Η βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου των ορυκτών πρώτων υλών είναι στόχος, όχι ευχή

Ε.: Ο εξορυκτικός - μεταλλουργικός κλάδος είναι ένας ιδιαίτερα απαιτητικός χώρος με προφίλ που ισορροπεί, διαχρονικά -και, ίσως, παράδοξα- μεταξύ της αναγκαιότητάς του ως απαραίτητος αρωγός στις σύγχρονες τεχνολογίες και των παραδοσιακών δομών διοίκησης και λειτουργίας. Πώς επιλέξατε να δραστηριοποιηθείτε σε αυτόν τον τομέα;

Κατερίνα Αδάμ: Αρχικά από αγάπη στη Φυσική και τη Χημεία. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο επέλεξα να σπουδάσω Μηχανικός Μεταλλείων - Μεταλλουργός στο ΕΜΠ, και να συνεχίσω τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στην Υδρομεταλλουργία και στον Εμπλουτισμό στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα των ΗΠΑ. Και αυτές οι βασικές γνώσεις με συνόδευσαν στη συνέχεια στην επαγγελματική μου ζωή και καθόρισαν τις επιλογές μου.

Εργάστηκα ως Ερευνήτρια, Μηχανικός, Στέλεχος στη Βιομηχανία και Μελετήτρια και τα τελευταία 16 χρόνια έχω την τιμή να είμαι μέλος του Διδακτικου και Ερευνητικού Προσωπικού της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών του ΕΜΠ. Σταθερός στόχος αυτής της πορείας ήταν η αξιοποίηση των Ορυκτών Πρώτων Υλών, με ιδιαίτερη έμφαση τα τελευταία 30 χρόνια στην Περιβαλλοντική Προστασία και στη Βιώσιμη Ανάπτυξη του κλάδου. 

Ε.: Πείτε μας λίγα λόγια για την εμπειρία σας ως επαγγελματία στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών. Ποια αναγνωρίζετε ως τη μεγαλύτερη πρόκληση που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε, ως σήμερα, στο εργασιακό περιβάλλον σας;

Κατερίνα Αδάμ: Η συνολική εμπειρία μου ως επαγγελματία στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΟΠΥ) ήταν ιδιαίτερα θετική, δημιουργική και πολύπλευρη. Ο κλάδος μας τις τελευταίες δεκαετίες έκανε αλματώδεις, στρατηγικές, αλλαγές, προσαρμοζόμενος κάθε φορά στις παγκόσμιες προκλήσεις που χρειάστηκε να αντιμετωπίσει για την Προστασία του Περιβάλλοντος, την Κλιματική Αλλαγή, την Κυκλική Οικονομία, την Πράσινη και Ψηφιακή Μετάβαση και πιο πρόσφατα την πανδημία του Covid-19 και την κρίση στη Ουκρανία.

Στο πλαίσιο αυτό είχα τη μεγάλη τύχη να συμμετέχω και να συνεργαστώ ήδη από τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής μου πορείας με διεπιστημονικές και διεθνείς ομάδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με «σοφούς» του χώρου για την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων μεθόδων, τεχνικών, διαχειριστικών συστημάτων και εκπαιδευτικών εργαλείων για τη βιώσιμη αξιοποίηση των ΟΠΥ.

Μεγαλύτερη πρόκληση που κλήθηκα να αντιμετωπίσω, και σε κάθε περίπτωση αντιμετωπίζουμε όλοι καθημερινά ως επαγγελματίες του τομέα των ΟΠΥ, είναι η διασφάλιση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στον κλάδο και στην υπευθυνότητα του σε θέματα περιβαλλοντικής προστασίας, ασφάλειας στην εργασία και συνεργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους.

Η σημασία της εκπαίδευσης στην ενδυνάμωση αυτής της νεας γενιάς μηχανικών που θα διασφαλίσουν και θα διατηρήσουν την Κοινωνική άδεια για τη λειτουργία του κλάδου, Social License to Operate, είναι καθοριστική. 

Ε.: Τα τελευταία έτη παρατηρείται μια προσπάθεια εξωστρέφειας του τομέα των ΟΠΥ, με στόχο την πιο ουσιώδη επικοινωνία με την κοινωνία, η οποία έχει πλέον μεγαλύτερη επίγνωση στα θέματα που τον αφορούν. Σε αυτό το πλαίσιο, η στελέχωση του τομέα σε θέσεις ευθύνης αρχίζει, σταδιακά, να παίρνει και γυναικεία χροιά. Πόσο κοντά ή μακριά πιστεύετε ότι βρίσκεται η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών επαγγελματιών σε αυτόν το χώρο;

Κατερίνα Αδάμ: Είναι πολλές οι δεκαετίες που γυναίκες επαγγελματίες κατέχουν θέσεις ευθύνης στον κλάδο των ΟΠΥ σε εταιρείες και φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα και διεθνώς, με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη αυτών των εταιρειών και φορέων και στο αποτύπωμα του κλάδου.

Υπάρχουν δε τομείς, όπως π.χ. το Περιβάλλον, το Ανθρώπινο Δυναμικό, η Ποιότητα, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, κ.α, όπου οι γυναίκες στελέχη έχουν την πλεοψηφία. Η παρουσία των γυναικών σε Διευθυντικές θέσεις αποτελεί παράδειγμα για τις νεότερες συναδέλφους, και κίνητρο για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούν αυτές οι θέσεις.

Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών επαγγελματιών σε θέσεις ευθύνης, και όχι μόνο για τον κλάδο των ΟΠΥ, αποτελεί στρατηγική επιδίωξη και συνιστά στόχο βιώσιμης ανάπτυξης, (UN SDG 5, Gender Equality). Για την επίτευξη αυτού του στόχου σε λειτουργικό πια επίπεδο και ιδιαίτερα σε περιόδους με έντονες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, οι απαιτούμενες δράσεις περιλαμβάνουν μία σειρά από θεσμικές αλλαγές ήδη σε εξέλιξη σε Ευρωπαικό και διεθνές επίπεδο, με καθοριστική τη συμβολή της εκπαίδευσης, δεδομένου ότι «A goal without a plan is just a wish», Antoine de Saint - Exupéry. 

Ε.: Work-Life balance: Με ποιες «πρώτες ύλες» εκτιμάτε ότι μπορεί να επιτευχθεί αυτός ο στόχος για μία γυναίκα επαγγελματία στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών;

Κατερίνα Αδάμ: Οι γυναίκες που δραστηροποιούνται επαγγελματικά στον τομέα των ΟΠΥ τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, είναι βέβαιο ότι διαθέτουν περισσότερα μέσα, αλλά κυρίως τη σοφία, έτσι ώστε να επιδιώκουν και να διασφαλίζουν για τον εαυτό τους και τους αγαπημένους τους αυτή την πολύτιμη ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, που αποτελεί αποτέλεσμα και προϋπόθεση αυτογνωσίας.

Όλες και όλοι γνωρίζουμε ότι η επίτευξη αυτής της ισορροπίας δεν είναι πάντα εύκολη, είναι διαδικασία δυναμική, με προτεραιότητες που μεταβάλλονται στην πορεία. Επειδή αυτό το στοίχημα ζωής δεν μπορούμε παρά να το κερδίσουμε, είναι υποχρέωση μας, εμάς των παλαιότερων, να περάσουμε στις νεότερες τις «Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές», και τα μαθήματα που διδαχθήκαμε από συναδέλφους μας στην Ελλάδα και διεθνώς και προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε έτσι ώστε αυτή η ισορροπία να αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο, και σταθερή επιδίωξη της καθημερινής μας ζωής. 

Κλείνοντας αυτή την γραπτή συνέντευξη, θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς τις κυρίες του RawMatΗub.gr, για την εξαιρετική πρωτοβουλία τους και τη φιλοξενία ειδικού αφιερώματος για τις γυναίκες - επαγγελματίες στον Εξορυκτικό Κλάδο. Οι ερωτήσεις σας με έκαναν να σκεφτώ πολύ, και στις απαντήσεις μου προσπάθησα να αποτυπώσω συνοπτικά τις εμπειρίες μίας μακράς επαγγελματικής δραστηριότητας στον χώρο των ΟΠΥ. Ο κλάδος της Βιώσιμης Αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών είναι ένας κλάδος στον οποίο κάθε γυναίκα - επαγγελματίας, εφοδιασμένη με τις κατάλληλες γνώσεις, μπορεί να διαπρέψει, και αυτό όπως γνωρίζουν πολλές συνάδελφοι συμβαίνει για συνεχώς μεγαλύτερο αριθμό γυναικών σήμερα. 

Η Δρ. Κατερίνα Αδάμ, Μηχανικός Μεταλλείων - Μεταλλουργός Μηχανικός, Ε.Μ.Π (1978), M.Sc (1980), Ph.D. (1983), School of Chemical Engineering and Materials Science, University of Minnesota, USA, είναι Καθηγήτρια στη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών του ΕΜΠ, με γνωστικό αντικείμενο: «Διαχείριση και έλεγχος έργων εκμετάλλευσης και αξιοποίησης ορυκτών πρώτων υλών».

Διαθέτει εμπειρία μεγαλύτερη από 40 χρόνια στον τομέα των Ορυκτών Πρώτων Υλών και πριν την εκλογή της ως μέλος ΔΕΠ του ΕΜΠ το 2007 εργάστηκε ως Ερευνήτρια, Μηχανικός και Διευθυντικό Στέλεχος σε Ερευνητικά Ιδρύματα, στην Μεταλλευτική Βιομηχανία και σε Εταιρεία Συμβούλων Περιβάλλοντος.

Έχει συντονίσει/συμμετάσχει σε πολυάριθμα Ευρωπαϊκά και Εθνικά Ερευνητικά προγράμματα και έχει ολοκληρώσει ως Εμπειρογνώμονας του UNDP μία σειρά από μελέτες για την αποκατάσταση μεταλλευτικών περιοχών στα ΝΔ Βαλκάνια. Συνέγραψε ή συμμετείχε σε μεγάλο αριθμό τεχνικών άρθρων και σε περισσότερες από 100 Τεχνικές, Περιβαλλοντικές Μελέτες και Μελέτες Σκοπιμότητας. Στην παρούσα φάση η Κ. Αδάμ είναι Σύμβουλος του EIT RawMaterials Hub -Regional Center Greece σε θέματα εκπαίδευσης.

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..