Πως συνδυάζεται η Πλάκα του Πόντου με τους γεωλόγους? Ο Δρ. Δημήτριος Κ. Κωνσταντινίδης, Οικονομικός Γεωλόγος, μας εξηγεί!
Πρόλογος
Αυτοί οι τύποι, οι γεωλόγοι, που για μια ζωη ασχολούνται με τις πέτρες, τα χώματα και τα βράχια, μας κάνουν προφανώς πλάκες. Τεράστιες πλάκες!
Έτσι και μια «μικρή Ολλανδέζα», πτυχιούχος γεωλόγος του Πανεπιστήμιου της Ουτρέχτης, η Suzanna van de Lagemaat, γεννημένη στις Κάτω Χώρες, άρχισε να ψάχνει ψηλά στα βουνά κάπου ανάμεσα στην Ασία και τον Ειρηνικό ωκεανό. Με αυτόν τον τρόπο, μας ανέκυψε μια νέα τεκτονική πλάκα. Νέα, τρόπος του λέγειν, γιατί στην πραγματικότητα είναι μια «ιδιόρρυθμη γριά», ηλικίας 120 εκατομμυρίων ετών, όπως μας πληροφορεί η νεαρή γεωλόγος και ο καθηγητής που επιβλέπει την εργασία της, ο Douwe van Hinsbergen.
Εικόνα 1: Η νεαρή γεωλόγος Suzanna van de Lagemaat μελετά τη χαμένη Πλάκα [1]
Την είπανε «Πόντο»
Οι δυο επιστήμονες ανακάλυψαν την Πλάκα από μερικά θραύσματα πετρωμάτων - κατάλοιπα της τεράστιας Πλάκας, που παρατήρησαν στα βουνά του Βόρνεο και αλλού. Οι δυο επιστήμονες την ονόμασαν «Πλάκα του Πόντου», όχι ασφαλώς για να κάνουν πλάκα στους φίλους Πόντιους, αλλά επειδή, σύμφωνα με τα γεωλογικά στοιχεία, κάποτε βρισκόταν κάτω από μια μεγάλη θάλασσα γνωστή σαν ο «Ωκεανός του Πόντου».
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτή η Πλάκα, η οποία αποτελούσε μέρος του φλοιού του γης πριν από τη διάσπαση της Παγγαίας, είχε περίπου το ένα τέταρτο του μεγέθους του Ειρηνικού Ωκεανού, με βάση αναπαράσταση για το πώς έμοιαζε πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια (Εικόνα 2).
Εικόνα 2: Η χαμένη Μέγα-Πλάκα του Πόντου, όπως ήταν πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια [2]
Η Πλάκα του Πόντου βρισκόταν κάτω από τον τεράστιο ωκεανό που χώριζε τότε την Ευρασία από την Αυστραλία. Καθώς η Παγγαία άρχισε να διασπάται, πιστεύεται ότι η Πλάκα του Πόντου απορροφήθηκε από γειτονικές μάζες, όπως αυτές που μετέφεραν στις σημερινές τους θέσεις τις Φιλιππίνες και το Βόρνεο.
Η έρευνα της Suzanna Van de Lagemaat επικεντρώθηκε σε μια πολύπλοκη περιοχή δράσης των γεωτεκτονικών πλακών που εκτείνεται μεταξύ της Ιαπωνίας, του Βόρνεο, των Φιλιππίνων, της Νέας Γουινέας και καταλήγει στη Νέα Ζηλανδία (Εικόνα 2).
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της έρευνας της η νεαρή γεωλόγος δημιούργησε ένα σύντομο βίντεο που αναπαριστά τις κινήσεις των τεκτονικών πλακών, όπως αυτές συνέβησαν από την εποχή των δεινοσαύρων μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου δημιουργίας και εξαφάνισης της Πλάκας του Πόντου.
Επίλογος
Δανείζομαι μια φωτογραφία από την ιστοσελίδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για να δείξω σε όσους δεν έχουν ασχοληθεί με γεωτεκτονικά θέματα το πώς μια τεράστια μάζα γης μπορεί να εξαφανιστεί στα πλαίσια της θεωρίας των τεκτονικών πλακών (Εικόνα 3). Στη εικόνα φαίνεται πώς μια πλάκα μπορεί να καταδύεται κάτω από μια άλλη που αναδύεται.
Εικόνα 3: Οι βασικές συνιστώσες των γεωτεκτονικών πλακών [3]
Αυτό συνέβη και στην Πλάκα του Πόντου. Ελπίζω οι φίλοι Πόντιοι να μην αρχίσουν να την ψάχνουν!
Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο