Πορτογαλία, την Πολωνία, την Ουκρανία και το Κοσσυφοπέδιο [39]. Σημαντικά αποθέματα νικελίου βρίσκονται στο θαλάσσιο πυθμένα όπου σχηματίζουν κονδύλους μαζί μαγγάνίο. Η μείωση στον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων θειούχου σε παραδοσιακές περιοχές εξόρυξης έχει οδηγήσει την κοιτασματολογική έρευνα σε πιο δύσκολες τοποθεσίες όπως η ανατολική-κεντρική Αφρική και η Υποαρκτική.

Το USGS αναφέρει πάνω από 95 εκατ. τόνους παγκοσμίως γνωστών αποθεμάτων νικελίου (USGS, 2022). Τα παγκόσμια βεβαιωμένα αποθέματα αναφέρονται σε μεγάλο βαθμό στην Ινδονησία, τη Βραζιλία και την Αυστραλία.

Το κοβάλτιο αποτελεί δευτερεύον συστατικό/παραπροϊόν, με οικονομικές συγκεντρώσεις των ορυκτών του να εντοπίζονται σε συγκεκριμένους κοιτασματολογικούς τύπους όπως είναι, τα στρωματόμορφα ιζηματογενή κοιτάσματα θειούχων και οξειδίων χαλκού-κοβαλτίου, με τα πιο σημαντικά κοιτάσματα να βρίσκονται στη ζώνη χαλκού της Κεντρικής Αφρικής (0.1–0.4% κοβάλτιο), τα μαγματικά κοιτάσματα θειούχων νικελίου-χαλκού-κοβαλτίου-πλατινοειδών στη Ρωσία, Καναδά και Αυστραλία (0.1% κοβάλτιο), τα λατεριτικά κοιτάσματα (0.05–0.15% κοβάλτιο), τα υδροθερμικά και ηφαιστειογενή κοιτάσματα, όπου το κοβάλτιο είναι υποπροϊόν της εξόρυξης πολυμεταλλικών μεταλλευμάτων στη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία (0.05–0.1% κοβάλτιο), και τα πολυμεταλλικά θειούχα κοιτάσματα που φιλοξενούνται σε σχιστόλιθο, που χαρακτηρίζονται από χαμηλές περιεκτικότητες κοβαλτίου, με το φινλανδικό μεταλλείο Terrafame Sotkamo στη Φινλανδία, παλαιότερα γνωστό με το όνομα Talvivaara, να είναι το μοναδικό που παράγει κοβάλτιο [41].

Σημαντικά δυνητικά αποθέματα κοβαλτίου εμφανίζονται στον πυθμένα της θάλασσας μέσα σε πολυμεταλλικούς κονδύλους ή κονδύλους σιδηρομαγγανίου. Οι υψηλότερες γνωστές συγκεντρώσεις εμφανίζονται στον Ειρηνικό Ωκεανό, στη Ζώνη Clarion-Clipperton, η οποία εκτείνεται από τη δυτική ακτή του Μεξικού μέχρι τη δυτική Χαβάη, και όπου η ποσότητα των σιδηρομαγγανιούχων κονδύλων υπολογίζεται σε 21,1 δις τόνους και μέση περιεκτικότητα 0,2% κοβαλτίου.

Το 98% του κοβαλτίου εξορύσσεται ως υποπροϊόν χαλκού ή νικελίου. Προβλέπεται ότι στα επόμενα δέκα χρόνια η ΛΔΚ και η Ινδονησία θα αντιπροσωπεύουν το 80% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής κοβαλτίου. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το Φεβρουάριο του 2022, οι εξαγωγές ρωσικού κοβαλτίου (και νικελίου) έχουν διακοπεί. Ωστόσο, λόγω του ότι η Ρωσία (συγκεκριμένα η Nornickel) δεν είναι παραγωγός κοβαλτίου μεγάλης κλίμακας – το 2022, η Nornickel αντιπροσώπευε το 2% της εξορυσσόμενης και το 1% της εξευγενισμένης παγκόσμιας παραγωγής, με παρόμοιο μερίδιο το 2021.

Τα μεγαλύτερα αποθέματα κοβαλτίου στην Ευρώπη βρίσκονται στο πολυμεταλλικό κοίτασμα θειούχου νικελίου-χαλκού-ψευδαργύρου-κοβαλτίου Terrafame Sotkamo (Talvivaara) στη Φινλανδία (Σχήμα 6) [41]. Άλλα σημαντικά κοιτάσματα στη Φινλανδία, ανά τόνους περιεχόμενου κοβαλτίου, περιλαμβάνουν τα σιδήρου-χαλκού-χρυσού Hannukainen, νικελίου-χαλκού-πλατινοειδών Kevitsa και Sakatti, νικελίου-χαλκού-κοβαλτίου Hautalampi και το χρυσού-κοβαλτίου Juomasuo, και δεκάδες μικρότερων κοιτασμάτων (Βάση Δεδομένων Ορυκτών Πρώτων Υλών της Φινλανδίας 2022/42).

Στη Σουηδία, τα συνολικά αναφερόμενα αποθέματα ανέρχονται σε περίπου 24.000 τόνους κοβαλτίου [43-44]. Στην Ισπανία, το κοίτασμα Corcel έχει περίπου 6.000 τόνους κοβαλτίου [45]. Στην Ελλάδα, τα αποθέματα που αναφέρθηκαν για τα κοιτάσματα λατεριτικού νικελίου περιλαμβάνουν περίπου 95.000 τόνους κοβαλτίου [46]. Τα αποθέματα που αναφέρονται για την Πολωνία περιέχουν 75.000 τόνους κοβαλτίου και επιπλέον 7.300 τόνους δυναμικών αποθεμάτων, αλλά δεν είναι πλήρως τεκμηριωμένα [47].

Έργα κοιτασματολογικής έρευνας που στόχευαν το κοβάλτιο, μεταξύ άλλων μετάλλων σε πολυμεταλλικά κοιτάσματα, ήταν σε εξέλιξη το 2019 σε ολόκληρη την ΕΕ [49], κυρίως στη Φινλανδία και τη Σουηδία, αλλά και στη Σλοβακία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Κύπρο, την Αυστρία, την Πολωνία και την Τσεχία, και έκτοτε παραμένει στα ίδια επίπεδα. Τα πιο προηγμένα έργα είναι στη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Στη Σουηδία, π.χ., το έργο βαναδίου Häggån και το έργο νικελίου Rönnbäcken είναι σε στάδιο προμελέτης σκοπιμότητας ή πεδίου εφαρμογής. Στη Φινλανδία, τα πιο προηγμένα είναι στις περιοχές Suhanko για πλατινοειδή, Sakatti για νικέλιο-χαλκό-πλατινοειδή, Hannukainen για σίδηρο-χαλκό-χρυσό και Hautalampi για κοβάλτιο-νικέλιο-χαλκό. Σε όλα αυτά, οι εργασίες συνεχίζονται για την υποβολή πλήρους μελέτης σκοπιμότητας και αίτησης αδειοδότησης.

Σε άλλα μέρη της ΕΕ, τα έργα αναζήτησης κοβαλτίου είναι λιγότερο ανεπτυγμένα, παρόλο που πολλά βρίσκονται σε περιοχές ιστορικής μεταλλευτικής δραστηριότητας (π.χ. Dobsina στη Σλοβακία και Tisova στην Τσετσενία). Εντός της ΕΕ, παρήχθησαν 140 έως 2.300 τόνοι κοβαλτίου την περίοδο 2010-2020, όλα από τη Φινλανδία [50]. Το μερίδιο της ΕΕ στο παγκόσμιο εξορυσσόμενο κοβάλτιο είναι 1,1% – όλο αυτό προέρχεται από τη Φινλανδία.

Γενικά δεν αναμένονται σημαντικές αλλαγές για την παραγωγή κοβαλτίου από τα ορυχεία της ΕΕ βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα. Τα σημερινά ενεργά ορυχεία στη Φινλανδία (Terrafame και Kevitsa) έχουν προβλεπόμενη διάρκεια ζωής τουλάχιστον 20 ετών με την τρέχουσα παραγωγή των 2.000 έως 5.000 τόνων κοβαλτίου ετησίως [51]. Παρόμοια ετήσια παραγωγή κοβαλτίου θα μπορούσε να υπάρξει και από τα ορυχεία λατεριτικού νικελίου στην Ελλάδα.

Ένα επιπλέον ζήτημα είναι ότι η πραγματική παραγωγή παραπροϊόντος κοβαλτίου μπορεί να είναι πολύ μικρότερη από την περιεκτικότητα στο κοίτασμα, καθώς μόνο το 30-75% του εξορυσσόμενου κοβαλτίου συνήθως καταλήγει σε τελικά προϊόντα λόγω απωλειών στις διαδικασίες επίπλευσης και της περαιτέρω κατάντη επεξεργασίας [51]. Αυτή η απώλεια κοβαλτίου κατά την επεξεργασία έχει επιπτώσεις στην λήψη θετικής απόφασης σχετικά με την παραγωγική του αξιοποίηση. Από την άλλη πλευρά το κοβάλτιο μπορεί να ανακτηθεί από τα υδρομεταλλουργικά απόβλητα διυλιστηρίου νικελίου και τήξης ψευδαργύρου.

Τα κοιτάσματα βωξίτη είναι αποθέσεις που αποτελούν κατάλοιπα έντονων λατεριτικών διαδικασιών. Τα περισσότερα μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο κατηγορίες, εκείνα που ο σχηματισμός τους σχετίζεται με ανθρακικά πετρώματα (καρστικός βωξίτης) και εκείνα που συνδέονται με άλλα είδη πετρωμάτων (λατεριτικός βωξίτης). Οι καρστικοί βωξίτες εμφανίζονται κυρίως στην Καραϊβική (π.χ. Τζαμάικα), στη Μεσόγειο (π.χ. Ελλάδα, Γαλλία), στην Κίνα, στα Κεντρικά Ουράλια και στο Καζακστάν.

Οι λατεριτικοί βωξίτες, που είναι η κύρια πηγή για την παγκόσμια παραγωγή, βρίσκονται κυρίως στην Αφρική (π.χ. Γουινέα), Νότια Ασία (π.χ. Ινδία), Αυστραλία, Βόρεια και Νότια Αμερική (π.χ. Γουιάνα) [54]. Ο βωξίτης εξορύχθηκε σε 30 χώρες το 2020 με τη συνολική παραγωγή να ανέρχεται κατά μέσο όρο, σε 336,2 εκατ. τόνους ετησίως, την περίοδο 2016-2020. Η Αυστραλία ελέγχει το 28% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής και ακολουθούν η Κίνα (21%), η Γουινέα (18%) η Βραζιλία (10%) και η Ινδία (7%).

Η ετήσια παραγωγή βωξίτη της ΕΕ (μέσος όρος 2016-2020) είναι περίπου 1,8 εκατ. τόνοι ετησίως, που αντιστοιχεί περίπου μόνο στο 0,5% της παγκόσμιας παραγωγής. Το 93% της παραγωγής της ΕΕ εξορύχθηκε στην Ελλάδα. Ο μέσος όρος παγκόσμιας παραγωγής αλουμινίου ήταν 64 εκατ. τόνους.

Με βάση το Eurostat Comext [52] και το WMD [53], η μέση εξάρτηση από τις εισαγωγές βωξίτη στο στάδιο εξόρυξης είναι 86,5% για την περίοδο 2008-2020. Η μέση εξάρτηση από τις εισαγωγές για την περίοδο 2016-2020 είναι 89,2%. Εντός της ΕΕ μεταξύ 2016 και 2020, ο βωξίτης εξορύχθηκε σε τέσσερις χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Κροατία, Ουγγαρία) και η ακατέργαστη παραγωγή βωξίτη από αυτές τις χώρες ήταν περίπου 1,7 εκατ. τόνους (μέσος όρος για τα έτη 2016-2020).

Μετά την Ελλάδα που, όπως αναφέρθηκε είναι ο κορυφαίος παραγωγός βωξίτη, στην ΕΕ, μικρές ποσότητες βωξίτη εξορύσσονται επίσης στη Γαλλία (6%/ 115.000 τόνοι), την Κροατία (1%/ 12 τόνοι) και την Ουγγαρία (< 1%, μέσος όρος 2016-2018 4.000 τόνοι, καμία αναφερόμενη παραγωγή βωξίτη στην Ουγγαρία μετά το 2018). Εκτός από την εγχώρια παραγωγή της ΕΕ, εισάγονται στην ΕΕ 14,5 εκατ. τόνοι βωξίτη ετησίως (μέση εισαγωγή 2016-2020).

Σύμφωνα με το USGS [55, 56, 57], τα μεγαλύτερα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα βωξίτη στην ΕΕ βρίσκονται στην Ελλάδα με εκτιμώμενα αποθέματα 250 εκατ. τόνων. Τα σημαντικότερα γνωστά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα βρίσκονται στην ορεινή ζώνη Ελικώνα-Παρνασσού-Γκιώνας-Οίτης, όπου τα αποθέματα υπολογίζονται σε περίπου 100 εκατομμύρια τόνους [58-59].

Το ευρωπαϊκό έργο H2020 «Smart Exploration» [60] υλοποίησε κοιτασματολογική έρευνα βωξίτη στην περιοχή Γερολέκα. Ενεργά ορυχεία βρίσκονται στη ζώνη Παρνασσού-Γκιώνας στη Στερεά Ελλάδα και ανήκουν στη Mytilineos Holdings SA. Το 90% της εξόρυξης βωξίτη στην Ελλάδα γίνεται με υπόγειες εκμεταλλεύσεις και το 10% με επιφανειακές [61]. Εντός της ΕΕ υπάρχουν εργοστάσια αλουμίνας σε έξι χώρες, πιο συγκεκριμένα τις Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ρουμανία και Ισπανία με σύνθετη συνολική παραγωγή αλουμίνας 5,8 εκατ. τόνους ετησίως (2016-2020), ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στο 4% της παγκόσμιας συνολικής παραγωγής αλουμίνας. Οι εισαγωγές αλουμίνας στην ΕΕ ανήλθαν συνολικά σε 824.000 τόνους.

Η ΕΕ παρήγαγε συνολικά 2,1 εκατ. τόνους παραγωγής αλουμινίου ετησίως με βάση τα στοιχεία που υπολογίζονται κατά μέσο όρο την περίοδο 2016-2020. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 3,4% της παγκόσμιας παραγωγής αλουμινίου. Επίπεδα παραγωγής κατά μέσο όρο ετησίως κατά την περίοδο 2016-2020 περιλαμβάνουν 532.000 τόνοι στη Γερμανία (25% της παραγωγής της ΕΕ), 406.000 τόνοι στη Γαλλία (19% της παραγωγής της ΕΕ), 300 .000 τόνοι στην Ισπανία (14% της παραγωγής της ΕΕ), 278.000 τόνοι στη Ρουμανία (13% της παραγωγής της ΕΕ), 184.000 τόνοι στην Ελλάδα (9% της παραγωγής της ΕΕ), 170.000 τόνοι στη Σλοβακία (8% της παραγωγής της ΕΕ), 122.000 τόνοι στη Σουηδία (6% της παραγωγής της ΕΕ), 74.000 τόνοι στη Σλοβενία (3,5% της παραγωγής της ΕΕ) και 52.000 τόνοι στην Ολλανδία (2,4% της παραγωγής της ΕΕ) [53].

Ο ψευδάργυρος εξορύσσεται από δύο κύριους τύπους κοιτασμάτων τα ιζηματογενή SEDEX (Sedimentary-Exhalative) και αυτά που φιλοξενούνται σε ανθρακικά πετρώματα, όπου περιλαμβάνονται κοιτάσματα ψευδαργύρου MVT (Mississippi Valley Type) και κοιτάσματα μολύβδου-ψευδαργύρου ιρλανδικού τύπου. Τα κοιτάσματα αντικατάστασης ανθρακικών πετρωμάτων CRD (Carbonate Replacement Deposits), γνωστά και σαν μετασωματικά, τα κοιτάσματα μολύβδου-ψευδαργύρου skarn και τα ηφαιστειογενή συμπαγή θειούχα VMS (Volcanogenic Massive Sulphide) κοιτάσματα είναι επίσης σημαντικές πηγές ψευδαργύρου.

Η Κίνα έλεγχε πάνω από το 32% της παγκόσμιας παραγωγής ψευδαργύρου το 2020. Το Περού, η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, η Βολιβία και η Ινδία αποτελούν επίσης σημαντικούς παραγωγούς ψευδαργύρου που αντιπροσωπεύουν από κοινού περίπου το 40% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ η ΕΕ εξορύσσει περίπου το 4% από πρωτογενή κοιτάσματα.

Ο ψευδάργυρος χρησιμοποιείται για τον γαλβανισμό προϊόντων χάλυβα, για την παραγωγή κραμάτων βάσης ψευδαργύρου, ορείχαλκου και μπρούντζου, χημικών ενώσεων καθώς και ημικατασκευές όπως φύλλα ψευδαργύρου και σύρματα. Η ετήσια μέση παγκόσμια κατανάλωση εξευγενισμένου ψευδαργύρου είναι περίπου 13,8 εκατ. τόνους για το 2017-2021 [62]. Ο γαλβανισμός είναι η πιο σημαντική εφαρμογή για τον ψευδάργυρο και μάλιστα αυξήθηκε σε μερίδιο αγοράς από 49% το 2009 σε 58% το 2019 [63].

Το μετάλλευμα ψευδαργύρου εξορύσσεται και υφίσταται επεξεργασία στην Ε.Ε. Περίπου 733.000 τόνοι καθαρού ψευδαργύρου παρήχθησαν στην ΕΕ από ευρωπαϊκά κοιτάσματα κατά την περίοδο 2016-2020, με την Σουηδία, Πορτογαλία και Ισπανία τους μεγαλύτερους παραγωγούς. Το USGS εκτίμησε τα παγκόσμια αποθέματα ψευδάργυρου σε περίπου 1.900 εκατ. τόνους [57]. Μια πρόσφατη μελέτη αξιολόγησης των παγκόσμιων ορυκτών πρώτων υλών ψευδαργύρου [64] δείχνει ότι υπάρχουν τουλάχιστον 610 εκατ. τόνοι σε 851 επιμέρους κοιτάσματα και έργα μεταλλευτικών αποβλήτων σε 67 χώρες, με μέσο όριο περιεκτικότητας ψευδαργύρου 1,2%.

Τα πιο πρόσφατα παγκόσμια αποθέματα ψευδαργύρου που υπολογίζονται από το USGS (USGS; 2000), είναι 230 εκ τόνοι, με την Αυστραλία και την Κίνα να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής (46%). Η παραγωγή ραφιναρισμένου ψευδαργύρου αυξήθηκε κατά 2,6% σε 13,84 εκατ. τόνους το 2023. Η παραγωγή ψευδαργύρου στην Κίνα αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,8%, ενώ παρόμοιες τάσεις προβλέπονται στην Αυστραλία, την Ινδία, το Καζακστάν, το Μεξικό και την Τουρκία, όπου πρόσφατα τέθηκε σε λειτουργία μια νέα μεταλλουργική μονάδα [66]. Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει περίπου το 12% της παγκόσμιας παραγωγής καθαρού ψευδαργύρου.

The Electric Vehicle Market and Copper Demand: https://copperalliance.org/wp-content/uploads/2017/06/2017.06-E-Mobility-Factsheet-1.pdf

Copper Outlook for 2024 Dominated by Uncertain Supply, Green Demand: https://www.wsj.com/finance/commodities-futures/copper-outlook-for-2024-dominated-by-uncertain-supply-green-demand-c24438f1

Volume of 2050 Net-zero Copper Demand: https://energyminute.ca/infographics/the-volume-of-2050-net-zero-copper-demand/

Global Copper 2024 industry outlook: From near-term glut to long-term scarcity https://www.bloomberg.com/professional/blog/global-copper-2024-industry-outlook-from-near-term-glut-to-long-term-scarcity/

[1] Copper could skyrocket over 75% to record highs by 2025-brace for deficits, analysts say, https://www.cnbc.com/2024/01/03/copper-appears-set-to-rally-more-than-75percent-by-2025-analysts-say.html

[2] Visualizing the World’s Largest Copper Producers: https://elements.visualcapitalist.com/visualizing-the-worlds-largest-copper-producers/?fbclid=IwAR3X0B5Mq6OhCGjlYzy-3kPImm3SMHnSYhjU7OIhi059HApM7pxSwvyMN5w

[3] SCRREEN2 Coper factsheet: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2024/01/SCRREEN2_factsheets_COPPER-update.pdf

[4] Copper Demand and Long-Term Availability: https://copperalliance.org/sustainable-copper/about-copper/cu-demand-long-term-availability/

[5] Carrara S.,et al., Raw materials demand for wind and solar PV technologies in the transition towards a decarbonised energy system, EUR 30095 EN, Publication Office of the European Union, Luxembourg, 2020, ISBN 978-92-76-16225-4, doi:10.2760/160859,JRC119941

[6] COPPER, THE PATHWAY TO NET ZERO Regional Focus: Europe: https://copperalliance.org/wp-content/uploads/2023/03/Copper-The-Pathway-to-Net-Zero_Focus-on-Europe_final.pdf

[7] Share of nickel demand worldwide in 2021 and a forecast for 2040, by end use: https://www.statista.com/statistics/1351631/forecast-global-nickel-demand-share-by-end-use/

[8] ABOUT NICKEL: https://nickelsearch.com/nickel/

[9] Mineral Commodity Summaries 2021: https://pubs.usgs.gov/publication/mcs2021

[10] Mudd, Gavin & Jowitt, Simon. (2014). A Detailed Assessment of Global Nickel Resource Trends and Endowments. Economic Geology. 109. 1813-1841. 10.2113/econgeo.109.7.1813 https://www.researchgate.net/publication/265215686_A-Detailed-Assessment-of-Global-Nickel-Resource-Trends-and-Endowments

[11] Nickel in the energy transition: Why is it called the devil's metal?: https://www.ifpenergiesnouvelles.com/article/nickel-energy-transition-why-it-called-devils-metal

[12] Cobalt Market Report 2022: https://www.cobaltinstitute.org/resource/cobalt-market-report-2022/

[13] Cobalt Statistics and Information: https://www.usgs.gov/centers/national-minerals-information-center/cobalt-statistics-and-information

[14] Cobalt market outlook: Five key factors to watch: https://www.fastmarkets.com/insights/cobalt-market-outlook-five-key-factors/

[15] China’s State Stockpiler Went on a Record Buying Spree in 2023: https://www.mining.com/web/us-moves-to-restore-stockpiling-panic-button-in-ev-metals-fight-with-china/chinas-state-stockpiler-went-on-a-record-buying-spree-in-2023-trading-house-darton-commodities-expects-purchases-to-continue/ 

[16] China set to tighten grip over global cobalt supply as price hits 32-month low: https://www.ft.com/content/abf28c9f-54e2-45c2-8dac-c5016bd31423

[17] Aluminium demand will rise 40% by 2030. Here’s how to make it sustainable: https://www.weforum.org/agenda/2023/11/aluminium-demand-how-to-make-it-sustainable/

[18] VISION 2050 European Aluminium's contribution to the EU's mid-century low-carbon roadmap: https://european-aluminium.eu/wp-content/uploads/2022/10/sample_vision-2050-low-carbon-strategy_20190401.pdf

[19] Metals and minerals in wind turbines: https://www.wind-watch.org/documents/metals-and-minerals-in-wind-turbines/

[20] Aluminium in Solar An enabler and consumer of European solar energy: https://european-aluminium.eu/wp-content/uploads/2022/10/european-aluminium_aluminium-in-solar_position-paper.pdf 

[21] Davris, P.; et al., Scandium Extraction from Bauxite Residue at Pilot Scale. Mater. Proc. 2021, 5, 129. https://doi.org/10.3390/materproc2021005129

[22] REE Mineralisation in circum-Mediterranean Bauxites: https://www.eurare.org/countries/mediterraneanBauxites.html

[23] Eliopoulos, D. et al. (2014). The potential of rare earth elements in Greece, 308-316.

[24] Zinc Mining & Market Outlook 2022-2025: https://www.theassay.com/articles/the-assay-insights/zinc-market-analysis/

[25] Zinc Markets at a Glance: https://www.zinc.org/

[26] Major countries in worldwide zinc mine production in 2022: https://www.statista.com/statistics/264634/zinc-production-by-country/

[27] How Much Metal is Used in Clean Energy Technology? https://www.visualcapitalist.com/sp/visualized-how-much-metal-is-used-in-clean-energy-technology/

[28] Zinc facts: https://natural-resources.canada.ca/our-natural-resources/minerals-mining/minerals-metals-facts/zinc-facts/20534

[29] Types of Copper Deposits in the World: https://investingnews.com/daily/resource-investing/base-metals-investing/copper-investing/types-copper-deposits-world/

[30] Visualizing Copper’s Global Supply Chain: https://www.visualcapitalist.com/sp/coppers-supply-chain/ 

[31] SCRREEN2 project factsheets: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2024/01/SCRREEN2_factsheets_COPPER-update.pdf

[32] Rasilainen, K., et al., (2017), Assessment of undiscovered metal resources in Finland. Ore Geology Reviews, 86, 896–923.

[33] SCRREEN2 project factsheets: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2023/12/SCRREEN2_factsheets_NICKEL-update.pdf

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..