Πώς θα αναπτυχθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα πέντε χρόνια;

Πώς θα αναπτυχθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση τα επόμενα πέντε χρόνια;

Η πρόσφατη έκθεση Draghi έχει σκοπό να υποστηρίξει το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επόμενη πενταετία με σκοπό την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Οι τρεις τομείς δράσης για την ανάπτυξη που εντοπίζει η έκθεση είναι η προώθηση της καινοτομίας, η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας και η αύξηση της εμπορικής και οικονομικής ασφάλειας (ή η μείωση των εξαρτήσεων). Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα μανιφέστο για την ανάπτυξη μιας κοινής, ρεαλιστικής, βιομηχανικής πολιτικής σε ολόκληρη την ΕΕ.

Disclaimer: Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού τόπου με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς αναφορά στο RAWMATHUB.GR (με ενεργό link) ή χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του RAWMATHUB.GR. 

Η έκθεση Draghi απηχεί τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αναφέρεται συχνά στις κατευθυντήριες εντολές που έχουν δοθεί προς τους νέους Επιτρόπους. Η έκθεση θεωρεί ότι απαιτούνται πρόσθετες ετήσιες επενδύσεις της τάξης των 750 έως 800 δισ. ευρώ για να πραγματοποιηθούν οι στόχοι που θέτει. Αυτό αντανακλά την αρχή ότι τα κίνητρα είναι πιο αποτελεσματικά από τις κυρώσεις σε μια οικονομία της αγοράς.

Ενώ η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρότεινε τη δημιουργία ενός «Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανταγωνιστικότητας», αυτό θα πρέπει να γίνει αποδεκτό από όλα τα κράτη - μέλη όταν εγκρίνουν το επόμενο 7ετές δημοσιονομικό πλαίσιο και οι πιθανότητες απόκτησης σημαντικών νέων πόρων δεν φαίνονται και τόσο σημαντικές. Μια πιο ρεαλιστική προοπτική είναι ο επαναπροσδιορισμός των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων. Ωστόσο, τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά μέσα ενδέχεται να μην είναι επαρκή και η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει τους στόχους της μέσω κανονισμών και αλλαγών στις πολιτικές.  

Μια σύντομη ανασκόπηση των υφιστάμενων ρυθμιστικών πρωτοβουλιών

Η ΕΕ άρχισε πρόσφατα να χρησιμοποιεί τις νομοθετικές της εξουσίες για να ρυθμίσει την άρση των εμποδίων στην εγκαθίδρυση και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με σκοπό τη θέσπιση ορισμένων μέτρων βιομηχανικής πολιτικής, όπως:

  • Ο νόμος για τα μικροτσιπ υπολογιστών (Chips Act)
  • Ο νόμος για τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα στη βιομηχανία (Net Zero Industry Act)
  • Ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών (Critical Raw Materials Act)

Οι στόχοι της βιομηχανικής πολιτικής είναι επίσης προφανείς σε πολλά άλλα μέτρα, όπως αποκαλύπτεται από τις αναφορές στην ανάγκη «ισότητας των όρων ανταγωνισμού», για την άρση των αντιληπτών δυσκολιών που υφίστανται οι παραγωγοί της ΕΕ. Για παράδειγμα:

Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό όλων αυτών των μέτρων είναι ο τρόπος με τον οποίο επιδιώκουν να κάνουν τους παραγωγούς εκτός ΕΕ να σέβονται τα πρότυπα και τους κανόνες της ΕΕ ως προϋπόθεση για την απόκτηση ελεύθερης πρόσβασης στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.

Πιθανές μελλοντικές πρωτοβουλίες

Η έκθεση Draghi και οι κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνδυασμό με τις εντολές πολιτικής προ τους εκλεγμένους επιτρόπους για τους τομείς ευθύνης τους, παρέχουν ενδείξεις για το τι μπορεί να γίνει στο μέλλον.

Αφιέρωμα - Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες ένα στοίχημα για την Ευρώπη

Μια κυκλική οικονομία

Η ΕΕ επιδίωξε για κάποιο διάστημα τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των καταναλωτικών προϊόντων μέσω της προώθησης της επισκευής, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης υλικών (με αυτή τη σειρά).  Αρχικός στόχος ήταν η βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων στην οικονομία της ΕΕ και η προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό, αποτελούσε ήδη στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία περιελάμβανε ένα σχέδιο Δράσης για την κυκλική οικονομία (Circular economy action plan) το 2020 και έχει οδηγήσει σε μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων, όπως η οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης (Single use plastics directive) και ο κανονισμός για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών (Packaging and Packaging Waste Regulation).

Τώρα που η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) μεταμορφώνεται σε Καθαρή Βιομηχανική Συμφωνία (Clean Industrial Deal), η κυκλικότητα θεωρείται επίσης εργαλείο για τη βελτίωση της θέσης της βιομηχανίας της ΕΕ. Όχι μόνο υπάρχει η ελπίδα ότι οι κανόνες της ΕΕ θα εμπνεύσουν ανάλογη δράση και αλλού, δίνοντας στη βιομηχανία της ΕΕ το πλεονέκτημα της πρώτης κίνησης, αλλά είναι επίσης σαφές ότι η επιβολή υποχρεώσεων επισκευής, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης στα εισαγόμενα αγαθά θα έχει θετικό αποτέλεσμα για τη βιομηχανία της ΕΕ, δεδομένου του χαμηλότερου κόστους μεταφοράς και των οικονομιών κλίμακας που θα απολάμβαναν οι παραγωγοί της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή σκοπεύει να προωθήσει την κυκλικότητα προτείνοντας, ειδικότερα, ένα νόμο για την κυκλική οικονομία (Circular Economy Act) και ένα νόμο για την επιτάχυνση της απεξάρτησης της βιομηχανίας από τον άνθρακα (Industrial Decarbonisation Accelerator Act).

Φαίνεται ότι η ευθύνη για την πιλοτική εφαρμογή αυτού του έργου ανατίθεται στον ορισθέντα Γάλλο Επίτροπο, Stéphane Séjourné, ο οποίος θα έχει τον τίτλο του Executive Vice President for Prosperity and Industrial Strategy, μαζί με την ορισθείσα Ισπανίδα Επίτροπο, Teresa Ribera, η οποία θα έχει τον τίτλο του Executive Vice President for the Clean, Just and Competitive Transition. Αυτοί οι τίτλοι και οι ανανεωμένες κατευθυντήριες οδηγίες, δείχνουν ότι η βασική προτεραιότητα είναι πλέον η ανταγωνιστικότητα και όχι αποκλειστικά η προστασία του περιβάλλοντος.

Μείωση των εξαρτήσεων

Η ανάγκη μείωσης των εξαρτήσεων από τρίτες χώρες ήταν προτεραιότητα της προηγούμενης Επιτροπής τα τελευταία χρόνια, η οποία δημιούργησε, για παράδειγμα, τον νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών και συνήψε πολυάριθμες διεθνείς συνεργασίες σε μια προσπάθεια εξασφάλισης πρώτων υλών.

Μια άλλη από τις προτάσεις στις κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής της νέας Επιτροπής είναι ένας νόμος για τα κρίσιμα φάρμακα που θα σχεδιαστεί για να μειώσει τις εξαρτήσεις από κρίσιμα φάρμακα και τα συστατικά τους για τα οποία υπάρχουν επί του παρόντος λίγες πηγές.

Γενικότερα, η Επιτροπή άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο δραστηριότητας για την προώθηση της οικονομικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της αναβάθμισης στον υπάρχοντα κανονισμού ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων, καθιστώντας υποχρεωτικό τον έλεγχο των εισερχόμενων επενδύσεων για τα κράτη - μέλη, καθορίζοντας ένα ελάχιστο πεδίο εφαρμογής και επεκτείνοντάς το σε ξένες επενδύσεις που πραγματοποιούνται μέσω θυγατρικών στην ΕΕ.

Η ΕΕ εντείνει επίσης τους ελέγχους στις εξαγωγές και εξετάζει ακόμη και τους ελέγχους στις εξερχόμενες επενδύσεις για να προφυλαχθεί από πιθανούς κινδύνους ασφάλειας που συνδέονται με τις επενδύσεις της ΕΕ σε τρίτες χώρες.

Η ανησυχία για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας είναι έντονα στις κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής και θα υπάρξει ένας νέος Επίτροπος Άμυνας με φιλόδοξη ατζέντα (συμπεριλαμβανομένου του συντονισμού των προμηθειών στον τομέα της άμυνας και της συγκέντρωσης της ζήτησης για την αύξηση του ποσοστού που δαπανάται εντός της ΕΕ).

Η προώθηση της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ περιλαμβάνεται ως προτεραιότητα για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πρόκειται να εφαρμοστεί μέσω των αρμοδιοτήτων της για τη ρύθμιση του εμπορίου. Το παραδοσιακό εμπορικό χαρτοφυλάκιο μετονομάζεται σε χαρτοφυλάκιο Εμπορικής και Οικονομικής Ασφάλειας και θα έχει ως υπεύθυνο στον Σλοβάκο Επίτροπο Maroš Šefčovič, ο οποίος θα αναφέρεται στον Stéphane Séjourné, τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο για την Ευημερία και τη Βιομηχανική Στρατηγική. 

Ο Šefčovič έχει λάβει οδηγίες να επικεντρωθεί στους βασικούς στόχους της ανταγωνιστικότητας, της ασφάλειας και της βιωσιμότητας. Όσον αφορά στις σχέσεις με την Κίνα, ο στόχος είναι η μείωση των κινδύνων εξάρτησης, όχι όμως και η ολική απεμπλοκή.

Συμπέρασμα

Είναι σαφές ότι η νέα Επιτροπή θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα εργαλεία που της παρέχονται από τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες για τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς, την άσκηση κοινής εμπορικής πολιτικής και την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ θα εμπλακεί και σε τομείς που συνήθως θεωρούνται αρμοδιότητα των κρατών - μελών, όπως η βιομηχανική πολιτική, η ασφάλεια και η άμυνα.  Όπως σημειώνει η Πρόεδρος της Επιτροπής στις κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής, αυτή είναι η απαραίτητη προσαρμογή σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

Φυσικά, όπως συνέβαινε πάντα, τα καλά σχεδιασμένα πλάνα, ειδικά αυτά που εκτείνονται σε μια περίοδο πέντε ετών, ενδέχεται να αλλάξουν καθώς εξελίσσονται τα γεγονότα. Οι κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η ενσωμάτωση τους στις οδηγίες που έλαβαν οι νέοι Επίτροποι, χαρακτηρίζονται από υψηλές φιλοδοξίες. Εάν εφαρμοστούν, θα προωθήσουν σε μεγάλο βαθμό το σχέδιο για μία όλο και πιο ενοποιημένη Ευρώπη.

Με πληροφορίες από herbertsmithfreehills.com

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ RAWMATHUB.GR
rawmathub.gr linkedin newsletter subscription
foolwo rawmathub.gr on Google News
Image

Έγκυρη ενημέρωση για την αξιακή αλυσίδα των raw materials

NEWSLETTER