Ε. Κακλαμάνος: Ο κλάδος της μεταλλουργίας βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις

Οι προκλήσεις, οι ευκαιρίες αλλά και το μέλλον της μεταλλουργικής βιομηχανίας σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και προσπαθεί να υλοποιήσει το όραμα της ενεργειακής μετάβασης είναι εξαιρετικά επίκαιρα. Για πολλές δεκαετίες, η τεχνολογική και οικονομική πρόοδος στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στη μεταλλουργία, στην ανάπτυξη νέων διεργασιών, αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων, στην αύξηση της παραγωγής με μείωση του κόστους και στην ύπαρξη ανθρώπων σε διάφορα πόστα που υλοποιούν το όραμα των εταιρειών του κλάδου.

Ο μεταλλουργός μηχανικός κ. Ελευθέριος Κακλαμάνος που έχει υπηρετήσει τη μεταλλουργία από το 1999 από πολλές θέσεις παραχώρησε μια, χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος, συνέντευξη στην ομάδα του RAWMATHUB.GR, και δίνει το στίγμα της επόμενης μέρας για τον κλάδο.

RAWMATHUB.GR: Κύριε Κακλαμάνο μπορείτε να μας κάνετε μία σύντομη περιγραφή της μέχρι τώρα επαγγελματικής σας πορείας;

Οι σπουδές μου στη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων – Μεταλλουργών του ΕΜΠ μου εμφύσησαν την αγάπη στη μεταλλουργία και σύντομα κατάλαβα ότι η δουλειά μου θα έπρεπε να ήταν στη βιομηχανία, στην παραγωγή συγκεκριμένα, μέσα στις δυσκολίες που προκύπτουν σε αυτές τις θέσεις αλλά και στην ικανοποίηση ότι είσαι αναπόσπαστο μέρος της παραγωγικής αλυσίδας.

Σε αυτό το πλαίσιο, χαίρομαι που μου δόθηκε η ευκαιρία να αποτελέσω μέρος της ομάδας της ΛΑΡΚΟ ΓΜΜΑΕ (1999 – 2007, ως Μηχανικός Παραγωγής και Προϊστάμενος Μηχανικός Ηλεκτρικών Φούρνων), αργότερα της NewCo Ferrenikeli (2007 – 2012, ως R/K manager, Converters and Final Product Manager, Production Manager), και της ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι (2015 – 2018, ως CCM Plant Manager) αλλά και να διατελέσω Σύμβουλος σε μεταλλουργικές επιχειρήσεις (2015 – 2018). Επί του παρόντος είμαι Διευθυντής Παραγωγής της EURONICKEL Industries και ομολογώ ότι, αν και σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον και συνθήκες, αντλώ μεγάλη επαγγελματική ικανοποίηση.

RAWMATHUB.GR:  Τι πιστεύετε ότι κάνει τον κλάδο σας σημαντικό στη συνολική αλυσίδα αξίας των πρώτων υλών;

Η ιστορία του ανθρώπου και του ανθρώπινου πολιτισμού είναι συνυφασμένη με την μεταλλουργία από τα αρχαία χρόνια (εποχή του χαλκού, εποχή του σιδήρου) έως και σήμερα, την εποχή της 4ης και 5ης βιομηχανικής επανάστασης (Industry 4.0, Industry 5.0). Είναι λοιπόν προφανές πόσο σημαντικός είναι ο κλάδος της μεταλλουργίας, όχι μόνο στο συνολικό value chain, αλλά και στην πορεία της ανθρωπότητας γενικότερα.

RAWMATHUB.GR: Από την εμπειρία σας, θεωρείτε ότι ο κλάδος της μεταλλουργίας αντιμετωπίζει προβλήματα στη σύγχρονη εποχή;

Θεωρώ ότι ο κλάδος της μεταλλουργίας έχει ήδη εντοπίσει τα κυριότερα προβλήματα και τις προκλήσεις του μέλλοντος στα οποία συμπεριλαμβάνονται η μείωση του κόστους παραγωγής, η στροφή στην κυκλική οικονομία, η μείωση των εκπομπών CO₂, ο μηδενισμός των απορριμμάτων καθώς και η ανάπτυξη νέων υλικών και τεχνολογιών. Αυτό που πρέπει σίγουρα να επιτευχθεί είναι η ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων και στην υλοποίηση αυτών, καθώς επίσης και δέσμευση για μεγαλύτερη και ευρύτερη χρήση των νέων διαθέσιμων τεχνολογιών.

RAWMATHUB.GR:  Τι φανταζόσασταν όταν ξεκινήσατε την επαγγελματική σας πορεία το οποίο διαφέρει στην πράξη;

Κάθε νέος εργαζόμενος, ξεκινώντας την επαγγελματική του σταδιοδρομία, είναι γεμάτος όνειρα και φιλοδοξίες που πολλές φορές η πραγματικότητα τα διαψεύδει. Δεν αποτέλεσα εξαίρεση. Σήμερα, μετά από τόσα χρόνια εργασιακού βίου στον συγκεκριμένο κλάδο, δεν μετανιώνω και αισθάνομαι ικανοποιημένος. Οι εκπλήξεις (είτε θετικές ή αρνητικές) όπως και οι προκλήσεις, δεν έλειψαν ποτέ κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας και καθώς υφίστανται ολοένα και μεγαλύτερες προοπτικές στον κλάδο, οι φιλοδοξίες δεν σταματούν.

RAWMATHUB.GR: Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε στη δουλειά σας σαν μηχανικός παραγωγής;

Έχοντας εμπειρία σε βιομηχανίες σε διάφορες θέσεις, θεωρώ ότι το πιο δύσκολο μέρος της δουλειάς είναι το κομμάτι που αφορά τις ανθρώπινες σχέσεις και την αλληλεπίδραση εργαζομένων, με λίγα λόγια η συνεχής προσπάθεια ώστε οι μονάδες να γίνουν μία ομάδα με κοινό όραμα και στόχο. Όσον αφορά το τεχνικό μέρος της δουλειάς, θεωρώ ότι ένας καταρτισμένος μηχανικός μπορεί να ανταπεξέλθει στις όποιες δυσκολίες ή όπως λέει το σύνθημα του κλάδου: «Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο!».

RAWMATHUB.GR: Έχετε κάποιες συμβουλές για νέους μηχανικούς που θέλουν να απασχοληθούν στον συγκεκριμένο κλάδο;

Οι νέοι που θέλουν να εργαστούν στη μεταλλουργική βιομηχανία, όπως ισχύει και σε κάθε εργασιακό κλάδο, θα πρέπει να το επιλέξουν συνειδητά. Να προσπαθήσουν να συλλέξουν όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούν και να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο προετοιμασμένοι και αποφασισμένοι. Έχοντας ως σύμμαχο την εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες και τις τάσεις της εποχής, την κατάλληλη εκπαίδευση, την εμπειρία της αντιμετώπισης των δυσκολιών της εποχής που διανύουμε (οικονομική κρίση, πανδημία, διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες) και φυσικά τη θέληση να πετύχουν, οι νέοι μηχανικοί – με την ένταξή τους στον κλάδο - θα του δώσουν καινούρια, άκρως απαραίτητη ώθηση, καθώς είναι πλέον αντιμέτωπος με πολλές νέες προκλήσεις.

RAWMATHUB.GR: Έχετε κάποιες ανησυχίες ή σκέψεις για το μέλλον του κλάδου σας ή και ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας;

Ο κλάδος της παραδοσιακής μεταλλουργίας ως κατεξοχήν ενεργοβόρος και ως μεγάλος παραγωγός CO₂, είναι αντιμέτωπος με μια μεγάλη πρόκληση που είναι η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, η οποία κατά την προσωπική μου άποψη επιχειρείται βιαίως ή αν θέλετε, καθυστέρησε να ξεκινήσει εφόσον έχει κριθεί ως αναγκαία και ως μονόδρομος.

Επιπρόσθετα, η απαίτηση για αυτή την μετάβαση είναι κατά πολύ εντονότερη στο δυτικό κόσμο σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές του παγκόσμιου χάρτη, γεγονός που δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Επιπλέον, η νέα παγκόσμια πραγματικότητα, δηλαδή η εισβολή της Ρωσίας στη Ουκρανία με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις που έχει στην αγορά ενέργειας, εκτός των άλλων, επιτείνει την ανησυχία για το μέλλον του κλάδου αλλά και ολόκληρης της βιομηχανίας.

RAWMATHUB.GR: Θα επιστρέφατε στην Ελλάδα για εργασία; Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις για αυτό;

Υπάρχουν δυο βασικές κατηγορίες εργαζόμενων στο εξωτερικό. Αυτοί που σπούδασαν στο εξωτερικό και άρχισαν την καριέρα τους στη χώρα σπουδών τους ή σε διαφορετική, κι εκείνοι που ξεκίνησαν την καριέρα τους στην Ελλάδα και για διάφορους λόγους αποφάσισαν να εργαστούν στη συνέχεια στο εξωτερικό. Ανάμεσα στους λόγους αυτούς είναι το συνολικό πακέτο αποδοχών, το εργασιακό περιβάλλον, η ποιότητα ζωής, οι προσωπικές φιλοδοξίες του καθενός και οι καλύτερες προοπτικές/ μέλλον για τον ίδιο και την οικογένεια του ακόμα και η αδυναμία εύρεσης εργασίας στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει πως για την επιστροφή στην Ελλάδα, θα πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις που έχει θέσει ο καθένας ως προς την επαγγελματική του αποκατάσταση και την ποιότητα ζωής του.

Μιλώντας από προσωπική πείρα και έχοντας συνολικά 10 χρόνια εργασίας στο εξωτερικό σε 2 διαφορετικές χρονικές περιόδους, θεωρώ ότι οι σημαντικότερες προϋποθέσεις επιστροφής, πέραν των προσωπικών που διαφέρουν για τον καθένα, είναι η ύπαρξη αξιοκρατίας και το συνολικό πακέτο αποδοχών. Αυτό που δυστυχώς λείπει από τις εγχώριες βιομηχανίες είναι η αξιοκρατία και όσον αφορά στις οικονομικές απολαβές, αυτές κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε σχέση με άλλες χώρες διεθνώς. Επίσης, το όραμα από πλευράς εταιριών, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που θα έδινε επιπλέον κίνητρο για επιστροφή, σπάνια υπάρχει στην εγχώρια αγορά εργασίας.

RAWMATHUB.GR: Θεωρείτε ότι η μεταλλουργία θα επηρεαστεί από την επικρατούσα τάση για μια πιο οικολογική / αειφόρο αξιακή αλυσίδα στις πρώτες ύλες

Είναι σίγουρο ότι αρκετές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα βιωσιμότητας, θα αναγκαστούν να αλλάξουν δραστηριότητα ή και να κλείσουν, όμως η προσαρμογή στα τωρινά δεδομένα είναι μονόδρομος. Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις και ακόμα μεγαλύτερες επενδύσεις ως προς αυτόν το τομέα από όλες τις επιχειρήσεις, καθώς και το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο από τις Κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να προσφέρουν μεγάλη ώθηση προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μιλώντας για τη μεταλλουργία συγκεκριμένα, ήδη συντελείται στροφή σε άλλες μεθόδους παραγωγής. λιγότερο ενεργοβόρες και με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα (hydrometallurgy, solvometallurgy), όπως επίσης και σε παραγωγικές διαδικασίες που συμπεριλαμβάνουν την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων (zero waste).

RAWMATHUB.GR: Τι πιστεύετε ότι είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον της μεταλλουργίας;

Καθοριστικής σημασίας είναι να μπορέσει ο κλάδος να ανταποκριθεί στις ολοένα και αυξανόμενες απαιτήσεις που υπάρχουν, κυρίως στο πεδίο της κατανάλωσης ενέργειας και του εκπομπών CO₂, οπως έχω ήδη αναφέρει. Δεν γνωρίζω το κατά πόσο είναι πιθανό να επιτευχθεί ο στόχος η βιομηχανία να είναι ουδέτερη ως προς τον άνθρακα μέχρι το 2050, αλλά σίγουρα σήμερα είμαστε πολύ εγγύτερα σε αυτόν τον στόχο από ότι πριν 10 χρόνια.

RAWMATHUB.GR: Μοιραστείτε μαζί μας μία φράση που σας εμπνέει.

Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπία σε όλους του τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας το γνωστό «Παν Μέτρον Άριστον».