Το «ζωντανό» γεωλογικό μονοπάτι στις λίμνες του Πλίτβιτσε

Το Εθνικό Πάρκο των Λιμνών Πλίτβιτσε βρίσκεται στην καρδιά της Κροατίας και εκτείνεται σε 296 τετραγωνικά χιλιόμετρα (Εικόνα 1). Πρόκειται για ένα φυσικό αριστούργημα, γνωστό για την άσπιλη ομορφιά και τα μοναδικά του γνωρίσματα. Αποτελεί ένα κρυψώνα εκλεκτής βιοποικιλότητας.

Το ιδιαίτερο γνώρισμα των Λιμνών Πλίτβιτσε είναι το σύστημα των δεκαέξι λιμνών του, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους μέσα από ενενήντα καταρράκτες. Οι λίμνες φημίζονται για τις έντονες αποχρώσεις του νερού τους, που κυμαίνονται από γαλάζιες έως σμαραγδένια πράσινες και που οφείλονται στα ορυκτά και τους μικροοργανισμούς του. Οι επισκέπτες διασχίζουν το Πάρκο μέσα από ένα δίκτυο ξύλινων διαδρομών που βρίσκονται μέσα σε καταπράσινα δάση και πάνω από κρυστάλλινα ρυάκια (Εικόνα 2).

Από τον γνωστότερο καταρράκτη (Veliki Slap - ο «Μεγάλος Καταρράκτης»), το νερό πέφτει από ύψος 78 μέτρων, δημιουργώντας ένα μαγευτικό θέαμα (Εικόνα 3).

Οι Λίμνες Πλίτβιτσε διακρίνονται για τους καρστικούς σχηματισμούς τους, με σπήλαια, δολίνες και άλλα γεωλογικά αξιοθέατα. Το Πάρκο αποτελεί καταφύγιο για τους λάτρεις της φύσης και μια απόδειξη της ομορφιάς της Γης που μαγεύει.

Με την εξαιρετική φυσική ομορφιά της, η περιοχή αυτή πάντα προσέλκυε τους λάτρεις της φύσης και ήδη στις 8 Απρίλη του 1949 ανακηρύχθηκε σαν το πρώτο Εθνικό Πάρκο της Κροατίας. Λόγω της εξαιρετικής οικουμενικής τους αξίας, οι Λίμνες Πλίτβιτσε αναγνωρίστηκαν διεθνώς, με την ένταξη τους στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, στις 26 Οκτωβρίου του 1979. Το 1997, τα όρια του Εθνικού Πάρκου διευρύνθηκαν καλύπτοντας σήμερα έκταση 296 χλμ².

Η περιοχή των λιμνών αποτελείται κυρίως από ασβεστόλιθο και δολομίτη, δηλαδή από πετρώματα διαλυτά στο νερό. Το νερό της βροχής και των ποταμών, πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα (CO₂), διαλύει τον ασβεστόλιθο και σχηματίζει υπόγειες σπηλιές, ρωγμές και καταβόθρες – χαρακτηριστικά του λεγόμενου «καρστικού περιβάλλοντος». Το νερό που αναβλύζει από το υπέδαφος εναποθέτει ανθρακικό ασβέστιο στις επιφάνειες πάνω στις οποίες ρέει (π.χ. σε βρύα, φύκια και ξύλα). Με την πάροδο του χρόνου, τα υλικά αυτά σχηματίζουν αναχώματα τραβερτίνη, τα οποία εξελίσσονται σε φυσικά φράγματα της ροής του νερού (Εικόνα 4). 

Καθώς τα αναχώματα μεγαλώνουν, εμποδίζοντας τη ροή του νερού, δημιουργούν λίμνες σε διαφορετικά επίπεδα (Άνω και Κάτω Λίμνες). Το νερό τρέχει από τη μία λίμνη στην άλλη μέσω καταρρακτών και μικρών ρεμάτων, που συνεχώς αναδιαμορφώνονται και αλλάζουν.

Οι λίμνες δεν είναι στατικές – το σύστημα μεταβάλλεται διαρκώς σχηματίζοντας νέα φράγματα· τα παλιά διαβρώνονται ή καταρρέουν, ενώ οι καταρράκτες αλλάζουν πορεία. Πρόκειται για ένα «ζωντανό» υδρογεωλογικό σύστημα που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη. Η δημιουργία των αναχωμάτων τραβερτίνη ξεκίνησε πριν από 6.000 έως 7.000 χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, χάρη στις ιδανικές συνθήκες: καθαρά νερά, μικροοργανισμοί, ασβεστολιθικό υπόστρωμα και ήπιο κλίμα.

Το Πάρκο των Λιμνών Πλίτβιτσε αποτελεί, εκτός από πόλο έλξης εκατοντάδων χιλιάδων επισκεπτών, και Κέντρο εκτεταμένης έρευνας σχετικά με το σχηματισμό, την ηλικία και τη δομή του τραβερτίνη, καθώς και τη διάρθρωση των δασών. Το προσωπικό του Πάρκου συνεργάζεται με ορισμένα εθνικά πανεπιστήμια, ενώ έχει δημιουργηθεί ένας μόνιμος ερευνητικός σταθμός με εκτεταμένα μετεωρολογικά και κλιματολογικά σημεία μέτρησης. Τα υδρο-μετεωρολογικά στοιχεία συλλέγονται εδώ και 20 χρόνια, η χημική ανάλυση των βροχοπτώσεων εδώ και 10 χρόνια, ενώ τα δεδομένα παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ξεκίνησαν το 1982.

Η υδρολογία και το έδαφος εντός του Πάρκου παρακολουθούνται συνεχώς. Οι ειδικοί τομείς έρευνας περιλαμβάνουν τη βιοχημική ανάλυση των σχηματισμών του τραβερτίνη, την ποιότητα του νερού (για ανθρώπινη κατανάλωση), τη λιμνολογία και την παλαιολιμνολογία. Επίσης, τη μικροβιολογία και τη διάβρωση του εδάφους, την οικολογία της καφέ αρκούδας και τις δομές των φυτοκοινοτήτων. Στο Πάρκο υπάρχουν πέντε (υδρο)μετεωρολογικοί σταθμοί παρακολούθησης.

Άλφρεντ Χίτσκοκ: Αν και ο Χίτσκοκ είναι γνωστός για τη δήλωση του ότι το «ωραιότερο ηλιοβασίλεμα στον κόσμο» βρίσκεται στο Ζαντάρ (παραλιακή πόλη και λιμάνι της Κροατίας), είχε επίσης εκφράσει τον θαυμασμό του για την παραμυθένια ομορφιά των Λιμνών Πλίτβιτσε, τις οποίες επισκέφθηκε κατά τη διάρκεια γυρισμάτων στα Βαλκάνια.

Καρλ Μάυ (Γερμανός συγγραφέας): Πολλές περιγραφές στα μυθιστορήματα του έχουν σαφή επιρροή από το καρστικό ανάγλυφο της περιοχής των λιμνών.

Γιουγκοσλάβοι σκηνοθέτες και ποιητές: Κατά τη διάρκεια του υπαρκτού σοσιαλισμού στη Γιουγκοσλαβία, οι Λίμνες Πλίτβιτσε ήταν σύμβολο φυσικής ομορφιάς και εθνικής υπερηφάνειας. Πολλές λογοτεχνικές και πολιτικές ομιλίες τις παρουσίαζαν ως «το μαργαριτάρι της Γιουγκοσλαβίας». 

Πάπας Ιωάννης Παύλος Β': Τόνισε τον πνευματικό χαρακτήρα της φύσης και την «ειρήνη που πηγάζει από τα νερά». Η δήλωση του μεταδόθηκε κατά την διάρκεια της περιοδείας του στην Κροατία το 1994.

UNESCO: Έχει χαρακτηρίσει τις Λίμνες ως «ένα εξαιρετικό παράδειγμα φυσικής ομορφιάς και γεωλογικής ιστορίας που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας».

Κατά τη διάρκεια του 2024, η Κροατία κατέγραψε 21,3 εκατομμύρια επισκέπτες με 108,7 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις [3]. Από αυτές, η Ακτή της Αδριατικής (θαλάσσιες περιοχές) συγκέντρωσε 103,3 εκατ. διανυκτερεύσεις. Την ίδια περίοδο, το Εθνικό Πάρκο Λιμνών Πλίτβιτσε υποδέχθηκε συνολικά 1.492.994 επισκέπτες από περίπου 163 χώρες [4].

Δυστυχώς δεν κατατάσσω τον εαυτό μου στους επισκέπτες. Ελπίζω κάποια στιγμή να τα καταφέρω να πάω. Αν μη τι άλλο, θα μπορέσω να απολαύσω το «ζωντανό» υδρογεωλογικό σύστημα που στερείται το νησί μου, η Κύπρος, «η γη του ξεραμένου λιβαδιού» (Εικόνα 5), αλληγορικά και, σε κάποιες δεκαετίες χρόνια, ίσως και ουσιαστικά.

[1] https://np-plitvicka-jezera.hr/en/

[2] https://www.morninglight.us/images/xl/Veliki-Slap-View.jpg

[3] Reuters

[4] https://np-plitvicka-jezera.hr/en/analysis-of-year-round-tourism-in-2024/?utm_source=chatgpt.com

[5] https://www.pexels.com/@inga-sv/ 

Πηγή εικόνας εξωφύλλου: https://cruisecroatia.com/blog/croatia-or-montenegro/ 

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..