Στους Αμερικανούς K. Barry Sharpless και Carolyn R. Bertozzi, καθώς και στο Δανό Morten Meldal, απένειμε η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών το βραβείο Νομπέλ Χημείας 2022 για «την ανάπτυξη της «χημείας του κλικ» και της βιο-ορθογωνικής χημείας», δύο νέους τομείς της σύγχρονης χημικής έρευνας.
Ο K. Barry Sharpless, στα 81 του χρόνια, έγινε ένας από τους ελάχιστους επιστήμονες (μόλις ο πέμπτος) που τιμώνται για δεύτερη φορά με Νομπέλ –η πρώτη, το 2001, επίσης με Νομπέλ Χημείας, για την έρευνα του γύρω από την ασυμμετρική οργανική κατάλυση.
Ο γεννημένος στην Καλιφόρνια Sharpless και ο 58χρονος Morten Meldal, από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, τιμήθηκαν για τις πρωτοποριακές έρευνες τους για τη «χημεία του κλικ», γνωστή και ως «χημεία Lego», μια νέα μορφή σύνδεσης μορίων. Η μέθοδος αυτή αξιοποιείται κυρίως στην παρασκευή φαρμάκων, στη χαρτογράφηση του DNA και στη δημιουργία νέων υλικών. «Αν συνδέει κανείς μόρια μεταξύ τους, σαν τουβλάκια Lego, θα μπορεί να συνδέσει τα ικριώματα αυτά και να δημιουργήσει περίπλοκα μόρια», σημείωσε το μέλος της επιτροπής Νομπέλ, Johan Aqvist.
Η 55χρονη Αμερικανίδα Carolyn R. Bertozzi έλαβε το βραβείο για την εφεύρεση της βιο-ορθογωνικής χημείας, νέα κατηγορία χημικών αντιδράσεων οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να προκαλούνται στο εσωτερικό έμβιου οργανισμού, χωρίς ωστόσο να επηρεάζουν τις βασικές λειτουργίες και τη χημική του σύνθεση. «Είμαι απολύτως έκπληκτη. Δυσκολεύομαι να αναπνεύσω», είπε η τιμηθείσα κατά την τηλεφωνική συνομιλία της με την επιτροπή απονομής.
Η καθηγήτρια του Stanford, Carolyn R. Bertozzi, γίνεται η όγδοη γυναίκα που βραβεύεται με Νομπέλ Χημείας. Η έρευνα της Bertozzi επέτρεψε στην επιστημονική κοινότητα να παρατηρήσει για πρώτη φορά λειτουργίες στο φλοιό των μορίων ζωντανών κυττάρων. «Το φετινό βραβείο Χημείας αφορά σχετικά απλές διεργασίες, που κατέστησαν δυνατές χάρη σε απλές μεθόδους. Οι ερευνητές αυτοί μας έδειξαν πώς είναι εφικτή η δημιουργία αποτελεσματικών μορίων ακολουθώντας προφανή μεθοδολογία», είπε ο Akvist, αναφερόμενος στη χημεία του κλικ και στη βιο-ορθογωνική χημεία.
Με πληροφορίες από Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ & energia.gr
