Ένα καλύτερο και ασφαλέστερο εργασιακό περιβάλλον συμβάλλει σε μια αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής

Η μεταβολή του παραγωγικού μοντέλου με την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας, η τεχνητή νοημοσύνη και η εικονική/επαυξημένη πραγματικότητα, συντελούν στην βελτίωση των συνθηκών υγείας και ασφάλειας, στον έλεγχο της εφαρμογής των λαμβανομένων μέτρων, καθώς και στην εκπαίδευση και δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα στην οποία οι επιχειρήσεις οφείλουν να ανταποκριθούν με τρόπο μετρήσιμο στον κοινωνικό αντίκτυπο των πολιτικών τους για τα θέματα της υγείας και της ασφάλειας των εργαζόμενων τους.

Στο διήμερο του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία με τίτλο «Με το βλέμμα στον άνθρωπο», που διοργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε.) παρουσιάστηκαν 150 εργασίες-εισηγήσεις, 25 κύριοι και κεντρικοί ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανέπτυξαν προβληματισμούς, διατύπωσαν προτάσεις, παρουσίασαν νέα εργαλεία, μέσα και πρακτικές. Οι 1.200 συμμετέχοντες έδωσαν το ηχηρό μήνυμα ότι τα θέματα της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία αφορούν όλους και όχι μόνο τους επαγγελματίες και τους ειδικούς του χώρου.

Το Συνέδριο ανέδειξε πολλές ανάγκες, αλλά και νέες διεξόδους και οπτικές. Ευελπιστούμε ότι βοήθησε στην χάραξη νέων μονοπατιών, που οδηγούν σε ένα καλύτερο και ασφαλέστερο εργασιακό περιβάλλον και σε μια αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής.

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί, επίσης, σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην μεταβολή του εργασιακού περιβάλλοντος, σε πολλούς κλάδους. Οι επιπτώσεις, που πρέπει έγκαιρα και αποτελεσματικά να αντιμετωπιστούν, αφορούν στο σύνολο της οικονομίας και ευρύτερα της κοινωνίας.

Εκτός των νέων πεδίων, οι κλασικοί κίνδυνοι παραμένουν και σε ορισμένες περιπτώσεις επιδεινώνονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μυοσκελετικές καταπονήσεις, οι οποίες μάλιστα στο μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον αποκτούν νέες διαστάσεις και δημιουργούν προβληματισμούς.

Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αναδεικνύεται όλο και περισσότερο είναι οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι. Ιδιαίτερα μέσα στην πανδημία, οι κίνδυνοι αυτοί εντάθηκαν και ταυτόχρονα έγιναν και πολύ πιο δύσκολα εντοπίσιμοι. Η συσχέτιση μεταξύ της ψυχικής υγείας και της αξίας της επένδυσης σ’ αυτήν οδηγεί στη μείωση περιστατικών και ατυχημάτων και συμβάλλει σε ένα αποδοτικό, πετυχημένο και υγιές περιβάλλον για όλους. Όμως, η ολιστική προσέγγιση για την επίτευξη της ευεξίας των εργαζόμενων, απαιτεί ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, που συμβάλλουν στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την καλύτερη υγεία των εργαζόμενων, αλλά -όπως αναδεικνύεται- και στην βιωσιμότητα της κάθε επιχείρησης.

Στο πλαίσιο αυτό, τα φαινόμενα βίας και παρενόχλησης ιδιαίτερα εις βάρος γυναικών, και όχι μόνο, αποτελούν βασικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Βήματα προς αυτή την κατεύθυνση πραγματοποιούνται, περιλαμβανομένων θεσμικών παρεμβάσεων, αλλά και πάλι ζητούμενο παραμένει η εφαρμογή.

Στο ευρύτερο πλαίσιο, στόχο αποτελεί η διαμόρφωση φιλικού εργασιακού περιβάλλοντος, προσβάσιμου και από άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικά, ψυχικά ή άλλα προβλήματα. Αυτό περιλαμβάνει επιπλέον, την συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. Η επιτάχυνση πρωτοβουλιών και ουσιαστικών παρεμβάσεων αποτελεί κρίσιμο στοιχείο πολιτισμού και άμεση ανάγκη.

Όταν η πανδημία έφερε τα ζητήματα της προστασίας της υγείας σε κάθε σπίτι, η πρόληψη προβλήθηκε ως απαίτηση και αναζητούμενο αγαθό. Είναι ευκαιρία και πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί και να μετουσιωθεί η αρνητική αυτή εμπειρία σε θετική δράση και ανάπτυξη πρωτοβουλιών, που θα ενισχύουν την δημιουργία σχετικής κουλτούρας.

Η στάση των επιχειρήσεων, η εκτίμηση των επικεφαλής τους σε θέματα εκπαίδευσης και ετοιμότητας στα θέματα ΥΑΕ, αλλά και η αντίληψή τους σχετικά με την αιτιότητα των εργατικών ατυχημάτων και των σοβαρών επαγγελματικών ασθενειών ήταν μερικά από τα κεντρικά ερωτήματα της έρευνας, που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΕΛΙΝΥΑΕ από την MRB Hellas.

Οι απαντήσεις αποτελούν πολύτιμο υλικό για σχεδιασμό δράσεων, στοχευμένων και εξειδικευμένων ανάλογα με τον κλάδο και τόπο ανάπτυξης της οικονομικής δραστηριότητας, το μέγεθος, καθώς και άλλα στοιχεία. Πρέπει να σημειωθεί ότι παρουσιάζονται θετικοί ως προς τα θέματα εκπαίδευσης – ευαισθητοποίησης – ενημέρωσης και θεωρούν ότι μπορεί να αποδώσει καλύτερα όταν είναι τυποποιημένη και αξιολογημένη.

Σημαντικό, επίσης, είναι ότι οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν παρουσιάζονται πολύ θετικές σε συγκεκριμένη πρόταση του ΕΛΙΝΥΑΕ, που αξιοποιώντας τις ευκαιρίες και τα μέσα που προσφέρει η ψηφιακή ανάπτυξη, προτείνει τη δημιουργία μιας ψηφιακής πλατφόρμας ελέγχου όπου θα μπορούν να δηλώνουν οι επιχειρήσεις τις υποδομές τους και τη συμμόρφωσή τους στα σχετικά μέτρα ΥΑΕ.

Συνοψίζοντας, τα συμπεράσματα-υλικό από ένα τέτοιο Συνέδριο, όπως προαναφέρθηκε, πολλά και πολύτιμα. Στόχος και έργο μας ως Οργανισμού επιφορτισμένου από τους κοινωνικούς εταίρους, που τον δημιουργήσαν και τον λειτουργούν, είναι να προάγει τα θέματα επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας. Οι πολλές και σημαντικές συνεργασίες που αναπτύσσουμε με ακαδημαϊκά ιδρύματα, Οργανισμούς και φορείς -κυρίως δε με την Πολιτεία και δη με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων-, μας επιφορτίζει με ευθύνες που όμως είναι για εμάς ευκαιρίες δράσης και προσφοράς.

Δεν ξεχνάμε ότι οι ιδρυτές του ΕΛΙΝΥΑΕ, ακριβώς πριν 30 χρόνια, αντιλαμβανόμενοι ότι η πρόληψη των επαγγελματικών κινδύνων μπορεί να είναι αποτελεσματική μόνο μέσα από συνεργασία, ξεπέρασαν τις όποιες αντιπαραθέσεις τους και μέσα από δημιουργικό κοινωνικό διάλογο και με αίσθηση σεβασμού και αμοιβαίας εμπιστοσύνης άνοιξαν τον δρόμο. Ευθύνη μας, να προάγουμε την συνεργασία μεταξύ των τριών μερών -εργαζομένων, εργοδοτών και πολιτείας- με τρόπο αποτελεσματικό και αποδοτικό.