Οι δεσμεύσεις των Βρυξελλών για επέκταση της εξόρυξης κρίσιμων πρώτων υλών εντός ΕΕ θα έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης, λένε οι ειδικοί, γεγονός που κάνει ιδιαίτερα σημαντική την ανάγκη να αυξηθεί η ποσότητα των πρώτων υλών που ανακυκλώνεται και επαναχρησιμοποιείται, στη βάση επίσης του CRMA. Αρκούν τα υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα της Ευρώπης για να διασφαλίσουν ότι τα νέα μεταλλευτικά έργα δεν θα ρυπαίνουν;
Τον Μάιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε μια πρόσκληση για την επιλογή έργων εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών (Critical Raw materials, CRM), όπως το λίθιο, το νικέλιο και το κοβάλτιο, για τα οποία θα ακολουθούνταν μία διαδικασία ταχείας αδειοδότησης.
Μετά την ανακοίνωση των πρώτων 47 επιλεγμένων έργων και το νέο σχέδιο δράσεων για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, είναι πλέον αντιληπτή η ώθηση για την ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα κρίσιμων πρώτων υλών, για την οποία ωστόσο απαιτείται «εξορθολογισμένη αδειοδότηση» η οποία πρέπει να «επεκταθεί πέρα από τα προσδιορισμένα στρατηγικά έργα».
Οι διαδικασίες που υπαγορεύονται από το δίκαιο της ΕΕ, όπως οι εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θεωρούνται συνήθως ως εμπόδια από τους υπεύθυνους ανάπτυξης έργων.
Δειτε ακομη
Ωστόσο, σε αυτό το πλαίσιο, «οι περιβαλλοντικές εκτιμήσεις και οι αδειοδοτήσεις που απαιτούνται βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ» παραμένουν «αναπόσπαστο μέρος των διαδικασιών χορήγησης αδειών», όπως δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Αλλά αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό. «Από τη φύση της, η εξόρυξη είναι επιβλαβής για το περιβάλλον», ακόμη και αν η ΕΕ επιβάλλει «μερικά από τα υψηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα στον κόσμο», δήλωσε ο Joseph Dellatte της δεξαμενής σκεψης Institut Montaigne.
Τα επίπεδα ρύπανσης αναμένεται να αυξηθούν με την ανακοίνωση των έργων, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του European Environmental Agency (EEA). «Οι αυξημένες δραστηριότητες εξόρυξης έχουν, φυσικά, τη δυνατότητα να οδηγήσουν σε αυξημένα επίπεδα ρύπανσης», δήλωσε η επικεφαλής του EEA Leena Ylä-Mononen. Επομένως, «η ελαχιστοποίηση της ρύπανσης μέσω πολλαπλών μέτρων», όπως η αυξημένη κυκλικότητα, είναι το κλειδί,
Η ΕΕ ανακυκλώνει επί του παρόντος λιγότερο από 1% των κρίσιμων πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται από τις βιομηχανίες. «Η επίτευξη υψηλότερων περιβαλλοντικών προτύπων με παράλληλη επέκταση της εξόρυξης στην ΕΕ θα είναι μια σημαντική πρόκληση. Ωστόσο, η ΕΕ μπορεί να μετριάσει τον αντίκτυπο, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα ένα ισχυρό οικοσύστημα ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών», εξηγεί ο Dellatte.
Το ερώτημα έγκειται στο εάν αυτό το οικοσύστημα θα αναπτυχθεί εγκαίρως για να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση της ΕΕ για κρίσιμες πρώτες ύλες. Στη λίστα με τα στρατηγικά έργα που θέλει να προωθήσει η ΕΕ στο μέλλον, μόνο 30 από τα 170 αφορούν στην ανακύκλωση.
Δεδομένων αυτών των αριθμών «η ΕΕ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε έναν κύκλο μιας ολοένα αυξανόμενης εξόρυξης», υποστηρίζει ο Robin Roels, συντονιστής του EU Raw Materials Coalition.
Με πληροφορίες από euractiv.com
