Τα 10 έτη είναι η ελάχιστη περίοδος για την εκκίνηση μιας εξορυκτικής δραστηριότητας στην Ιταλία. Ο χρόνος αφορά συνολικά στην έρευνα, την εξερεύνηση και την έκδοση των διαφόρων αναγκαίων αδειών.
Και αυτό συμβαίνει σε μία χρονική περίοδο όπου η πίεση από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την «πράσινη» μετάβαση και οι γεωπολιτικές αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη, οδηγούν την κούρσα των τιμών των ορυκτών πρώτων υλών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη των «πράσινων» τεχνολογιών. Η τάση προς την «πράσινη» μετάβαση σημείωσε επιβράδυνση τελευταία, αλλά ορισμένοι ειδικοί είναι πρόθυμοι να στοιχηματίσουν ότι πρόκειται απλώς για μια σύντομη παύση και όχι για αντιστροφή της τάσης.
«Πρέπει να βιαστούμε και να αναπληρώσουμε όλο το χαμένο χρόνο. Με το κλείσιμο των ορυχείων τον περασμένο αιώνα, έχουμε μείνει πίσω τουλάχιστον είκοσι χρόνια στην τεχνογνωσία εξόρυξης σε σύγκριση με άλλα μέρη του κόσμου και τώρα πρέπει να επανεκκινήσουμε γρήγορα», εξηγεί η Fiorenzo Fumanti, ερευνήτρια στο Ispra (Institute for Environmental Protection and Research).
Αξιολόγηση της κατάστασης
Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση της Giorgia Meloni στην Ιταλία σχεδιάζει την επένδυση νέων πόρων στον τομέα της εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένου του προϋπολογισμού που θα διατεθεί για την έρευνα και την ενημέρωση του εθνικού μεταλλευτικού χάρτη, ο οποίος αποτελεί σημαντικό στρατηγικό στοιχείο για τη χώρα.
Από το Ispra σημειώνουν ότι θα χρειαστεί ακόμα χρόνος για την ενημέρωση του χάρτη, σε σύγκριση με όσα προέβλεπαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Αλλά σύντομα, θα είναι έτοιμη η μεταλλευτική γεωλογική βάση δεδομένων που αποτελεί μια αρχική χαρτογράφηση των υφιστάμενων εκμεταλλεύσεων στην ιταλική επικράτεια. Η χαρτογράφηση θα «περιέχει όλες τις τοποθεσίες εξόρυξης που υπάρχουν στην ιταλική επικράτεια τα τελευταία 150 χρόνια, δηλαδή από το 1870 έως σήμερα», εξηγεί η Fumanti.
Όταν η βάση δεδομένων αποκτήσει την τελική της μορφή, το Ispra θα πρέπει να προχωρήσει με τη συνολική αξιολόγηση των εκμεταλλεύσεων. «Πολλά από αυτά τα κοιτάσματα πρέπει να επανεκτιμηθούν, επειδή ορισμένα αξιοποιήθηκαν ακόμη και στα τέλη του 19ου αιώνα και στη συνέχεια εγκαταλήφθηκαν επειδή οι τεχνικές γνώσεις της εποχής δεν μας επέτρεψαν να προχωρήσουμε περαιτέρω», προσθέτει η Fumanti. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εκμεταλλεύσεις που έχουν καταγραφεί ως εξαντλημένες, όπως η εκμετάλλευση στο Gorno, στην οποία έχει πλέον αποδειχθεί ότι υπάρχει ένα από τα σημαντικότερα κοιτάσματα μολύβδου και ψευδαργύρου στην Ευρώπη».
Η εκμετάλλευση στο Gorno δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση. Το ίδιο ισχύει και για την Punta Corna στο Piedmont, όπου υπάρχει ένα σημαντικό κοίτασμα κοβαλτίου που αξιοποιήθηκε από το 1750, αλλά το εξορυχθέν υλικό χρησιμοποιήθηκε μόνο σε βαφές. Επίσης, η εξόρυξη ήταν πολύπλοκη λόγω του ότι γινόταν σε υψόμετρο 2.500 μέτρων στις Άλπεις με χειρωνακτικές διαδικασίες.
«Αυτή τη στιγμή, με τις μελέτες της ιταλο-αυστραλιανής εταιρείας Altamine έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει ένα σημαντικό κοίτασμα κοβαλτίου στην περιοχή», εξηγεί η Fumanti. Συνεπώς, η ιταλική επικράτεια κρύβει περισσότερους πόρους από ό,τι έχουν ανακαλυφθεί. Έτσι, αφού γίνει η επαναξιολόγηση, θα πραγματοποιηθούν διαγωνισμοί για την εξερεύνηση πιθανών κοιτασμάτων από εξορυκτικές εταιρείες.
Μακρά και πολύπλοκη διαδικασία
«Μια διαδικασία εξερεύνησης απαιτεί δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για μία μόνο περιοχή στην οποία επιθυμεί να δραστηριοποιηθεί μία εξορυκτική εταιρεία, η οποία παίρνει πρώτα την άδεια έρευνας και, μετά από όλους τους απαραίτητους ελέγχους για την ύπαρξη οικονομικά βιώσιμου κοιτάσματος, ξεκινά την εξορυκτική δραστηριότητα εάν υπάρχει βεβαιότητα για την κερδοφορία της επένδυσης». προσθέτει η Fumanti.
Στο μεταξύ, όπως εξηγεί περαιτέρω, θα ήταν καλό να επανεκκινήσει ολόκληρη η εξορυκτική αξιακή αλυσίδα με τη συμμετοχή πανεπιστημίων, νέων ερευνητών και επαγγελματικών ινστιτούτων. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν για την επίτευξη βιώσιμης εξόρυξης με στόχο τη σταδιακή απεξάρτηση της Ιταλίας από τρίτες χώρες για την προμήθεια ορυκτών πρώτων υλών.
Άλλωστε, αυτή είναι η πρόθεση του νόμου για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από την πρόεδρο Ursula von der Leyen, και στοχεύει να καταδείξει τα βήματα που είναι απαραίτητα για την επανέναρξη της εξορυκτικής δραστηριότητας της Γηραιάς Ηπείρου. «Αυτή τη στιγμή η Ιταλία εξαρτάται πλήρως από τρίτες χώρες για τους ορυκτούς πόρους που χρειάζεται. Γενικά, στην Ευρώπη, εκτός από τη Φινλανδία και τις Σκανδιναβικές χώρες, είμαστε όλοι σε δεινή κατάσταση όσον αφορά στην εξόρυξη λόγω της αδράνειας των τελευταίων δεκαετιών» συνεχίζει η Fumanti.
«Ήδη από τον περασμένο αιώνα υπήρχαν εκθέσεις στελεχών του ιταλικού Υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης που προειδοποιούσαν για αυτά τα ζητήματα, τονίζοντας ότι υπήρχε κίνδυνος απόλυτης εξάρτησης από τις ξένες αγορές, κάτι που θα ήταν εξαιρετικά αρνητικό. Όπως στην περίπτωση του φυσικού αερίου όπου η προμήθεια του από τις διεθνείς αγορές ήταν πιο συμφέρουσα από την ίδια την εξόρυξη του, έτσι και στον εξορυκτικό τομέα επιλέχθηκε η εξωχώρια προμήθεια έναντι της εγχώριας εξόρυξης, αποφεύγοντας με αυτό τον τρόπο και όλες τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόρυξης, κοινωνικές και περιβαλλοντικές. Αυτή ήταν μία καλή στρατηγική αλλά με περιορισμένο χρονικό ορίζοντα», συμπληρώνει η Fumanti.
Η μείωση της εξάρτησης από τις τρίτες χώρες σήμερα δεν είναι εύκολη
Για να επιτευχθεί ο στόχος της απεξάρτησης από τρίτες χώρες όσον αφορά στις ορυκτές πρώτες ύλες, εκτός από την εξορυκτική δραστηριότητα με την αυστηρή έννοια, θα πρέπει να επανεκκινήσει και ένα ολόκληρο βιομηχανικό σύστημα. Αυτό αποτελεί επίσης στόχο της ΕΕ. «Η ενεργειακή κατάσταση δεν κάνει τη διαδικασία εύκολη αφού και οι μονάδες επεξεργασίας των ορυκτών πρώτων υλών είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες. Αν θέλετε να ξεκινήσετε από το μηδέν, χρειάζεται πολύς χρόνος, περίπου δέκα χρόνια, επειδή υπάρχουν γραφειοκρατικές διαδικασίες που είναι δύσκολο να επιταχυνθούν», καταλήγει. «Αλλά, κανείς δεν ξοδεύει εκατομμύρια ευρώ εάν δεν είναι σίγουρος ότι υπάρχει ένας οικονομικά εκμεταλλεύσιμος πόρος».
Συνεπώς, πρέπει να γίνουν διερευνητικές γεωτρήσεις, αναλύσεις και μελέτες που μπορεί να διαρκέσουν περισσότερα από τα δύο χρόνια που απαιτούνται για την έκδοση των αδειών εξερεύνησης. Απόδειξη είναι το γεγονός ότι διεξάγονται έρευνες στο Gorno για τουλάχιστον τέσσερα ή πέντε χρόνια και η επένδυση έχει ήδη ξεπεράσει τα 16 εκατ. ευρώ χωρίς καν να έχει ξεκινήσει ακόμα η μεταλλευτική δραστηριότητα.
Φυσικά, υπάρχουν και λιγότερο χρονοβόρες περιπτώσεις. Στην περιοχή Giacurro στη Σαρδηνία, όπου υπάρχει ένα ορυχείο μαγνητίτη, η δραστηριότητα επανεκκίνησε ξανά μέσα σε πέντε χρόνια. «Οι καιροί μπορεί να είναι απαιτητικοί, αλλά αν δεν ξεκινήσουμε τώρα, δεν θα ξεκινήσουμε ποτέ», καταλήγει η Fumanti.
Με πληροφορίες από breakinglatest.news
