Ο όμιλος TÜV Nord της Γερμανίας εγκαινιάζει το CERA 4in1, το «πρώτο και μοναδικό ολοκληρωμένο πρόγραμμα πιστοποίησης» στον κόσμο για κρίσιμες πρώτες ύλες σε όλο το εύρος της αλυσίδας, αξίας από την εξερεύνηση έως την εξόρυξη και την επεξεργασία, μέχρι το τελικό προϊόν.
Το πρόγραμμα «CERA 4in1», το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από την ΕΕ μέσω του EIT Raw Materials, διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας πρώτων υλών, καθώς και συμμόρφωση με το πλαίσιο ESG.
Το πρόγραμμα, που έκανε επίσημη πρεμιέρα στις 31 Ιανουαρίου 2024, υποστηρίζει τις εγκαταστάσεις παραγωγής στους τομείς της εξόρυξης, της επεξεργασίας και της μεταλλουργικής κατεργασίας ορυκτών σύμφωνα με τα πρότυπα ESG για τις πράσινες τεχνολογίες, όπως μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ανεμογεννήτριες, οι οποίες χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα πρώτων υλών.
Το σχήμα τεσσάρων βημάτων περιλαμβάνει ξεχωριστά ολοκληρωμένα πρότυπα, το Πρότυπο Ετοιμότητας (Readiness Standard, CRS), το Πρότυπο Απόδοσης (Performance Standard, CPS), το Πρότυπο Αλυσίδας Κτήσης (Chain of Custody Standard, CCS) και το Πρότυπο Τελικού Προϊόντος (Final Product Standard, CFS).
Το κύριο πλεονέκτημα, σύμφωνα με την TÜV NORD, είναι ότι το πρόγραμμα στοχεύει όλα τα είδη ορυκτών, σε όλο τον κόσμο, και μπορεί να εφαρμοστεί σε εταιρείες όλων των μεγεθών. «Οι πιστοποιήσεις βιωσιμότητας στον τομέα των πρώτων υλών είναι εξαιρετικά περίπλοκες και συχνά ποικίλλουν σημαντικά», εξήγησε η Sandra Gerhartz, διευθύνουσα σύμβουλος του TÜV NORD CERT. «Για να καταστεί δυνατή η διαφάνεια μέχρι τον τελικό χρήστη, χρειαζόμαστε μια έξυπνη και βελτιωμένη διαδικασία πιστοποίησης για να μετρήσουμε αξιόπιστα τη συμμόρφωση με το πλαίσιο ESG και να προχωρήσουμε στις ανάλογες πιστοποιήσεις».
«Η κυκλοφορία του προτύπου CPS είναι η αρχή μιας μετάβασης στον τομέα των πρώτων υλών που θα δημιουργήσει βιώσιμες και ασφαλείς εφοδιαστικές αλυσίδες για το μέλλον», ανέφερε η δήλωση.
Το πρόγραμμα CERA 4σε1 έχει σχεδιαστεί για να βοηθά τους κατασκευαστές να συμμορφώνονται με τα πρότυπα της ΕΕ, όπως το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις μπαταρίες, που εγκρίθηκε τον περασμένο Ιούλιο και το οποίο εισήγαγε νέες υποχρεωτικές απαιτήσεις επισήμανσης και ιχνηλασιμότητας για τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες αυτοκινήτων από το 2026.
Ο κανονισμός για τις μπαταρίες εισήγαγε επίσης ένα ηλεκτρονικό «διαβατήριο μπαταρίας» για να κάνει αυτές τις πληροφορίες προσβάσιμες μέσω ενός κωδικού QR που θα γίνει υποχρεωτικός από το 2027.
Τα ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων γίνονται ο κανόνας σε όλα τα είδη καταναλωτικών αγαθών στην Ευρώπη ως μέρος του κανονισμού της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό για τα αειφόρα προϊόντα (ESPR) που εγκρίθηκε πρόσφατα από τους νομοθέτες της ΕΕ.
Περιορισμοί
Η εισαγωγή του συστήματος πιστοποίησης CERA χαιρετίστηκε ένθερμα, ωστόσο διάφοροι παράγοντες επεσήμαναν περιορισμούς όσον αφορά την επιτόπια εφαρμογή των κοινωνικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Οποιαδήποτε βελτίωση για την αύξηση της διαφάνειας, της ιχνηλασιμότητας και της απόδοσης στο πλαίσιο του ESG είναι φυσικά ευπρόσδεκτη», δήλωσε ο Robin Roels από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (EEB).
Ωστόσο, τα συστήματα πιστοποίησης «πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμετοχή όλων των φορέων, συμπεριλαμβανομένου του «δικαιώματος βέτο» για τα συνδικάτα και τους τοπικούς πληθυσμούς που εμπλέκονται στη διακυβέρνηση του συστήματος. Πρέπει επίσης να υπάρξουν σαφείς κόκκινες γραμμές σε θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς γνωρίζουμε ότι τα πρότυπα πιστοποίησης δεν είναι σε μεγάλο βαθμό σε θέση να τιμωρήσουν τις παρανομίες», είπε ο Roels.
«Αν και χαιρετίζουμε οποιαδήποτε βελτίωση προάγει τη διαφάνεια, την ιχνηλασιμότητα και την απόδοση ESG, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι πιστοποιήσεις είναι ένα εργαλείο και όχι ένα ρυθμιστικός μηχανισμός, καθώς δεν έχουν τη δυνατότητα να υποχρεώσουν τις εταιρείες να λογοδοτήσουν».
Η TÜV NORD παραδέχτηκε ότι τα εθελοντικά συστήματα πιστοποίησης δεν μπορούν να παρέχουν 100% εγγύηση ότι τα κοινωνικά και ανθρώπινα δικαιώματα των τοπικών πληθυσμών θα τηρούνται μακροπρόθεσμα αλλά εξηγεί ότι οι διαδικασίες πιστοποίησης που ακολουθούνται είναι αυστηρές.
«Στην πραγματικότητα εξετάζουμε την πλήρη διαδικασία και πραγματοποιούμε επιτόπιες επισκέψεις για να δούμε τι συμβαίνει και μιλάμε με τους ανθρώπους για να δούμε εάν πληρούνται τα πρότυπα», είπε η Gerhatz. «Και αυτό περιλαμβάνει επίσης θέματα όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία και όλα αυτά τα πράγματα που είναι σημαντικά για την εταιρεία. Κάνουμε ενδελεχή έλεγχο».
Για παράδειγμα, πιλοτικό έργο υπό την ευθύνη της TÜV NORD σε ένα ορυχείο κοβαλτίου στη λεκάνη του Κονγκό, διασφάλισε την εκτενή συμμετοχή τοπικών φορέων, σύμφωνα με τον Andreas Hucke, ειδικός πρώτων υλών στην TUV NORD CERT.
«Στο πιλοτικό έργο στην Αφρική μιλήσαμε με τα συνδικάτα, πήγαμε στα χωριά γύρω από την περιοχή εξόρυξης και μιλήσαμε με τους αρχηγούς των χωριών και ρωτήσαμε τοπικούς ανεξάρτητους οργανισμούς ως μέρος της διαδικασίας ελέγχου, η οποία περιελάμβανε επίσης εμπειρογνώμονες από τη Νότιο Αφρική».
Η διαδικασία ελέγχου εξέτασε επίσης διαδικασίες που εφαρμόζονται για να διασφαλιστεί ότι η συμμόρφωση με τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα θα τηρηθεί μακροπρόθεσμα, και όχι μόνο για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του ελέγχου.
«Δεν υπάρχει ποτέ 100% εγγύηση», παραδέχτηκε η Gerhatz. «Αλλά ερχόμαστε όσο πιο κοντά γίνεται».
Ένα ολοκληρωμένο σύστημα
Το πρόγραμμα CERA 4in1 που υποστηρίζεται από την ΕΕ συγκεντρώνει κορυφαία ευρωπαϊκά ερευνητικά ιδρύματα από τον τομέα των πρώτων υλών, ακαδημαϊκούς, καθώς και παρόχους συμβουλευτικών υπηρεσιών σε τομείς της μηχανικής.
Το συμβουλευτικό συμβούλιο του προγράμματος περιλαμβάνει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), την Euromines, το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη (ECE), το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας, καθώς και τις ιδιωτικές εταιρείες Siemens και Volkswagen.
Η TÜV NORD CERT λέει ότι σκοπεύει να δημιουργήσει «ένα ολοκληρωμένο σύστημα» πιστοποίησης που θα είναι ορατό στον τελικό καταναλωτή και όχι μόνο στις εταιρείες που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα πρώτων υλών.
«Θέλουμε να δημιουργήσουμε στο μέλλον μια ετικέτα όπου ο πελάτης θα μπορεί να δει ότι οι πρώτες ύλες που περιλαμβάνονται σε ένα προϊόν προέρχονται από διαδικασίες υπεύθυνης εξόρυξης», είπε ο Hucke.
Περιβαλλοντικές ΜΚΟ, εν τω μεταξύ, δήλωσαν ότι θα παραμείνουν σε επαγρύπνηση σχετικά με την εφαρμογή αυτών των εθελοντικών προγραμμάτων πιστοποίησης «για να διασφαλίσουν ότι δεν χρησιμοποιούνται για greenwashing του κλάδου», είπε ο Roels.
Με πληροφορίες από euractiv.com
