Η τεχνητή νοημοσύνη και ο ρόλος της στην εξερεύνηση ΟΠΥ

Εντόπισαν ένα πλούσιο κοίτασμα χαλκού, βαθιά μέσα στο βράχο, με το περίγραμμα του να αποκαλύπτεται μέσω μιας πολύπλοκης τεχνολογίας, η οποία απαίτησε αρκετά χρόνια ανάπτυξης και η οποία βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη.

Πρόσφατα, η εταιρεία τους, KoBold Metals, ενημέρωσε τους επιχειρηματικούς εταίρους της ότι το εύρημα τους είναι πιθανώς η μεγαλύτερη ανακάλυψη χαλκού εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Σύμφωνα με τις σχετικές εκτιμήσεις, το μεταλλείο θα παράγει τουλάχιστον 300.000 τόνους χαλκού ετησίως στην περίοδο πλήρους λειτουργίας του, δημιουργώντας έσοδα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, για δεκαετίες.

Μια ανεξάρτητη αξιολόγηση των εκτιμήσεων της KoBold, αν και ελαφρώς πιο συντηρητική από την αξιολόγηση της KoBold, επιβεβαίωσε σε μεγάλο βαθμό το μέγεθος της κοιτάσματος. Σε ανακοίνωση της, η KoBold είπε ότι αναμένει ότι η αξία του μεταλλείου θα αυξηθεί επειδή δεν έχει ακόμη χαρτογραφηθεί η πλήρης έκταση που εντοπίζεται το υψηλής ποιότητας μετάλλευμα χαλκού.

Ο εντοπισμός του κοιτάσματος χαλκού είναι η πρώτη επιβεβαιωμένη επιτυχία για μια εταιρεία που ελπίζει να μεταμορφώσει ριζικά τον τρόπο που ανακαλύπτουμε ορυκτές πρώτες ύλες, κρίσιμες όχι μόνο για τη βιομηχανία της τεχνολογίας, αλλά και για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η γεωπολιτική σημασία είναι τεράστια. Το εύρημα της KoBold συμπίπτει με την περίοδο όπου οι ΗΠΑ και η Κίνα συναγωνίζονται όλο και περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο για την εξασφάλισης πρόσβασης στις ΟΠΥ, οι οποίες απαιτούνται για την κατασκευή τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.

Η KoBold ξεκίνησε πριν από μισή δεκαετία, με τους τεχνολογικούς κολοσσούς της Silicon Valley να αργούν να συνειδητοποιήσουν τι επρόκειτο να ακολουθήσει.

Τα προϊόντα αυτών των τεχνολογικών κολοσσών έχουν γίνει η ραχοκοκαλιά της οικονομίας των ΗΠΑ. Ωστόσο οι δραστηριότητες τους δε θα μπορούσαν να αναπτυχθούν πολύ περισσότερο χωρίς μια τεράστια αύξηση στην εξόρυξη μιας μικρής ομάδας πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή μπαταριών, χάρις τις οποίες παράγονται τα σύγχρονα τεχνολογικά θαύματα, από τα κινητά τηλέφωνα μέχρι τα ηλεκτροκίνητα οχήματα. Για αυτές τις μπαταρίες και για τις δισεκατομμύρια συσκευές που πρέπει να κατασκευαστούν, χρειαζόμαστε πολύ περισσότερο χαλκό, κοβάλτιο, λίθιο και νικέλιο.

Βάσει των υπολογισμών, εκατοντάδες νέα μεταλλεία θα ήταν απαραίτητα για να καλυφθεί η ζήτηση. Και όχι μόνο για καταναλωτικά προϊόντα, αλλά και για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου βιομηχανικού μεγέθους που απαιτούνται για εφεδρική υποστήριξη στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η ηλιακή και η αιολική ενέργεια παράγουν συνεχώς και μεγαλύτερη ισχύ, η οποία πρέπει να αποθηκεύεται και να διατίθεται όταν είναι απαραίτητη.

Τα κέντρα δεδομένων που υποστηρίζουν τα σύγχρονα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, απαιτούν επίσης τεράστιες ποσότητες χαλκού και η αμυντική βιομηχανία απαιτεί νικέλιο και κοβάλτιο.

Σε δύο δεκαετίες παραγωγής, το εύρημα της KoBold στη Ζάμπια θα αποδώσει αρκετό χαλκό για 100 εκατομμύρια μπαταρίες για ηλεκτρικά οχήματα μεσαίου μεγέθους.

«Όσο περισσότερο συνειδητοποιούμε πόσο εξαρτημένοι είμαστε από αυτές τις τεχνολογίες, τόσο περισσότερο διερωτώμαστε: Πώς μπορεί να ήμασταν τόσο αργοί στο να κατανοήσουμε ότι χρειαζόμαστε τεράστιες ποσότητες πρώτης ύλης για να τα κάνουμε όλα αυτά δυνατά;», λέει η Connie Chan, συνεργάτης στην Andreessen Horowitz, της μεγαλύτερης εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων στις ΗΠΑ και κύριο επενδυτή της KoBold.

Η παραδοσιακή εξορυκτική βιομηχανία δε διέθετε μια πειστική λύση. Χρησιμοποιώντας τεχνικές εξερεύνησης σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες εδώ και έναν αιώνα, το κόστος των νέων ανακαλύψεων αυξανόταν, ενώ ο ρυθμός των ευρημάτων επιβραδύνθηκε.

Περίπου την ίδια περίοδο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνειδητοποίησε την εξάρτηση της από την Κίνα όσον αφορά στην επάρκεια των κρίσιμων ορυκτών πρώτων υλών.

Η Κίνα είχε επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην εξόρυξη και επεξεργασία μετάλλων σε παγκόσμια κλίμακα και ελέγχει την παραγωγή του 20 έως 80% των εφοδιαστικών τους αλυσίδων. Οι ΗΠΑ από την άλλη πλευρά, έχουν σχετικά λίγες μονάδες επεξεργασίας ή μεταλλεία, εντός της επικράτειας τους ή σε άλλες χώρες, για τα περισσότερα μέταλλα μπαταριών.

Το Διεθνές Ενεργειακό Φόρουμ, ένας ερευνητικός οργανισμός, εκτίμησε πρόσφατα ότι ο κόσμος θα χρειαζόταν μεταξύ 35 και 194 μεγάλα νέα ορυχεία μόνο για χαλκό μέχρι το 2050. Αυτό μεταφράζεται σε μεταξύ ενός και έξι νέων ορυχείων χαλκού, κάθε χρόνο, στο μέγεθος αυτού που σχεδιάζει η KoBold να αναπτύξει στη Ζάμπια.

Επενδυτές από αμερικανικά και ευρωπαϊκά ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία τρισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων που ξεκίνησαν από τη Silicon Valley, όπως ο Bill Gates και ο Sam Altman της OpenAI, ενώθηκαν με πιο παραδοσιακές βιομηχανικές εταιρείες για να επενδύσουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στην KoBold.

Η KoBold έχει ήδη 60 περίπου έργα εξερεύνησης σε διάφορες χώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η Ζάμπια, όπου η παραγωγή αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές της δεκαετίας του 2030, σχεδιάζει να κατέχει μερίδια στα ίδια τα μεταλλεία.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος και συνιδρυτής της, ο Kurt House, τονίζει τη δυνατότητα δημιουργίας αξίας που παρουσιάζει η τεχνολογία της KoBold, από την οποία η εταιρεία μπορεί να επωφεληθεί αποκλειστικά. Οι δραστηριότητες της εταιρείας επίκειται να μετακινηθούν σε πιο πρακτικά πεδία από την ανακάλυψη ορυκτών μέσω της τεχνητής νοημοσύνης.

Η KoBold επενδύει 2,3 δισ. δολάρια στο πρώτο της μεταλλείο και διαπραγματεύεται δύσκολες συνεργασίες με εργολάβους και κυβερνήσεις. Βασίζεται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ για τη χρηματοδότηση ενός νέου σιδηροδρόμου για την εξαγωγή του χαλκού. Και, όπως οι παραδοσιακοί παίκτες της εξόρυξης, η διοικητική ομάδα της εταιρείας θα εκτεθεί σύντομα στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές αντιδράσεις που δημιουργούν σχεδόν όλα τα εξορυκτικά έργα παγκοσμίως.

Σε έναν ήσυχο οικιστικό δρόμο στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, ο Tom Hunt, ο οποίος ηγείται μιας ομάδας αναλυτών δεδομένων στην KoBold, οργάνωσε μία συνάντηση μέσω Zoom.

Από τη Νότια Καλιφόρνια, στη συνάντηση συμμετείχε ο Daniel Snowden-Ifft, επικεφαλής του τμήματος φυσικής στο Occidental College στο Λος Άντζελες. Ο επιστήμονας αυτός είχε αφιερώσει μεγάλο μέρος της καριέρας του στην αναζήτηση της σκοτεινής ύλης (dark matter). «Πέρασα 20 χρόνια και δεν βρήκα τίποτα, ποτέ », είπε χαρακτηριστικά. Ο Snowden-Ifft τώρα αναπτύσσει μια συσκευή που μπορεί να χρησιμοποιήσει η KoBold στις εργασίες εξερεύνησης ορυκτών πόρων που πραγματοποιεί.

Η συσκευή κατεβαίνει σε γεώτρηση και θα εντοπίζει μιόνια (muons), ένα είδος ασταθών υποατομικών σωματιδίων, και στέλνει πίσω μετρήσεις πυκνότητας των υπόγειων στρωμάτων.

Είναι μια τεχνική που θα ήταν νέα για την εξόρυξη, αλλά έχει μια αποδεδειγμένη, αν και ασυνήθιστη, ιστορία. Παλαιότερα, είχε χρησιμοποιηθεί για να εντοπίσει τη θέση των ταφικών θαλάμων στις πυραμίδες της Αιγύπτου. Οι ερευνητές έχουν μελετήσει τις δυνατότητες της τεχνολογίας αυτής για τον εντοπισμό παράνομων διασυνοριακών σηράγγων.

Ο ανιχνευτής μιονίων εντάσσεται στη βάση δεδομένων της KoBold, TerraShed. Πολλοί κιτρινισμένοι χάρτες σε χαρτί και δακτυλογραφημένες αναφορές που συγκεντρώνουν ιστούς αράχνης στα αρχεία εξόρυξης της Ζάμπιας, ηλικίας πολλών ετών, ψηφιοποιούνται επί του παρόντος από την KoBold. Σε άλλες περιοχές, η KoBold συλλέγει μετρήσεις από ραντάρ και μετρήσεις μαγνητικού πεδίου, πετώντας ειδικά τροποποιημένα Cessnas πάνω από περιοχές που είναι πολλά υποσχόμενες για την εξεύρεση ορυκτών.

Η βάση δεδομένων TerraShed περιλαμβάνει δεκάδες εκατομμύρια έγγραφα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ώστε να παρέχουν τρισδιάστατα μοντέλα αυτού που μπορεί να βρίσκεται υπογείως.

«Πιστεύουμε ότι έχουμε τελειώσει με την εύκολη εποχή της εξόρυξης», είπε ο Hunt, ο οποίος εντάχθηκε στην KoBold αφού εργάστηκε στη Google και σε άλλες εταιρείες της Silicon Valley.

Η ανακάλυψη της KoBold είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της νέας εποχής στην εξερεύνηση ΟΠΥ. Η περιοχή της Ζάμπια όπου βρέθηκε το νέο κοίτασμα είναι γνωστή για τον χαλκό. Μάλιστα το όνομα της είναι επαρχία Copperbelt. Ωστόσο, κανείς δεν είχε καταφέρει να ανακαλύψει το συγκεκριμένο κοίτασμα χαλκού σε βάθος ενός μιλίου πριν την KoBold.

Οι οικονομίες της Ζάμπια και του προκατόχου της, της Βόρειας Ροδεσίας, έχουν καθοριστεί από καιρό από τον χαλκό, ένα υλικό που οι άνθρωποι αναζητούσαν εδώ και χιλιετίες. Πολύ πριν τα χάλκινα σύρματα καθορίσουν τη σύγχρονη εποχή του ηλεκτρισμού, ο χαλκός ήταν απαραίτητος για την κατασκευή εργαλείων κατά την Εποχή του Χαλκού. Πολλά από τα καλύτερα ορυχεία της Ζάμπια εντοπίστηκαν αρχικά απλώς και μόνο επειδή οι αποικιακοί αξιωματούχοι παρατήρησαν ότι οι ντόπιοι τα είχαν ήδη εξορύξει, μερικές φορές για αιώνες.

Ωστόσο, η ανακάλυψη άλλων μετάλλων, απαραίτητων για την παραγωγή μπαταριών, θα παρουσιάσει μεγαλύτερες προκλήσεις.

Το λίθιο, για παράδειγμα, δεν αναζητούνταν ευρέως μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες. Ο House είπε ότι αυτός ήταν ακριβώς ο λόγος που η βιομηχανία εξερεύνησης έπρεπε να γίνει δημιουργική. «Δεν κάνουμε γεωτρήσεις για να βρούμε μέταλλα, κάνουμε για να συλλέξουμε πληροφορίες», είπε.

Ο House υπολόγισε ότι η βάση δεδομένων TerraShed περιέχει περίπου το 3% των διαθέσιμων γεωλογικών δεδομένων παγκοσμίως, τα οποία ωστόσο είναι εξαιρετικά πολλά.

Το εύρημα της KoBold μοιάζει με μια απόδειξη της τεχνολογίας της με δυνητικά τεράστια κέρδη για τους επενδυτές. Και οι εταίροι του νέου μεταλλείου περιλαμβάνουν την ίδια τη Ζάμπια: η κρατική εταιρεία εξόρυξης κατέχει το 20%.

Ωστόσο το ότι η Ζάμπια θα ωφεληθεί απέχει πολύ από το να είναι δεδομένο. Η προηγούμενη εξόρυξη έχει αφήσει τέλματα στοιβαγμένα σε όλη την επαρχία Copperbelt, προκαλώντας αγωγές. Μια υπόθεση ισχυρίζεται ότι τα τοπικά ποτάμια σε ένα σημείο είχαν έντονο μπλε χρώμα, χρωματισμένα από τα απόβλητα της εξόρυξης χαλκού. Και παρά τον έναν αιώνα εξόρυξης, η Ζάμπια παραμένει μια από τις λιγότερο ανεπτυγμένες και πιο χρεωμένες χώρες στον κόσμο.

«Η αξία του χαλκού που έχει φύγει από τη Ζάμπια είναι εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Κρατήστε αυτό το νούμερο στο μυαλό σας και μετά κοιτάξτε γύρω σας στη Ζάμπια», είπε ο οικονομολόγος Grieve Chelwa. «Η σχέση μεταξύ των της εξόρυξης των πόρων και του οφέλους για τη χώρα, είναι σχεδόν ανύπαρκτη»

Οι μεγαλύτεροι επενδυτές της KoBold είναι οι κληρονόμοι αυτής της παραδοσιακής ανισότητας. Ο χαλκός από τη Ζάμπια βοήθησε στην οικοδόμηση των οικονομιών στις οποίες βασίζονται οι περιουσίες της Silicon Valley. Η KoBold λέει ότι στοχεύει να ωφελήσει τις τοπικές κοινότητες και έχει προσελκύσει ορισμένους από τους κορυφαίους γεωλόγους της Ζάμπια πίσω στη χώρα από το εξωτερικό.

Αλλά δεδομένου του συγκεκριμένου τύπου μεταλλείου που σχεδιάζει να αναπτύξει η KoBold, δεν είναι σαφές εάν πολλοί ντόπιοι θα απασχοληθούν εκεί. Τα υπόγεια μεταλλεία, όπως θα είναι το συγκεκριμένο, συνήθως απασχολούν πολύ λιγότερο προσωπικό από τις επιφανειακές εκμεταλλεύσεις.

Ο Kennedy Bondola, 40 ετών, εργάστηκε σε μία κοντινή επιφανειακή εκμετάλλευση για 15 χρόνια, πριν σχεδόν εξαντληθεί. Ζει στην Kawama, ένα χωριό ακριβώς πάνω από την ανακάλυψη της KoBold. Η Kawama είναι φτωχή, αλλά πολυμήχανη. Ο κεντρικός δρόμος της είναι γεμάτος με συγκολλητές που επισκευάζουν οικιακά είδη. Οι ιδιοκτήτες του μπαρ, φτιάχνουν το δικό τους ποτό. Άλλοι μεταφέρουν λαθραία αλεύρι καλαμποκιού στο Κονγκό, ένα ή δύο μίλι μακριά, όπου μπορεί να πουληθεί στη διπλάσια τιμή.

Ο Bondola υποστηρίζει ότι το νέο ορυχείο θα οδηγήσει την Kawama στο δρόμο της ανάπτυξης.

Η ομάδα της KoBold εξακολουθεί τη διαδικασία καθορισμού για το πού ακριβώς θα κατασκευάσει την είσοδο του μεταλλείου, καθώς, εκτός από το χωριό, υπάρχει μια λίμνη ακριβώς πάνω από το μετάλλευμα και ένας μεγάλος αυτοκινητόδρομος.

«Για ένα εύρημα τόσο πολύτιμο, δεν υπάρχει τίποτα στην επιφάνεια που δεν μπορούμε να μετακινήσουμε», είπε ο George Gilchrist, ένας Νοτιοαφρικανός γεωλόγος που ηγείται της εξερεύνησης της KoBold στη Ζάμπια.

Σε συνέντευξη, ο πρόεδρος της Ζάμπια Hakainde Hichilema είπε ότι ένας τρόπος για να εξασφαλιστούν μεγαλύτερα οφέλη είναι η χώρα του να κατέχει μεγαλύτερο μερίδιο της εκμετάλλευσης. Είπε ότι πίεζε την KoBold να αυξήσει το μερίδιο που κατέχει η κρατική εταιρεία εξόρυξης πάνω από το ένα τρίτο του συνόλου. Τα επιπλέον χρήματα «θα μας επιτρέψουν να επενδύσουμε σε τομείς που συνήθως είναι δύσκολοι για εμάς», είπε.

Είναι προφανές ότι ο Hichilema είναι απελπισμένος για έσοδα. Περισσότερο από το ένα τρίτο του προϋπολογισμού του πηγαίνει για την αποπληρωμή διεθνών χρεών, αφήνοντας ελάχιστα για την υγεία και την εκπαίδευση. Το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας έχει μόνο λίγες ώρες ηλεκτρικής ενέργειας την ημέρα. Θα χρειαστεί περισσότερο από ένα ελαφρώς μεγαλύτερο μερίδιο σε ένα μεταλλείο, όσο μεγάλο κι αν είναι το μεταλλείο, για να λυθεί αυτό.

«Τα οφέλη αυτού του μεταλλείου για τη Ζάμπια είναι καθαρά θεωρητικά σε αυτό το σημείο».

Για την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οφέλη είναι πολύ πιο ξεκάθαρα.

«Είμαστε το αμερικάνικο προπύργιο στην Αφρική», είπε η Jennifer Fendrick, διευθύντρια κυβερνητικών υποθέσεων της KoBold. «Και έτσι το βλέπει η κυβέρνηση». Πριν ενταχθεί στην KoBold, ήταν ανώτερη αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπεύθυνη για τη στρατηγική στον τομέα των ΚΟΠΥ.

Αν και η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει επενδύσει άμεσα στην KoBold, αναλαμβάνει εν μέρει έναν σιδηρόδρομο 2,3 δισ. δολαρίων προς τις ακτές της Αγκόλας από την επαρχία Copperbelt, ο οποίος θα επιτρέψει την ευκολότερη μεταφορά του χαλκού στις ΗΠΑ. Είναι η μεγαλύτερη επένδυση των ΗΠΑ στην περιοχή, στην προσπάθεια να αντισταθμιστούν αντίστοιχα μεγάλες επενδύσεις της Κίνας στην Αφρική.

Πρόσφατα, ο House ετοιμάστηκε να συναντηθεί δια ζώσης με τον Hichilema. Συνοδευόταν από τους κύριους επενδυτές του μαζί με τη Linnisa Wahid, την εν ενεργεία πρέσβη των ΗΠΑ. Ο House, φορώντας μια καρφίτσα στο πέτο με τις σημαίες των ΗΠΑ και της Ζάμπιας, ζήτησε τη βοήθεια της Wahid όταν θα ανέφερε τον σιδηρόδρομο. «Η επιβεβαίωση σας εκείνη τη στιγμή θα ήταν υπέροχη», είπε.

Ενώ τα εξορυκτικά συμφέροντα των ΗΠΑ στη Ζάμπια προχωρούν, η πρόσβαση στα αποθέματα κοβαλτίου του γειτονικού Κονγκό είναι πιο δύσκολη. Εταιρείες με έδρα την Κίνα κατέχουν ή έχουν μεγάλα μερίδια στις περισσότερες εγκαταστάσεις παραγωγής κοβαλτίου στο Κονγκό, οι οποίες παρήγαγαν το 76% της παγκόσμιας προσφοράς πέρυσι.

Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Biden συζητούν εάν θα άρουν τις κυρώσεις σε έναν δισεκατομμυριούχο Ισραηλινό, στέλεχος της εξόρυξης, που κατηγορείται ότι δημιούργησε δίκτυο πρακτικών διαφθοράς στα ορυχεία του Κονγκό. Οι κυρώσεις έχουν αποτρέψει αμερικανικές εταιρείες από το να επενδύσουν εκεί.

Φυσικά υπάρχουν άλλοι τρόποι με τους οποίους οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προμηθευτούν μέταλλα μπαταριών, αλλά αντιμετωπίζουν μεγάλα εμπόδια. Τμήματα του βυθού είναι πλούσια σε κρίσιμα ορυκτά, αλλά μια διαμάχη μαίνεται εδώ και χρόνια για το πώς ή αν θα πρέπει να εξορύσσονται οι ωκεανοί. Και θα μπορούσαν να ανοίξουν περισσότερα μεταλλεία εντός των ΗΠΑ, αλλά αυτή η προοπτική έχει προκαλέσει αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τις αυτόχθονες κοινότητες.

Το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν τους στόχους τους για το κλίμα εξαρτάται επίσης από τις φετινές προεδρικές εκλογές. Μια νίκη του πρώην προέδρου Donald Trump πολύ πιθανόν θα περιόριζε σοβαρά τα κίνητρα για την ενεργειακή μετάβαση. Προς το παρόν, η κυβέρνηση Biden προχωρά.

«Χρειαζόμαστε 25 φορές περισσότερο κοβάλτιο από ό,τι εξορύσσουμε αυτήν τη στιγμή», είπε ο Jose W. Fernandez, ανώτατος ενεργειακός αξιωματούχος του State Department, σε συνέντευξη του στη Νέα Υόρκη πρόσφατα, «για να μην αναφέρουμε όλα τα άλλα μέταλλα και ορυκτά που αναδιαμορφώνουν την παγκόσμια οικονομία. Πρέπει να μπούμε στο παιχνίδι, θα αποτύχουμε ανεπανόρθωτα αν δεν το κάνουμε».

Με πληροφορίες από japantimes.co.jp