Ο πολυαναμενόμενος κατάλογος των στρατηγικών έργων εξόρυξης βάσει του νόμου περί κρίσιμων πρώτων υλών, προσδιόρισε 47 έργα που θα αναπτυχθούν στην επικράτεια της ΕΕ, τα οποία επιλέχθηκαν μέσα από 170 προτάσεις. Μεγάλος νικητής στη διαδικασία επιλογής στρατηγικών έργων εξόρυξης από την ΕΕ, αναδείχθηκε η Ιβηρική Χερσόνησος.
Η ΕΕ ανακοίνωσε πρόσφατα τον κατάλογο των έργων για την εξόρυξη ορυκτών πρώτων υλών που θα επωφεληθούν από απλοποιημένες διαδικασίες, καθώς η Ευρώπη επιθυμεί να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή και να μειώσει την εξάρτησή του από εξωτερικούς προμηθευτές.
«Εντοπίσαμε 47 νέα στρατηγικά έργα που, για πρώτη φορά, θα μας βοηθήσουν να εξασφαλίσουμε τη δική μας εγχώρια παραγωγή ορυκτών πρώτων υλών». είπε ο επικεφαλής της βιομηχανικής παραγωγής της ΕΕ, Stéphane Séjourné. Τα επιλεγμένα έργα εξόρυξης θα επωφεληθούν από συντομότερα χρονοδιαγράμματα αδειοδότησης, μειώνοντας τις δεκαετίες διοικητικών διαδικασιών που συνήθως απαιτούνται, σε 27 μήνες.
Ωστόσο, η Επιτροπή δήλωσε ότι τα έργα αυτά πρέπει να «συμμορφώνονται με όλες τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας».
Τα έργα θα επωφεληθούν επίσης από το καθεστώς προτεραιότητας για την επίσπευση των πιθανών νομικών διαδικασιών και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Για κάποιες ΜΚΟ, η διαδικασία επιλογής, δε χαρακτηρίστηκε από διαφάνεια και υπευθυνότητα.
«Η κοινωνία των πολιτών, οι αυτόχθονες πληθυσμοί, οι πληγείσες τοπικές κοινότητες και οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες έχουν αποκλειστεί σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων», δήλωσε ο Robin Roels, συντονιστής της EU Raw Materials Coalition σε σχετική ανακοίνωση. «Εάν η ΕΕ είναι σοβαρή προς μια δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση, πρέπει να ανοίξει αυτή τη διαδικασία σε γνήσιο έλεγχο και να διασφαλίσει ότι θα ακουστούν οι φωνές της κοινότητας», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι τα κριτήρια αξιολόγησης παραμένουν άγνωστα.
Τα επιλεγμένα έργα θα αναπτυχθούν στο Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Ισπανία, την Εσθονία, την Τσεχία, την Ελλάδα, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Πορτογαλία, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Ενώ η πλειοψηφία των έργων θα αφορά στην εξόρυξη και την επεξεργασία ορυκτών πρώτων υλών, ο κατάλογος περιλαμβάνει 10 έργα σχετικά με την ανακύκλωση, τα περισσότερα από τα οποία θα αναπτυχθούν στην Ιταλία.
Τα επόμενα ορυχεία της Ευρώπης
Η Ιβηρική Χερσόνησος αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο των επιλεγμένων έργων, με τέσσερα από αυτά τα έργα να βρίσκονται στην Πορτογαλία και έξι στην Ισπανία, τα οποία αφορούν κυρίως σε εξόρυξη και επεξεργασία. Τα έργα αυτά θα επικεντρωθούν στο λίθιο, τον χαλκό, το κοβάλτιο, τα μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου και το νικέλιο.
Το έργο Barroso Lithium στην Πορτογαλία στοχεύει να διαδραματίσει βασικό ρόλο στον εφοδιασμό της αλυσίδας αξίας μπαταριών στην Ευρώπη, με την παραγωγή να είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει το 2027. Ωστόσο, το έργο έχει προσελκύσει πολλές αντιδράσεις από τον τον τοπικό πληθυσμό και διάφορες ΜΚΟ, ενώ έρευνα για διαφθορά που συνδέεται με την εξόρυξη λιθίου, επέφερε το 2023 την πτώση του πρώην πρωθυπουργού António Costa, επί του παρόντος προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ο κατάλογος των στρατηγικών έργων περιλαμβάνει επίσης το εργοστάσιο λιθίου της Vulcan Energy στη Γερμανία. Το έργο αυτό υπόσχεται να ενισχύσει την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων της Ευρώπης και να προμηθεύσει αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen, η Renault και η Stellantis.
Δύο επιλεγμένα έργα, ένα στην Πολωνία και ένα στη Σουηδία, συνδέονται με την ανάπτυξη της επεξεργασίας στοιχείων σπάνιων γαιών για μόνιμους μαγνήτες.
Επίσης στη Σουηδία, το έργο Talga Natural Graphite ONE θα επικεντρωθεί στην εξόρυξη γραφίτη ποιότητας μπαταριών.
Στην Τσεχία, επιλέχθηκαν δύο έργα εξόρυξης και επεξεργασίας, ένα για λίθιο και ένα για μαγγάνιο ποιότητας μπαταριών. Το τελευταίο, το οποίο θα μπορούσε να καλύψει το ένα τέταρτο των αναγκών της Ευρώπης σε μαγγάνιο έως το 2030, χρησιμοποιεί μια μη συμβατική διαδικασία εξόρυξης μέσω της ανακύκλωσης αποβλήτων εξόρυξης.
Στη Φινλανδική Λαπωνία, επιλέχθηκε το έργο Sakatti της Anglo American για την εξόρυξη χαλκού και πολυμεταλλικών ενώσεων. Το Sakatti «αναμένεται να παράγει περίπου 100.000 τόνους ισοδύναμου χαλκού ετησίως από τις αρχές της δεκαετίας του 2030», δήλωσε η Alison Atkinson, Διευθύντρια Έργων & Ανάπτυξης της Anglo American σε ένα δελτίο τύπου. Αν και το έργο βρίσκεται εν μέρει σε προστατευόμενη από την ΕΕ περιοχή, η Anglo American είπε ότι η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου έχει ήδη εγκριθεί από τις φινλανδικές αρχές.
Στη Ρουμανία, τρία έργα εξόρυξης θα στοχεύσουν στην παραγωγή μαγνησίου, χαλκού και γραφίτη.
Η Γαλλία έλαβε επίσης το μερίδιο της, με δύο έργα αφιερωμένα στην εξόρυξη λιθίου, τέσσερα στην επεξεργασία διαφόρων πρώτων υλών και δύο στην ανακύκλωση.
Στην Ελλάδα επιλέχθηκε ένα έργο για την ανάπτυξη ολοκληρωμένης εξόρυξης και επεξεργασίας βωξίτη, αλουμίνας, αλουμινίου και γαλλίου.
Ενώ αυτός ο κατάλογος καλύπτει μόνο χώρες της ΕΕ, η Επιτροπή έλαβε επίσης 46 αιτήσεις για έργα σε τρίτες χώρες, αλλά η απόφαση για αυτά τα έργα προς το παρόν εκκρεμεί.
Με πληροφορίες από euractiv.com
