Τι είναι το δυσπρόσιο;
Ένα από τα 17 χημικά στοιχεία που ταξινομούνται ως σπάνιες γαίες, το δυσπρόσιο ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο χημικό Paul-Émile Lecoq de Boisbaudran το 1886 ως πρόσμιξη στο οξείδιο του ερβίου. Ωστόσο, καθαρά δείγματα δυσπροσίου δεν παρήχθησαν μέχρι τη δεκαετία του 1950.
Disclaimer: Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού τόπου με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς αναφορά στο RAWMATHUB.GR (με ενεργό link) ή χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του RAWMATHUB.GR.
Δεν είναι όλα τα στοιχεία σπανίων γαιών στην πραγματικότητα σπάνια, αλλά το δυσπρόσιο ανταποκρίνεται στην ονομασία. Πράγματι, το όνομα «δυσπρόσιο» προέρχεται από τον ελληνικό όρο «δυσπρόσιτος» που καταδεικνύει τη σπανιότητα του στοιχείου.
Ιδιότητες του δυσπροσίου
Το δυσπρόσιο έχει φωτεινή, ασημομεταλλική εμφάνιση. Είναι χαμηλό σε τοξικότητα και δε διαθέτει γνωστό βιολογικό ρόλο. Όπως και οι άλλες λανθανίδες, το δυσπρόσιο εντοπίζεται σε κοιτάσματα μοναζίτη και μπαστναζίτη, αλλά μικρότερες ποσότητες μπορούν επίσης να βρεθούν σε ορυκτά όπως ο ξενοτίμης και ο φεργουσονίτης.
Οι εναποθέσεις πλούσιες σε βαριές σπάνιες γαίες, όπως το δυσπρόσιο, είναι λιγότερο συνήθεις σε σχέση με αυτές που περιέχουν ελαφρές σπάνιες γαίες. Ως αποτέλεσμα, το δυσπρόσιο και άλλες βαριές σπάνιες γαίες είναι συχνά πιο ακριβές από τις ελαφρές σπάνιες γαίες, όπως το δημήτριο και το λανθάνιο.
Δειτε ακομη
Εφαρμογές του δυσπροσίου
Ως καθαρό μέταλλο, το δυσπρόσιο αντιδρά στο νερό και τον αέρα, καθιστώντας δύσκολο τον χειρισμό του. Σύμφωνα με τη Royal Society of Chemistry, το δυσπρόσιο είχε χρησιμοποιηθεί ελάχιστα στο παρελθόν. Ωστόσο, αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, καθώς το μέταλλο χρησιμοποιείται εκτενώς σε μαγνήτες με βάση το νεοδύμιο. Η προσθήκη δυσπροσίου βοηθά αυτούς τους μαγνήτες να λειτουργούν σε υψηλότερες θερμοκρασίες, στις οποίες θα υπήρχε η πιθανότητα να απομαγνητιστούν χωρίς την προσθήκη δυσπροσίου.
Οι μαγνήτες σπανίων γαιών είναι μεγαλύτεροι σε βάρος και όγκο από οποιονδήποτε άλλο τύπο μαγνήτη. Συγκεκριμένα, οι μαγνήτες από νεοδύμιο, βόριο και σίδηρο είναι οι ισχυρότεροι διαθέσιμοι και χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στις σύγχρονες τεχνολογίες, όπως στους κινητήρες ηλεκτρικών οχημάτων και στις ανεμογεννήτριες.
Το δυσπρόσιο χρησιμοποιείται επίσης ως ιωδιούχο δυσπρόσιο σε λαμπτήρες εκκένωσης αλογονιδίων, ενώ ως σύνθετο μεταλλοκεραμικό υλικό δυσπροσίου με οξείδιο του νικελίου χρησιμοποιείται σε ράβδους ελέγχου πυρηνικών αντιδραστήρων. Το δυσπρόσιο έχει χρήσεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας επειδή απορροφά εύκολα τα νετρόνια και δε διογκώνεται ή συστέλλεται ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης απορρόφησης νετρονίων.
Κίνδυνοι εφοδιασμού
Μπορεί να είναι δύσκολο για τους τελικούς χρήστες να βρουν μια ασφαλή πηγή προμήθειας δυσπροσίου. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία χρόνια, οι κίνδυνοι εφοδιασμού οδήγησαν τους κατασκευαστές να λάβουν μέτρα για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το μέταλλο. Για παράδειγμα, η Hitachi Metals, μείωσε τη χρήση του δυσπροσίου στους μαγνήτες NEOMAX, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην αυτοκινητοβιομηχανία.
«Το δυσπρόσιο, ένα από τα πιο ακριβά βαρέα στοιχεία σπανίων γαιών και χρησιμοποιείται σε μαγνήτες νεοδυμίου για τη βελτίωση της αντοχής στη θερμοκρασία», δήλωσε η εταιρεία. «Ωστόσο, η διάθεσή του γίνεται κυρίως από την Κίνα, δημιουργώντας έτσι ελλείψεις προσφοράς και υψηλές τιμές καθώς αυξάνεται η ζήτηση. Η αυτοκινητοβιομηχανία έχει αρχίσει να ψάχνει τρόπους για να μειώσει ή να βρει εναλλακτικές λύσεις για το δυσπρόσιο, απαραίτητο στους μαγνήτες νεοδύμιο, τους μαγνήτες υψηλότερης απόδοσης που διατίθενται».
Και δεν είναι μόνο οι ιδιωτικές εταιρείες που ανησυχούν για τους κινδύνους εφοδιασμού που χαρακτηρίζουν το δυσπρόσιο. Ακόμη και το Κογκρέσο των ΗΠΑ διερευνά επιλογές για τη βελτίωση της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας στοιχείων σπάνιων γαιών.
Με πληροφορίες από InvestingNews.com
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ RAWMATHUB.GR
