Τα τελευταία χρόνια, τα τυπικά μωβ, μπλε και πράσινα χρώματα που κυριαρχούν στα οικοσυστήματα της τούνδρας της Αλάσκας, έχουν αποκτήσει και ακόμα μία απροσδόκητη απόχρωση, καθώς τα ποτάμια έχουν αποκτήσει πορτοκαλί χρώμα.
Το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά ευρέως από τους επιστήμονες το 2018 και οι δορυφορικές εικόνες επιβεβαίωσαν ότι ήδη από το 2008, ορισμένες πλωτές οδοί στην Αλάσκα δε διατρέχονται από διαυγή νερά, αλλά από νερά που έχουν το χρώμα της σκουριάς.
«Όσες περισσότερες εναέριες παρατηρήσεις κάναμε, τόσα περισσότερα πορτοκαλί ποτάμια και ρυάκια παρατηρούσαμε». λέει ο Jon O'Donnell, οικολόγος της Υπηρεσίας Εθνικού Πάρκου που έχει κάνει δειγματοληψία στα πληγέντα νερά. «Υπάρχουν ορισμένες τοποθεσίες που μοιάζουν σχεδόν με γαλακτώδη χυμό πορτοκαλιού».
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Communications: Earth & Environment, ο O'Donnell και μια ομάδα άλλων επιστημόνων ισχυρίζονται ότι έχουν εντοπίσει την αιτία αυτής της αλλαγής χρώματος η οποία συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Καθώς η Αρκτική θερμαίνεται, το permafrost αποψύχεται. Όταν συμβεί αυτό, τα οξέα και τα μέταλλα - συμπεριλαμβανομένου του ψευδάργυρου, του νικελίου, του χαλκού, του καδμίου, του σιδήρου και του αλουμινίου - απελευθερώνονται από το υποκείμενο έδαφος που γίνεται πλέον προσβάσιμο και εκτίθεται στο νερό και το οξυγόνο μέσω των καιρικών συνθηκών. Αυτή η διαδικασία αναγκάζει τα μέταλλα - ιδιαίτερα το σίδηρο - να οξειδωθούν, χρωματίζοντας τα ποτάμια με το χρώμα της σκουριάς.
Σε περίπου 600 μίλια πλωτών οδών στην οροσειρά Brooks της βόρειας Αλάσκας, οι ερευνητές εντόπισαν 75 ποταμούς και ρυάκια που έχουν γίνει πορτοκαλί. Πολλά έχουν χρωματιστεί τόσο έντονα, που η νέα τους σκουριασμένη απόχρωση είναι ορατή σε εικόνες που λαμβάνονται από το διάστημα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Brett Poulin, ένας γεωχημικός στο Πανεπιστήμιο της California, στο Davis, συνήθιζε να διδάσκει σε μια τάξη στα Βραχώδη Όρη του Colorado, όπου οι όξινες απορροές από ορυχεία, άλλαζαν το χρώμα των υδάτινων οδών. «Βλέπουμε τις ίδιες αλληλουχίες αλλαγών στη χημεία του νερού σε αυτά τα ποτάμια, αλλά μακριά από εξορυκτικές εκμεταλλεύσεις», λέει ο Poulin.
Τα δείγματα νερού κατέγραψαν επίπεδα pH 2,6, σημαντικά πιο όξινο από το τυπικό εύρος pH του νερού του ποταμού που κυμαίνεται από 6,5 έως 8.
Το πώς αυτές οι αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν την αλιεία και την άγρια ζωή είναι ένας άλλος τομέας έρευνας που θα ήθελε να εξερευνήσει η ομάδα.
«Όταν το ποτάμι έγινε πορτοκαλί, είδαμε μια σημαντική μείωση στα μακροασπόνδυλα και στο βιοφίλμ στον πυθμένα της υδάτινης οδού, που είναι ουσιαστικά η βάση του τροφικού ιστού», λέει ο Poulin. «Αυτό, θα μπορούσε να αλλάξει το πού θα μπορούν να ζουν τα ψάρια».
Με περισσότερα μέταλλα στα ποτάμια, οι επιστήμονες ανησυχούν ότι το φαινόμενο θα μπορούσε να επηρεάσει το πόσιμο νερό της υπαίθρου και τη γεύση του νερού.
«Είναι μια περιοχή που θερμαίνεται τουλάχιστον δύο έως τρεις φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πλανήτη», λέει ο Scott Zolkos, ένας επιστήμονας ειδικός στο περιβάλλον της Αρκτικής στο Woodwell Climate Research Center που δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Έτσι, μπορούμε να περιμένουμε ότι αυτού του είδους οι επιπτώσεις θα συνεχιστούν».
Πολλά ποτάμια σε όλη την Αλάσκα έχουν ήδη βιώσει σημαντικές μειώσεις στις μετακινήσεις του σολωμού λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού και άλλων παραγόντων, που επηρεάζουν άμεσα τις κοινότητες των ιθαγενών της Αλάσκας. Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης αύξηση των πληθυσμών του σολωμού chum σε ψυχρότερα, βόρεια γεωγραφικά πλάτη.
Η απόψυξη του permafrost στην Αρκτική έχει συνδεθεί με την απελευθέρωση μιας ποικιλίας άλλων ουσιών, μεταξύ των οποίων ιών που βρίσκονται σε συνθήκες κατάψυξης για αιώνες και τεράστιων ποσοτήτων δεσμευμένου διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η απόψυξη έχει επίσης αποσταθεροποιήσει το έδαφος σε ορισμένες περιοχές, δημιουργώντας προβλήματα στέγασης στην τούνδρα καθώς οι εδαφικές αλλαγές επηρεάζουν τις υποδομές.
Απαιτείται περισσότερη δουλειά για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων της απόψυξης του permafrost στην ποιότητα του νερού, λένε οι ερευνητές, καθώς και για τον προσδιορισμό του τρόπου πρόληψης περαιτέρω επιπτώσεων. «Η χημεία μας λέει ότι τα ορυκτά διαβρώνονται», λέει ο Poulin. «Η κατανόηση του τι υπάρχει στο νερό είναι μια ένδειξη για το τι συνέβη».
Με πληροφορίες από smithsonianmag.com
