Ελευθερία Παπακώστα: Η πιθανή παράταση ζωής των ορυχείων για μερικά έτη δεν αλλάζει το σχέδιο της απολιγνιτοποίησης

Ο ρόλος του λιγνίτη για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας φαίνεται ότι αναβαθμίστηκε μετά και τις εξελίξεις που προκάλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον των λιγνιτωρυχείων της Δυτικής Μακεδονίας; Υπάρχει πιθανότητα να μεταβληθεί ο στόχος για πλήρη απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού τοπίου της χώρας μας μέσα στην τρέχουσα δεκαετία;

Για όλα αυτά μιλά η μηχανικός μεταλλείων κα. Ελευθερία Παπακώστα, στέλεχος της ΔΕΗ, που έχει υπηρετήσει τα ορυχεία από πολλές θέσεις.

Ε: Κυρία Παπακώστα, μπορείτε να μας πείτε κάποια βασικά στοιχεία για τα ορυχεία λιγνίτη του λεκανοπεδίου Πτολεμαΐδας;

Ελευθερία Παπακώστα: Σήμερα στην περιοχή υπάρχουν σε λειτουργεία δυο ορυχεία, του Νοτίου Πεδίου, που τροφοδοτεί τον ατμοηλεκτρικό σταθμό (ΑΗΣ) Αγίου Δημητρίου, και του Κεντρικού Πεδίου, που προς το παρόν ενισχύει την τροφοδοσία του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου για τον καλύτερο έλεγχο της ποιότητας του καυσίμου και από το επόμενο έτος θα τροφοδοτεί τη νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα V». Η λειτουργεία των Ορυχείων Αμυνταίου και Καρδίας έχει σταματήσει ήδη.

Ε: Ποιος είναι ο ρόλος σας στην εταιρία;

Ελευθερία Παπακώστα: Στην ΔΕΗ υπάρχουν κάποια βασικά οργανικά κλιμάκια, τα λεγόμενα ΒΟΚ. Ένα από τα ΒΟΚ είναι και η Διεύθυνση Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας. Η Διεύθυνση αυτή χωρίζεται σε 7 κλάδους, δυο από τους οποίους αντιστοιχούν στα ορυχεία του Κεντρικού και του Νοτίου Πεδίου. Διευθυντής του Ορυχείου Κεντρικού Πεδίου είμαι εγώ.

Ε: Ποια είναι η οργανωτική δομή του Ορυχείου Κεντρικού Πεδίου;

Ελευθερία Παπακώστα: Ο Κλάδος του Ορυχείου Κεντρικού Πεδίου αποτελείται από 4 Τομείς: Τον Τομέα Εκμετάλλευσης στον οποίο προΐστανται οι μεταλλειολόγοι μηχανικοί, οι οποίοι ασχολούνται με την εκμετάλλευση του λιγνίτη. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν ο Τομέας Ηλεκτρολογικής συντήρησης που ασχολείται με την ηλεκτρολογική συντήρηση των μηχανημάτων και των ταινιοδρόμων, ο Τομέας Μηχανολογικής συντήρησης που ασχολείται με την μηχανολογική συντήρηση των μηχανημάτων και των ταινιοδρόμων και ο Τομέας Μελετών που ασχολείται με τις τοπογραφικές αποτυπώσεις και τον σχεδιασμό του Ορυχείου.

Ε: Ας επικεντρωθούμε τώρα στο μέλλον. Θα έχουμε ενεργειακή επάρκεια χωρίς τον λιγνίτη;

Ελευθερία Παπακώστα: Ούτως η άλλως, αυτές οι μονάδες δεν μπορούσαν να ανταπεξέλθουν απέναντι στον ανταγωνισμό, λόγω του κόστους των εκπομπών διοξείδιού του άνθρακα. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που έχουν κλείσει αυτές οι μονάδες, ξεκινώντας από τις παλαιότερες. Έτσι, και στον ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, η μονάδα που θα παραμείνει σε λειτουργία στο τέλος θα είναι αυτή που κατασκευάστηκε τελευταία. Όσον αφορά για τη νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα V», δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί, ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε νέα δεδομένα. Σε αυτό το πλαίσιο, μας ζητήθηκε για τα επόμενα δυο χρόνια, ενώ βρισκόμαστε στο στάδιο της απολιγνιτοποίησης, να εντατικοποιήσουμε την παραγωγή λιγνίτη.

Ε:  Άρα υπάρχει περίπτωση να μην κλείσουν οι λιγνιτικές μονάδες;

Ελευθερία Παπακώστα: Για να καταλάβουμε λίγο τα μεγέθη, τα προηγούμενα χρονιά η ετήσια παραγωγή λιγνίτη ήταν γύρω στους 20 με 22 εκατ. τόνους. Αυτή την στιγμή βρισκόμαστε στα 8 εκατ. τόνους και μας ζήτησαν να αυξήσουμε κατά 50%, να φτάσουμε δηλαδή στα 12 εκατ. τόνους. Θεωρώ ότι μέχρι το 2028 θα υπάρχει λιγνίτης στο ενεργειακό μείγμα της χώρας. Όμως, αν πραγματοποιηθεί η μετατροπή της μονάδας «Πτολεμαΐδα V» ώστε να καίει άλλο καύσιμο, τότε πλέον θα έρθει το οριστικό τέλος για τον λιγνίτη.

Ε: Οι ήδη κλειστές εγκαταστάσεις έχουν μπει σε κάποια διαδικασία αποκατάστασης;

Ελευθερία Παπακώστα: Όλα τα εδάφη των ορυχείων είναι γνωστό σε ποιον θα ανήκουν στο μέλλον. Κάποιες περιοχές θα παραμείνουν στην ΔΕΗ, η οποία έχει ήδη παραχωρήσει πολλές εκτάσεις στην ΔΕΗ Ανανεώσιμες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Ήδη έχει ξεκινήσει η κατασκευή ενός μεγάλου φωτοβολταικου πάρκου ισχύος 200MW. Άλλες περιοχές θα μοιραστούν σε αγρότες και πολλές θα δοθούν για βιομηχανική χρήση. Κάποιες θα δοθούν στον φορέα που διαχειρίζεται το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), οι οποίες θα δοθούν σε επενδυτές για να μπορέσουν να τις αξιοποιήσουν και να προσφέρουν θέσεις εργασίας.

Ε: Ποια τα μελλοντικά σχέδια της ΔΕΗ μετά τον λιγνίτη;

Ελευθερία Παπακώστα: Η ΔΕΗ μπαίνει δυναμικά στο χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων. Επίσης, ξεκινά να μπαίνει και στις τηλεπικοινωνίες. Στο μέλλον θα δούμε την ΔΕΗ Α.Ε. να μπαίνει και σε άλλους τομείς. Η ΔΕΗ, μετά τον περασμένο Νοέμβριο, είναι ιδιωτική εταιρία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μετοχών της έχει περάσει σε ιδιώτες, οπότε προσπαθεί να εξελιχτεί για να ακολουθήσει το ρεύμα της εποχής.

Ε: Κάτι τελευταίο. Σχετικά με την ειδικότητά μας, ποιες πιστεύετε πως είναι οι βασικές γνώσεις ή δεξιότητες που χρειάζεται ένας μηχανικός ορυκτών πόρων για να ξεκινήσει;

Ελευθερία Παπακώστα: Κύρια χρειάζεται να αγαπάει κάποιος αυτό που κάνει. Τη λύση, στη συνέχεια, θα την βρει μόνος του. Υπάρχουν πάρα πολλοί τομείς όπου θα μπορούσε να απασχοληθεί κάποιος σαν μηχανικός μεταλλείων. Μια μεγάλη κατηγορία είναι τα γεωτεχνικά θέματα, όπου πραγματικά αυτά θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν από μηχανικούς για πολλά χρόνια αφότου κλείσουν τα ορυχεία. Είναι σίγουρο ότι, αν θες να αφήσεις ένα ασφαλές ορυχείο μετά από την μετά την παύση της λειτουργίας του, πρέπει οπωσδήποτε να δεις εάν διασφαλίζεται η ευστάθεια πρανών, δηλαδή ότι δεν θα γίνει κατολίσθηση.

Ε: Θα μπορέσουν τα επόμενα χρόνια φοιτητές του τμήματός μας να πραγματοποιήσουν την πρακτική τους στα ορυχεία σας, παρόλο που η εταιρία βρίσκεται σε κατάσταση απολιγνιτοποίησης;

Ελευθερία Παπακώστα: Ναι, δε θα υπάρχει κανένα θέμα, όπως ήδη έρχονται κάθε χρόνο φοιτητές για την πρακτική τους από άλλα πανεπιστήμια.