Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Resources, Conservation and Recycling αναφέρεται ότι όταν αντιμετωπίζουμε το ζήτημα του υδραργύρου στη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού (Artisanal and Small-scale Gold Mining, ASGM) είναι σημαντικό να μην εστιάζουμε μόνο στο αποτέλεσμα αλλά να λαμβάνεται υπόψιν το σύνολο των επιπτώσεων των προτεινόμενων παρεμβάσεων.
Αυτό το συμπέρασμα είναι το αποτέλεσμα μιας ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Ritsumeikan University και του University of Tokyo της Ιαπωνίας, οι οποίοι εξέτασαν τις πιθανές έμμεσες συνέπειες των κύριων στρατηγικών που προτείνονται για την ελαχιστοποίηση της χρήσης και των εκπομπών υδραργύρου στη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού (ASGM) βάσει της Σύμβασης της Minamata.
Η Σύμβαση της Minamata για τον υδράργυρο (Minamata Convention, MC), η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2017, στοχεύει στον περιορισμό της χρήσης και της εμπορίας του υδραργύρου που θεωρείται εξαιρετικά τοξικός ρύπος, μέσω μιας σειράς μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στρατηγικών. Η Σύμβαση είναι η πρώτη δεσμευτική συμφωνία για τον έλεγχο του υδραργύρου, και καλύπτει μια πληθώρα ζητημάτων, όπως η εξόρυξη, η εμπορία, η χρήση στη χημική βιομηχανία και οι εκπομπές από την καύση ορυκτών καυσίμων.
Ειδικότερα, το άρθρο 7 της συνθήκης ασχολείται με το πρόβλημα του υδραργύρου στην ASGM, τονίζοντας ότι οι χώρες που την έχουν αποδεχτεί, έχουν την υποχρέωση να ελαχιστοποιήσουν ή να εξαλείψουν εντελώς τη χρήση και τις εκπομπές υδραργύρου σε τέτοιες δραστηριότητες εντός των συνόρων τους. Αν και συγκεκριμένες στρατηγικές παρέμβασης έχουν προταθεί και εφαρμοστεί με κάποια επιτυχία από αυτή την άποψη, οι επιστήμονες έχουν δώσει λίγη προσοχή στις παρενέργειες που μπορεί να έχουν αυτά τα μέτρα.
Για να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα, οι Ιάπωνες ερευνητές εξέτασαν τα αποτελέσματα των τριών πρωταρχικών στρατηγικών περιορισμού που προτείνονται από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, δηλαδή την πρακτική της χρήσης αμαλγαμάτων υδραργύρου, τη χρήση retorts και τη χρήση κυανίου αντί υδραργύρου για την εξαγωγή χρυσού.
Η πρώτη στρατηγική περιλαμβάνει τον εμπλουτισμό του μεταλλεύματος χρυσού όσο το δυνατόν περισσότερο πριν από την προσθήκη υδραργύρου χρησιμοποιώντας συνήθως τεχνικές επίπλευσης. Με αυτόν τον τρόπο, η συνολική ποσότητα υδραργύρου που απαιτείται ανά γραμμάριο χρυσού μειώνεται σημαντικά. Η δεύτερη στρατηγική βασίζεται στη χρήση συσκευών χαμηλού κόστους που ονομάζονται retorts, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να παγιδεύουν επιβλαβείς ατμούς υδραργύρου και να τους μετατρέπουν ξανά σε υγρό υδράργυρο. Η τρίτη στρατηγική περιλαμβάνει την πλήρη υποκατάσταση του υδραργύρου με διεργασίες με βάση το κυάνιο για την εξόρυξη χρυσού.
Χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα και δεδομένα από 80 χώρες όπου λαμβάνει χώρα ASGM τα οποία έχουν δημοσιευθεί στην έκθεση Global Mercury Assessment 2018 του ΟΗΕ, οι ερευνητές πρόβλεψαν τα αποτελέσματα αυτών των στρατηγικών παρέμβασης στην παγκόσμια χρήση και τις εκπομπές υδραργύρου έως το 2050, καθώς και τις σχετικές ανεπιθύμητες συνέπειές τους.
Έμμεσες συνέπειες των παρεμβάσεων
Ένα από τα κύρια συμπεράσματα της ανάλυσης των ερευνητών ήταν ότι η στρατηγική πρώτης παρέμβασης -εμπλουτισμός συμπυκνώματος- δε φαίνεται να οδηγεί σε σημαντική μείωση στη χρήση υδραργύρου ούτε στις εκπομπές, αν και δεν έχει σημαντικές αρνητικές παρενέργειες. Αντίθετα, η χρήση retorts μπορεί να μειώσει σημαντικά την ποσότητα των παγκόσμιων εκπομπών υδραργύρου. Ωστόσο, η χρήση retorts σημαίνει επίσης ότι θα υπάρξει μεγάλη αύξηση της ποσότητας υγρού υδραργύρου που πρέπει να αντιμετωπιστεί υπεύθυνα ως απόβλητο, δημιουργώντας επομένως ένα νέο πρόβλημα. Τέλος, η χρήση κυανίου οδηγεί σε τεράστια μείωση της χρήσης και των εκπομπών υδραργύρου, αλλά τις αντικαθιστά με εκπομπές κυανίου, οι οποίες είναι επίσης αρκετά επικίνδυνες.
«Τα ευρήματα της μελέτης μας εντόπισαν ποσοτικά την έκταση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν έμμεσα λόγω των διαφόρων στρατηγικών παρέμβασης», δήλωσε ο Shoki Kosai, επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας. «Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι τα πιο αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση της χρήσης και των εκπομπών υδραργύρου απαιτούν τη μεγαλύτερη προσοχή σε σχέση με τις ακούσιες συνέπειές τους».
Ο Kosai και οι συνεργάτες του ελπίζουν ότι οι εκτιμήσεις που παρουσίασαν θα χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό και την ανάπτυξη των απαιτούμενων ενεργειών για τη βελτίωση κάθε στρατηγικής παρέμβασης, με απώτερο στόχο έναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον βιοτεχνικό και μικρής κλίμακας τομέα εξόρυξης χρυσού.
«Υπάρχουν περίπου 10 έως 19 εκατομμύρια άνθρωποι που συμμετέχουν σε δραστηριότητες ASGM στην Ασία, την Αφρική και την Κεντρική και Νότια Αμερική. Οι προσπάθειές μας θα βοηθήσουν στον μετριασμό των βλαβών στην υγεία που προκαλούνται από την απορρόφηση ατμών υδραργύρου στο μέλλον», δήλωσε ο Eiji Yamasue, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Με πληροφορίες από mining.com
