Στις 22 Ιουνίου 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε 15 νικητές των βραβείων Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους (NEB) για το 2023 και 14 επιλεγμένα έργα, τα οποία επωφελούνται από επενδύσεις ύψους 65 εκατ. EUR από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία — Καινοτόμες δράσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής.
Βραβεία Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους 2023
Από τους 61 φιναλίστ, 15 νικητές με υποδειγματικές πρωτοβουλίες του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους θα λάβουν χρηματικό βραβείο ύψους έως 30.000 ευρώ και δέσμη μέτρων επικοινωνίας που θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν και να προωθήσουν περαιτέρω τα έργα και τις ιδέες τους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής αξιολόγησης, οι νικητές των βραβείων «Champions» του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, οι οποίοι λαμβάνουν χρηματικό βραβείο ύψους 30.000 ευρώ για επιτυχημένα έργα είναι οι εξής:
- Community garden in Podgorica (Μαυροβούνιο) που κέρδισε τη δημόσια διαδικτυακή ψηφοφορία
- Ripple (Ιρλανδία) στην κατηγορία «Reconnecting with nature - Επανασύνδεση με τη φύση»
- Sacromonte Caves Museum (Ισπανία) στην κατηγορία «Regaining a sense of belonging - Αποκατάσταση της αίσθησης του ανήκειν»
- Aalborg East: From isolated to inclusive (Δανία) στην κατηγορία «Prioritising the places and people that need it the most - Προτεραιότητα στους τόπους και τους ανθρώπους που τη χρειάζονται περισσότερο»
- Tova (International) στην κατηγορία «Shaping a circular industrial ecosystem and supporting life-cycle thinking - Διαμόρφωση ενός κυκλικού βιομηχανικού οικοσυστήματος και υποστήριξη της σκέψης με βάση τον κύκλο ζωής»
Οι νικητές των βραβείων «Rising stars», του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, αιτούντες κάτω των 30 ετών, οι οποίοι λαμβάνουν χρηματικό βραβείο ύψους 15.000 ευρώ για τις υποσχόμενες ιδέες τους είναι οι εξής:
- Roofscapes (Γαλλία) νικητής της διαδικτυακής ψηφοφορίας του κοινού
- Noi Ortadini Community Garden in Matera (Ιταλία), στην κατηγορία «Reconnecting with nature - Επανασύνδεση με τη φύση»
- Nature's library (Λιθουανία) στην κατηγορία «Regaining a sense of belonging - Αποκατάσταση της αίσθησης του ανήκειν»
- Saga - a healing journey through play (Δανία) στην κατηγορία «Prioritising the places and people that need it the most - Προτεραιότητα στους τόπους και τους ανθρώπους που τη χρειάζονται περισσότερο»
- Creative factory shop (Γαλλία) στην κατηγορία «Shaping a circular industrial ecosystem and supporting life-cycle thinking - Διαμόρφωση ενός κυκλικού βιομηχανικού οικοσυστήματος και υποστήριξη της σκέψης με βάση τον κύκλο ζωής»
Οι νικητές των βραβείων «Educating champions» του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, οι οποίοι λαμβάνουν χρηματικό βραβείο ύψους 30,000 EUR για πρωτοβουλίες μάθησης και εκπαίδευσης είναι οι εξής:
- Klimaatspeelplaats (Βέλγιο) νικητής της διαδικτυακής ψηφοφορίας του κοινού
- Floating University Berlin (Γερμανία) στην κατηγορία «Reconnecting with nature - Επανασύνδεση με τη φύση»
- Science in migrant communities (διεθνείς) στην κατηγορία «Regaining a sense of belonging - Αποκατάσταση της αίσθησης του ανήκειν»
- Danube Design Lab Ruse (Βουλγαρία) «Prioritising the places and people that need it the most - Προτεραιότητα στους τόπους και τους ανθρώπους που τη χρειάζονται περισσότερο»
- Land & Hand (Κάτω Χώρες) στην κατηγορία «Shaping a circular industrial ecosystem and supporting life-cycle thinking - Διαμόρφωση ενός κυκλικού βιομηχανικού οικοσυστήματος και υποστήριξη της σκέψης με βάση τον κύκλο ζωής»
Οι αιτήσεις συμμετοχής ξεπέρασαν τις 1.400 από κράτη μέλη της ΕΕ και, για πρώτη φορά, αιτήσεις για πρωτοβουλίες στα Δυτικά Βαλκάνια. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, τα βραβεία 2023 περιλάμβαναν επίσης ένα πρόσθετο σκέλος με επίκεντρο την εκπαίδευση και τη μάθηση. Τα βραβεία γιορτάζουν και απονέμουν παραδείγματα υφιστάμενων έργων και ιδεών από νέα ταλέντα, ώστε να καταστεί η Ευρώπη πιο βιώσιμη, όμορφη και χωρίς αποκλεισμούς.
Πρώτο EUI - βραβευθέντες για καινοτόμες δράσεις
Πέρα από τα βραβεία του Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους (ΝΕΒ), στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν και τα έργα που επελέγησαν στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για την Ευρωπαϊκή Αστική Πρωτοβουλία (European Urban Initiative - EUI).
Τα έργα προέρχονται από διάφορα αστικά περιβάλλοντα 12 κρατών μελών της ΕΕ. Μάλιστα, τα περισσότερα έργα προέρχονται από πόλεις μικρού ή μεσαίου μεγέθους. Το κάθε έργο θα λάβει ως και 5 εκατ. ευρώ σε συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ενώ θα πρέπει να έχει υλοποιηθεί εντός μέγιστης περιόδου 3,5 ετών.
Από την Ελλάδα επελέγη για χρηματοδότηση με 3.280.920 ευρώ το έργο «Rock the Block» του Δήμου Αιγάλεω, το οποίο χρησιμοποιεί την αθηναϊκή πολυκατοικία ως μονάδα συλλογικής αντιμετώπισης κοινών προβλημάτων, όπως η έλλειψη και η χαμηλή ποιότητα της στέγασης και οι αδύναμοι κοινωνικοί δεσμοί, μέσω ενός καινοτόμου εργαλείου αστικής πολιτικής, τεχνικών μετασχηματισμών και ανακαινίσεων, καθώς και της παροχής στήριξης και της αναβάθμισης δεξιοτήτων.
Οι νικητές της πρώτης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για καινοτόμες δράσεις της ΕΕ είναι, ανά τομέα προτεραιότητας:
- «Construction and renovation in a spirit of circularity and carbon neutrality»: NatUR-W (Lorca, Ισπανία) και Viana S + T + ARTS Centre (Viana do Castelo, Πορτογαλία)
- «Preserving and transforming cultural heritage»: ImperfectCity (Aarhus, Δανία) και S4T (Rovereto, Ιταλία)·
- «Adapting and transforming buildings for affordable housing solutions»: AHA Βουδαπέστη (Βουδαπέστη, Ουγγαρία), Rock the Block (Egaleo, Ελλάδα), SHARE (Fuenlabrada, Ισπανία) και SOFTacademy (Τάλιν, Εσθονία)·
- «Regenerating urban spaces»: RELAUNCHTOWIN (Burgas, Βουλγαρία), Time2Adapt (Lille European Metropolis, Γαλλία), WATSUPS (Mechelen, Βέλγιο), We-Z (περιφέρεια III της Ρώμης — Montesacro, Ιταλία), Urban Biodiversity Parks (Turku, Φινλανδία) και InterACT Green (Varaždin, Κροατία).
Με στήριξη 65 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), τα βραβευθέντα έργα θα χρησιμεύσουν ως μια νέα γενιά έργων επίδειξης του NEB στους τομείς της κατασκευής και ανακαίνισης σε πνεύμα κυκλικότητας και βιωσιμότητας, της διατήρησης και ενίσχυσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, της προσαρμογής και μετατροπής κτιρίων για οικονομικά προσιτές λύσεις στέγασης και της αναγέννησης αστικών χώρων.
Η πρωτοβουλία προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον από ολόκληρη την ΕΕ, με τη συμμετοχή 99 αιτήσεων από 21 κράτη μέλη της ΕΕ και 125 αστικών αρχών, εκ των οποίων το 76% προερχόταν από πόλεις μικρού και μεσαίου μεγέθους (κάτω των 250.000 κατοίκων).
Επόμενα βήματα
Τον Απρίλιο του 2024, η Επιτροπή θα διοργανώσει την τέταρτη έκδοση των βραβείων Νέου Ευρωπαϊκού Μπάουχαους, στο πλαίσιο της δεύτερης διοργάνωσης του φεστιβάλ NEB. Οι ενδιαφερόμενες οργανώσεις και ιδιώτες μπορούν να προτείνουν τις δικές τους δραστηριότητες, έργα ή δορυφορικές εκδηλώσεις σε μία από τις τρεις προσκλήσεις ώστε να αναδειχθούν στο προσκήνιο του Φεστιβάλ. Οι προσκλήσεις είναι ανοικτές έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2023.
Η κ. Ελίζα Φερέιρα, επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, δήλωσε: «Για τρίτο συνεχόμενο έτος, τα βραβεία NEB αναγνωρίζουν πρωτοβουλίες από τη βάση προς την κορυφή που ενσωματώνουν τις αρχές του NEB: ομορφιά, βιωσιμότητα, συμπεριληπτικότητα. Ο μετασχηματισμός και η βελτίωση της ζωής των ανθρώπων, καθώς και η ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων αποτελούν επίσης βασικές αρχές της πολιτικής συνοχής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στηρίζουμε εξαρχής την κοινότητα των ΝΕΜ. Χαίρομαι που φέτος, πέρα από τα βραβεία NEB, θα ανακοινώσουμε επίσης πρόσθετη στήριξη για καινοτόμες λύσεις, ώστε να καταστούν οι πόλεις όλων των μεγεθών καλύτεροι τόποι διαβίωσης μέσω ειδικών επενδύσεων για έργα του NEB στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αστικής Πρωτοβουλίας. Το NEB και η ένωση συνοχής μετατρέπουν τις λαμπρές ιδέες σε έργα που εμπνέουν».