Το νικέλιο της Ινδονησίας και οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων

Disclaimer: Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού τόπου με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς αναφορά στο RAWMATHUB.GR (με ενεργό link) ή χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του RAWMATHUB.GR. 

Ο Sirajudin, ένας ψαράς ηλικίας 30 ετών, αναφέρει ότι συχνά δεν μπορεί να δουλέψει λόγω υγείας. Οι κάτοικοι του χωριού παραπονιούνται για αναπνευστικά προβλήματα, κατηγορώντας την αιθάλη από τον άνθρακα που εκφορτώνεται από τα φορτηγά για την τροφοδοσία των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του IMIP. «Η αιθάλη προκαλεί ερεθισμό των ματιών, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή», είπε ο Sirajudin.

Οι συγχωριανοί του συμφωνούν με αυτές τις ανησυχίες. Συχνά τα χέρια ή τα πρόσωπα τους καλύπτονται με αιθάλη, λένε. Ακόμη και στα σπίτια των πλουσιότερων κατοίκων, η αιθάλη είναι παρούσα καλύπτοντας δάπεδα και εισχωρώντας στα πιο απίθανα μέρα. «Πρέπει να πλύνουμε ξανά τα πιάτα και τα κουτάλια πριν φάμε», αναφέρει ένας κάτοικος.

Οι ψαράδες αγωνίζονται επίσης όλο και περισσότερο για να βγάλουν τα προς το ζην. Θυμούνται πως, παλαιότερα, είχαν άφθονα είδη προς αλίευση, πιάνοντας εύκολα σκουμπρί, τόνο, ακόμη και αστακό και καλαμάρι, απλώνοντας δίχτυα σχεδόν πίσω από τα σπίτια τους ή βγαίνοντας με βάρκες σε κοντινές αποστάσεις.

Τώρα, το νερό κάτω από τα σπίτια του χωριού, όχι απλώς έχει γίνει θολό, αλλά συχνά γίνεται τόσο ζεστό -σχεδόν βράζει- με αποτέλεσμα τα ψάρια να είναι πλέον δυσεύρετα. «Πρέπει να οδηγήσουμε τις βάρκες μας τουλάχιστον τρεις ώρες μακριά και πιθανώς να φέρουμε στο σπίτι μόλις 2 ή 3 κιλά ψάρια μετά από μια κουραστική μέρα στη θάλασσα», λέει ο Sirajudin.

Οι ψαράδες συνήθιζαν να εκτρέφουν γαρίδες και αστακούς σε διχτυωτά κλουβιά κάτω από τα σπίτια τους, αλλά αυτό δεν είναι πλέον δυνατό. «Το νερό είναι τόσο ζεστό που οι αστακοί σχεδόν μαγειρεύονται», είπε ένας άνδρας. Οι κάτοικοι κατηγορούν τα ζεστά λύματα που ξεχύνονται από τη μονάδα νικελίου. «Τα παιδιά δεν μπορούν πια να κολυμπήσουν γύρω από το σπίτι», πρόσθεσε η σύζυγος του Sirajudin.

Οι αναθυμιάσεις του άνθρακα που θολώνουν τον αέρα του Bahodopi, κατά ειρωνικό τρόπο, τροφοδοτούν το μέλλον της καθαρής ενέργειας. Πολλά από τα εργοστάσια στο βιομηχανικό πάρκο -αλλά και κάποια υπό κατασκευή- παράγουν νικέλιο ποιότητας για χρήση σε μπαταρίες για κινεζικούς ομίλους που, με τη σειρά τους, προμηθεύουν μπαταρίες σε μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της βιομηχανίας ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπως η Tesla, η Volkswagen και η BMW.

Τα εργοστάσια στο IMIP συγκαταλέγονται σε μια σειρά έργων, σε διάφορα στάδια ετοιμότητας, που σχετίζονται με την παραγωγή μπαταριών, συνολικού ύψους επενδύσεων τουλάχιστον 29 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το Υπουργείο Συντονισμού Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Επενδύσεων της Ινδονησίας. Τα έργα διευθύνονται κυρίως από κινεζικές εταιρείες.

Μακροπρόθεσμα, η Ινδονησία βλέπει τα τεράστια αποθέματα της σε νικέλιο - η χώρα φιλοξενεί το μεγαλύτερο απόθεμα στον κόσμο, περίπου το 25% των βεβαιωμένων αποθεμάτων του πλανήτη - ως μέσο για να αναρριχηθεί στην παγκόσμια αξιακή αλυσίδα της βιομηχανίας μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων. Όντας ένας απλός προμηθευτής πρώτων υλών πριν από μερικά χρόνια, η μεγαλύτερη οικονομία της Νοτιοανατολικής Ασίας ελπίζει να γίνει κατασκευαστής μπαταριών και τελικά ηλεκτρικών οχημάτων.

Όμως η προσπάθεια της Ινδονησίας να ενταχθεί στην πράσινη βιομηχανική επανάσταση έλαβε χώρα στο πλαίσιο αδύναμων περιβαλλοντικών κανονισμών, το οποίο, μαζί με άλλους παράγοντες, της επέτρεψαν να προσελκύσει επενδύσεις, σύμφωνα με τους επικριτές της, και να αυξήσει την παραγωγή πολύτιμου νικελίου.

«Μπορούμε να δούμε ότι η ενεργειακή μετάβαση εξαρτάται από τις μπαταρίες, οι μπαταρίες εξαρτώνται από το νικέλιο και η ανάπτυξη του νικελίου εξαρτάται από την Ινδονησία. Χωρίς το νικέλιο της Ινδονησίας, δε θα υπάρξει ενεργειακή μετάβαση», είπε ο Steven Brown, ειδικός σύμβουλος σε θέματα νικελίου με έδρα την Αυστραλία, στο περιθώριο του Nickel Summit, στη Jakarta τον Αύγουστο του 2022.

«Η Ινδονησία είναι ο αδιαμφισβήτητος βασιλιάς του νικελίου παγκοσμίως», είπε ο Brown. «Ωστόσο, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το πλαίσιο ESG στην Ινδονησία θεωρούνται υψηλότεροι από ό,τι σε άλλα μέρη σε όλο τον κόσμο».

Εκτός από την αιθάλη και το θερμό θαλασσινό νερό στον ψαροχώρι, υπάρχουν πολλά ακόμη περιβαλλοντικά προβλήματα στην περιοχή του Bahodopi. Στους λόφους γύρω από την περιοχή, οι δραστηριότητες εξόρυξης νικελίου επηρρεάζουν δραματικά τα δάση. Τα κόκκινα τέλματα από τα κοντινά ορυχεία ξεβράζονται σε ποτάμια και ρυάκια που διασχίζουν χωριά, καθιστώντας τα προηγουμένως καθαρά νερά, κοκκινωπά και, πολλές φορές, τοξικά, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Το μολυσμένο νερό έχει καταστρέψει τους ορυζώνες που ευδοκιμούσαν στην περιοχή ενώ έχει φτάσει έως τη θάλασσα. Η ακτογραμμή, που κάποτε ήταν διάσπαρτη με γραφικούς οικισμούς ψαράδων, έχει εγκαταλειφθεί. Οι αμμώδεις παραλίες δεν έχουν πλέον το χρώμα της άμμου, αλλά ένα καλειδοσκόπιο χρωμάτων λόγω των τελμάτων, ενώ υπάρχουν διάσπαρτες προβλήτες όπου φορτηγίδες περιμένουν να φορτώσουν μετάλλευμα νικελίου.

Σε διάστημα αρκετών ετών, το νικέλιο έχει μετατρέψει την ήσυχη παράκτια συνοικία Bahodopi σε μια βιομηχανική πόλη που ακμάζει, κυρίως χάρη στο IMIP, το οποίο ξεκίνησε το 2014. Ο αριθμός των κατοίκων αυξήθηκε από περίπου 10.000 σε πάνω από 100.000 κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Οι περισσότεροι από τους νεοφερμένους κατοίκους είναι νεαροί άντρες 20 ή 30 ετών, που έρχονται από όλο το νησί Sulawesi και άλλα μέρη της Ινδονησίας για να εργαστούν είτε στα ορυχεία, ή στο IMIP ή για υπεργολάβους. Μικρές επιχειρήσεις έχουν κάνει την εμφάνιση τους για να καλύψουν αυτόν τον ταχέως αναπτυσσόμενο πληθυσμό. Υπαίθριες αγορές τροφίμων, φαρμακεία και καταστήματα, που πωλούν τα πάντα, από ρούχα μέχρι κινητά τηλέφωνα, εκτείνονται κατά μήκος του κεντρικού δρόμου που διασχίζει το Bahodopi και την περιοχή του IMIP.

Και το IMIP συνεχίζει να αυξάνεται σε έκταση. Τα κοντινά αποθέματα νικελίου εξυπηρετούσαν προηγουμένως τη βιομηχανία ανοξείδωτου χάλυβα και ήταν η αιτία για τη μετατροπή της Ινδονησίας σε κορυφαίο παραγωγό ανοξείδωτου χάλυβα. Αλλά σήμερα αυτό το νικέλιο έχει νέους πελάτες, καθώς η αυτοκινητοβιομηχανία και η εταιρείες τεχνολογίας προσπαθούν να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες νικελίου για την παραγωγή μπαταριών.

Η παραγωγή μπαταριών είναι μία εγγενώς ρυπογόνα διαδικασία. Η διαδικτυακή πύλη για το κλίμα του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, MIT Climate, εκτιμά ότι η κατασκευή μιας μπαταρίας για ένα Tesla Model 3 απελευθερώνει μεταξύ 2,4 και 16 τόνους άνθρακα, ανάλογα με τον τρόπο κατασκευής της. Οι κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων είναι ευνόητα απρόθυμοι να «λερώσουν τα χέρια τους» - και τις επωνυμίες τους - συνδέοντας τους εαυτούς τους πολύ στενά με την ενεργοβόρα εξόρυξη υλικών για μπαταρίες, όπως το νικέλιο, το κοβάλτιο και το λίθιο.

«Η Tesla θα δεσμευτεί με συμβόλαιο προμήθειας για μεγάλο χρονικό διάστημα, εάν μπορεί να υπάρξει εξόρυξη νικελίου αποτελεσματικά και με περιβαλλοντικά αποδεκτό τρόπο», έχει δηλώσει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Tesla, Elon Musk, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου τον Ιούλιο του 2020. Τον ίδιο μήνα, είπε επίσης ότι, «Το νικέλιο είναι το κλειδί για μπαταρίες μεγάλης εμβέλειας. Η Αυστραλία και ο Καναδάς τα πάνε αρκετά καλά. Η παραγωγή νικελίου στις ΗΠΑ είναι αντικειμενικά πολύ πίσω. Η Ινδονησία είναι απλά καταπληκτική»!

Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες της Ινδονησίας να προσελκύσει την Tesla, ο κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων παραμένει σε απόσταση. Η εικόνα της καθαρής ενέργειας έρχεται σε αντίθεση με την πολύ ρυπογόνα πραγματικότητα της εξόρυξης και επεξεργασίας του νικελίου. Οι Ινδονήσιοι αξιωματούχοι δήλωσαν έκτοτε ότι είχαν συνομιλίες με την Tesla για μια πιθανή επένδυση στη χώρα και ο πρόεδρος Joko Widodo, κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στις ΗΠΑ, συναντήθηκε με τον Musk στις εγκαταστάσεις της SpaceX στο Texas.

Ωστόσο καμία επένδυση από την Tesla δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη. Η Meidy Katrin Lengkey, γενική γραμματέας της Indonesian Nickel Miners Association, δήλωσε κατά τη διάρκεια του Nickel Summit τον Αύγουστο του 2022 ότι η απουσία επενδύσεων οφείλεται στις περιβαλλοντικές ανησυχίες. Η Lengkey είχε συνοδεύσει αυτοπροσώπως τις ομάδες Tesla και Ford Motor κατά τις επισκέψεις τους σε εγκαταστάσεις εξόρυξης και επεξεργασίας νικελίου στο νησί Sulawesi, ως μέρος της διαδικασίας δέουσας επιμέλειας αυτών των εταιρειών.

«Γιατί οι αμερικανικές εταιρείες δεν έχουν επενδύσει στην Ινδονησία; Το βασικό θέμα είναι το περιβάλλον και οι επιπτώσεις της βιομηχανίας νικελίου σε αυτό», είπε η Lengkey στο Nickel Summit στις 25 Αυγούστου 2022. Πρόσθεσε ότι τα εργασιακά ζητήματα και οι επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες, αποτελούσαν επίσης θέματα ανησυχίας.

Ωστόσο, η Tesla φαίνεται να προμηθεύεται πρώτες ύλες για μπαταρίες που προέρχονται από την Ινδονησία, απλώς όχι απευθείας από εκεί. Τον Ιούλιο του 2022, για παράδειγμα, η Tesla υπέγραψε νέες μεσοπρόθεσμες συμφωνίες με την Zhejiang Huayou Cobalt και την CNGR Advanced Material, δύο από τους κινέζους προμηθευτές υλικών για μπαταρίες, σύμφωνα με το Bloomberg. Οι συμφωνίες αφορούν υλικά που είναι βασικά για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας σε μπαταρίες ιόντων λιθίου. Τόσο η Huayou όσο και η CNGR έχουν έργα σε εξέλιξη στην Ινδονησία.

Η Huayou είναι μία από τις πολλές κινεζικές εταιρείες που έχουν μεταφέρει μεγάλο βαθμό των δραστηριοτήτων τους στην Ινδονησία τα τελευταία χρόνια και συμμετέχει σε τουλάχιστον τρία έργα μεταλλουργικής επεξεργασίας νικελίου στο νησί Sulawesi, συμπεριλαμβανομένου ενός στο IMIP και δύο άλλων σε συνεργασία με την ινδονησιακή μονάδα του βραζιλιάνικου μεταλλευτικού κολοσσού Vale. Η Huayou έστειλε το πρώτο φορτίο ενδιάμεσου προϊόντος που χρησιμοποιείται στην κατασκευή μπαταριών, από ένα λιμάνι πλησίον του IMIP προς το Ningbo της Κίνας το Φεβρουάριο του 2022.

Τα δύο έργα της με τη Vale εκτιμάται ότι θα κοστίσουν συνολικά 6,3 δισ. δολάρια και προγραμματίζονται σε άλλες τοποθεσίες στο Sulawesi, συμπεριλαμβανομένης της Pomalaa, στα νοτιοανατολικά του νησιού. Η Ford Motor τον Ιούλιο του 2022 υπέγραψε μη δεσμευτικό μνημόνιο συνεργασίας με την Huayou και την Vale Indonesia για πιθανή συμμετοχή στη σχεδιαζόμενη εγκατάσταση στην Pomalaa.

Η Huayou συνεργάζεται επίσης με της Tsingshan και Volkswagen Group China για να ιδρύσουν μια κοινή επιχείρηση στην Ινδονησία, με στόχο την προμήθεια νικελίου και κοβαλτίου για την υποστήριξη της παραγωγής μπαταριών, ισχύος έως και 160 GWh, όπως ανακοίνωσε η Volkswagen.

Ο μεγαλύτερος κατασκευαστής μπαταριών της Κίνας, η CATL, συμμετέχει επίσης σε ένα έργο στην Ινδονησία μέσω της QMB New Energy Materials, της κοινοπραξίας της με την Tsingshan και την κορυφαία κινεζική εταιρεία ανακύκλωσης μπαταριών GEM. Ο υπουργός Συντονισμού Ναυτιλιακών Υποθέσεων και Επενδύσεων της Ινδονησίας, Luhut Pandjaitan, εγκαινίασε το πρόσφατα ολοκληρωμένο έργο στο IMIP τον Σεπτέμβριο του 2022.

Η CATL επένδυσε 5,97 δισ. δολάρια σε κοινές επενδύσεις με την κρατική ινδονησιακή εταιρεία εξόρυξης νικελίου Aneka Tambang και την Indonesia Battery Corporation (IBC). Αυτές οι επενδύσεις γίνονται με στόχο την κάλυψη «της εφοδιαστικής αλυσίδας μπαταριών λιθίου ολιστικά, από την εξόρυξη έως την παραγωγή μπαταριών και την ανακύκλωση», είπε ο Pandjaitan. Η κυβέρνηση της Ινδονησίας ίδρυσε την IBC τον Μάρτιο του 2021 για να εκπληρώσει τις φιλοδοξίες της για την ανάπτυξη μια εγχώριας βιομηχανίας μπαταριών, με την ελπίδα να γίνει βασικός παίκτης στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού για ηλεκτρικά οχήματα.

«Το έργο της Ινδονησίας είναι ένα σημαντικό ορόσημο για την CATL καθώς επεκτείνουμε το παγκόσμιο μας αποτύπωμα», δήλωσε ο Robin Zeng, ιδρυτής και πρόεδρος της εταιρείας. Η CATL πρόσθεσε ότι η συνεργασία στην Ινδονησία θα «διασφαλίσει την προμήθεια πρώτων υλών και πόρων, χαμηλότερο κόστος παραγωγής και θα προωθήσει την ανάπτυξη του τομέα ανακύκλωσης μπαταριών».

Ο Rahul Sen Sharma, διευθύνων σύμβουλος στην Indxx με έδρα τις ΗΠΑ, βλέπει τις κινήσεις των κινεζικών κατασκευαστών μπαταριών ως μέρος της προσέγγισης top-to-bottom του Πεκίνου, που έχει καταστήσει με επιτυχία την Κίνα κυρίαρχο παίκτη σε άλλες στρατηγικές βιομηχανίες. Επεσήμανε, ως παράδειγμα αυτής της στρατηγικής, τις επιθετικές κινήσεις των κινεζικών εταιρειών για τον έλεγχο της προμήθειας κοβαλτίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο γνωστό κοίτασμα του μετάλλου στον κόσμο, μέσω συμβολαίων και άμεσων και έμμεσων μεριδίων ιδιοκτησίας.

«Όταν η κινεζική κυβέρνηση δίνει μεγάλη ώθηση σε έναν συγκεκριμένο τομέα, μειώνει γρήγορα το κόστος, αυξάνει τις οικονομίες κλίμακας και έχει τη δυνατότητα να καταστή ανταγωνιστική σε παγκόσμια βάση, απλά επειδή αποκτά μεγάλη εμπειρία και γίνεται κατασκευαστής χαμηλού κόστους», είπε η Sharma.

Ακολουθούν βέβαια και άλλες τεχνολογικές εταιρείες. Η νοτιοκορεάτικη εταιρεία κατασκευής μπαταριών LG Energy Solution συνεργάζεται επίσης με την IBC και την Aneka Tambang για την ανάπτυξη μιας ολιστικής αλυσίδας εφοδιασμού μπαταριών στην Ινδονησία. Οι νοτιοκορεάτικες αυτοκινητοβιομηχανίες Hyundai Motor και Kia Motors αποτελούν επίσης μέρος κοινών επενδυτικών σχεδίων, ύψους 9,8 δισ. δολαρίων.

Η βιομηχανοποίηση ήταν στο επίκεντρο των δράσεων του προέδρου Widodo καθ' όλη τη διάρκεια της προεδρίας του, καθώς πιέζει να μετατρέψει τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της πλούσιας σε πόρους χώρας από ακατέργαστα ορυκτά σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Το νικέλιο, που χρησιμοποιείται κυρίως στην παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα και τώρα και σε μπαταρίες, είναι εξαιρετικά αναγκαίο. «Η Ινδονησία θα γίνει κορυφαίος παραγωγός προϊόντων με βάση το νικέλιο, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων», δήλωσε ο Widodo τον Ιούνιο του 2022 κατά την τελετή έναρξης της κατασκευής μονάδας πρώτων υλών για μπαταρίες μιας κοινοπραξίας υπό την ηγεσία της LG στο Βιομηχανικό Πάρκο Batang, στην επαρχία της Κεντρικής Ιάβας. «Αυτή είναι μια χρυσή ευκαιρία για την ανάπτυξη μιας πράσινης οικονομίας για το μέλλον».

Η Ινδονησία θα κατασκευάσει τις πρώτες μπαταρίες ιόντων λιθίου το 2024, σύμφωνα με τον Υπουργό Pandjaitan. Για να τονώσει την ανάπτυξη της εγχώριας μεταλλουργίας νικελίου, η Ινδονησία απαγόρευσε τις εξαγωγές μεταλλεύματος νικελίου το 2014, χαλάρωσε την απαγόρευση το 2017 και την επανέφερε οριστικά τον Ιανουάριο 2020. Η κυβέρνηση ήλπιζε ότι η κίνηση θα προσέλκυε ξένες επενδύσεις στον τομέα. Οι ελπίδες της επιβεβαιώθηκαν άμεσα, κυρίως από την Κίνα, η οποία εισήγαγε ινδονησιακό μετάλλευμα νικελίου για τη βιομηχανία ανοξείδωτου χάλυβα.

Τον Οκτώβριο του 2013, λίγους μήνες πριν από την πρώτη απαγόρευση, η Tsingshan, μέσω της θυγατρικής της Shanghai Decent Investment Group, υπέγραψε συμφωνία με την εξορυκτική Bintang Delapan Group της Ινδονησίας, η οποία ήλεγχε 47.000 εκτάρια παραχωρήσεων εξόρυξης στο Morowali για την κατασκευή του IMIP. Την τελετή υπογραφής παρακολούθησαν ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping και ο τότε Πρόεδρος της Ινδονησίας Susilo Bambang Yudhoyono, και η συμφωνία αναδείχθηκε από το Πεκίνο ως σημαντικό τμήμα του εμβληματικού προγράμματος ξένων επενδύσεων της Κίνας, της Πρωτοβουλίας Belt and Road.

Μετά από αρκετές πολιτικές αναταράξεις, οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας νικελίου πολλαπλασιάστηκαν στην Ινδονησία, με κύριες περιοχές εγκαταστάσεων το IMIP και το Indonesia Weda Bay Industrial Park (IWIP). Ευρισκόμενο στο νησί Halmahera στην επαρχία North Maluku, το IWIP είναι μια κοινοπραξία μεταξύ της Tsingshan και της γαλλικής εξορυκτικής Eramet.

Ενώ η απαγόρευση των εξαγωγών ώθησε την ΕΕ να υποβάλει καταγγελία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου τον Ιανουάριο του 2021, η πολιτική της Ινδονησίας ήταν επιτυχής, αν οι νέες ξένες επενδύσεις στην επεξεργασία νικελίου αποτελούν το μέτρο της επιτυχίας. Από τότε που ανακοινώθηκε η πολιτική, οι κινεζικές εταιρείες επένδυσαν περίπου 30 δισ. δολάρια στην ινδονησιακή αλυσίδα εφοδιασμού νικελίου, με τις επενδύσεις της Tsingshan στα βιομηχανικά πάρκα Morowali και Weda Bay να είναι τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας.

Η Ινδονησιακή Ένωση Εταιρειών Εξόρυξης Νικελίου αναφέρει ότι περισσότερες από 50 μεταλλουργικές μονάδες βρίσκονται υπό σχεδιασμό ή υπό κατασκευή. Η Lengkey, γενική γραμματέας της ένωσης, πρόσθεσε ότι περισσότερες από 158 εταιρείες έχουν υποβάλει αίτηση για κρατικές άδειες για την κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας νικελίου.

Ο Melky Nahar, συντονιστής του Mining Advocacy Network, ή Jatam, μιας τοπικής μη κυβερνητικής οργάνωσης, είπε ότι πιστεύει ότι μέρος του κινήτρου για τις ξένες εταιρείες, εκτός από το να παρακάμψουν την απαγόρευση εξαγωγών, είναι οι χαλαροί περιβαλλοντικοί κανονισμοί της Ινδονησίας. «Νομίζω ότι η Κίνα, ως μία από τις χώρες που έχει επενδύσει πολλά στο νικέλιο της Ινδονησίας, έχει επωφεληθεί έμμεσα από το χαλαρό πλαίσιο περιβαλλοντικής προστασίας. Η κυβέρνηση δεν έχει την πολιτική βούληση να μετριάσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αντ' αυτού συνεχίζει να στρώνει το κόκκινο χαλί για την τόνωση των επενδύσεων».

Ο Nahar επισκέφτηκε το IMIP και άλλες μεγάλες τοποθεσίες εξόρυξης και επεξεργασίας νικελίου στο Sulawesi και είπε ότι είδε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των εργασιών τους, ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί τη βιομηχανία εξόρυξης της Ινδονησίας για πολλά χρόνια.

Οι εξορυκτικές εταιρείες και οι μεταποιητικές βιομηχανίες συνήθως υποχρεούνται να διενεργούν μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για να λάβουν άδειες στην Ινδονησία, αλλά στην πράξη αυτές είναι συχνά μια τυπική διαδικασία, είπε ο Nahar.

«Η απουσία κυβερνητικής εποπτείας έχει δημιουργήσει «ευκαιρίες» για τους παίκτες του κλάδου», είπε ο Nahar. «Επίσης, κανένας από τους κανονισμούς και τις πολιτικές της κυβέρνησης δε διαθέτει ρήτρες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποτρεπτικά αποτελέσματα για τις περιβαλλοντικές παραβάσεις».

Η Jatam κατηγόρησε τις δραστηριότητες του IWIP στο νησί Halmahera ότι «προκάλεσαν μαζική αρπαγή γης και περιβαλλοντική καταστροφή» και το IWIP ρυπαίνει τέσσερα ποτάμια που είναι οι κύριες πηγές νερού για τους κατοίκους. Παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές στην περιοχή Weda καταστράφηκαν επίσης, είπε η Jatam.

Η Jatam στοχοποίησε επίσης τις δραστηριότητες της Vale στο νότιο και νοτιοανατολικό Sulawesi, κατηγορώντας τα ορυχεία για σοβαρή ρύπανση στη λίμνη Mahalona το 2018 λόγω των τελμάτωνκαι για τη ρύπανση στα ανοικτά του νησιού Mori το 2021, η οποία προκάλεσε «διαταραχές στα υδρόβια οικοσυστήματα και στην υγεία των κατοίκων».

«Η δικαιολογία των εταιρειών και των κυβερνήσεων για τη συνέχιση της προώθησης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ως ζωτικής σημασίας για τον παγκόσμιο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, ο οποίος υποστηρίζεται από πολλές ΜΚΟ και ομάδες ακτιβιστών, ειδικά στον «παγκόσμιο βορρά», αγνοεί τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόρυξης των ορυκτών και των μεταλλευμάτων που απαιτούνται για την παραγωγή ενός τέτοιου αυτοκινήτου, και τις κατατάσσουν απλά ως τοπικές επιπτώσεις», είπε ο Jatam.

Μόνο η Ινδονησία θα αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της παγκόσμιας αύξησης της παραγωγής νικελίου μεταξύ 2021 και 2025, σύμφωνα με τον IEA, αλλά η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την εξόρυξη και την επεξεργασία απέχει πολύ από την περιβαλλοντικά φιλικότερη, όπως είναι διαθέσιμη σήμερα. Ο άνθρακας εξακολουθεί να κυριαρχεί στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ινδονησία, συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας νικελίου που απαιτεί ενέργεια, και το χαλαρό ρυθμιστικό πλαίσιο δημιουργεί σωρούς αποβλήτων και τοξικές αναθυμιάσεις.

Οι προσπάθειες της Ινδονησίας για την παραγωγή νικελίου ποιότητας για χρήση σε μπαταρίες εξαρτώνται επίσης από μια τεχνολογία ανάκτησης που ονομάζεται HPAL (high-pressure acid leaching), ή αλλιώς όξινη εκχύλιση υπό πίεση. Όμως οι μονάδες επεξεργασίας που χρησιμοποιούν τη μέθοδο HPAL παράγουν τοξικά απόβλητα που είναι δύσκολο να διαχειριστούν. Δεκαεννέα τόνοι άνθρακα απελευθερώνονται για κάθε τόνο νικελίου που υπόκειται σε επεξεργασία χρησιμοποιώντας την τεχνολογία HPAL, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.

Ο Andrew Mitchell, επικεφαλής της έρευνας για το νικέλιο στην εταιρεία συμβούλων Wood Mackenzie, πρόσθεσε ότι η μέθοδος HPAL έχει «θέματα» σχετικά με την παραγωγή και αποθήκευση αποβλήτων. «Η HPAL παράγει περίπου 1,4 έως 1,6 τόνους αποβλήτων για κάθε τόνο μεταλλεύματος που επεξεργάζεται» και «επομένως πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αποθήκευση αυτών των αποβλήτων σε μια περιοχή με υψηλές βροχοπτώσεις και έντονη σεισμικότητα, όπως η Ινδονησία», είπε.

Μια άλλη μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η μετατροπή του νικελιούχου χυτοσιδήρου (Nickel Pig Iron, NPI) σε matte νικελίου, με την Tsingshan να λέγεται ότι είναι μεταξύ εκείνων που ακολουθούν αυτή τη διαδικασία. Ο νικελιούχος χυτοσίδηρος, που παράγεται από τα περισσότερα κινεζικά μεταλλουργεία στην Ινδονησία, έχει χαμηλές συγκεντρώσεις νικελίου και έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως για πρώτη ύλη στον ανοξείδωτο χάλυβα. Η matte νικελίου έχει πολύ υψηλότερη περιεκτικότητα σε νικέλιο και είναι πρόδρομος του θειϊκού νικελίου που χρησιμοποιείται στις μπαταρίες.

Η μετατροπή του NPI σε matte νικελίου «θα αύξανε σημαντικά τις δυνητικές ποσότητες νικελίου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μπαταρίες», ανέφερε η IEA. «Ωστόσο, είναι μια διαδικασία υψηλής έντασης εκπομπών, ουσιαστικά τέσσερις φορές μεγαλύτερη σε σχέση με τη μέθοδο HPAL και πολύ μεγαλύτερη από τη συμβατική παραγωγή σουλφιδίου του νικελίου».

Η υιοθέτηση αυτών των μεθόδων επεξεργασίας στην Ινδονησία προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία, καθώς ο άνθρακας εξακολουθεί να παρέχει το 60% της δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Και τα δύο βιομηχανικά πάρκα (IMIP και IWIP) εξακολουθούν να υποστηρίζονται κυρίως από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.

Αναφερόμενος στην εξάρτηση της βιομηχανίας από τον άνθρακα, ο Andrew Digges, της δικηγορικής εταιρείας North Rose Fulbright, δήλωσε: «Στην Ινδονησία, ο άνθρακας ανά κιλοβατώρα παραγωγής ενέργειας είναι πολύ υψηλότερος από το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου κόσμου. Για παράδειγμα, σε σύγκριση με τον Καναδά, η Ινδονησία θα παράγει, έως το 2030, περίπου οκτώ ή εννέα φορές περισσότερο άνθρακα ανά κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας από τον Καναδά».

Η IEA λέει ότι οι χημείες μπαταριών με βάση το νικέλιο - οξείδιο του κοβαλτίου νικελίου μαγγανίου (NMC) με λίθιο και οξείδιο αλουμινίου νικελίου νικελίου (NCA) με λίθιο - έχουν γίνει ολοένα και πιο σημαντικές καθώς προσφέρουν υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα και επομένως καλύτερη εμβέλεια. Συγχρόνως υπάρχει επανάκαμψη των μπαταριών φωσφορικού σιδήρου λιθίου (LFP) τα τελευταία δύο χρόνια, η οποία προωθείται από την Κίνα λόγω των υψηλών τιμών των μετάλλων για μπαταρίες. Απουσία νικελίου και κοβαλτίου, η χημεία μπαταριών LFP έχει χαμηλότερη τιμή και χαμηλότερη ενεργειακή πυκνότητα.

Η πρόοδος στην τεχνολογία επεξεργασίας του νικελίου είναι πιθανό να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα των μπαταριών στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Ο Mitchell της Wood Mackenzie είπε ότι το μεγαλύτερο μέρος της τρέχουσας παραγωγής νικελίου στην Ινδονησία έχει «ένα προφίλ εκπομπών CO₂ υψηλότερο από το μέσο όρο της βιομηχανίας», αλλά πρόσθεσε ότι «αυτό δεν ισχύει για όλους τους παραγωγούς στην Ινδονησία».

Είπε επίσης ότι οι νέες μονάδες με τη μέθοδο HPAL που αναπτύσσονται «θα είναι είτε στον μέσο όρο της βιομηχανίας ή ακόμη και κάτω από αυτόν», λόγω της θερμότητας που ανακτάται από την καύση θείου με σκοπό τη χρήση για την παραγωγή οξέος για τη διαδικασία έκπλυσης». Επίσης, άλλες μονάδες ήδη προμηθεύονται μεγάλο μέρος των ενεργειακών τους αναγκών από υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Μεγάλες μονάδες επεξεργασίας έχουν ανακοινώσει σχέδια για μείωση του άνθρακα στο ενεργειακό τους μείγμα. Η Tsingshan το 2022 δεσμεύτηκε να κατασκευάσει έργα ηλιακής και αιολικής ενέργειας - δυναμικότητας τουλάχιστον 2GW - στο Morowali και στον κόλπο Weda σε τρία έως πέντε χρόνια, επιπλέον του σχεδίου για την έναρξη ενός έργου υδροηλεκτρικής ενέργειας 5GW σε απροσδιόριστη τοποθεσία.

Ένα στέλεχος της εξορυκτικής εταιρείας Merdeka Copper Gold είπε ότι η εταιρεία του αναπτύσσει από κοινού το Βιομηχανικό Πάρκο Konawe με την Tsingshan και έχει σχέδια να κατασκευάσει ένα υδροηλεκτρικό εργοστάσιο και μια «πολύ μεγάλης κλίμακας ηλιακή» μονάδα.

Το IWIP, εν τω μεταξύ, σχεδιάζει να αναπτύξει μια ηλιακή μονάδα ισχύος 1GW. Ένας εκπρόσωπος του IWIP είπε ότι όλη η αναγκαία για το πάρκο ισχύς, ύψους 2,26GW, παρέχεται επί του παρόντος από εργοστάσια με καύση άνθρακα και σχεδιάζει να επεκτείνει τη δυναμικότητα σε πάνω από 4GW, χρησιμοποιώντας ως επί το πλείστον ανανεώσιμες πηγές. Πρόσθεσε ότι η διαχείριση του πάρκου εργάζεται για τη βελτίωση της διαχείρισης και της παρακολούθησης των αποβλήτων. 

Η LG Energy Solution είπε ότι στοχεύει να «διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της αλυσίδας εφοδιασμού» στις εγχώριες και υπερπόντιες δραστηριότητές της». «Εστιάζουμε συγκεκριμένα στην πρόληψη των κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία, την υγεία και την ασφάλεια, το περιβάλλον και την επιχειρηματική ηθική», ανέφερε η εταιρεία.

Ομοίως, η CATL λέει ότι «θα τηρήσει τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης» και «θα εφαρμόσει αυστηρά τις πολιτικές και τους κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος της Ινδονησίας». Η επιπρόσθετη επεξεργασία και διάθεση στερεών αποβλήτων από τον γίγαντα των μπαταριών θα βασίζεται σε αρχές όπως η μείωση των αποβλήτων και η ανακύκλωση τους, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ως υποκατάστατων δομικών υλικών.

Ο Septian Hario Seto, αναπληρωτής υπουργός του Υπουργείου Συντονισμού Επενδύσεων της Ινδονησίας, υποστηρίζει ότι η τεχνολογία HPAL που χρησιμοποιείται στην Ινδονησία «έχει βελτιστοποιηθεί». «Την ονομάζουμε HPAL 2.0», είπε ο Seto. «Η ανάγκη για κεφαλαιακές επενδύσεις (Capex) είναι πολύ χαμηλότερη και η περίοδος ανάπτυξης είναι πολύ συντομότερη για να φτάσουμε στην επόμενη επιθυμητή δυναμικότητα».

Ο Seto υπερασπίστηκε επίσης τα έργα μετατροπής του νικελιούχου χυτοσίδηρου σε matte νικελίου στην Ινδονησία, λέγοντας ότι εισάγεται μια νέα τεχνολογία κλιβάνου πλάγιας εμφύσησης οξυγόνου, η οποία θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα.

Πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση διεξάγει επί του παρόντος ανάλυση για να ευθυγραμμίσει τις πολιτικές της με τα πρότυπα της Πρωτοβουλίας για τη Διασφάλιση της Υπεύθυνης Εξόρυξης (Initiative for Responsible Mining Assurance, IRMA), προκειμένου να ικανοποιηθούν οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και κυβερνητικές ανησυχίες των πιθανών επενδυτών και των τελικών αγοραστών.

Ο Seto είπε επίσης ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει την επιβολή δασμού στις εξαγωγές τους επόμενους μήνες για προϊόντα χαμηλότερης επεξεργασίας, όπως ο νικελιούχος χυτοσίδηρος και το σιδηρονικέλιο, με στόχο να βάλει φρένο στην υπερβολική εκμετάλλευση των πόρων. «Χρειαζόμαστε μια διάρκεια ζωής των αποθεμάτων μας για τουλάχιστον 20 έως 25 έτη, εάν θέλουμε να διατηρήσουμε ελκυστικές τις επενδύσεις στην Ινδονησία».

Για τις οικογένειες ψαράδων του Bahodopi, η βελτίωση του περιβάλλοντος δεν μπορεί να έρθει πολύ σύντομα. Μερικοί από τους ψαράδες λειτουργούν πλέον μικρά περίπτερα που εξυπηρετούν τους υπαλλήλους του IMIP, αλλά αυτό δεν αρκεί για να αντισταθμίσει το χαμένο εισόδημά τους. «Τι να κάνουμε στη ζωή μας αν η κατάσταση συνεχίσει να είναι έτσι;», είπε η σύζυγος ενός ψαρά. «Σε τι είδους δουλειές μπορούμε να στραφούμε όταν είμαστε μόνο απόφοιτοι δημοτικού;»

Με πληροφορίες από asia.nikkei.com

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ RAWMATHUB.GR