Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά πλαστικά με βάση τα ορυκτά καύσιμα, τα βιοπλαστικά κατασκευάζονται από ανανεώσιμα υλικά φυτικής προέλευσης. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για τα βιοπλαστικά είναι ανανεώσιμες. Είναι ωστόσο τόσο περιβαλλοντικά φιλικά όσο νομίζουμε;
Τα βιοπλαστικά συχνά διαφημίζονται ως βιοδιασπώμενα και κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά πλαστικά, μπορούν να αποδομηθούν με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, όπως κατέδειξε πρόσφατη έρευνα, ο ισχυρισμός αυτός ίσως να είναι μία μορφή greenwashing, εφόσον τα βιοπλαστικά διασπώνται με την πάροδο του χρόνου, αλλά μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες.
Ακριβώς όπως τα παραδοσιακά πλαστικά, τα βιοπλαστικά μπορεί συχνά να καταλήγουν να εισέρχονται στο περιβάλλον ως ρύποι. Το ινστιτούτο 5 Gyres, ένας ερευνητικός οργανισμός για την ρύπανση από τα πλαστικά, ξεκίνησε έρευνα για την κατανόηση του τι ακριβώς συμβαίνει με τα βιοπλαστικά όταν καταλήγουν στη στεριά ή στη θάλασσα.
Η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε μελέτη που παρακολούθησε τον τρόπο με τον οποίο 22 τύποι βιοπλαστικών διασπάστηκαν σε διάφορα περιβάλλοντα σε διάστημα 64 εβδομάδων. Η ομάδα εξέτασε τη βιοαποδομησιμότητα των βιοπλαστικών σε διάφορες τοποθεσίες στην California, στο Main και στη Florida. Διαπίστωσαν ότι τα βιοπλαστικά δεν αποδομούνται με συνεπή τρόπο. Αντίθετα, υπήρχαν μεγάλες διακυμάνσεις όσον αφορά στον τρόπο διάσπασης διαφορετικών τύπων βιοπλαστικών σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Το πάχος, ο τύπος του πολυμερούς και το περιβάλλον διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στο πώς αποδομήθηκαν τα βιοπλαστικά.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα βιοπλαστικά αποδομούνταν πιο γρήγορα σε θαλάσσια περιβάλλοντα παρά στην ξηρά. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην έλλειψη υγρασίας και μικροβιακής δραστηριότητας σε χερσαία περιβάλλοντα. Τα λεπτότερα βιοπλαστικά διαλύονταν επίσης πιο γρήγορα από τα αντικείμενα με μεγαλύτερο πάχος. Γενικότερα, τα βιοπλαστικά που βασίζονται στο πολυ-υδροξυ-αλκανοϊκό οξύ (PHA) διασπώνται πιο γρήγορα από εκείνα που βασίζονται στο πολυγαλακτικό οξύ (PLA). Τα βασισμένα σε PHA βιοπλαστικά παράγονται από φύκια και άλλους μικροοργανισμούς και κερδίζουν σε δημοτικότητα λόγω της αυξημένης ικανότητας τους να βιοδιασπώνται, ενώ αντίθετα τα βιοπλαστικά που βασίζονται στο PLA είναι κομποστοποιήσιμα, κατά κανόνα, σε βιομηχανικά περιβάλλοντα.
Ενώ διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την ικανότητα των βιοπλαστικών να βιοδιασπώνται με την πάροδο του χρόνου, μετά από 64 εβδομάδες η έρευνα έδειξε ότι το 78% των βιοπλαστικών αντικειμένων, παρέμενε ακέραιο. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχε μόνο κατακερματισμός τους σε μικρότερα κομμάτια.
Η έρευνα έδειξε επίσης ότι, παρά τους ισχυρισμούς βιωσιμότητας που τα συνοδεύουν, πολλά βιοπλαστικά είναι κομποστοποιήσιμα μόνο σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι οποίες δεν είναι ευρέως διαδεδομένες. Επιπλέον, πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις κομποστοποίησης δέχονται μόνο ορισμένες μορφές υλικών.
Τέλος, όταν τα βιοπλαστικά εισέρχονται στο περιβάλλον, έχουν συχνά αποτελέσματα παρόμοια με εκείνα των παραδοσιακών πλαστικών και, δυστυχώς, τα βιοπλαστικά σπάνια απορρίπτονται σωστά.
Όλα τα παραπάνω ευρήματα καταδεικνύουν ότι τα βιοπλαστικά δεν είναι η πανάκεια για την αντιμετώπιση της κρίσης των πλαστικών, όπως έχει ευρύτερα επικοινωνηθεί. Για άλλη μία φορά, γίνεται εμφανές ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης της πλαστικής ρύπανσης είναι η μείωση της χρήσης και η επαναχρησιμοποίηση πλαστικών, τόσο σε βιομηχανικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.
Με πληροφορίες από onegreenplanet.org