Χαλκός, νικέλιο, κοβάλτιο και αλουμίνιο «έρχονται με φόρα» και στην Ελλάδα - Μέρος Α

Χαλκός, νικέλιο, κοβάλτιο και αλουμίνιο «έρχονται με φόρα» και στην Ελλάδα - Μέρος Α

Ο Δρ. Νικόλαος Αρβανιτίδης, Οικονομικός Γεωλόγος, παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία και εξηγεί ότι όλες οι προβλέψεις συμφωνούν και συμπεραίνουν ότι η ζήτηση των, σημαντικών και για την ελληνική κοιτασματολογική πραγματικότητα, ΣΚΟΠΥ χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και αλουμινίου, τείνει διαρκώς αυξανόμενη για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης.

Οι τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας και ηλεκτροκίνησης καθορίζουν τη ζήτηση των ΣΚΟΠΥ

Για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης απαιτούνται τεχνολογίες, μηχανισμοί και συσκευές με υψηλή χωρητικότητα αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, η κατασκευή των οποίων χρειάζεται με την σειρά της, συγκεκριμένες ποσότητες στρατηγικών και κρίσιμων ορυκτών πρώτων υλών (ΣΚΟΠΥ) χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και αλουμινίου.

Ο χαλκός και το νικέλιο, αλλά και οι άλλες 15 ορυκτές πρώτες ύλες (ΟΠΥ) που είναι και κρίσιμες, θεωρούνται στρατηγικής σημασίας για κομβικές τεχνολογικές αλυσίδες που καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση παραγωγικής αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης, αλλά συμβάλλουν και στην προώθηση της ψηφιακής οικονομίας (Σχήμα 1).

Όλες οι προβλέψεις συμφωνούν και συμπεραίνουν ότι η ζήτηση των, σημαντικών και για την ελληνική κοιτασματολογική πραγματικότητα, ΣΚΟΠΥ χαλκού, νικελίου, κοβαλτίου και αλουμινίου, τείνει διαρκώς αυξανόμενη. Στα καλύτερα τους λοιπόν ο χαλκός, το νικέλιο, το κοβάλτιο και το αλουμίνιο και έπεται και συνέχεια.

Ευρωπαϊκή λίστα ΣΚΟΠΥ, χαλκός, νικέλιο, στρατηγικές ορυκτές πρώτες ύλες

Σχήμα 1: Ευρωπαϊκή λίστα ΣΚΟΠΥ: Ο χαλκός και το νικέλιο είναι μόνο στρατηγικές ορυκτές πρώτες ύλες, ενώ το αλουμίνιο, όπως και όλες αυτές με κίτρινο, χαρακτηρίζονται κρίσιμες και στρατηγικές (πηγή: DG GROW)

Στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ο χαλκός υπάρχει στους ηλεκτρικούς αγωγούς των ανεμογεννητριών, των φωτοβολταϊκών και των μετασχηματιστών. Οι φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και οι ανεμογεννήτριες στην ξηρά χρησιμοποιούν περίπου τρεις τόνους χαλκού ανά μεγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος και μια υπεράκτια ανεμογεννήτρια απαιτεί περίπου πέντε τόνους [1].

Επιπλέον, η εξαρτώμενη από τις καιρικές συνθήκες διακύμανση παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας δημιουργεί την ανάγκη εγκατάστασης τριπλάσιων μεγαβάτ για την ίδια ποσότητα παραγόμενης ενέργειας. Κάθε φωτοβολταϊκο χρειάζεται περίπου 4,7 τόνους χαλκό ανά μεγαβάτ δυναμικότητας [10]. Με άλλα λόγια, τα μελλοντικά συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα χρησιμοποιούν περισσότερο χαλκό ανά μεγαβάτ και προφανώς θα χρειάζεται να έχουν εγκαταστήσει περισσότερα μεγαβάτ.

Ακόμη οι μπαταρίες λιθίου περιέχουν περίπου 0,5 κιλά χαλκού ανά κιλοβατώρα, ενώ ένα ηλεκτρικό όχημα χρησιμοποιεί 62,5 έως 75 κιλά χαλκού [2], σε σύγκριση με 20 έως 30 κιλά χαλκού για ένα συμβατικό όχημα με κινητήρα εσωτερικής καύσης (Σχήμα 2).

Σχήμα 2: Η ηλεκτροκίνηση ενός αυτοκινήτου χρειάζεται συνολικά μεγαλύτερες ποσότητες ορυκτών πρώτων υλών, κυρίως λόγω της αυξημένης χρήσης ΣΚΟΠΥ. Να σημειωθεί επίσης ότι ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο που παράγεται στην Ευρώπη περιέχει 283 κιλά αλουμινίου κατά μέσο όρο σε σύγκριση με τα μόλις 169 κιλά σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο (πηγή: https://metals.miningwithprinciples.com)

Εκτιμάται λοιπόν ότι λόγω της αυξημένης ζήτησης από τις «νέες» ενεργειακές τεχνολογίες, η παραγωγή καθαρού χαλκού αναμένεται να διπλασιαστεί μεταξύ 2020 και 2050 (Σχήμα 2), με την ετήσια παραγωγή να φθάνει από 25 εκατ. τόνους το 2020 στα 50 εκατ. τόνους το 2050, με τα 10 εκατ. τόνους περίπου να προέρχονται από σκραπ χαλκού [3].

Πιο συγκεκριμένα στα επόμενα 27 χρόνια (2024-2050) ο κόσμος θα χρειαστεί 1,5 δις τόνους πρόσθετο χαλκό, δύο φορές δηλαδή περισσότερο από τους 700 εκ τόνους που αντιστοιχούν στην συνολική παγκόσμια παραγωγή στα τελευταία 3.000 χρόνια [4]. Για το 2024 προβλέπεται ότι θα υπάρξει ένα έλλειμμα 534.000 τόνων καθαρού χαλκού [5]. Με ορίζοντα το 2030 η ζήτηση χαλκού αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,2 εκατομμύρια τόνους επιπλέον.

Σε ότι αφορά στην Ευρώπη, η έλλειψη χαλκού και η εξάρτηση του από εισαγωγές, αναμένεται να αυξηθεί μετά το 2025, με την ζήτηση του να ανέρχεται στο 45% μέχρι το 2030. Όλα αυτά δυνητικά θα ωθούσαν τις τιμές του χαλκού στα 15.000 δολάρια ανά τόνο το 2025, πολύ υψηλότερα από το ρεκόρ των 10.730 δολαρίων ανά τόνο που υπήρξε το Μάρτιο του 2023. Γενικά εκτιμάται ότι οι τιμές του χαλκού αναμένεται να εκτοξευθούν περισσότερο από 75% τα επόμενα δύο χρόνια, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς εξόρυξης σε σχέση με την υψηλή ζήτηση για το μέταλλο, που τροφοδοτείται από την προτροπή για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας [6].

Σχήμα 3: Η προβλεπόμενη αύξηση ζήτησης χαλκού συνδέεται κυρίως με την εφαρμογή τεχνολογιών που υποστηρίζουν την παραγωγή και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (MineSpans Copper Demand Model 03 2021)

Οι ΟΠΥ χαλκού από πρωτογενείς κοιτασματολογικές πηγές εξορύσσονται επιφανειακά ή/και υπόγεια. Τα μεταλλεύματα περιέχουν συνήθως μεταξύ 0,25 και 1% χαλκού, που στη συνέχεια εμπλουτίζονται σε συμπυκνώματα χαλκού με περιεκτικότητα σε καθαρό χαλκό πάνω από 25%. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί δρόμοι μεταλλουργικής παραγωγής, ανάλογα με το αν τα ορυκτά χαλκού είναι θειούχα ή οξείδια.

Στην περίπτωση θειούχων ορυκτών και καλύτερης ποιότητας κοιτασμάτων ως προς την περιεκτικότητα τους σε χαλκό, εφαρμόζεται πυρομεταλλουργική διαδικασία, ενώ όταν πρόκειται για οξείδια και χαμηλότερης ποιότητας κοιτάσματα, η παραγωγή χαλκού ακολουθεί την υδρομεταλλουργική διαδικασία.

Η παραγωγή χαλκού παράγει μια σειρά από σημαντικά μεταλλικά υποπροϊόντα - συμπεριλαμβανομένων του χρυσού, του αργύρου, του κοβαλτίου, του μολυβδαινίου, μετάλλων της ομάδας της πλατίνας, του σεληνίου, του τελλουρίου. Αυτό το χαρακτηριστικό «μεταλλικού φορέα» του χαλκού αντιπροσωπεύει σημαντική συμβολή, από πλευράς μεταλλευτικής παραγωγής, ολιστικής αξιοποίησης του κοιτάσματος.

Έχει επίσης αναφερθεί, και είναι προφανώς έτσι, ότι η παραγωγή χαλκού από δευτερογενείς πηγές απαιτεί λιγότερη ενέργεια από αυτή που απαιτείται για χαλκό από πρωτογενείς πηγές. Εκτιμάται ότι η εξόρυξη θα μπορούσε να έχει άνοδο 4-4,5% το 2024. Η Χιλή, το Περού, το Κονγκό και η Κίνα ελέγχουν περίπου το 50% περίπου της παγκόσμιας μεταλλευτικής παραγωγής (Σχήμα 4) [7].

Στην ΕΕ, Πολωνία, Ισπανία, Σουηδία και Βουλγαρία είναι οι κύριες χώρες εξόρυξης χαλκού, με την ΕΕ να εισάγει το 48% για να καλύψει τις ανάγκες της [8]. Τα γνωστά δυναμικά αποθέματα στον πλανήτη υπολογίζονται σε 5.000 εκατ. τόνους, τα βεβαιωμένα σε 870 εκατ. τόνους, ενώ η ετήσια χρήση χαλκού ανέρχεται σε 28 εκατ. τόνους (Σχήμα 4) [9].

Η Κίνα, παρά το γεγονός ότι εξορύσσει το 8% χαλκού στον κόσμο, παράγει το 40% καθαρού χαλκού, κάτι που συμβαίνει και με άλλες ΣΚΟΠΥ. Για παράδειγμα, ενώ εξορύσσει το 60% των σπανίων γαιών, το 3% του λιθίου, το 67% του γραφίτη, το 7% του μαγγανίου και το 4% του κοβαλτίου στον κόσμο, παράγει αντίστοιχα το 91%, το 60%, το 100%, το 90% και το 70% επεξεργασμένων/εξευγενισμένων προϊόντων τους.

Σχήμα 4: Οι χώρες μεταλλευτικής παραγωγής χαλκού (Elements Visual Capitalist) (αριστερά) και σημερινά αποθέματα και ποσότητα χρήσης χαλκού (Copper Alliance) (δεξιά)

Αφιέρωμα - Ορυκτές Πρώτες Ύλες, Γένους Θηλυκού

Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ διαθέτει μια σχετικά δυναμική μεταλλευτική βιομηχανία και κέντρα ανακύκλωσης χαλκού, χρειάζεται να εισάγει περίπου το 20% του καθαρού χαλκού που χρησιμοποιεί για να καλύψει τις ανάγκες της (Σχήμα 5) [11].

Σχήμα 5: Κέντρα εξόρυξης, μεταλλουργίας και ανακύκλωσης χαλκού στην Ευρώπη (The International Copper Association) [11]

Το 2021, ο ανοξείδωτος χάλυβας ήταν η πιο σημαντική παγκόσμια χρήση του νικελίου, αντιπροσωπεύοντας πάνω από τα δύο τρίτα της παγκόσμιας ζήτησης. Μέχρι το έτος 2040, η παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα προβλέπεται να κυριαρχεί ακόμη στην παγκόσμια ζήτηση για νικέλιο, αλλά μάλλον σε μικρότερο ποσοστό. Την ίδια στιγμή, οι μπαταρίες προβλέπεται να αντιπροσωπεύουν μερίδιο 41% της ζήτησης νικελίου έως το 2040, από μόλις 7% το 2021 (Σχήμα 6) [12].

Σχήμα 6: Μερίδιο ζήτησης νικελίου παγκοσμίως το 2021 και πρόβλεψη για το 2040, σε σχέση με την τελική χρήση (Statista) [12]

Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις (Πηγή: Raw Materials Group, Future Mine & Mineral), η παγκόσμια ζήτηση για ανοξείδωτο χάλυβα θα συνεχίσει να αυξάνεται, με προβλεπόμενη άνοδο πάνω από 90% την περίοδο 2021-2050. Στην αύξηση της ζήτησης από ανοξείδωτο χάλυβα προστίθεται και η άνοδος των ηλεκτρικών αυτοκινήτων (Σχήμα 7) [13]. Αυτό προβλέπεται να αυξήσει και τη ζήτηση του νικελίου στο ίδιο διάστημα, πάνω από 115%.

Είναι φανερό ότι η προβλεπόμενη έκρηξη του νικελίου αυτή τη φορά έχει έναν νέο οδηγό τιμών, που είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κάτι που δεν ήταν στα ραντάρ των επενδυτών στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το παγκόσμιο αποθεματικό δυναμικό (potential resources) νικελίου υπολογίζεται, επί του παρόντος, σε σχεδόν 300 εκατ. τόνους, με πάνω από το 50% να βρίσκεται στην Αυστραλία, την Ινδονησία, τη Νότια Αφρική, τη Ρωσία και τον Καναδά, ενώ περισσότεροι από 2 εκατ. τόνοι νικελίου, που παράγονται και χρησιμοποιούνται ετησίως στον κόσμο, εξορύσσονται σε περισσότερες από 25 χώρες.

Από την άλλη, τα βεβαιωμένα αποθέματα (proven reserves) νικελίου υπολογίζονται σε 94 εκατ. τόνους και βρίσκονται κυρίως στην Ινδονησία (22,4%), την Αυστραλία (21,3%), τη Βραζιλία (17%), τη Ρωσία (7,3%), την Κούβα (5,9%) και τις Φιλιππίνες (5,1%). Αξίζει επίσης να αναφερθεί η Νότια Αφρική (3,9%), η οποία, αν και δεν είναι μια από τις κορυφαίες χώρες παραγωγής, έχει ωστόσο σημαντικά αποθέματα θειούχου τύπου που μπορούν να αποβούν στρατηγικής σημασίας για το μέλλον (Σχήμα 8) [14-15].

Παράλληλα με αυτό το αυξανόμενο μερίδιο αγοράς, και η τεχνολογία μπαταριών εξελίσσεται επίσης, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του νικελίου στις μπαταρίες λιθίου. Δύο από τους πιο συχνά χρησιμοποιούμενους τύπους μπαταριών, αυτές των Nickel Cobalt Aluminium (NCA) και Nickel Manganese Cobalt (NMC) χρησιμοποιούν νικέλιο 80% και 33%, αντίστοιχα.

Οι νεώτερες εκδοχές NMC πλησιάζουν και αυτές το 80% νικέλιο. Οι περισσότερες μπαταρίες ιόντων λιθίου βασίζονται πλέον στο νικέλιο [16]. Η χρήση νικελίου στις μπαταρίες αυτοκινήτων προσφέρει μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης ενέργειας, με χαμηλότερο κόστος, παρέχοντας επίσης μεγαλύτερη ηλεκτροκίνητη αυτονομία.

Σχήμα 7: Η ζήτηση για νικέλιο προβλέπεται να αυξηθεί με βασικούς βιομηχανικούς χρήστες τον χάλυβα και τις μπαταρίες, ενώ η εξορυκτική παραγωγή δε φαίνεται να ακολουθεί παρόμοια ανοδική πορεία (Bloomberg) [13]

Σχήμα 8: Βεβαιωμένα αποθέματα και χώρες παραγωγής νικελίου (US Geological Survey) [14-15]

Το κοβάλτιο εξορύσσεται σε πολλές χώρες, με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) να είναι μακράν ο μεγαλύτερος παραγωγός (Σχήμα 9). Η εξόρυξη ορυκτών πρώτων υλών αντιπροσωπεύει το 90% των εξαγωγών της χώρας και αποτελεί βασικό στοιχείο της οικονομίας του Κονγκό [17-18]. Η πλειονότητα του συνόλου του κοβαλτίου που εξορύσσεται στη ΛΔΚ, προέρχεται από ορυχεία μεγάλης κλίμακας που λειτουργούν, ως επί το πλείστον, από μεγάλες εταιρείες εξόρυξης με σημαντική συμβολή στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Το 10-20% του κοβαλτίου προέρχεται από μικρής κλίμακας εξορυκτική δραστηριότητα σε ιδιωτικές παραχωρήσεις, όπου απασχολούνται 100.000 έως 200.000 άνθρωποι, και που συχνά συνδέεται με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χαμηλά επίπεδα μέτρων ασφαλείας.

Σχήμα 9: Χώρες που εξορύσσουν τα 8,3 εκ τόνους βεβαιωμένων αποθεμάτων κοβαλτίου στον κόσμο (επάνω), προβλέψεις για την αύξηση εξορυκτικής παραγωγής την περίοδο 2022-2030 (κάτω) (USGS, 2023) [18]

Αφιέρωμα - Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος - Ο δρόμος προς την αειφορία

Οι χημικές μπαταρίες που περιέχουν κοβάλτιο αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) της παγκόσμιας αγοράς μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων - αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην δυναμικότερη ενεργειακή τους χωρητικότητα, με ασφάλεια και απόδοση που διασφαλίζονται από το κοβάλτιο. Μετά από την «κοιλιά» του 2021, ο τομέας των ηλεκτρικών οχημάτων είναι τώρα μακράν ο μεγαλύτερος καταναλωτής κοβαλτίου, αφού ξεπέρασε αυτόν των φορητών ηλεκτρονικών συσκευών, αντιπροσωπεύει πλέον το 40% της συνολικής ζήτησης κοβαλτίου, με το μερίδιο αυτό να συνεχίζει να αυξάνεται (Σχήμα 10 και 11) [17 & 19].

Η εξορυκτική παραγωγή Ινδονησιακής εξόρυξης νικελίου θα σημειώσει σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα δέκα χρόνια. Η ΛΔΚ και η Ινδονησία θα αντιπροσωπεύουν το 80% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής κοβαλτίου μέχρι το τέλος του 2033 (Σχήμα 11) [19]. Μετά την εξόρυξη απαιτείται για τις περισσότερες εφαρμογές επεξεργασία του κοβαλτίου, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων (Σχήμα 12) [19].

Η Κίνα ελέγχει την παγκόσμια επεξεργασία κοβαλτίου, διαθέτοντας το 75% της παγκόσμιας παραγωγής το 2022, και, παρά τις προσπάθειες, τα έργα επεξεργασίας εκτός Κίνας παραμένουν περιορισμένα. Χρειάζονται κίνητρα και σχετικές δράσεις για διαφοροποίηση τόσο των αλυσίδων αξίας όσο και εφοδιασμού για τη σταδιακή απεξάρτηση από την κυριαρχία της Κίνας.

Σχήμα 10: Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος καταναλωτής κοβαλτίου (Cobalt Institute) [17]

Σχήμα 11a: Η ζήτηση του κοβαλτίου τείνει αυξανόμενη (Fastmarkets) [19]

Σχήμα 11b: Η ΛΔΚ και η Ινδονησία κυριαρχούν στην εξόρυξη κοβαλτίου (Fastmarkets) [19]

Σχήμα 12: Η Κίνα κυριαρχεί σήμερα γεωπολιτικά στην παραγωγή επεξεργασμένων προϊόντων κοβαλτίου (Fastmarkets) [19]

Για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση της βιομηχανίας των ηλεκτρικών αυτοκινήτων της για μπαταρίες, η Κίνα αγοράζει τις ορυκτές πρώτες ύλες που χρειάζεται από τρίτες χώρες. Έτσι λοιπόν η κινεζική κρατική εταιρεία Stockpiler κατέγραψε ρεκόρ αγορών κοβαλτίου το 2023 (Σχήμα 13) [20].

Σχήμα 13: Η Κίνα προβλέπεται να συνεχίσει την αγορά κοβαλτίου και στο 2024 (Darton Commodities) [20]

Επίσης προβλέπεται ότι η ΛΔΚ και η Ινδονησία θα διατηρήσουν και θα αυξήσουν την κυριαρχία τους στην εξόρυξη κοβαλτίου, ενώ η Κίνα θα συνεχίσει να ελέγχει την παραγωγή επεξεργασμένου/εξευγενισμένου κοβαλτίου (Σχήμα 14) [21].

Σχήμα 14a: ΛΔΚ και Ινδονησία θα συνεχίσουν την κυριαρχία τους στην εξόρυξη κοβαλτίου (Darton Commodities & Financial Times)

Σχήμα 14b: Η Κίνα θα συνεχίσει να κυριαρχεί στην επεξεργασία κοβαλτίου (Darton Commodities & Financial Times)

Podcast: γαιο-Οραμα, ενα πανεπιστημιακο μουσειο για τις πρωτες υλες

Η ΣΚΟΠΥ βωξιτικού αλουμινίου αποτελεί τον πρωταγωνιστή μεταλλευτικής παραγωγής στη χώρα μας. H μεταλλευτική βιομηχανία αλουμινίου θα χρειαστεί να παράγει επιπλέον 33,3 εκ τόνους για να καλύψει την αύξηση της ζήτησης σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς – από 86,2 το 2020 σε 119,5 εκ τόνους το 2030 [22]. Οι μεταφορές, οι κατασκευές, η συσκευασία και οι ηλεκτρικές εφαρμογές, ελέγχουν το 75% της συνολικής ζήτησης ΣΚΟΠΥ αλουμινίου.

Με ορίζοντα το 2050, η παγκόσμια ζήτηση για πρωτογενές αλουμίνιο αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω κατά 50%, προσεγγίζοντας τους 107,8 εκατομμύρια τόνους (Σχήμα 15) [23]. Η πιο ταχεία ανάπτυξη θα είναι στις ασιατικές χώρες, αν και η Ευρώπη είναι, επί του παρόντος, ο δεύτερος μεγαλύτερος χρήστης πρωτογενούς αλουμινίου και είναι πιθανό να παραμείνει έτσι τουλάχιστον μέχρι το 2050. Για τις επόμενες δεκαετίες, η Ευρώπη θα χρειάζεται περίπου 9 εκατομμύρια τόνους πρωτογενούς αλουμινίου κάθε χρόνο (Σχήμα 16) [23].

Είναι σημαντικό ότι η Κίνα ελέγχει περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας ζήτησης πρωτογενούς αλουμινίου. Αυτό αναμένεται να κορυφωθεί γύρω στο 2035 σε σχεδόν 50 εκ τόνους. Στη συνέχεια, η αύξηση της ζήτησης στην Κίνα αναμένεται να σταθεροποιηθεί ή ενδεχομένως να μειωθεί ελαφρά. Μέχρι το 2050, η Κίνα αναμένεται να έχει μερίδιο 40% της ζήτησης αλουμινίου.

Η Ινδία φαίνεται πιθανό να αντικαταστήσει την Κίνα όσον αφορά την επέκταση της ζήτησης για πρωτογενές αλουμίνιο μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2030. Αναμένεται να αυξηθεί από το 4% στο 16% της παγκόσμιας ζήτησης. Επιπλέον, άλλες ασιατικές χώρες, καθώς και τα αφρικανικά κράτη, θα χρειαστούν περισσότερο πρωτογενές αλουμίνιο μέχρι το 2050.

Σχήμα 15: Εξέλιξη ζήτησης πρωτογενούς αλουμινίου στο διάστημα 1980-2050 σε σχέση με τις βασικές χώρες παραγωγής του (CRU 2018) [23]

Σχήμα 16: Ευρωπαϊκή ζήτηση αλουμινίου στο διάστημα 2000-2050 (European Aluminium & CRU 2028) [23]

Οι τεχνολογίες παραγωγικής αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτροκίνησης θα συμβάλλουν καθοριστικά στην διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση. Συγκεκριμένα μια ανεμογεννήτρια 3MW χρειάζεται 3 τόνους αλουμινίου [24], ένα φωτοβολταϊκο 1MW χρειάζεται 7,5 τόνους αλουμινίου [10 & 25], ενώ ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο που παράγεται στην Ευρώπη περιέχει 283 κιλά αλουμινίου κατά μέσο όρο σε σύγκριση με μόλις 169 κιλά σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο (Σχήμα. 2).

Η παραγωγή αλουμινίου παράγει μια σειρά από σημαντικά μεταλλικά υποπροϊόντα συμπεριλαμβανομένων του γάλλιου, του σκάνδιου και των σπανίων γαιών. Αυτό το χαρακτηριστικό «μεταλλικού φορέα» του αλουμινίου αντιπροσωπεύει σημαντική συμβολή, από πλευράς μεταλλευτικής παραγωγής σε σχέση με την καθολική/ολιστική αξιοποίηση βωξιτικών κοιτασμάτων, συμπεριλαμβανομένων πρακτικών κυκλικής οικονομίας που αναφέρονται στην ανάκτηση παραπροϊόντων από δευτερογενείς πηγές, όπως είναι τα μεταλλουργικά κατάλοιπα παραγωγής αλουμινίου.

Στο θέμα αυτό η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα σε σχέση με την προοπτική παραγωγικής εκμετάλλευσης του γάλλιου, του σκάνδιου και των σπανίων γαιών σε συνδυασμό με την σημερινή εξόρυξη βωξιτών και την μεταλλουργία αλουμινίου [26-28].

Σε σχέση με το γεγονός παραγωγικής αξιοποίησης του ψευδαργύρου στη βάση εκμετάλλευσης των πολυμεταλλικών θειούχων κοιτασμάτων στην ΒΑ Χαλκιδική, θεωρείται σκόπιμη μια γρήγορη ματιά στην συγκεκριμένη ορυκτή πρώτη ύλη. Ο ψευδάργυρος και ο μόλυβδος είναι τα δύο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα μη σιδηρούχα μέταλλα μετά το αλουμίνιο και το χαλκό. Xρησιμοποιείται κυρίως ως προστατευτική επίστρωση για άλλα μέταλλα, όπως ο χάλυβας και ο σίδηρος, για την πρόληψη της διάβρωσης.

Το μέταλλο παίζει επίσης κρίσιμο ρόλο στις πράσινες τεχνολογίες, καθώς οι επικαλύψεις ψευδαργύρου εμποδίζουν τη σκουριά των ηλιακών συλλεκτών και των ανεμογεννητριών. Μεγάλη ποσότητα ψευδαργύρου προορίζεται επίσης για την παραγωγή χυτών, που είναι σημαντική στην αυτοκινητοβιομηχανία και την ηλεκτρική βιομηχανία υλικού. Επιπλέον, ο ψευδάργυρος έχει γίνει βασικό υλικό σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Για παράδειγμα, οι μπαταρίες ιόντων ψευδαργύρου θεωρούνται από ορισμένους ως μια ασφαλέστερη εναλλακτική λύση με χαμηλότερο κόστος, καθώς χρησιμοποιούν χημεία με βάση το νερό. Οι ανεμογεννήτριες χρησιμοποιούν 5,5 τόνους ψευδαργύρου ανά μεγαβάτ και 30 κιλά ανά μεγαβάτ φωτοβολταϊκού [32].

Η International Lead and Zinc Study Group (ILZSG) κατέγραψε λοιπόν ότι μετά από μια ισχυρή μεταπανδημική ανάκαμψη 5,7% το 2021, η παγκόσμια ζήτηση για καθαρό/εξευγενισμένο μέταλλο ψευδάργυρου αυξήθηκε κατά 1,6% σε 14,26 εκατομμύρια τόνους το 2022 [29]. Η International Zinc Association (IZA) εκτιμά ότι το μερίδιο της ανερχόμενης αγοράς των μπαταριών ιόντων ψευδαργύρου θα αυξηθεί από 1% το 2021 σε 5% το 2025 και 20% το 2030, φθάνοντας τους 525.000 τόνους για τις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας και 154.000 τόνους στην αυτοκινητοβιομαχανία (Σχήμα 2) [30].

Από την άλλη πλευρά, η Statista προβλέπει ότι η παγκόσμια ζήτηση ψευδαργύρου για τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα συνεχίσει να αυξάνεται κατά την επόμενη δεκαετία, από 109.300 τόνους το 2020 σε 364.000 το 2030. Η ηλιακή ενέργεια αναμένεται να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο της κατανάλωσης ψευδαργύρου, με προβλεπόμενο όγκο 162.000 τόνους το 2030. Τα παγκόσμια αποθέματα ψευδαργύρου υπολογίστηκαν σε περίπου 250 εκατομμύρια τόνους το 2021, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ.

Κατά την Statista, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ψευδαργύρου στον κόσμο, με 4,2 εκατ. τόνους εξόρυξης το 2021. Το Περού ήταν η δεύτερη και η Αυστραλία η τρίτη μεγαλύτερη χώρα εξόρυξης ψευδαργύρου, παράγοντας 1,6 εκατ. τόνους και 1,3 εκατ. τόνους, αντίστοιχα [31]. Σύμφωνα με Καναδικά δεδομένα, η Αυστραλία, η Κίνα, η Ρωσία, το Μεξικό και το Περού είναι μεταξύ των χωρών με τα μεγαλύτερα αποθέματα ψευδαργύρου (Σχήμα 17) [33].

Σχήμα 17: Χώρες με τα περισσότερα αποθέματα ψευδαργύρου (Natural Resources Canada)

Όπως το νικέλιο, ο χαλκός και το αλουμίνιο, τα κοιτάσματα ψευδάργυρου μπορεί να συνοδεύονται από δυναμικές περιεκτικότητες άλλων μεταλλικών ορυκτών πρώτων υλών, πολλές από τις οποίες ανήκουν στις ΣΚΟΠΥ, όπως είναι το αντιμόνιο, το γερμάνιο, το ίνδιο και το γάλλιο (Σχήμα 18).

Σχήμα 18: Οι περισσότερες ΣΚΟΠΥ συνδέονται μεταλλογενετικά με γνωστά κοιτάσματα θειούχων, οξειδίων και άλλων συστημάτων ορυκτών πρώτων υλών

Σχετική βιβλιογραφία

The Electric Vehicle Market and Copper Demand: https://copperalliance.org/wp-content/uploads/2017/06/2017.06-E-Mobility-Factsheet-1.pdf
Copper Outlook for 2024 Dominated by Uncertain Supply, Green Demand: https://www.wsj.com/finance/commodities-futures/copper-outlook-for-2024-dominated-by-uncertain-supply-green-demand-c24438f1
Volume of 2050 Net-zero Copper Demand: https://energyminute.ca/infographics/the-volume-of-2050-net-zero-copper-demand/
Global Copper 2024 industry outlook: From near-term glut to long-term scarcity https://www.bloomberg.com/professional/blog/global-copper-2024-industry-outlook-from-near-term-glut-to-long-term-scarcity/
[1] Copper could skyrocket over 75% to record highs by 2025-brace for deficits, analysts say, https://www.cnbc.com/2024/01/03/copper-appears-set-to-rally-more-than-75percent-by-2025-analysts-say.html
[2] Visualizing the World’s Largest Copper Producers: https://elements.visualcapitalist.com/visualizing-the-worlds-largest-copper-producers/?fbclid=IwAR3X0B5Mq6OhCGjlYzy-3kPImm3SMHnSYhjU7OIhi059HApM7pxSwvyMN5w
[3] SCRREEN2 Coper factsheet: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2024/01/SCRREEN2_factsheets_COPPER-update.pdf
[4] Copper Demand and Long-Term Availability: https://copperalliance.org/sustainable-copper/about-copper/cu-demand-long-term-availability/
[5] Carrara S.,et al., Raw materials demand for wind and solar PV technologies in the transition towards a decarbonised energy system, EUR 30095 EN, Publication Office of the European Union, Luxembourg, 2020, ISBN 978-92-76-16225-4, doi:10.2760/160859,JRC119941
[6] COPPER, THE PATHWAY TO NET ZERO Regional Focus: Europe: https://copperalliance.org/wp-content/uploads/2023/03/Copper-The-Pathway-to-Net-Zero_Focus-on-Europe_final.pdf
[7] Share of nickel demand worldwide in 2021 and a forecast for 2040, by end use: https://www.statista.com/statistics/1351631/forecast-global-nickel-demand-share-by-end-use/
[8] ABOUT NICKEL: https://nickelsearch.com/nickel/
[9] Mineral Commodity Summaries 2021: https://pubs.usgs.gov/publication/mcs2021
[10] Mudd, Gavin & Jowitt, Simon. (2014). A Detailed Assessment of Global Nickel Resource Trends and Endowments. Economic Geology. 109. 1813-1841. 10.2113/econgeo.109.7.1813 https://www.researchgate.net/publication/265215686_A-Detailed-Assessment-of-Global-Nickel-Resource-Trends-and-Endowments
[11] Nickel in the energy transition: Why is it called the devil's metal?: https://www.ifpenergiesnouvelles.com/article/nickel-energy-transition-why-it-called-devils-metal
[12] Cobalt Market Report 2022: https://www.cobaltinstitute.org/resource/cobalt-market-report-2022/
[13] Cobalt Statistics and Information: https://www.usgs.gov/centers/national-minerals-information-center/cobalt-statistics-and-information
[14] Cobalt market outlook: Five key factors to watch: https://www.fastmarkets.com/insights/cobalt-market-outlook-five-key-factors/
[15] China’s State Stockpiler Went on a Record Buying Spree in 2023: https://www.mining.com/web/us-moves-to-restore-stockpiling-panic-button-in-ev-metals-fight-with-china/chinas-state-stockpiler-went-on-a-record-buying-spree-in-2023-trading-house-darton-commodities-expects-purchases-to-continue/ 
[16] China set to tighten grip over global cobalt supply as price hits 32-month low: https://www.ft.com/content/abf28c9f-54e2-45c2-8dac-c5016bd31423
[17] Aluminium demand will rise 40% by 2030. Here’s how to make it sustainable: https://www.weforum.org/agenda/2023/11/aluminium-demand-how-to-make-it-sustainable/
[18] VISION 2050 European Aluminium's contribution to the EU's mid-century low-carbon roadmap: https://european-aluminium.eu/wp-content/uploads/2022/10/sample_vision-2050-low-carbon-strategy_20190401.pdf
[19] Metals and minerals in wind turbines: https://www.wind-watch.org/documents/metals-and-minerals-in-wind-turbines/
[20] Aluminium in Solar An enabler and consumer of European solar energy: https://european-aluminium.eu/wp-content/uploads/2022/10/european-aluminium_aluminium-in-solar_position-paper.pdf 
[21] Davris, P.; et al., Scandium Extraction from Bauxite Residue at Pilot Scale. Mater. Proc. 2021, 5, 129. https://doi.org/10.3390/materproc2021005129
[22] REE Mineralisation in circum-Mediterranean Bauxites: https://www.eurare.org/countries/mediterraneanBauxites.html
[23] Eliopoulos, D. et al. (2014). The potential of rare earth elements in Greece, 308-316.
[24] Zinc Mining & Market Outlook 2022-2025: https://www.theassay.com/articles/the-assay-insights/zinc-market-analysis/
[25] Zinc Markets at a Glance: https://www.zinc.org/
[26] Major countries in worldwide zinc mine production in 2022: https://www.statista.com/statistics/264634/zinc-production-by-country/
[27] How Much Metal is Used in Clean Energy Technology? https://www.visualcapitalist.com/sp/visualized-how-much-metal-is-used-in-clean-energy-technology/
[28] Zinc facts: https://natural-resources.canada.ca/our-natural-resources/minerals-mining/minerals-metals-facts/zinc-facts/20534
[29] Types of Copper Deposits in the World: https://investingnews.com/daily/resource-investing/base-metals-investing/copper-investing/types-copper-deposits-world/
[30] Visualizing Copper’s Global Supply Chain: https://www.visualcapitalist.com/sp/coppers-supply-chain/ 
[31] SCRREEN2 project factsheets: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2024/01/SCRREEN2_factsheets_COPPER-update.pdf
[32] Rasilainen, K., et al., (2017), Assessment of undiscovered metal resources in Finland. Ore Geology Reviews, 86, 896–923.
[33] SCRREEN2 project factsheets: https://scrreen.eu/wp-content/uploads/2023/12/SCRREEN2_factsheets_NICKEL-update.pdf

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.. 

Αφιέρωμα - Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες ένα στοίχημα για την Ευρώπη
foolwo rawmathub.gr on Google News
Image

Έγκυρη ενημέρωση για την αξιακή αλυσίδα των raw materials

NEWSLETTER