Κατασκευές βασισμένες σε βιοϋλικά και ο δρόμος προς τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα

Αυτά δεν είναι μόνο καλά νέα για τον κατασκευαστικό κλάδο, αλλά θα μπορούσαν να είναι καλά νέα και για το περιβάλλον. Εάν μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών των νέων κτιρίων κατασκευάζεται χρησιμοποιώντας βιώσιμα υλικά βιολογικής βάσης, η επιλογή αυτή θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές άνθρακα, να ενισχύσει τη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα και να μας βοηθήσει να φτάσουμε σε καθαρές μηδενικές εκπομπές. Τα κατασκευαστικά υλικά βιολογικής βάσης είναι υλικά που κατασκευάζονται σκόπιμα από ουσίες που προέρχονται από ζωντανούς οργανισμούς, όπως η ξυλεία που προέρχεται από δέντρα.

Η φύση ήδη βοηθά να χτίσουμε τις πόλεις μας. Οι κατασκευές που βασίζονται σε υλικά βιολογικής βάσης προσελκύουν το ενδιαφέρον εκείνων των κατασκευαστών και ιδιοκτητών που θέλουν να διασφαλίσουν ότι τα κτίρια που κατασκευάζουν έχουν ελάχιστη επίδραση στο περιβάλλον. Αποτελεί βάσιμη ελπίδα ότι αυτά τα κτίρια που αποτελούν απόδειξη της ιδέας χρήσης βιοϋλικών, θα βοηθήσουν στην ευρύτερη υιοθέτησή τους.

Το Burj Zanzibar πρόκειται να είναι το ψηλότερο ξύλινο κτίριο στην Αφρική με ύψος 96 μέτρων και θα ανεγερθεί στην πόλη Fumba της Ζανζιβάρης. Φέρνοντας το δάσος στην πόλη, η ξυλεία που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι τοπικής προέλευσης και θα αποτελείται από ξύλινους πλαστικοποιημένους δοκούς και panel διασταυρούμενης ξυλείας (Cross Laminated Timber, CLT), δημιουργώντας παράλληλα τοπικές θέσεις εργασίας σε αγροτικές και αστικές περιοχές. Οι πωλήσεις των διαμερισμάτων υψηλών προδιαγραφών στο Burj Zanzibar θα βοηθήσουν στη χρηματοδότηση μιας περιβάλλουσας ανάπτυξης οικονομικά προσιτών κατοικιών στο Fumba Town, κατασκευασμένων με βιώσιμη ξυλεία και ακολουθώντας τις ίδιες αρχές. Ο σχεδιασμός του κτιρίου διατηρεί την εσωτερική θερμοκρασία σε χαμηλά επίπεδα, μειώνοντας την ανάγκη για κλιματισμό, ο οποίος απαιτεί μεγάλα ποσά ενέργειας.

Οι εργασίες για να καταστεί η βιώσιμη ξυλεία χρήσιμο δομικό υλικό συνεχίζονται και σε άλλα μέρη του κόσμου. Πρόσφατα, ανακοινώθηκαν τα σχέδια για την κατασκευή της μεγαλύτερης ξύλινης πόλης του κόσμου. Το Stockholm Wood City θα κατασκευαστεί στη Sickla, μια περιοχή στα νότια της σουηδικής πρωτεύουσας. Η κατασκευή, έκτασης 250.000 τετραγωνικών μέτρων, θα ξεκινήσει το 2025 και, όταν ολοκληρωθεί, θα περιλαμβάνει 2.000 σπίτια και 7.000 γραφεία, μαζί με εστιατόρια και καταστήματα. Η ξύλινη πόλη ενσωματώνει περαιτέρω φυσικά στοιχεία στο σχεδιασμό της, όπως πράσινες στέγες.

Τα κλιματικά έξυπνα δάση προσφέρουν μια σημαντική λύση στο πρόβλημα της αστικής επέκτασης, καθώς η προμήθεια ξυλείας από αυτά τα δάση μπορεί να αναπληρώνεται συνεχώς μέσω αναφύτευσης δέντρων, η οποία απορροφά και δεσμεύει άνθρακα από την ατμόσφαιρα καθώς μεγαλώνουν τα δέντρα. Αυτός ο άνθρακας παραμένει στη συνέχεια στα δέντρα, στη φυτική ύλη του δάσους και στο έδαφος, δημιουργώντας μια τεράστια δεξαμενή άνθρακα. Τα δασικά υλικά συνεχίζουν να αποθηκεύουν άνθρακα ακόμα και όταν γίνονται κάτι άλλο, είτε αυτό είναι το πλαίσιο ενός κτιρίου ή ένα ντουλάπι. Ως μέρος μιας κυκλικής οικονομίας, όταν αυτό το κτίριο ή το ντουλάπι φτάσει στο τέλος της χρήσης του, τα βιοϋλικά του μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, ίσως ως ένας φράχτης, διατηρώντας τον άνθρακα δεσμευμένο.

Αυτή τη στιγμή, ο κλάδος των κατασκευών αντιπροσωπεύει περίπου το 39% των παγκόσμιων εκπομπών CO₂ που σχετίζονται με την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας και τις βιομηχανικές διεργασίες. Εάν οι νέες αστικές περιοχές μπορούν να αποθηκεύουν άνθρακα, αντί να τον εκπέμπουν, γίνονται βασικές για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση των κλιματικών καταστροφών, όπως οι πλημμύρες. Όταν ένα τυπικό κτίριο από χάλυβα και σκυρόδεμα αναμένεται να παράγει 2.000 μετρικούς τόνους εκπομπών CO₂, ένα ισοδύναμο ξύλινο κτίριο μπορεί να αποθηκεύει μόνιμα την ίδια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα.

Και, ενώ η ξυλεία χρησιμεύει ως εξέχον υλικό βιώσιμης αποθήκευσης άνθρακα, εμφανίζονται και άλλες επιλογές. Τα φύκια χρησιμοποιούνται σε κατασκευαστικές τεχνολογίες (Algae Building Technology, ABT) για τη θέρμανση κτιρίων μέσω καινοτόμων προσόψεων. Οι μύκητες χρησιμοποιούνται σε σύνθετα δομικά υλικά μυκηλίου για βιώσιμη μόνωση, πάνελ, δάπεδα και έπιπλα. ένω η κάνναβη μετατρέπεται σε τούβλα. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη πριν αυτά τα υλικά φτάσουν στη μαζική αγορά, οι δυνατότητές τους είναι τεράστιες.

Η κλιμάκωση της χρήσης δομικών υλικών βιολογικής βάσης όχι μόνο ωφελεί το περιβάλλον, αλλά τονώνει επίσης τις τοπικές οικονομίες, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη βιοποικιλότητα και τις προσπάθειες αναδάσωσης. Το πρόγραμμα Climate Smart Forest Economy (CSFEP) είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία που στοχεύει στη δημιουργία και τη διάδοση γνώσεων σχετικά με το πώς τα δάση και τα δασικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ωφελήσουν το κλίμα και να υποστηρίξουν την οικονομία και τις κοινωνικές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων. Ένα από τα πολλά έργα που υποστηρίζει το πρόγραμμα βρίσκεται στην Κένυα. Η αρχιτεκτονική, μηχανική και κατασκευαστική εταιρεία BuildX συνεργάζεται με το CSFEP για να προωθήσει τη χρήση τοπικής βιώσιμης ξυλείας, να αναπτύξει μια περιφερειακή αξιακή αλυσίδα και να κλιμακώσει τη βιώσιμη διαχείριση των δασών στην Κένυα, την Τανζανία και την Ουγκάντα. Το σύστημα δόμησης της BuildX για την αστική διαβίωση χωρίς άνθρακα αποτελείται από διασταυρούμενη ξυλεία, η οποία έρχεται σε επίπεδη συσκευασία. Εστιασμένο σε κατοικίες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το σύστημα δόμησης έχει σχεδιαστεί για να παρέχει οικονομικά προσιτή, βιώσιμη στέγαση σε κλίμακα.

Παρά τις τεράστιες δυνατότητες των υλικών βιολογικής βάσης στις κατασκευές, υπάρχουν πολλά εμπόδια στην πορεία προς την ευρεία υιοθέτηση. Το να πειστούν οι ενδιαφερόμενοι, όπως αρχιτέκτονες, μηχανικοί, επενδυτές, ασφαλιστές, κυβερνήσεις και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, να αγκαλιάσουν τα φυσικά υλικά στις κατασκευές, είναι μια σημαντική πρόκληση και υπάρχουν πολλές ανακρίβειες που είναι ευρέως διαδεδομένες και δύσκολο να ανατραπούν. Το δίκτυο Built by Nature (BbN), ωστόσο, σκοπεύει να αντιμετωπίσει ακριβώς αυτό με την κυκλοφορία ενός εγγράφου με τίτλο Καταρρίπτοντας τους μύθους γύρω από την ξυλεία. Το BbN είναι ένα δίκτυο που χορηγεί επιχορηγήσεις και το οποίο εργάζεται για να δημιουργήσει ένα μέλλον στο οποίο τα κτίρια θα λειτουργούν σε συμφωνία με τη φύση. Έχει ως αποστολή να αυξήσει τη ζήτηση της αγοράς για ξυλεία και υλικά βιολογικής βάσης και να άρει τα εμπόδια στην κλιμάκωση της αγοράς. Έχει ήδη διεξαχθεί μεγάλη έρευνα για τη χρήση υλικών βιολογικής βάσης στις κατασκευές. Το BbN διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην εδραίωση και τη διασπορά αυτής της γνώσης για την επιτάχυνση της εφαρμογής των υλικών αυτών.

Εκτός από την τόνωση της ζήτησης, η ιστορία μας δείχνει ότι οι πολιτικές και το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι καθοριστικής σημασίας για την προώθηση της βιομηχανικής αλλαγής. Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ήδη το προβάδισμα σε αυτό. Η Γαλλική κυβέρνηση, για παράδειγμα, έχει αποφασίσει ότι οποιοδήποτε δημόσιο κατασκευαστικό έργο χρηματοδοτείται από το κράτος, πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 50% κατασκευαστικά υλικά βιολογικής βάσης. Από την άλλη, η πόλη του Amsterdam έχει αποφασίσει ότι το 20% των οικιστικών έργων της πόλης πρέπει να κατασκευάζεται από υλικά βιολογικής βάσης από το 2025 και μετά.

Οι τιμές των κατασκευαστικών υλικών βιολογικής βάσης συχνά αποτρέπουν τη χρήση τους, αλλά μια αναπτυσσόμενη βιώσιμη δασική οικονομία, που αναπτύσσεται κοντά σε τοποθεσίες όπου υπάρχει ζήτηση για τα προϊόντα της, θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας και θα μειώσει το κόστος παραγωγής και μεταφοράς. Ήδη το κόστος του ξύλου μπορεί να είναι μικρότερο από το αναμενόμενο, επειδή τα ξύλινα κτίρια μπορούν να προκατασκευαστούν σε μεγάλο βαθμό εκτός εργοταξίου και να κατασκευαστούν ταχύτερα από τις παραδοσιακές κατασκευές έντασης ορυκτών καυσίμων. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας Stora Enso στη Φινλανδία, για παράδειγμα, βρίσκονται επί του παρόντος υπό κατασκευή με χρήση ξυλείας, παράμετρος που αναμένεται να μειώσει τις εκπομπές κατά 2.795 τόνους CO₂, σε σύγκριση με ένα παρόμοιο κτίριο από χάλυβα. Και, καθώς μεγάλα τμήματα της κατασκευής κατασκευάζονται εκτός εργοταξίου, αυτό θα οδηγήσει σε μείωση των χρόνων κατασκευής, ενώ παράλληλα θα μειώσει τον θόρυβο, τη ρύπανση και τα ατυχήματα στο εργοτάξιο.

Ο κατασκευαστικός κλάδος συχνά μιλά για τη δέσμευσή του να επιτύχει διάφορους στόχους ESG και να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα. Ωστόσο, όπως πολλές βιομηχανίες, παλεύει με την αδράνεια, τον κατακερματισμό, την αποστροφή κινδύνου και την έλλειψη ειδικής χρηματοδότησης για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των φυσικών υλικών. Τώρα είναι πλέον απαραίτητο, ο κλάδος να μετατρέψει τα σχέδια σε δράσεις και να χρησιμοποιήσει δοκιμασμένες λύσεις, που υποστηρίζονται από δεδομένα, σε όλες τις σχετικές εφοδιαστικές αλυσίδες για να αποδείξει ότι μπορεί να απελευθερωθεί από τον άνθρακα.

Με πληροφορίες από europeansting.com