Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Krafla Magma Testbed (KMT), η Ισλανδία πρόκειται να γίνει η πρώτη χώρα στον κόσμο η οποία θα πραγματοποιήσει γεώτρηση σε θάλαμο μάγματος ηφαιστείου. Η γεώτρηση, η οποία προγραμματίζεται να γίνει το 2026, θα πραγματοποιηθεί στο ηφαίστειο Krafla στα βορειοανατολικά της χώρας, σε βάθος μεταξύ 1,6 και 3,2 χλμ. κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
Παρά την ακραία θερμοκρασία του μάγματος -περίπου 1.300°C- οι ειδικοί επιμένουν ότι η διαδικασία θα είναι ασφαλής και δεν θα προκληθούν εκρήξεις ή νέα ηφαιστειακή δραστηριότητα. «Είναι το πρώτο ταξίδι στο κέντρο της Γης», αναφέρει χαρακτηριστικά ο υπεύθυνος του έργου, Björn Þór Guðmundsson.
Σύμφωνα με την ομάδα έργου, αν η γεώτρηση είναι επιτυχής θα παραχθεί απεριόριστη γεωθερμική ενέργεια για να τροφοδοτήσει όλα τα κτίρια της Ισλανδίας (κατοικίες, γραφεία, καταστήματα ή όποια άλλη εγκατάσταση). Η Ισλανδία αξιοποιεί ήδη τη γεωθερμική ενέργεια για να παράγει ηλεκτρική ενέργεια.
Οι γεωθερμικοί σταθμοί της Ισλανδίας ανοίγουν πηγάδια σε βάθη περίπου 1,5 χλμ. για να εξάγουν θερμούς υδρατμούς, οι οποίοι διαχωρίζονται σε νερό και ατμό σε ειδικούς διαχωριστές διαχωριστές. Στη συνέχεια, ο ατμός διοχετεύεται μέσω στροβίλων που περιστρέφονται για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, αλλά από τη διαδικασία ανακτάται ένα μόνο ποσοστό της διαθέσιμης ενέργειας.
Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι η γεωθερμική ενέργεια που παράγεται έχει χαμηλότερη θερμοκρασία σε σχέση με τον ατμό σε μια μονάδα παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα -περίπου 250°C και 450°C αντίστοιχα. «Η χαμηλότερη θερμοκρασία δεν προσφέρει ιδιαίτερα αποτελέσματα άρα θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να αναπτύξουμε γεωθερμία πολύ υψηλής θερμοκρασίας μέσω του θαλάμου μάγματος οπότε η ενέργεια που θα παράγουμε θα είναι εξαιρετικά αποδοτική», αναφέρει στο New Scientist ο John Eichelberger, ηφαιστειολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αλάσκας Fairbanks.
«Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της παραγωγής ενέργειας από το μάγμα είναι ότι μια γεώτρηση αυτού του είδους ισοδυναμεί με 10 συμβατικές γεωτρήσεις», εξηγεί ο Guðmundsson.
Το ηφαίστειο Krafla είναι ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο, με 9 εκρήξεις μεταξύ 1975 και 1984. Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τη θέση του θάλαμου μάγματος του Krafla χρησιμοποιώντας ειδικά όργανα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 έχει κατασκευαστεί ένα γεωθερμικό εργοστάσιο που διευθύνεται από την Landsvirkjun, την κύρια εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας της Ισλανδίας. Υπάρχουν 33 γεωτρήσεις, καμία ωστόσο σε τόσο μεγάλο βάθος όσο ο θάλαμος μάγματος.
Στην πραγματικότητα το βασικό τεχνολογικό ζήτημα δεν είναι το να επιτευχθεί μια βαθιά γεώτρηση καθώς άλλες εταιρείες σε όλο τον κόσμο έχουν επιτύχει γεωτρήσεις σε πολύ μεγαλύτερα βάθη. Το ζήτημα είναι τι θα συμβεί στον εξοπλισμό γεώτρησης μόλις φτάσει στο θάλαμο μάγματος. Το 2009, στο πλαίσιο του έργου Deep Drilling της Ισλανδίας, γεώτρηση έφτασε σε θάλαμο μάγματος αλλά εγκαταλήφθηκε καθώς το χαλύβδινο τρυπάνι καταστράφηκε. Το επεισόδιο αυτό απέδειξε στους ειδικούς ότι ήταν ασφαλές να τρυπήσουν το θάλαμο μάγματος χωρίς να προκληθεί έκρηξη αλλά χρειάζονταν τα κατάλληλα εργαλεία. «Ένας από τους κύριους στόχους του έργου KMT είναι να αναπτύξουμε γεωτρήσεις με εργαλεία που μπορούν να αντέξουν αυτές τις συνθήκες», τονίζει ο Guðmundsson στο MailOnline.
Το 2026, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη γεώτρηση αλλά θα χρειαστούν περίπου δύο μήνες για να φτάσει στο θάλαμο μάγματος. Εάν είναι επιτυχής, οι επιστήμονες θέλουν επίσης να προσθέσουν αισθητήρες στο θάλαμο μάγματος από όπου θα λαμβάνουν μετρήσεις πίεσης μέσω των οποίων θα μπορούν να βελτιώσουν τις προβλέψεις των εκρήξεων. Ωστόσο, αυτό απαιτεί την ανάπτυξη αισθητήρων που μπορούν να αντέξουν την έντονη θερμότητα, την πίεση και την οξύτητα του μάγματος.
Οι γνώσεις που θα αποκτηθούν μέσω του έργου θα μπορέσουν πιθανά να εφαρμοστούν και σε άλλα ενεργά ηφαίστεια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του supervolcano Campi Flegrei της Ιταλίας.
Με πληροφορίες από Daily Mail Online
