Δημ. Κωνσταντινίδης: Το «Γιατί» που με κυνηγά από μικρό

Γνώρισα το «γιατί» πολύ μικρός. Ρωτούσα τον πατέρα μου «γιατί» ο σιδηροπυρίτης της Καλαβασού έχει τόσο καλοφτιαγμένους κρυστάλλους και «γιατί» ο χαλκός έχει το χρώμα του χρυσού. Το «γιατί» το προκαλούσε ο ίδιος ο πατέρας μου, αφού από τα τρίτο χρόνο της ύπαρξης μου κουβαλούσε γυαλιστερά δείγματα μεταλλευμάτων από τις υπόγειες στοές, όπου «σαν σκουλήκι της γης», όπως λέει σε ποίημα του ο Κύπριος ποιητής Κώστας Μόντης, έβγαζε το ψωμί μας.

Στις εκδρομές του Δημοτικού στο Τρόοδος ρωτούσα το δάσκαλο «γιατί» εκείνη η πέτρα ήταν τόσο πράσινη; «Επειδή έχει πράσινα ορυκτά», μου απαντούσε με ύφος …. δασκάλου. Πέρασαν πολλά χρόνια για να μάθω το «γιατί» τον έλεγαν σερπεντινίτη [από το λατινικό serpens (= ερπετό), αφού η υφή του μοιάζει με δέρμα φιδιού] και ήταν πράσινος, ενώ ο δάσκαλος δεν ήταν γεωλόγος για να μου εξηγήσει. Έπρεπε να φθάσω στην πόλη της Πράγας με τις κόκκινες και πράσινες στέγες της (από ορείχαλκο), αλλά κυρίως στο Πανεπιστήμιο του Καρόλου (Εικόνα 1), για να ακούσω από τον αείμνηστο καθηγητή και φίλο μου Zdeněk Pertold το «γιατί».

Μετά τις σπουδές, τα «γιατί» μπήκε στην καθημερινή μου ζωή:

• «Γιατί» οι Σκουριές είναι κοίτασμα χρυσού και χαλκού και «γιατί» δεν τη λένε εμφάνιση;
• «Γιατί» χρειαζόμαστε τη γεωφυσική και γεωχημική έρευνα για να βρούμε μεταλλεύματα;
• «Γιατί» μπορεί να υπάρχει επιθερμικός χρυσός στο σύστημα χαλαζία-αδουλάριου στη Λούτιλα της Σλοβακίας, και χιλιάδες άλλα «γιατί»;

Όσο η ζωή προχωρούσε, τόσο πιο πολλά «γιατί» εμφανίζονταν μπροστά μου. Τη μέρα και τη νύχτα! Μέχρι που κατάλαβα ότι το «γιατί» είναι η πηγή της γνώσης και η βάση κάθε επιστημονικού κλάδου. Είναι αυτό που ο Αριστοτέλης μας είπε πριν από χιλιάδες χρόνια: «Πάντες οι άνθρωποι του ειδέναι φύσει ορέγονται», δηλαδή ότι «όλοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν τη γνώση».

Θα το πω και κάπως αλλιώς. Το «γιατί» οδηγεί στην έρευνα. Έρευνα σημαίνει συστηματική και αντικειμενική παρατήρηση που οδηγεί σε νέες και πιθανόν πιο σωστές γνώσεις. Η έρευνα και τα ευρήματα της, ωστόσο, δε μπορεί και δεν πρέπει να είναι προκαλυμμένα ή καθοδηγούμενα από προσωπικά συμφέροντα ή επιδιώξεις. Η τελευταία φράση προέκυψε και πάλι από κάποια άλλα «γιατί»:

• «Γιατί» αυξάνεται η θερμοκρασία της Γης που μας φιλοξενεί;
• «Γιατί» την αποκαλούμε ανθρωπογενή;
• «Γιατί» να οφείλεται στη Βιομηχανική Επανάσταση και στο CO₂;
• «Γιατί» ο φίλος Ian Plimer στο βιβλίο του «Green Murder» [2] ισχυρίζεται ότι ποτέ δεν αποδείχθηκε ότι οι ανθρώπινες εκπομπές του αερίου της ζωής (CO₂) οδηγούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη;
• «Γιατί» δε ψάχνουμε ψηλά στον Ήλιο, κάτω από τα πόδια μας (όπου βρίσκονται τα ηφαίστεια, κρυμμένοι ωκεανοί, ο Πυρήνας της Γης, οι υδρίτες, κ.ο.κ.) μήπως και ανακαλύψουμε τις αιτίες της υπερθέρμανσης;
• «Γιατί» δε μελετάμε την ιστορία της Γης για να βρούμε πόσες φορές έχει θερμανθεί και ψυχθεί μέχρι σήμερα;
• «Γιατί» δεν ψάχνουμε μήπως οι περιβαλλοντικές αλλαγές και καταστροφές είναι αναπόφευκτες, επειδή ελέγχονται από τη φύση;
• «Γιατί» δεν βρίσκουμε τις σωστές λύσεις για αντιμετώπιση τους με σωστή χρηματοδότηση;

Κουράστηκα να απαντώ στα τόσα «γιατί» της ζωής. Είμαι συνταξιούχος και δικαιούμαι λίγη ξεκούραση! «Γιατί» το λέω; Γιατί ίσως είναι η σειρά σου, φίλε αναγνώστη, να ψάξεις για τα δικά σου «γιατί». Και μη με ρωτήσεις «γιατί»;

[1] https://geography.cz/prispevek/albertovske-aktualni-trendy-ve-vyuce-posedme-a-s-rekordni-ucasti/

[2] Ian Plimer (2021), Green Murder, Connor Court Publishing Pty Limited, ISBN: 9781922449849

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..