Οι Στρατηγικές και Κρίσιμες Πρώτες Ύλες στην Ελλάδα

Οι Στρατηγικές και Κρίσιμες Πρώτες Ύλες στην Ελλάδα

Ο Δρ. Νικόλαος Αρβανιτίδης, Οικονομικός Γεωλόγος/Πρόεδρος Επιτροπής ΟΠΥ του Συλλόγου Ελλήνων Γεωλόγων και ο Ευάγγελος Πολυζώνης, Γεωχημικός, αναφέρθηκαν στις στρατηγικές και κρίσιμες πρώτες ύλες με ιδιαίτερο κοιτασματολογικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα, μιλώντας σε επιστημονική ημερίδα που διοργάνωσε η Ομοσπονδία Μεταλλωρύχων Ελλάδας σε συνεργασία με επιστημονικούς και συλλογικούς φορείς έρευνας και εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Πως προκύπτει η στρατηγικότητα και κρισιμότητα στις ορυκτές πρώτες ύλες

Η επιτακτική ανάγκη για μια παγκόσμια οικονομία χωρίς υδρογονάνθρακες θα απαιτήσει μεγάλο αριθμό ορυκτών πρώτων υλών (ΟΠΥ) σε συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες. Στην σχετική ευρωπαϊκή λίστα που ισχύει σήμερα περιλαμβάνονται 34 ορυκτά και μέταλλα που χαρακτηρίζονται κρίσιμα και μια ομάδα 16 πρώτων υλών που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας και προτεραιότητας μεταξύ των οποίων εντάσσονται ο χαλκός και το νικέλιο, και προστέθηκαν το αλουμίνιο και ο συνθετικός γραφίτης.

Οι στρατηγικές και κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες (ΣΚΟΠΥ), αποτελούν το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομείται η σύγχρονη τεχνολογία (φωτοβολταϊκά, ημιαγωγούς, ανεμογεννήτριες και μπαταρίες λιθίου), ενώ για την παραγωγή μπαταριών χρειάζονται επίσης κοβάλτιο, γραφίτη, νικέλιο, μαγγάνιο και η ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων απαιτεί επίσης μόνιμους μαγνήτες, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιούνται σπάνιες γαίες, αλλά και αυξημένη χρήση χαλκού, ψευδάργυρου και μολύβδου, που μαζί με το νικέλιο, το αλουμίνιο και το κοβάλτιο παρουσιάζουν ιδιαίτερο κοιτασματολογικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα.

Πρόσφατες μελέτες από το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας και την Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρουν ότι η παγκόσμια παραγωγή κοβαλτίου, λιθίου και γραφίτη πρέπει να αυξηθεί κατά 500% στις επόμενες δεκαετίες για να καταστεί δυνατή η μετάβαση σε μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Για παράδειγμα η ΕΕ θα χρειαζόταν έως και 18 φορές περισσότερο λίθιο και 5 φορές περισσότερο κοβάλτιο μέχρι το 2030 και σχεδόν 60 φορές περισσότερο λίθιο και 15 φορές περισσότερο κοβάλτιο μέχρι το 2050 για να αντιμετωπίσει την αύξηση παραγωγής μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, και 10 φορές περισσότερα μέταλλα σπάνιων γαιών για μόνιμους μαγνήτες.

Για επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που προβλέπει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55%, η ΕΕ εκτιμά ότι η ζήτηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ανέρχεται σε 7-8 εκατ. ετησίως που σημαίνει ότι μέχρι το 2030 θα χρειαστούμε μεγάλες ποσότητες μαγγανίου, λιθίου, κοβαλτίου, γραφίτη, σπάνιων γαιών, νικελίου και χαλκού.

Η γεωπολιτική κυριαρχία της Κίνας

Οι παραπάνω προβλέψεις φαντάζουν εξωπραγματικές αν ληφθεί υπόψη ότι η ΕΕ εξαρτάται από 75 μέχρι 100% από εισαγωγές για τις περισσότερες ΣΚΟΠΥ. Συμβαίνει επίσης, η παραγωγή και η επεξεργασία πολλών ΣΚΟΠΥ να είναι γεωγραφικά ελεγχόμενη, καθιστώντας ευάλωτη την γεωπολιτική τους πρόσβαση και διάθεση, γεγονός που συνοδεύεται από μια σειρά κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και άλλων κινδύνων. Έτσι λοιπόν, ορισμένες ΣΚΟΠΥ, αλλά και σχετικοί κλάδοι παραγωγής τείνουν σε μεγάλο βαθμό να μονοπωλούνται παραγωγικά από συγκεκριμένες περιοχές του πλανήτη, μερικές φορές από μία ουσιαστικά χώρα.

Για παράδειγμα, περίπου το 60% του παγκόσμιου κοβαλτίου προέρχεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Όσον αφορά την παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γαιών, η Κίνα εξορύσσει σχεδόν το 60%, προμηθεύει το 85% σχετικών επεξεργασμένων/μεταλλουργικών προϊόντων, ενώ καταναλώνει η ίδια της εγχώρια σχεδόν το 70% της παγκόσμιας παραγωγής σπανίων γαιών.

Ακόμη η Κίνα, παρά το γεγονός ότι εξορύσσει δικά της σημαντικά σημαντικά κοιτάσματα, αποκτά μεταλλευτικά δικαιώματα κοιτασμάτων που εξορύσσονται σε άλλες χώρες και δεδομένου ότι οι περισσότερες χώρες που εξορύσσουν ΣΚΟΠΥ στερούνται ολοκληρωμένης τεχνολογικής λειτουργίας κλάδων που να καταλήγουν στην βιομηχανική παραγωγή, επιλέγουν την Κίνα σαν στρατηγικό εμπορικό εταίρο για περαιτέρω αξιοποίηση των κοιτασμάτων ΣΚΟΠΥ που εξορύσσουν.

Ευρωπαϊκή Πολιτική για τις ΣΚΟΠΥ

Η υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας, με πρωταρχικό στόχο να καταστεί η Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη αφορά στην ενεργειακή μετάβαση της νέας βιομηχανικής στρατηγικής, και την ολοκληρωμένη ενδοευρωπαϊκή κοιτασματολογική αξιοποίηση, Προκειμένου να υλοποιηθεί αυτή η πολιτική, η Ε.Ε. διαμόρφωσε μια επιχειρησιακή πλατφόρμα για την επίτευξη της πράσινης οικονομίας προκειμένου η ευρωπαϊκή βιομηχανία να αξιοποιήσει τους εγχώριους ευρωπαϊκούς πόρους με ευνοϊκότερους όρους.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε ένα πλαίσιο κανονιστικών διατάξεων διαμορφώνοντας έναν Κανονισμό δρομολόγησης μιας σειράς δράσεων, αποφάσεων και πρακτικών για την διασφάλιση πρόσβασης και προμήθειας των αυξημένων ποσοτήτων που θα χρειαστεί η βιομηχανία της. Ο Κανονισμός θα συμβάλλει στη δημιουργία επενδυτικού ενδιαφέροντος, στην κατεύθυνση δυναμικής κοιτασματολογικής εκμετάλλευσης σχετικών πρωτογενών και δευτερογενών αποθεμάτων (π.χ. μεταλλευτικών αποβλήτων), συμπεριλαμβανομένων αυτών που μπορεί να προκύψουν από την ανακύκλωση. Οι βασικοί στόχοι του Κανονισμού ΣΚΟΠΥ είναι μέχρι το 2030:

  • Το λιγότερο 10% της ετήσιας κατανάλωσης ΣΚΟΠΥ να προέρχεται από ευρωπαϊκά κοιτάσματα προκειμένου να διασφαλισθεί η αξιόπιστη, ανεμπόδιστη και άμεση παραγωγή ενδοευρωπαϊκών ΣΚΟΠΥ.
  • Οι εθνικές υπηρεσίες και τα ινστιτούτα Γεωλογικής Έρευνας των κρατών οφείλουν να επανεξετάσουν την οικονομική γεωλογία των συστημάτων ΣΚΟΠΥ με στόχο την πιο τεκμηριωμένη και συστηματική κοιτασματολογική αξιολόγηση.
  • Το λιγότερο 40% επεξεργασμένων προϊόντων να παράγεται εντός της ΕΕ με την διασφάλιση ευρωπαϊκών ΣΚΟΠΥ και την ανάπτυξη βιώσιμων τεχνολογιών περαιτέρω επεξεργασίας εμπλουτισμού και μεταλλουργίας.
  • Το λιγότερο 15% της ετήσιας ανάγκης σε ΣΚΟΠΥ να προέρχεται από ανακύκλωση. Τα γνωστά και σαν ιστορικά μεταλλευτικά απόβλητα (στείρα εξόρυξης, τέλματα εμπλουτισμού, μεταλλευτικά κατάλοιπα), μαζί κυρίως με τα άχρηστα καταναλωτικά προϊόντα (ηλεκτρονικά, ηλεκτρικά, μπαταρίες και άλλα), συνθέτουν τις λεγόμενες δευτερογενείς κοιτασματολογικές πηγές που μέσα από την ανακύκλωση τους μπορούν να οδηγήσουν δυνητικά στην ανάκτηση των ΣΚΟΠΥ που αντίστοιχα περιέχουν.
  • Λιγότερη από 65% εξάρτηση κάθε μιας ΣΚΟΠΥ από μια χώρα. Δεδομένου ότι οι όποιες αναταράξεις στην πρόσβαση και επάρκεια ΣΚΟΠΥ, έχουν επιπτώσεις στη διασφάλιση της ενεργειακής μετάβασης και την επίτευξη των κλιματικών στόχων. Η αντιμετώπιση της αυξανόμενης ζήτησης ΣΚΟΠΥ απαιτεί εσωτερική ευρωπαϊκή εγρήγορση αλλά και διεθνή συνεργασία.
  • Ενίσχυση της ανθεκτικότητας στρατηγικών καθετοποίησης των κλάδων παραγωγής των ΣΚΟΠΥ που θα περιλαμβάνουν την κοιτασματολογική έρευνα και την εξόρυξη, την επεξεργασία (εμπλουτισμός, μεταλλουργία) και την βιομηχανική μεταποίηση και την ανακύκλωση, με την περιβαλλοντική αποκατάσταση.
  • Ανάπτυξη εναλλακτικών υλικών και πιο φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων εξόρυξης και παραγωγής χρησιμεύουν στη δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής αντίληψης σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές στην επεξεργασία και υπεύθυνη εξόρυξη ΟΠΥ.

Βασικές κοιτασματολογικές πηγές ΣΚΟΠΥ

Οι περισσότερες από τις ΣΚΟΠΥ αποτελούν δευτερεύοντα συνοδά συστατικά σημαντικών θειούχων, οξειδίων και άλλων συστημάτων μεταλλικών και μη, ορυκτών πρώτων υλών. Έτσι, στην κοιτασματολογική έρευνα νικελίου, το κοβάλτιο θα πρέπει επίσης να είναι συμπληρωματικός στόχος. Παραδείγματα ΣΚΟΠΥ που εντοπίζονται σε υποδεέστερες περιεκτικότητες μαζί με γνωστά μεταλλογενετικά συστήματα είναι τα παρακάτω:

  • Κοβάλτιο (Co) με κοιτάσματα νικελίου (Νi) και χαλκού (Cu)
  • Γάλλιο (Ga), γερμάνιο (Ge), ίνδιο (In), αντιμόνιο (Sb) με μικτά θειούχα
  • Γάλλιο (Ga), σπάνιες γαίες (REE), σκάνδιο (Sc) με κοιτάσματα αλουμινίου (Al)
  • Πλατινοειδή (PGM) με χρώμιο (Cr), νικέλιο (Ni) και χαλκό (Cu)
  • Βολφράμιο (W), νιόβιο (Nb), ίνδιο (In), ταντάλιο (Ta) με κοιτάσματα κασσίτερου (Sn)
  • Σπάνιες γαίες (REE) με φωσφορικά (P) κοιτάσματα. 

Πρόσφατα, η σουηδική μεταλλευτική εταιρεία LKAB ανακοίνωσε ότι οι σπάνιες γαίες είναι ο «νέος» ερευνητικός στόχος, μαζί με τον σίδηρο που εξορύσσεται για πάνω από 150 χρόνια. Προκύπτει έτσι λοιπόν ότι κατά το σχεδιασμό του προγράμματος κοιτασματολογικής έρευνας, ενέχει προστιθέμενη οικονομική αξία στα μεταλλευτικά απόβλητα που αποτελούν ολοένα και περισσότερο το νέο δυναμικό κοιτασματολογικό στόχο για οικονομοτεχνικά εκμεταλλεύσιμες ΣΚΟΠΥ.

«Κρίσιμη» ανάγκη για αυξημένες επενδύσεις στην κοιτασματολογική έρευνα

Η αύξηση του βαθμού αυτάρκειας από 2-3% σε 10% το 2030 σημαίνει αύξηση 300-400% της ενδοευρωπαϊκής παραγωγής σε 7 χρόνια. Απαιτούνται λοιπόν τεράστιες προσπάθειες και αύξηση των επενδύσεων στην κοιτασματολογική έρευνα. Η χρηματοδότηση μπορεί να είναι από εθνικούς πόρους, αλλά και την οικονομική υποστήριξη που προσφέρουν τα ανταγωνιστικά προγράμματα όπως είναι το Horizon Europe, EIT Raw Materials. Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής απαιτούνται και νέες μεθοδολογικές προσεγγίσεις κοιτασματολογικής έρευνας.

Δυναμικά κοιτασματολογικά συστήματα ΣΚΟΠΥ σε Ευρώπη και Ελλάδα

Σύμφωνα με τον Κανονισμό, με ορόσημο το 2030, τουλάχιστον το 10% της κάθε ΣΚΟΠΥ πρέπει να εξορύσσεται από ευρωπαϊκά κοιτάσματα. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, προτρέπει τα κράτη μέλη να εντατικοποιήσουν την εθνική κοιτασματολογική έρευνα ΣΚΟΠΥ, συμβάλλοντας έτσι στην μεταλλευτική αξιοποίηση αυτών που παρουσιάζουν παραγωγικό ενδιαφέρον. Στη χώρα μας, η προοπτική έργων με δυναμικό ενδιαφέρον κοιτασματολογικής έρευνας ΣΚΟΠΥ, συνδέεται κυρίως με:

  • Ενεργές σήμερα περιοχές μεταλλευτικής παραγωγής βασικών μετάλλων στην ΒΑ Χαλκιδική, μαγνησίτη στην Χαλκιδική, λατεριτικού νικελίου στην Στερεά Ελλάδα και τη Δυτική Μακεδονία, και βωξιτικού αλουμινίου στην Στερεά Ελλάδα. Στις περιοχές αυτές η προοπτική στοχευμένης έρευνας, στην κατεύθυνση κοιτασματολογικής αξιολόγησης των ΣΚΟΠΥ που υπάρχουν, πέραν των στρατηγικών νικελίου και αλουμινίου, ανήκει στις ιδιοκτήτριες μεταλλευτικές εταιρείες. Η περίπτωση αξιοποιήσιμων περιεκτικοτήτων κοβαλτίου στους λατερίτες αποτελεί δυναμικό και καθόλα ρεαλιστικό στόχο, αλλά και υψηλή κοιτασματολογική προτεραιότητα για το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς που θα προκύψει. Στη περιπτώση των κρίσιμων ΟΠΥ αρσενικού και αντιμονίου που αποδεδειγμένα υπάρχουν στα μεταλλεύματα (Ολυμπιάδα και Στρατώνι) της «Ελληνικός Χρυσός», δεν έχει γίνει κάποια συγκεκριμένη κοιτασματολογική προσέγγιση, κάτι που έτσι και αλλιώς είναι αντικειμενικά δύσκολο λόγω απουσίας μεταλλουργίας στην περιοχή. Η μοναδική προχωρημένη, σε βαθμό προμελέτης σκοπιμότητας, κοιτασματολογική προσέγγιση ΣΚΟΠΥ έχει γίνει, σχετικά με την προοπτική παραγωγικής αξιοποίησης γαλλίου, αλλά και σκανδίου και σπανίων γαιών, από την ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. Σε όλες τις περιπτώσεις, και στη βάση κυρίως σύνταξης προτάσεων Στρατηγικών Έργων που στοχεύουν συνολικά στην κοιτασματολογική έρευνα και στις τεχνολογίες εμπλουτισμού και μεταλλουργίας, η ΕΑΓΜΕ (πρώην ΙΓΜΕ) μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο με διασφάλιση της επαρκούς στελέχωσης της.
  • Συστήματα μεταλλικών ορυκτών. Στην περιοχή της Θράκης και στο γεωλογικό υπόβαθρο μεταμορφωμένων πετρωμάτων της Ροδόπης ενδιαφέρον έχουν: το σύστημα επιθερμικού χρυσού, με χαρακτηριστικά παραδέιγματα τα εκματαλλεύσιμα κοιτάσματα Σαππών/Αγίου Δημητρίου και Περάματος, η ερευνητική «πρόκληση» εντοπισμού μεταλλοφοριών χαλκού και με δυναμικό στόχο το βισμούθιο. Επίσης υπάρχει ενδιαφέρον κοιτασματολογικής έρευνας αντιμονίου, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις γνωστές μεταλλοφορίες στο Καλλυντήρι και τη Χίο. Στην κεντρική Μακεδονία τεκμηριώνεται δυναμικό ενδιαφέρον κοιτασματολογικής έρευνας ΣΚΟΠΥ στην περιοχή ΒΑ Χαλκιδικής και στο περιβάλλον των πολυμεταλλικών κοιτασμάτων Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών το αρσενικό και το αντιμόνιο, ενώ το γερμάνιο και το ίνδιο αποτελούν αντικείμενο περαιτέρω έρευνας, όπως και η αξιοποίηση των μεταλλευτικών αποβλήτων όπως του χρυσοφόρου αρσενοπυρίτη (στείρα εξόρυξης, τέλματα εμπλουτισμού, μεταλλουργικά κατάλοιπα). Στο ίδιο σύστημα, και με προοπτική παρουσίας αντίστοιχων ΣΚΟΠΥ, ανήκουν και τα κοιτάσματα Θερμών και Πολυκάστρου, ενώ ο χαλκός βρίσκεται στο επίκεντρο κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος στα Κιμμέρια. Σε ό,τι αφορά στο αντιμόνιο οι ιστορικές εκμεταλλεύσεις στον Λαχανά δεν πρέπει να αγνοηθούν, όπως και το μαγγάνιο της περιοχής Βαρβάρας, που ερευνήθηκε στο παρελθόν από το ΙΓΜΕ. Σε σχέση κυρίως με την ανάλογη ορυκτολογία και γεωχημεία του κοιτάσματος των Μολάων, πρέπει να σημειωθεί η εκεί εξελισσόμενη έρευνα γερμανίου. Στην κεντρική Μακεδονία επίσης εντοπίζεται το χρυσοφόρο σύστημα πορφυρικού χαλκού, στην εξορυκτική ετοιμότητα κοιτάσματος των Σκουριών, αλλά και η προχωρημένου σταδίου εκτέλεση κοιτασματολογικής έρευνας της μεταλλοφόρου περιοχής «Ποντοκερασιά-Γερακαριό-Βάθη Μυλοχώρι», με έμφαση και στην αναζήτηση πλατινοειδών. Το σύστημα μαγματογενών μεταλλοφοριών, που σε μεγάλο βαθμό συνδέεται γενετικά με τις οφιολοθικές ζώνες της χώρας, με κυρίαρχη την παρουσία κοιτασμάτων χρωμίτη στη Δ. Μακεδονία (περιοχή Βούρινου) και μαγνησίτη στην Χαλκιδική και την Εύβοια. Στο σύστημα αυτό τοποθετούνται οι βωξίτες (σπάνιες γαίες) και οι λατερίτες, με τις ιδιαίτερα αυξημένες περιεκτικότητες των ΣΚΟΠΥ (νικέλιο, κοβάλτιο) αποτελούν πρόσθετο δυναμικό κοιτασματολογικό στόχο. Και είναι τελείως παράλογη η κυβερνητική πολιτική απαξίωσης και τελικά του κλεισίματος της ιστορικής επιχείρησης της ΛΑΡΚΟ που είναι υπό δημόσιο έλεγχο και μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πολιτική αξιοποίησης των ΣΚΟΠΥ. Σε ό,τι αφορά στο νικέλιο και το κοβάλτιο ενδιαφέρον κοιτασματολογικής επαναξιολόγησης παρουσιάζουν οι μεταλλοφορίες στο δυτικό και ανατολικό Βέρμιο (π.χ. περιοχή Φλαμουριάς, όπου υλοποιήθηκε σχετικό έργο του ΙΓΜΕ, στο πλαίσιο και ευρωπαϊκού προγράμματος. Η κοιτασματολογική έρευνα ιστορικών μεταλλευτικών αποβλήτων, κυρίως ως προς τις συγκεντρώσεις ΣΚΟΠΥ, αποτελεί βασική μεθοδολογική προσέγγιση και στο έργο ProMine δημιουργήθηκε μια αρχική βάση δεδομένων που αναφέρεται σε σωρούς μεταλλευτικών αποβλήτων που υπάρχουν στη χώρα. Βέβαια και εδώ η ΕΑΓΜΕ (πρώην ΙΓΜΕ) θα μπορούσε με τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις μεταξύ των οποίων και η νομική του επανίδρυση, να συμβάλλει στην κοιτασματολογική τους αξιολόγηση με έμφαση στις ΣΚΟΠΥ. Στη Σουηδία και σε άλλες χώρες τρέχουν σήμερα έργα και από τις Γεωλογικές Υπηρεσίες, σχετικά με την κοιτασματολογική έρευνα των μεταλλευτικών αποβλήτων.
  • «Πράσινες» περιοχές όπου η καθολική γεωλογία και τα λιθολογικά χαρακτηριστικά τεκμηριώνουν την ανάληψη αναγνωριστικής έρευνας όπως στην περιοχή Νέας Περάμου έχουν εντοπισθεί κοιτασματολογικά ενδιαφέρουσες συγκεντρώσεις σπανίων γαιών σε παράκτιες προσχώσεις. Σε μια προοπτική μελλοντικής αξιοποίησης τους θα αντιμετώπιζε σημαντικά αναπτυξιακά προβλήματα και εμπόδια λόγω της έντονης παραθεριστικής δραστηριότητας που υπάρχει στην περιοχή. Από την άλλη πλευρά, η γεωλογική έρευνα, σε σχέση με τον εντοπισμό των πετρωμάτων από τα οποία πρόερχονται τα ορυκτά σπανίων γαιών στην παράκτια ζώνη, τεκμηριώνει απόλυτα την εκτέλεση μιας αρχικά αναγνωριστικής κοιτασματολογικής έρευνας του γειτονικού γρανίτη του Συμβόλου. Στο ΒΔ τμήμα της Λέσβου ανακοινώθηκε ο εντοπισμός σημαντικών κοιτασμάτων σπανίων γαιών. Στο ίδιο συμπέρασμα είχε καταλήξει και το ευρωπαϊκό έργο EuRare που χαρακτήρισε τον κοιτασματολογικό τύπο σπανίων γαιών που συνδέονται με αλκαλική μαγματική δραστηριότητα ως «τον κυριότερο για την Ευρώπη» και επόμενα απαιτείται σε μια καθολικής κλίμακας αναγνωριστική κοιτασματολογική έρευνα με στόχο τον λιθολογικό χαρακτηρισμό των ηφαιστειακών πετρωμάτων με έμφαση κυρίως στις συγκεντρώσεις σπανίων γαιών και ειδικότερα στον εντοπισμό μεταλλοφοριών λιθίου. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται αρχικά η συλλογή και επεξεργασία των υφιστάμενων βιβλιογραφικών δεδομένων (π.χ. εκθέσεις ΙΓΜΕ) και στη συνέχεια, εφόσον τεκμηριωθεί σχετικά, η εκτέλεση αντιπροσωπευτικής δειγματοληψίας και χαρτογράφησης επιλεγμένων περιοχών.

Στοιχεία επικοινωνίας των συγγραφέρων: Δρ. Νικόλαος Αρβανιτίδης email: Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Ευάγγελος Πολυζώνης email: Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Αφιέρωμα - Ορυκτές Πρώτες Ύλες, Γένους Θηλυκού
foolwo rawmathub.gr on Google News
Image

Έγκυρη ενημέρωση για την αξιακή αλυσίδα των raw materials

NEWSLETTER