Μέχρι το 2050, η ενεργειακή μετάβαση προβλέπεται να ωθήσει τη ζήτηση για νικέλιο σε τριπλασιασμό, τη ζήτηση για χαλκό σε υπερδιπλασιασμό και τη ζήτηση για χημικές ενώσεις λιθίου σε αύξηση κατά 700%. Το βάρος για τις εξορυκτικές εταιρείες που παράγουν αυτά τα μέταλλα θα είναι τεράστιο και η βιομηχανία θα υποστεί αλλαγές, καθώς θα υπάρχει μεγάλη πίεση για ανταπόκριση στη ζήτηση και επάρκεια στην προσφορά.
Το πρόβλημα θα είναι πολύ μεγάλο ειδικά για τις πρώτες ύλες μπαταριών και ειδικά για το λίθιο. Επί του παρόντος, υπάρχει αρκετή αβεβαιότητα σχετικά με το κόστος εξόρυξης σε γνωστά έργα λιθίου, πόσο μάλλον για τα εκατομμύρια τόνους λιθίου που απαιτούνται από ανεξερεύνητες πηγές, η εξόρυξη ορισμένων από τους οποίους θα βασίζονται σε μη δοκιμασμένες τεχνολογίες. Αν προστεθεί και η πιθανότητα παγκόσμιας τιμολόγησης των εκπομπών άνθρακα είναι απολύτως προφανές γιατί η μακροπρόθεσμη κοστολόγηση του λιθίου και άλλων μετάλλων, απαραίτητων στην ενεργειακή μετάβαση, είναι αντικείμενο έντονων διαβουλεύσεων.
Το κόστος των απαραίτητων πρώτων υλών στην αγορά του μέλλοντος
Εστιάζοντας στο λίθιο και εξετάζοντας τη σημερινή καμπύλη κόστους, το τρέχον βασικό κόστος της χημικής παραγωγής λιθίου (στη βάση επεξεργασμένου ισοδύναμου ανθρακικού λιθίου) ποικίλλει από περίπου 5.000$ ανά τόνο έως 15.000$ ανά τόνο ανάλογα με τη διαδικασία εξόρυξης (π.χ. λίμνες άλμης ή λιθιούχα ορυκτά), συμπεριλαμβανομένου του επιμέρους κόστους παραγωγής, μεταφοράς και επεξεργασίας του συμπυκνώματος.
Δεδομένου ότι οι τιμές βρίσκονται, επί του παρόντος, στα επίπεδα των 60.000$ ανά τόνο επεξεργασμένου ισοδύναμου ανθρακικού λιθίου, είναι εύλογο να αναρωτηθούμε εάν το υφιστάμενο κόστος είναι καλός δείκτης των μελλοντικών τιμών. Αλλά το λίθιο είναι ένα από τα πιο άφθονα στοιχεία στη γη, ενώ είναι επίσης λογικό να αναμένεται ότι θα συμπεριφερθεί μακροπρόθεσμα με παρόμοιο τρόπο με όλα τα άλλα μέταλλα που εξορύσσονται.
Δηλαδή, η αγορά θα είναι κυκλική με τις τιμές να υποχωρούν κατά καιρούς στα επίπεδα στήριξης της καμπύλης κόστους. Είναι πιθανό ότι η προσέγγιση των τιμών στην καμπύλη κόστους θα γίνει πιο συχνή όταν υπάρξει μείωση της ανάγκης για μπαταρίες από τους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας και της αποθήκευσης ηλεκτρικού ρεύματος, δηλαδή στη φάση ωριμότητας αυτών των αγορών οπότε αναμένεται ότι η αύξηση της ζήτησης επιβραδυνθεί.
Αλλά πώς θα μοιάζει τότε η καμπύλη κόστους, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας το σενάριο που προβλέπει την επιταχυνόμενη ενεργειακή μετάβαση, κατά την οποία η ζήτηση για λίθιο θα μπορούσε να είναι 7 εκατ. τόνοι ετησίως (Mtpa) έως το 2050, από 1 Mtpa το 2022. Η τρέχουσα παγκόσμια παραγωγική ικανότητα ανέρχεται συνολικά σε περίπου 1,5 Mt ετησίως.
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά απίθανο το τρέχον κόστος παραγωγής να θεωρηθεί ασφαλής ένδειξη της μελλοντικής τάσης ακόμη και αν οι αγορές τείνουν να εξισορροπούν τις όποιες πιέσεις. Αυτό συμβαίνει για τρεις κύριους λόγους:
- Η ποιότητα των διαθέσιμων κοιτασμάτων που ήδη αξιοποιούνται θα βαίνει μειούμενη καθώς εξορύσσονται υφιστάμενα κοιτάσματα ανώτερης ποιότητας και μελλοντικά θα απαιτηθεί να αξιοποιηθούν κοιτάσματα χαμηλότερης ποιότητας.
- Μεγαλύτερη εξάρτηση της εξόρυξης λιθίου από μεταλλεύματα όπως ο σποδουμένης (spodumene) στο μέλλον, σημαίνει υψηλότερο κόστος λόγω της δομικής τους πολυπλοκότητας και του υψηλού ποσοστού προσμίξεων. Επίσης, είναι πολύ πιθανό, από τα τέλη της δεκαετίας του 2030 και μετά, να προκύψει εξάντληση των εκμεταλλεύσεων σποδουμένη.
- Εκτός από τις πηγές λιθίου που ήδη αξιοποιούνται, είναι πιθανή η αξιοποίηση νέων χαμηλότερης ποιότητας οπότε και θα απαιτηθεί η εφαρμογή τεχνολογιών που βρίσκονται σε διαδικασία ανάπτυξης, δεδομένα που θα επιφέρουν πρόσθετη πολυπλοκότητα και τεχνικές προκλήσεις, με αποτέλεσμα μεγαλύτερο κόστος.
Εν ολίγοις, ο τύπος των κοιτασμάτων που είναι διαθέσιμα προς εκμετάλλευση μεσομακροπρόθεσμα θα αυξήσει το μερίδιο τους στην παραγωγή λιθίου με την πάροδο του χρόνου.
Επιπλέον, ο ανταγωνισμός για εργατικό δυναμικό, εξοπλισμό και πρώτες ύλες θα οδηγήσει το κόστος κεφαλαίου και λειτουργικού κόστους σε συνεχή αύξηση, ιδιαίτερα όσο οι ρυθμοί αύξησης της ζήτησης παραμένουν υψηλοί. Ο αναπτυξιακός και ο λειτουργικός κίνδυνος θα αυξηθούν επίσης με την πάροδο του χρόνου, καθώς το λίθιο προέρχεται από πιο σύνθετα κοιτάσματα σε χώρες υψηλότερου κινδύνου. Αναμένεται υψηλότερο κόστος κεφαλαίου και υψηλότερη χρήση ιδίων κεφαλαίων, καθώς και υψηλότερα ποσοστά διακυμάνσεων στην παραγωγή.
Παρά τις δυνατότητες εξοικονόμησης κόστους κλίμακας από την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών μακροπρόθεσμα, με βάση όσα γνωρίζουμε από τις υπάρχουσες τεχνολογίες, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το κόστος των μελλοντικών έργων παραγωγής λιθίου θα αυξηθεί σημαντικά με την πάροδο του χρόνου.
Η τιμολόγηση των εκπομπών άνθρακα επιτείνει την αβεβαιότητα σχετικά με το κόστος
Η τιμολόγηση του άνθρακα πιθανόν να επιταχύνει τις αυξήσεις κόστους για τους παραγωγούς λιθίου. Η εξόρυξη και η επεξεργασία λιθίου απαιτούν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Υπολογίζεται ότι το 2023 οι εντάσεις των εκπομπών των Πεδίων 1 και 2 σε παγκόσμιο επίπεδο θα είναι κατά μέσο όρο 2.5 έως 3.0 τόνους ισοδύναμου CO2 ανά τόνο επεξεργασμένου ισοδύναμου ανθρακικού λιθίου από πηγές άλμης και 10 έως 12 τόνους ισοδύναμου CO2 ανά τόνο επεξεργασμένου ισοδύναμου ανθρακικού λιθίου για τυπικές πηγές spodumene.
Η τιμολόγηση του άνθρακα θα είναι πραγματικότητα στο άμεσο μέλλον. Το αν τελικά επικρατήσει ένα παγκόσμιο σύστημα δεν είναι απόλυτα σαφές, αλλά οι περισσότερες εξορυκτικές εταιρείες και μεταποιητές θα πρέπει είτε να απαλλαγούν από τις εκπομπές άνθρακα ή να πληρώσουν για τα αέρια του θερμοκηπίου που εκπέμπουν.
Τι μπορεί να σημαίνει η τιμολόγηση του άνθρακα για τα μέταλλα;
Το υψηλότερο κόστος παραγωγής που θα επιφέρει η τιμολόγηση των εκπομπών άνθρακα, θα σημαίνει υψηλότερες τιμές μετάλλων κατά μέσο όρο, και αυτό θα ισχύει για όλα τα υπό εξέταση μέταλλα.
Η ενεργειακή μετάβαση είναι η συνθήκη στην οποία καλείται να λειτουργήσει η βιομηχανία και καθορίζει το μέλλον των μετάλλων. Οι προμηθευτές λιθίου, νικελίου, κοβαλτίου, χαλκού και αλουμινίου θα βρεθούν υπό πίεση για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των τομέων μεταφορών και ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ παράλληλα θα πρέπει οι ίδιες να απαλλαγούν από τις εκπομπές άνθρακα. Οι επενδυτές και οι κυβερνήσεις θα αντιμετωπίσουν επίσης πιέσεις.
Η επιφυλακτικότητα είναι αναμενόμενη δεδομένης της αβεβαιότητας που σχετίζεται με τις μελλοντικές τεχνολογίες και τις πολιτικές που θα εφαρμσοτούν. Αλλά η έκφραση «η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς» ταιριάζει απόλυτα σε εκείνες τις εξορυκτικές επιχειρήσεις που θέλουν να επιταχύνουν την ανάπτυξη εξορυκτικών εκμεταλλεύσεων, παράλληλα με την απαλλαγή των δραστηριοτήτων τους από τις εκπομπές άνθρακα. Και καθώς οι καμπύλες κόστους θα συρρικνώνονται, οι εταιρείες εξόρυξης και μεταποίησης θα επωφεληθούν από τα υψηλότερα περιθώρια κέρδους.
Με πληροφορίες από forbes.com
