Σύμφωνα με πρόσφατες αποκαλύψεις, η JP Morgan, μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο, έχει επενδύσει 200 εκατ. λίρες στην Glencore μέσων των «επενδυτικών κεφαλαίων βιωσιμότητας» που διαχειρίζεται.
Οι επενδύσεις με βάσεις τους κανόνες της ηθικής (ethical investing) αποτελούν σημαντικό αντικείμενο για την JP Morgan και άλλους χρηματοπιστωτικούς γίγαντες, με τις παγκόσμιες «βιώσιμες» επενδύσεις να αναμένεται να ξεπεράσουν τα 40 τρισ. δολάρια έως το 2030. Ωστόσο, ο κλάδος αντιμετωπίζει ελέγχους όσον αφορά στη συμμόρφωση με τους κανόνες που διέπουν τις επενδύσεις που επικεντρώνονται σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα και σε θέματα διακυβέρνησης (ESG).
Αρκετά από τα επενδυτικά κεφάλαια «βιωσιμότητας» της JP Morgan επενδύουν στην εισηγμένη στο Λονδίνο Glencore, η οποία δέχεται επικρίσεις για τις εκμεταλλεύσεις άνθρακα στη Νότια Αφρική, όπως αποκαλύπτεται από μια έρευνα του Γραφείου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, τον ιστότοπο Voxeurop και το Daily Maverick, ένα διαδικτυακό ειδησεογραφικό έντυπο της Νότιας Αφρικής.
Ο κλάδος διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της JP Morgan διαθέτει περισσότερα από 500 κεφάλαια που υποτίθεται ότι πραγματοποιούν επενδύσεις με περιβαλλοντικά κριτήρια και κριτήρια βιωσιμότητας. Αυτά τα επενδυτικά κεφάλαια περιλαμβάνουν ένα ταμείο λύσεων για την κλιματική αλλαγή όπως και ένα παγκόσμιο ταμείο υγειονομικής περίθαλψης. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, ορισμένα από αυτά τα κεφάλαια, ενδέχεται να εξακολουθούν να κατέχουν επενδύσεις σε επιχειρήσεις που βάλλονται για πρακτικές που βλάπτουν το περιβάλλον.
Για πολλά από τα κεφάλαια της, τα οποία υποτίθεται ότι προωθούν τη βιωσιμότητα, η JP Morgan διευκρινίζει ότι τουλάχιστον το 51% των επενδύσεων πρέπει να έχουν θετικά περιβαλλοντικά ή/και κοινωνικά χαρακτηριστικά, ενώ το υπόλοιπο 49% μπορεί να επενδυθεί χωρίς τέτοιους περιορισμούς.
Ο Jakob Thomä, διευθύνων σύμβουλος του Think Tank Theia Finance Labs, δήλωσε: «Η συντριπτική πλειονότητα των επενδυτών λιανικής, κατά την άποψη μου, θα ένιωθαν παραπλανημένοι αν γνώριζαν ότι αυτό ήταν το κριτήριο για να συμπεριληφθεί ένα επενδυτικό κεφάλαιο σε εκείνα που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα».
Είπε επίσης ότι ορισμένα επενδυτικά κεφάλαια βιωσιμότητας μπορεί να παραβιάζουν τη νομοθεσία της ΕΕ, η οποία λέει ότι οτιδήποτε «εξαπατεί ή είναι πιθανό να εξαπατήσει τον μέσο καταναλωτή» είναι παραπλανητική εμπορική πρακτική.
Τα επενδυτικά κεφάλαια βιωσιμότητας της JP Morgan εξαιρούν επίσης εταιρείες που πραγματοποιούν περισσότερο από το 20% των εσόδων από την εξόρυξη άνθρακα. Παρά το γεγονός ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες άνθρακα στον κόσμο, η Glencore βρίσκεται κάτω από αυτό το όριο σε επίπεδο εσόδων. Όσον αφορά το πραγματικό κέρδος, ωστόσο, η εξόρυξη άνθρακα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 50% των κερδών της εταιρείας.
Οι επενδύσεις της JP Morgan έχουν εξοργίσει εκείνους που έχουν επισημάνει τις περιβαλλοντικές παραβιάσεις στη λειτουργία της Glencore στη ζώνη άνθρακα της Νότιας Αφρικής. Η Glencore λειτουργεί τρία μεταλλευτικά συγκροτήματα γύρω από την πόλη Phola στην περιοχή Mpumalanga, η οποία βρίσκεται περίπου 70 μίλια ανατολικά του Γιοχάνεσμπουργκ. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής, η οποία ελήφθη μέσω αιτήματος για την ελευθερία της πληροφόρησης, ένα από αυτά τα συγκροτήματα παραβιάζει τους περιβαλλοντικούς νόμους από το 2017.
Το ανθρακωρυχείο Tweefontein της εταιρείας έχει κατηγορηθεί από το τμήμα ύδρευσης και αποχέτευσης της Νότιας Αφρικής για πολλές παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρής μόλυνσης ενός τοπικού ποταμού, της αποθήκευσης επικίνδυνων αποβλήτων σε ανοιχτά δοχεία και της αποτυχίας επισκευής σπασμένων τοιχίων σε μια εγκατάσταση αποχέτευσης.
Οι κάτοικοι της Phola λένε ότι δεν εμπιστεύονται την τοπική παροχή νερού. Η Daisy Tshabangu, 52 ετών, μετακόμισε στη Phola επειδή η οικογένεια της εργαζόταν στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής από καύση άνθρακα που βρίσκεται στην περιοχή. «Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν πίνουν αυτό το νερό, έχουν πόνους στο στομάχι», είπε.
Οι κάτοικοι της Phola λένε ότι αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι από τις εταιρείες των οποίων τα ορυχεία κυριαρχούν στο τοπίο. Η ανεργία είναι υψηλή και οι υποδομές καταρρέουν. «Δεν ωφελούμαστε από τα ορυχεία», είπε η Tshabangu. «Είμαστε περικυκλωμένοι από ορυχεία. Έτσι, για εμάς, φαίνεται ότι παραγκωνιζόμαστε ως κοινότητα».
Η Glencore λέει ότι η μονάδα επεξεργασίας νερού, παρέχει καθαρό νερό στη Phola ως μέρος της «δέσμευσης της για βιώσιμη ανάπτυξη». Λέει ότι δεν είναι άμεσα υπεύθυνη για τη συνολική παροχή νερού και δεν μπορεί να σχολιάσει ισχυρισμούς σχετικά με την ποιότητα του νερού. Λέει επίσης ότι δεν είχε λάβει παράπονα μέσω της επίσημης διαδικασίας υποβολής παραπόνων.
Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα για τη συμμόρφωση των λειτουργιών του με τους κανονισμούς, το ορυχείο Tweefontein εξακολουθούσε να παραβιάζει πολλούς περιβαλλοντικούς νόμους το Νοέμβριο του 2023, όπως αποκάλυψε μια έκθεση επιθεώρησης από το τμήμα ύδρευσης και αποχέτευσης της Νότιας Αφρικής. Ως εκ τούτου, οι τοπικές κοινότητες αναρωτιώνται γιατί δεν έχει ανακληθεί ακόμα η άδεια λειτουργίας του ορυχείου.
«Οι ρυθμιστικές αρχές συχνά πιέζονται και υποχωρούν στη βιομηχανία εξόρυξης άνθρακα. Δεν έχουν την πολιτική βούληση να επιβάλουν τους νόμους μας», δήλωσε η Mariette Liefferink, διευθύνουσα σύμβουλος της Federation for a Sustainable Environment, μιας τοπικής περιβαλλοντικής ομάδας. Η Liefferink προέτρεψε την τράπεζα να επανεξετάσει τις επενδύσεις της στη Glencore λόγω της υποτιθέμενης παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από την εταιρεία, καθώς και της ρύπανσης, της ζημιάς στην άγρια ζωή και του περιβαλλοντικού κινδύνου που προκαλούσαν οι δραστηριότητες της.
Μετά από μια ταχεία αύξηση της δημοτικότητας τους, οι επενδύσεις στον τομέα του ESG αποτελούν αντικείμενο αυξανόμενου ελέγχου σε όλο τον κόσμο. Οι ρυθμιστικές αρχές προσπαθούν να καθορίσουν τις σχετικές έννοιες και να δημιουργήσουν ετικέτες που είναι εύκολο να κατανοήσουν οι επενδυτές.
Τα ορυχεία στη Mpumalanga αποτελούν ένα μικρό μέρος των παγκόσμιων δραστηριοτήτων της Glencore. Είναι η πέμπτη μεγαλύτερη εκμετάλλευση άνθρακα στον κόσμο, με παραγωγή άνω των 100 εκατ. τόνων το 2023.
Η Glencore λέει ότι δεσμεύεται στην ουσιαστική συμμετοχή και την ευημερία όλων των εργαζομένων και ότι ο περιορισμός των αρνητικών επιπτώσεων των ορυχείων της είναι επιτακτική ανάγκη για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινότητες, την οποία προωθεί μέσω ηθικών και υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών. Η εταιρεία ανέφερε επίσης ότι η παροχή νερού στη Phola είναι ευθύνη μιας δημοτικής υπηρεσίας, αλλά παραδέχθηκε ότι συμβάλλει και η ίδια σε μια δεξαμενή που τροφοδοτείται με νερό και από άλλες πηγές. Είπε ότι παρακολουθεί την ποιότητα του νερού που παρέχεται από το εργοστάσιο επεξεργασίας της σε εβδομαδιαία βάση για να διασφαλίσει ότι είναι κατάλληλο για κατανάλωση.
«Τα βιομηχανικά μας περιουσιακά στοιχεία συνδέονται στενά με τις κοινότητες και τις περιοχές όπου είναι εγκατεστημένα. Στοχεύουμε στην αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στους ανθρώπους από τις δραστηριότητες μας, σεβόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και επιθυμούμε να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με όλα τα επηρεαζόμενα μέρη, μέσω ηθικών και υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών», ανέφερε η εταιρεία.
Με πληροφορίες από theguardian.com
