Γράφει ο Δημήτριος Κωνσταντινίδης, Διδάκτορας Οικονομικής Γεωλογίας
Ένα διαδικτυακό γεωλογικό μονοπάτι
Όλα τα γεω-μεταλλευτικά μονοπάτια που περιέγραψα μέχρι σήμερα τα έζησα από κοντά. Από εκείνο του Κόκκινου Ποταμιού (Rio Tinto) της Ανδαλουσίας μέχρι τους μεσαιωνικούς εξορυκτικούς διαδρόμους της Banská Štiavnica και της Kutná Hora της πρώην Τσεχοσλοβακίας, εκείνο του Τροόδους και τόσα άλλα.
Το σημερινό μονοπάτι διαφέρει. Το επισκέφτηκα αρκετές φορές, αφού είναι τόσο εντυπωσιακό, αλλά μόνο στο διαδίκτυο. Εξάλλου, δεν ξεχνώ ότι συνορεύει με τη Συρία, το Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη, την οποία και κατείχε μέχρι το 1967, όταν και του την «άρπαξε» το Ισραήλ. Μακριά, λοιπόν, από φυσική παρουσία σε μια περιοχή που έχει όλες τις προοπτικές να κερδίσει την πρώτη θέση στα καλλιστεία του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Χαμένη Πόλη
Το πρώτο πράγμα που εξηγούν στο διαδίκτυο είναι τι σημαίνει «Πέτρα». Στα αυτιά του Έλληνα ακούγεται σαν αστείο. Και πιο πολύ, στα αυτά ενός Έλληνα γεωλόγου. Ας το αφήσουμε επομένως στην άκρη και ας πάμε στη Χαμένη Πόλη. Είναι το συνώνυμο της Πέτρας, του πιο διάσημου αρχαιολογικού χώρου της Ιορδανίας.
Η ακριβής ημερομηνία ίδρυσης της είναι άγνωστη, αλλά, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ευημερούσε από τον 1ο αιώνα π.Χ. μέχρι περίπου και το 363 μ.Χ. Ένας σεισμός τον 4ο αιώνα κατέστρεψε ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της Πέτρας, η οποία παρέμεινε εγκαταλελειμμένη για πάνω από 500 χρόνια. Ανακαλύφθηκε ξανά στις αρχές το 1812 από τον Ελβετό εξερευνητή Johannes Burckhardt [1]. Από τότε είναι γνωστή και ως η Χαμένη Πόλη (Εικόνα 1) [2].

Εικόνα 1: Λίγο πριν την είσοδο στην Πέτρα
Οι λάτρεις όμως των χρωμάτων την αποκαλούν επίσης «Πόλη των Ρόδων», από το χρώμα του πετρώματος μέσα στο οποίο είναι λαξευμένη. Πολλές, λοιπόν, από τις κατασκευές της που είναι από ψαμμίτη, έχουν μια κόκκινη-ροζ απόχρωση που υπερτονίζεται κατά το ηλιοβασίλεμα και την ανατολή του ήλιου (Εικόνα 2) [3].

Εικόνα 2: Ηλιοβασίλεμα στην «Πόλη των Ρόδων»
Εδώ αναγκαστικά θα ανοίξω μια παρένθεση, γιατί οι γεωλογικές γνώσεις το επιβάλλουν.
Η Πέτρα από γεωλογική ματιά
Η Πέτρα ένα τεράστιο Γεωλογικό Αξιοθέατο μέσα στο οποίο τα μνημεία που κατασκεύασε ο άνθρωπος του προσθέτουν μεγαλύτερη γοητεία. Τα μνημεία, λοιπόν, της Πέτρας είναι λαξευμένα μέσα σε δύο στρώματα ψαμμίτη που χρονολογούνται από την Παλαιοζωική εποχή. Τα δυο στρώματα μαζί αποκαλούνται ως ο ψαμμίτης Rum. Σχηματίστηκε από τη λιθοποίηση της άμμου, η οποία μεταφέρθηκε από αρχαίους ποταμούς, πριν από 520-490 εκατομμύρια χρόνια, δημιουργώντας ένα παχύ αμμώδες στρώμα κάτω από το νερό μιας ρηχής θάλασσας που κάλυπτε όλη την Ιορδανία.
Το ίζημα συμπιέστηκε από ανώτερες στρώσεις και «τσιμεντώθηκε». Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε πως οι ροζ και κόκκινες αποχρώσεις του ψαμμίτη της «Πόλης των Ρόδων» δεν οφείλονται στο ηλιοβασίλεμα ή την ανατολή του ήλιου. Οι λαμπεροί τόνοι προέρχονται από τα διάφορα οξείδια σιδήρου και μαγγανίου και κάποια υδροξείδια που εσωκλείει το πέτρωμα. Έτσι, η Φύση μας δημιούργησε μια τρισδιάστατη ζωγραφιά που έχει πάχος 300 μέτρα και μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων (Εικόνες 3-4) [4].

Εικόνες 3-4: Δύο από τις αμέτρητες ζωγραφιές της Φύσης στην Πέτρα
Ένα από τα νέα επτά θαύματα του κόσμου
Η Πέτρα είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις στον κόσμο. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ιδρύθηκε το 321 π.Χ., όταν και έγινε η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ναβαταίων [5]. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Πέτρα προστέθηκε στον κατάλογο των «Επτά Νέων Θαυμάτων του Κόσμου» το 2007 μαζί με το Σινικό Τείχος της Κίνας, το Άγαλμα του Λυτρωτή Χριστού στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το Κολοσσαίο, το Machu Picchu, το Taj Mahal και το Chichen Itza [6].
Δεν αποτελεί βέβαια έκπληξη ότι η Πέτρα είναι ταυτόχρονα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Εντάχθηκε στη γνωστή λίστα το 1985, ενώ η UNESCO την αναφέρει ως «ένα από τα πολυτιμότερα πολιτιστικά κέντρα της ανθρώπινης πολιτισμικής κληρονομιάς».
Το μαυσωλείο της Πέτρας
Το περίφημο «Θησαυροφυλάκιο» της Πέτρας [7], γνωστό και ως Al-Khazneh, είναι το πιο φωτογραφισμένο οικοδόμημα της περιοχής. Είναι χτισμένο με περίπλοκα γλυπτά που έχουν τοποθετηθεί σε έναν βαθύ βράχο, με μια είσοδο που θυμίζει τον Παρθενώνα (Εικόνα 5). Στη μικρή πλατεία μπροστά στη είσοδο του Θησαυροφυλάκιου υπάρχουν πάντα καμήλες και Βεδουίνοι στη διάθεση των τουριστών για μια ασυνήθιστη «κούρσα».

Εικόνα 5: Η είσοδος στο «Θησαυροφυλάκιο»
Ωστόσο, στην πραγματικότητα χτίστηκε από τους Ναβαταίους ως μαυσωλείο και κρύπτη. Είναι στολισμένο με σύμβολα από τη μετά θάνατον ζωή. Επίσης πιστεύεται ότι είναι ο τόπος ανάπαυσης του βασιλιά των Ναβαταίων Αρέτα του IV, του Φιλόπατρη [8].
Αργότερα, οι ντόπιοι, κοινώς Βεδουίνοι, πίστεψαν ότι περιείχε θησαυρούς και το μετονόμασαν σε «Θησαυροφυλάκιο». Οι Ναβαταίοι πίστευαν στη μετά θάνατον ζωή. Έχτισαν πάνω από 1000 τάφους στην Πέτρα, πράγμα που την καθιστά ένα από τα μεγαλύτερα βασιλικά συγκροτήματα τάφων στον κόσμο. Από αυτούς ξεχωρίζουν τέσσερις βασιλικοί τάφοι με τα παρακάτω ονόματα: της Τεφροδόχου, του Μεταξιού, ο Κορινθιακός και ο Ανακτορικός τάφος (Εικόνα 6) [9].

Εικόνα 6: Βασιλικοί τάφοι, ο Ανακτορικός (αριστερά του ρήγματος) και ο Κορινθιακός (δεξιά του ρήγματος)
Το Φαράγγι Al Siq και ο Μωυσής
Η είσοδος στην Πέτρα γίνεται μέσω ενός στενού περάσματος μήκους 1,2 χιλιομέτρων, που ονομάζεται το «Φαράγγι Al Siq». Είναι αποτέλεσμα της διάβρωσης από τη βροχή και τον άνεμο κάποιων εκατομμυρίων χρόνων. Το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι οι πανύψηλοι βράχοι που πλαισιώνουν τις δύο πλευρές του (Εικόνα 7).

Εικόνα 7: Το Φαράγγι Al Siq: η είσοδος στην Πέτρα
Λέγεται ότι η Πέτρα έχει αναφορές στη Βίβλο, καθώς βρίσκεται σε μια κοιλάδα που αναφέρεται ως Wadi Musa ή κοιλάδα του Μωυσή. Ο θρύλος αναφέρει ότι ο Μωυσής χτύπησε τα βράχια της Πέτρας, με αποτέλεσμα να βγει νερό από το έδαφος. Έτσι το νερό δημιούργησε το σύστημα ύδρευσης της Πέτρας. Βέβαια, οι ανασκαφές απέδειξαν ότι η Πέτρα διέθετε ένα πολύπλοκο σύστημα άρδευσης (Εικόνα 8), για αυτό και περιβαλλόταν από καταπράσινους κήπους, σιντριβάνια και πισίνες [10].

Εικόνα 8: Τμήμα του συστήματος άρδευσης της Πέτρας
Πόσα λίγα ξέρουμε
Ας τελειώσουμε με δυο στοιχεία για την Πέτρα. Το πρώτο είναι ότι οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να ανακαλύψουν μόνο το 15% της πόλης. Το υπόλοιπο τμήμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό στα υπόγεια και είναι ανεξερεύνητο. Και τέλος, η Πέτρα διαθέτει ένα τεράστιο θέατρο που μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι και 4000 άτομα (Εικόνα 9). Το θέατρο χτίστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αρέτα του Δ' και μπορούσε να φιλοξενήσει περίπου 4000 θεατές [11].

Εικόνα 9: Το αμφιθέατρο της Πέτρας
Αυτά για να μην νομίζουμε ότι είμαστε η μοναδική φυλή στον κόσμο που διαθέτουμε αρχαία αμφιθέατρα.
Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο