H Μεγάλη Βδομάδα στον Άρη (της Ανδαλουσίας)

Τις δυο πιο κάτω εικόνες χωρίζει «μόνο» μια απόσταση 75.000.000 χιλιομέτρων! Η πρώτη είναι μια φωτογραφία από τον λεγόμενο Κόκκινο Πλανήτη - τον Άρη - που πάρθηκε από το όχημα «Perseverance» της NASA τον Απρίλιο του 2023 (Εικόνα 1). Η δεύτερη είναι μια συνηθισμένη εικόνα από την περιοχή του Rio Tinto, του Κόκκινου Ποταμού της Ανδαλουσίας (Εικόνα 2), που φιλοξενεί τα γνωστά κοιτάσματα χαλκού και χρυσού, με την ιστορία τους να ξεπερνά τα 2000 χρόνια.

Δεν νομίζω ότι διαφέρουν πολύ, εκτός από την παρουσία του νερού στο Κόκκινο Ποτάμι. Για αυτό εξάλλου και η NASA στέλνει αποστολές στο Rio Tinto. Όχι βέβαια για να δουν τις σαγηνευτικές Ανδαλουσιάνες να χορεύουν φλαμέγκο (Εικόνα 3), πράγμα που δεν αποκλείω να συμβαίνει, αλλά για να μελετήσουν τις «παρόμοιες» συνθήκες του Άρη και του Κόκκινου Ποταμού. Βέβαια και οι χορεύτριες έχουν ένα κοινό με το Κόκκινο Ποτάμι και τον Άρη: το έντονο ερυθρό χρώμα του εντυπωσιακού φορέματος!

Τώρα τι σχέση έχει η Μεγάλη Βδομάδα, ο Άρης, το Κόκκινο Ποτάμι και μια Ανδαλουσιάνα, μόνο η φαντασία ενός γεωλόγου μπορεί να σκεφτεί.

Ωστόσο, πρέπει να πούμε πως το γνωστό Μεταλλευτικό Πάρκο του Rio Tinto, όπου έζησα μαζί με τη γυναίκα μου για περισσότερο από 4 χρόνια, φιλοξενεί ένα μοναδικό τουριστικό και εκπαιδευτικό δημιούργημα με την ονομασία «Mars on Earth» (σσ. Ο Άρης στη Γη).

Το Πάρκο που έχει καθιερωθεί τα τελευταία 30 χρόνια ως ο κορυφαίος προορισμός βιομηχανικού τουρισμού στην Ισπανία, σχεδίασε ένα καινοτόμο έργο με άξονα τον εκπαιδευτικό τουρισμό, ιδανικό για τους λάτρεις του διαστήματος και των αξιοπερίεργων περιοχών της Γης. Οι επισκέπτες ανακαλύπτουν το κοκκινωπό τοπίο με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα ασυνήθιστα πετρώματα του και ένα Κόκκινο Ποτάμι που μοιάζει με τον αδελφό πλανήτη της Γης, τον Άρη.

Η Semana Santa (Μεγάλη Βδομάδα) στην Ισπανία περιλαμβάνει τις πιο φαντασμαγορικές μυσταγωγίες που έχουμε γνωρίσει. Ιδιαίτερα αυτές στην πρωτεύουσα της Ανδαλουσίας, τη Σεβίλλη. Οι δρόμοι της πόλης όλη τη Μεγάλη Βδομάδα είναι γεμάτοι από χιλιάδες πιστούς (Εικόνα 4), που ξεπερνούν κατά πολύ και αυτούς της ομώνυμης ποδοσφαιρικής ομάδας.

Κάθε χρόνο το πρόγραμμα των περιφορών ανακοινώνεται αρκετά νωρίς, γιατί το ενδιαφέρον συμμετοχής δεν προέρχεται μόνο από την Ανδαλουσία ή την Ισπανία. Τις μέρες αυτές ακούγονται στους δρόμους της Σεβίλλης πολλές γλώσσες της παγκόσμιας κοινότητας, ακόμα και τα Ελληνικά. Όμως, οι συγκινήσεις και εντυπώσεις, αλλά προπαντός οι αναμνήσεις, για τις χιλιάδες πιστούς και μη, είναι απαράβλητα πιο παραστατικές, ποικίλες και θεαματικές από τις απλές περιφορές της Μεγάλης Παρασκευής ή της Ανάστασης στην Ελλάδα ή την Κύπρο. Ειδικά στην Ελλάδα που φέτος οι ιερείς «θύμωσαν» με τους πολιτικούς και δε θα κάνουν – λέει – δημόσιες τελετές στους μεγάλους ναούς!

Οι καθημερινές λιτανεύσεις στην Ισπανία, με τα υπέροχα άρματα, τα οποία κουβαλούν μέχρι και 40 δυνατοί αγωγιάτες, αποτελούν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Η διάρκεια τους είναι επίσης τόσο μεγάλη (από το μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ), που εκατοντάδες καρέκλες (Εικόνα 5) τοποθετούνται προς ενοικίαση κατά μήκος της Λεωφόρου του Συντάγματος και τις διπλανές πλατείες της πόλης για ολόκληρη την Αγία Βδομάδα. Για όσους βέβαια έχουν την οικονομική ευχέρεια να ενοικιάζουν μια από αυτές. Πάντως πρόκειται για ένα σοβαρό ετήσιο οικονομικό πόρο για τον Δήμο της Σεβίλλης!

Όλοι αυτοί οι τυχεροί δεν απολαμβάνουν ζωντανά και από κοντά μόνο τις φαντασμαγορικές θρησκευτικές πορείες και εκδηλώσεις, αλλά και τα δημοφιλή μπαρ (Εικόνα 6), τις καφετέριες, τις μπυραρίες και τα μικρά εστιατόρια με τις περίφημες tapas - ή τις μπουκιές κατά το ελληνικότερο – με μια ισπανική cerveza (μπύρα). Αυτό στα διαλλείματα ανάμεσα στην έλευση των επιβλητικών και βαριών αρμάτων (μέχρι και 1.5 τόνο) που κουβαλούν οι αγωγιάτες, που γυμνάζονται για αυτό όλη τη χρονιά.

Τρεις χρονιές στη Σεβίλλη και δύο στη πόλη της Minas de RioTinto, παρακολουθούσαμε καθημερινά τις περιφορές των αρμάτων της Αγίας Βδομάδας. Ξεκινούσαν με εκατοντάδες ανθρώπους από διάφορες γειτονιές και εκκλησίες για να καταλήξουν με τις χιλιάδες τελικούς συνοδοιπόρους στον ιστορικό Καθεδρικό Ναό στη Λεωφόρο του Συντάγματος, στο κέντρο της πόλης (Εικόνα 7).

Το πρώτο συναπάντημα με τους Ναζαρένος (Nazarenos) προκαλεί ερωτηματικά. Τι κάνουν εδώ όλοι αυτοί οι ακραίοι με τις κουκούλες στα πρόσωπά τους και τα ψηλά, κωνικά καπέλα; Τα ράσα, τους πυρσούς, τα σπαθιά, τα λάβαρα και τα σκήπτρα; (Εικόνα 8) Αυτά μέχρι να πληροφορηθούμε για τις πολλές αδελφότητες της κάθε περιοχής και τις ειδικές στολές που έχουν για να συμμετέχουν στις εκδηλώσεις των Αγίων ημερών.

Σε μια πολύ ελεύθερη απόδοση, κάποιος θα τους χαρακτήριζε ως «μετανοούντες», γιατί αυτό το ουσιαστικό νόημα έχει η εδώ παρουσία τους: να ζητούσουν συγχώρεση για τα αμαρτήματα τους. Αυτό μπορεί να ισχύει για μια μερίδα από αυτούς. Υπάρχουν όμως και πάρα πολλοί μη θρησκευόμενοι ή άλλης πίστης. Αυτοί οι Ναζωραίοι, όπως θα λέγαμε στα Ελληνικά, βρίσκονται εδώ ακολουθώντας μια μακροχρόνια παράδοση που περνά από τη μια γενιά στην άλλη. Για αυτό δεν είναι λίγοι και οι μικροί Ναζωραίοι που συμμετέχουν στις πορείες. Μονάχα που αυτοί, ευτυχώς, δεν κρύβουν τα ωραία προσωπάκια τους (Εικόνα 9).

Φέτος το Καθολικό και Ορθόδοξο Πάσχα γιορτάζεται με περισσότερο από ένα μήνα διαφορά. Συγκεκριμένα το Καθολικό Πάσχα είναι την Κυριακή 31 Μαρτίου και το Ορθόδοξο πέφτει στις 5 Μαΐου. Στο μυαλό ενός γεωλόγου δύσκολα εξηγούνται αυτά τα φαινόμενα. Πιο εύκολα φαντάζεται τη Μεγάλη Έκρηξη απ’ την οποία προέκυψε το Σύμπαν, παρά τις «διαφορές» των Καθολικών και των Ορθόδοξων.

Στην πόλη με το όνομα «Μεταλλεία του Κόκκινου Ποταμού» (Minas de RioTinto), οι προετοιμασίες άρχισαν από τα τέλη του Φλεβάρη. Το ίδιο έγινε και με την καθιερωμένη αφίσα της Μεγάλης Βδομάδας, που φέτος σχεδίασε ο καλλιτέχνης Juan Carlos Rodríguez López [4] (Εικόνα 10).

Παλαιότερα εικονίσματα συνέδεαν άμεσα τη εξορυκτική δραστηριότητα της περιοχής με τη Μεγάλη Βδομάδα. Το εικόνισμα π.χ. του 2009 (Εικόνα 11 αριστερά) απεικονίζει, με το αναμμένο κερί, τη θλίψη για το θάνατο του Ιησού και ένα μεταλλευτικό πύργο πηγαδιού από το κοντινό μεταλλείο. Η αφίσα του 2011 (Εικόνα 11 δεξιά) φέρει και την σφραγίδα της EMED Tartessus, που είχε την πρωτοβουλία για την επαναλειτουργία των εκεί μεταλλείων. Σήμερα παράγουν, κατά μέσο όρο, 50 μέχρι 53 χιλιάδες τόνους καθαρού χαλκού τον χρόνο.

Η δεκαετία που απεικονίζεται στις παραπάνω εικόνες ανήκει στο παρελθόν. Το παρόν είναι εδώ με μια φωτογραφία της φετινής Κυριακής των Βαΐων στη Σεβίλλη, στις 24 του Μάρτη. Αποτελεί ένα ευγενικό χαιρετισμό του κατά πολύ μικρότερου σε ηλικία φίλου και πρώην γείτονα μας Juan Gómez López. Το μεγάλο άρμα για την πανηγυρική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα (Εικόνα 12).

Μας θυμίζει όμως και την ανθρώπινη βραδύνοια, για να αποφύγω τη λέξη βλακεία, γιατί αυτή η πόλη με μια ιστορία 5 χιλιάδων χρόνων αντικατοπτρίζει τις ατέλειωτες καταστροφές που μπορεί να υποστεί μια πολιτεία και οι θνητοί της από τη διαταραχή που κρύβεται στο μυαλό των ανθρώπων και που εκφράζεται με πολέμους, σκοτωμούς - ακόμα και παιδιών - θανάτους από πείνα και τόσα άλλα.

Κατά τα άλλα «Εἰρήνη ὑμῖν», μας λένε οι ιερείς μας.

[1]  https://www.friendsofnasa.org/2022/04/new-mars-images-nasas-perseverance.html

[2] https://www.getyourguide.com/seville-l48/seville-live-flamenco-dancing-show-ticket-at-the-theater-t408947/

[3] https://www.barcatedral.eu/

[4] https://tintonoticias.com/una-obra-de-juan-carlos-rodriguez-lopez-anuncia-ya-la-semana-santa-de-riotinto/

[5] 2024_riotinto.jpg (724×1024) (tabernacofrade.net)

[6] https://tabernacofrade.net/carteles-semana-santa-de-minas-de-riotinto/ 

Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση, μερική ή ολική, του εν λόγω περιεχομένου. Το RAWMATHUB.GR διατηρεί το αποκλειστικό δικαίωμα δημοσίευσης και παροχής αδειών αναδημοσίευσης κατόπιν έγγραφης άδειας, επιφυλασσόμενο για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματος του. Εφόσον επιθυμείτε να χρησιμοποιήσετε το περιεχόμενο, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση Email προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..