Τους τελευταίους μήνες γίνεται μια μεγάλη συζήτηση για τις ΣΚΟΠΥ. Μερικοί που δεν τις έχουν επιδιώκουν να τις αποκτήσουν με το «έτσι θέλω» και άλλοι που λένε ότι τις έχουν διαπραγματεύονται να τις δώσουν δια της «αντιπαροχής» ή της «εξόφλησης γραμματίου». Στην πρώτη περίπτωση ισχύει το «those will be ours one way or another», ενώ στην δεύτερη περίπτωση το «let's do a deal offering country's mineral resources, thus paying back something that went from financial aid to debt». Αυτά έτσι εισαγωγικά.

Σε προηγούμενες αναρτήσεις έχουμε προσεγγίσει και αναλύσει ορισμένα από τα θέματα αυτά, από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πάντα στη βάση της γεωπεπιστημονικής τεκμηρίωσης και αντικειμενικότητας. Ας δούμε τώρα πως, ίσως και γιατί σχηματίζονται εκεί που εντοπίζονται σήμερα.

Σαν παράδειγμα αναφέρονται ορισμένες ΣΚΟΠΥ με «εν δυνάμει» κοιτασματολογική παρουσία στη χώρα μας. Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται ένα από τα πιο γνωστά μεταλλογενετικά μοντέλα που απαρτίζεται από διάφορους τύπους συστημάτων ορυκτών πρώτων υλών (ΟΠΥ) και που έχει εφαρμογή σε πολλές κοιτασματολογικές περιοχές του πλανήτη, αλλά ταιριάζει και στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα την κεντροανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου διακρίνονται παρομοιότυπα χαρακτηριστικά οικονομικής γεωλογίας. Σαν παραδείγματα έχουν επιλεγεί περιπτώσεις που είτε βρίσκονται ήδη σε παραγωγική λειτουργία στην βάση ενεργών μεταλλείων, είτε αποτελούν κοιτασματολογικά έργα με υψηλό βαθμό οικονομοτεχνικής ετοιμότητας.

Θα προσπαθήσω να είμαι απλός, και στην προσπάθεια αυτή θα χρειαστεί να κάνω ορισμένες επιστημονικές «εκπτώσεις». 

Πριν λοιπόν 20 με 30 εκατομμύρια χρόνια υπήρξε έντονη μαγματική και ηφαιστειακή δραστηριότητα, χαρακτηριστικά πετρώματα της οποίας έχουν χαρτογραφηθεί σχετικά σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Η δυναμική αυτή ηφαιστειότητα εντάσσεται στο συχνά αποκαλούμενο σαν Ηφαιστειακό Τόξο Βορείου Αιγαίου, αντίστοιχα του περισσότερου γνωστού και ενεργού σήμερα Ηφαιστειακού Τόξου Νοτίου Αιγαίου, που βρέθηκε το τελευταίο διάστημα στην επικαιρότητα και δημοσιότητα λόγω της σεισμικής ανησυχίας στο ευρύτερο περιβάλλον της Σαντορίνης.

Η παρουσία της ηφαιστειότητας και των υδροθερμικών διαλυμάτων που δημιούργησε και ενεργοποίησε, μαζί με την ορυκτολογική και γεωχημική σύσταση των παλαιότερων προϋπαρχόντων πετρωμάτων και την συνυπάρχουσα και επακόλουθη ρηξιγενή τεκτονική, ήταν τα βασικά «γρανάζια» του μηχανισμού μεταλλογένεσης, τα αποτελέσματα της οποίας είναι τα σπουδαία κοιτάσματα που αναφέρονται στην Εικόνα 1.

Έχουμε και λέμε λοιπόν. Τα ενδιάμεσα και ανώτερα τμήματα του μαγματικού θαλάμου χαρακτηρίζονται από συστήματα ορυκτών πρώτων υλών χαλκού (γνωστά σαν μεταλλοφορίες πορφυρικού χαλκού), που στην χώρα μας συνοδεύονται με χρυσό και αυξημένες περιεκτικότητες παλλαδίου. Σημειώνεται ότι τόσο ο χαλκός όσο και το παλλάδιο ανήκουν στις ΣΚΟΠΥ. Αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις αυτών των συστημάτων είναι οι Σκουριές Χαλκιδικής, αλλά και το Γερακαριό, Βάθη και Ποντοκερασιά Κιλκίς.

Τα μεταλλοφόρα υδροθερμικά διαλύματα μεταφέρονται πλευρικά και εναποθέτουν μεταλλοφόρα σώματα που αντικαθιστούν και παίρνουν πλήρως τη θέση «γειτονικών» ανθρακικών πετρωμάτων (στην προκειμένη περίπτωση μαρμάρων), σχηματίζοντας συστήματα θειούχων ΟΠΥ με πολυμεταλλικά χαρακτηριστικά μολύβδου-ψευδαργύρου-αργύρου-χρυσού. Δυναμικό ενδιαφέρον ΣΚΟΠΥ εντοπίζεται στις σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού και αντιμονίου, ενώ και η τυχόν παρουσία γερμανίου χρήζει περαιτέρω διερεύνησης. Η Ολυμπιάδα και το Στρατώνι Χαλκιδικής, και οι Θέρμες Ξάνθης αποτελούν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα του τύπου αυτού.

Στο ίδιο περιβάλλον χημικής αντίδρασης μαγματικών υδροθερμικών διαλυμάτων και παλαιότερων μαρμάρων του υποβάθρου σχηματίζεται το σύστημα ΟΠΥ χαλκού, τύπου σκαρν. Εδώ αξίζει να μελετηθεί περαιτέρω η παρουσία του ΣΚΟΠΥ βολφραμίου. Χαρακτηριστική περιοχή τα Κιμμέρια Ξάνθης.

Στα υψηλότερα τμήματα του ηφαιστειακού δόμου δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τον σχηματισμό συστημάτων ΟΠΥ επιθερμικού χρυσού με αποδεδειγμένη την κοιτασματολογική ωριμότητα τους στην Θράκη. Στα συστήματα αυτά υπάρχει συγκριτικό ενδιαφέρον για την παρουσία ΣΚΟΠΥ βισμουθίου, αντιμονίου και άλλων. Αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις αποτελούν οι Σάππες και Πέραμα (Perama Hill) στην Θράκη και Βίνα Χαλκιδικής.

Οι ΣΚΟΠΥ που αναφέρονται ότι μπορούν να εντοπίζονται γεωχημικά, αλλά και «εν δυνάμει» κοιτασματολογικά, έχουν στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σήμερα μεταλλευτική παραγωγή (Ολυμπιάδα), αλλά και σε αυτές που αναμένεται να υπάρξει (Σκουριές), περιορισμένο ενδιαφέρον για τη χώρα μας από την στιγμή που δεν υπάρχει μεταλλουργία.

Με τον τρόπο αυτό, το αντιμόνιο, εφόσον υπάρχει σε αξιοποιήσιμη συγκέντρωση, ακολουθεί το συμπύκνωμα γαληνίτη (μολύβδου) που πωλείται εκτός χώρας. Ενδεχόμενη οικονομικά ανακτήσιμη περιεκτικότητα παλλαδίου θα φεύγει και αυτό μαζί με το εξαγώμενο συμπύκνωμα χαλκοπυρίτη (χαλκού).

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..