Αξιωματούχοι από το Καζακστάν υποστήριξαν την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022 στις Βρυξέλλες ότι η πλούσια σε πόρους χώρα θα είναι σύντομα σε θέση να προσφέρει και τις 30 κρίσιμες πρώτες ύλες που χρειάζεται η Ε.Ε, σύμφωνα με το σχετικό κατάλογο που εγκρίθηκε το 2020.
Ο υφυπουργός Βιομηχανίας και Ανάπτυξης Υποδομών του Καζακστάν, Marat Karabayev, είπε ότι το κύριο θέμα της επίσκεψης και των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν με τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε, ήταν η εφαρμογή του πρόσφατα υπογεγραμμένου μνημονίου μεταξύ της προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen και του πρωθυπουργού ου Καζακστάν Alikhan Smailov.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου COP27 του ΟΗΕ για το κλίμα που έλαβε χώρα στην Αίγυπτο, η Ε.Ε προχώρησε στη σύναψη συνεργασιών με αναπτυσσόμενες χώρες στους τομείς του υδρογόνου και των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, ξεκινώντας από το Καζακστάν. Στις 7 Νοεμβρίου 2022, στο περιθώριο της διάσκεψης COP27, η Ε.Ε και το Καζακστάν συμφώνησαν να συνάψουν νέα συνεργασία που θα εξασφαλίζει την ανάπτυξη ασφαλούς και βιώσιμης προσφοράς πρώτων υλών, αλυσίδων αξίας ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και πρώτων υλών μπαταριών όπως επίσης και την ενίσχυση του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού και των δύο οικονομιών.
Όσον αφορά τις δυνατότητες εξόρυξης και ανάκτησης κρίσιμων πρώτων υλών, το Καζακστάν κατέλαβε την τέταρτη θέση παγκοσμίως, ενώ όσον αφορά στο αλουμίνιο είναι μεταξύ των κορυφαίων 10 παραγωγών. Σε ό,τι αφορά στα επόμενα βήματα, είναι απαραίτητος ένας οδικός χάρτης για την εφαρμογή του μνημονίου και για το σκοπό αυτό ετοιμάζεται μια ευρεία συνάντηση για τις 7 Δεκεμβρίου 2022, η οποία θα συγκεντρώνει όχι μόνο κυβερνητικούς φορείς και την Ε.Ε, αλλά και φορείς από τον ιδιωτικό τομέα.
Μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν θα είναι η εφαρμογή του πλαισίου ESG στο Καζακστάν, ειδικά στον τομέα εξόρυξης, και η δημιουργία αξιακών αλυσίδων και αλυσίδων προστιθέμενης αξίας «έτσι ώστε το Καζακστάν να μην είναι απλά ένας προμηθευτής κρίσιμων πρώτων υλών», είπε ο Karavayev. Επίσης ένα άλλο θέμα συζήτησης αποτελεί η συγχρηματοδότηση της έρευνας μεταξύ του Καζακστάν και της Ε.Ε, σε θέματα όπως η ψηφιοποίηση γεωλογικών δεδομένων.
«Η Ε.Ε χρειάζεται 30 είδη σπάνιων γαιών, όπως βηρύλλιο, ταντάλιο και νιόβιο», είπε ο Karabayev, αναφερόμενος σε κατάλογο που εγκρίθηκε το 2020. Εξήγησε ότι οι εταιρείες του Καζακστάν παράγουν επί του παρόντος τις 16 από αυτές. Για άλλες εννέα, το Καζακστάν διαθέτει κοιτάσματα, αν και δεν έχει προχωρήσει στην εξόρυξη τους ακόμη. Για τις υπόλοιπες πέντε σπάνιες γαίες «ξέρουμε ότι έχουμε κοιτάσματα, αλλά δεν ξέρουμε τις ποσότητες».
Ο Karabayev είπε επίσης ότι μεγάλες εταιρείες δραστηριοποιούνται στο Καζακστάν, δίνοντας ως παραδείγματα τις Arcelor Mittal, Glencore, Fortescue, Rio Tinto και σύμφωνα με τα λεγόμενα του, ένα έγγραφο όπως το μνημόνιο με την Ε.Ε, θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών και την περαιτέρω συνεργασία.
Ο Peter Handley, Επικεφαλής του φορέα DG GROW για τις πρώτες ύλες, ανέφερε ότι ένας από τους σκοπούς του μνημονίου ήταν η καλύτερη χρήση τεχνολογιών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και γενικά η μείωση του αποτυπώματος από την ανθρώπινη οικονομική δραστηριότητα. Ο Handley προσέθεσε ότι το μνημόνιο ήταν στο πνεύμα της νομοθετικής πρότασης της Επιτροπής για την εξασφάλιση της ασφάλειας στον εφοδιασμό της Ε.Ε με κρίσιμες πρώτες ύλες, η οποία θα έρθει προς ψήφιση έως το Μάρτιο του 2023 και στην οποία η βιωσιμότητα του εφοδιασμού και η διαφάνεια είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντες. Μια άλλη αρχή, είπε, είναι ότι ο τρόπος επιχειρηματικής ανάπτυξης σήμερα δε θα είναι ο τρόπος επιχειρηματικής ανάπτυξης αύριο, «γιατί υπάρχει πολλή καινοτομία» και η ανάπτυξη δεξιοτήτων παρέχει πολλές ευκαιρίες.
Ο Al-Farabi Ydryshev, Γενικός Διευθυντής του National Center for Technology Foresight του Καζακστάν, πήρε τη σκυτάλη από τον Karabayev, λέγοντας ότι, επί του παρόντος, το Καζακστάν είναι σε θέση να παράσχει 16 από τις 30 κρίσιμες πρώτες ύλες, τονίζοντας ότι «στο μέλλον, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πιστεύουμε ότι θα μπορούμε να έχουμε μία σταθερή προσφορά και για τις 30».
Ο Ydryshev ανέφερε επίσης ότι τα επόμενα χρόνια το Καζακστάν θα γίνει ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς κοβαλτίου και νικελίου στον κόσμο, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για παραγωγή στη χώρα τεχνολογίας στον τομέα της πράσινης ενέργειας. Επίσης το Καζακστάν είχε κληρονομήσει από τη Σοβιετική Ένωση τεχνολογίες για την παραγωγή στοιχείων όπως το ταντάλιο, οι οποίες είναι αρκετά καινοτόμες, και τις εξελίσσει περαιτέρω. «Μπορούμε να προμηθεύσουμε όλες τις κρίσιμες πρώτες ύλες που ζητά η Ε.Ε», επανέλαβε.
Κληθείς να παράσχει παραδείγματα αξιακών αλυσίδων που δείχνουν ότι το Καζακστάν δεν είναι πλέον απλώς ένας προμηθευτής κρίσιμων πρώτων υλών, ο Ydryshev ανέφερε το βηρύλλιο, το ταντάλιο και το τιτάνιο που επεξεργάζονται στο Καζακστάν για τις ανάγκες της αεροπορικής βιομηχανίας, με κύριο πελάτη την Airbus.
Ο Karabayev πρόσθεσε ότι για να κατανοήσει κανείς πλήρως την αξιακή αλυσίδα, πρέπει να επισκεφτεί τα εργοστάσια που παράγουν εξαρτήματα αεροπλάνων. «Αυτό είναι ένα τελικό προϊόν», είπε.
Με πληροφορίες από euractiv.com
