Εκ πρώτης όψεως βλέπει κανείς ένα σπίτι με ένα πολύχρωμο μείγμα από παράθυρα. Μικρά, μεγάλα, τετράγωνα, με λευκά ή καφέ πλαίσια. Παρόλα αυτά το αποτέλεσμα είναι άρτιο. Το βιώσιμο σπίτι που δημιούργησε η φοιτητική ομάδα RoofKIT, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Καρλσρούης (KIT), έλαβε την πρώτη θέση στον διεθνή πανεπιστημιακό διαγωνισμό «Solar Decathlon Europe» στο Βούπερταλ, αποδεικνύοντας ότι η ανακύκλωση υλικών μπορεί να μετριάσει το πρόβλημα έλλειψης πρώτων υλών και να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
«Τα παράθυρα τα αγοράσαμε από το Ebay και καθότι μεταχειρισμένα σχεδιάσαμε την πρόσοψη ανάλογα», αναφέρει η Elena Boerman, ερευνήτρια στο ΚΙΤ. Το RoofKIT πραγματοποίησε το ακατόρθωτο: οι κυβόλιθοι είναι φτιαγμένοι από οικοδομικά μπάζα, η πρόσοψη προέρχεται από ένα παλιό αχυρώνα, η μεταλλική σκάλα είναι επίσης μεταχειρισμένη αλλά και στο εσωτερικό του έχουν χρησιμοποιηθεί πεταμένα και ανακυκλωμένα υλικά. Για παράδειγμα η πρόσοψη της κουζίνας αποτελείται από πλαστικά κουπάκια γιαουρτιού και η καμπίνα της ντουζιέρας είναι κατασκευασμένη από λιωμένα γυάλινα μπουκάλια.
Στο «ηλιακό χωριό» του Βούπερταλ με τα εκτεθειμένα πρότζεκτ μπορούσε να λάβει κανείς πληροφορίες αναφορικά με τις ανταλλαγές εξαρτημάτων όπως και να ενημερωθεί για τα ανακυκλωμένα απορρίμματα που μπορούν να μεταμορφωθούν σε διαφορετικά είδη υψηλής ποιότητας. «Η συνήθης διαδρομή προς τη χωματερή πρέπει να σταματήσει. Όλοι οι συμμετέχοντες του Solar Decathlon έχουν δεσμευτεί για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των ειδών και έτσι ακριβώς έγινε καθώς παρουσιάστηκαν πολλές καινοτόμες ιδέες που θα αλλάξουν το μέλλον της αρχιτεκτονικής», τονίζει ένας εκ των συμμετεχόντων στο έργο.
Κατασκευή από ανακυκλώσιμα υλικά
Η χρήση ανακυκλωμένων δομικών υλικών στα εργοτάξια είναι περιορισμένη
«Στα σημερινά εργοτάξια όμως δε γίνεται χρήση ανακυκλωμένων υλικών, παρόλο που συνιστάται σε μελέτες αρχιτεκτόνων και πολιτικών μηχανικών. Σε περίπτωση κατεδάφισης ενός κτιρίου μάλιστα, το 45% των οικοδομικών υλικών καταλήγει στη χωματερή, ένα άλλο 45% ανακυκλώνεται θερμικά και μόνο το 10% επαναχρησιμοποιείται σε έργα οδοποϊίας. Θα μπορούσαμε να αυξήσουμε την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση περίπου στο 70 με 80% αλλά η νομοθεσία δε μας το επιτρέπει, λόγω της τεκμηρίωσης που απαιτείται για τις επιβλαβείς ουσίες των υλικών. Την ίδια στιγμή ο νόμος αναφέρει πως ό,τι απομακρύνεται από το χώρο δηλώνεται ως απόβλητο», σημειώνει η Natalie Essig, καθηγήτρια αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ειδικός στα βιώσιμα κτίρια.
Ένα ακόμη ζήτημα που τίθεται είναι οι ευθύνες για τα παλιά δομικά υλικά. Ο Peter Hubner, Πρόεδρος της Ένωσης Οικοδομικής Βιομηχανίας, αναφέρει πως προκειμένου να αποφευχθεί το όποιο ρίσκο απαγορεύεται συχνά η χρήση ανακυκλωμένων οικοδομικών υλικών με αποτέλεσμα να μειώνεται χωρίς ουσιαστικό λόγο το ποσοστό ανακύκλωσης. Η χρονοβόρα επίσης αλλαγή στους κανονισμούς επιβαρύνει τις διαδικασίες.
Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Cottbus – Senftenberg του Βρανδεμβούργου, Angelika Mettke, είναι υπέρμαχος της επαναχρησιμοποίησης σκυροδέματος. Εδώ και δεκαετίες ταξιδεύει στην Ευρώπη προκείμενου να πείσει τους κατασκευαστές να κάνουν χρήση τσιμεντένιων πλακών. Σύμφωνα με την ίδια, κατά την περίοδο ύπαρξης της Ανατολικής Γερμανίας το σκυρόδεμα ήταν σπάνιο είδος και για τα άδεια κτίρια που παραμένουν σε αυτή την κατάσταση μετά τη γερμανική επανένωση δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός, ώστε να δοθεί μια «δεύτερη ευκαιρία» σε αυτά τα υλικά.
Ερευνητικές δράσεις στον τομέα των δομικών υλικών
Η παραγωγή καθώς και ο τεμαχισμός του μπετόν καταναλώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας και ως εκ τούτου θεωρείται εχθρός του κλίματος. Η Mettke έχει υπολογίσει ότι η επαναχρησιμοποίηση των πλακών σκυροδέματος θα είχε έως και 95% λιγότερες εκπομπές CO2 στην ατμόσφαιρα. Επίσης πρώτες ύλες όπως το χαλίκι και η άμμος σταδιακά λιγοστεύουν. «Εξορύσσουμε πάνω από 500 εκατομμύρια τόνους αδρανών υλικών κάθε χρόνο ενώ ταυτόχρονα παράγουμε έως και 60 εκατομμύρια τόνους μπάζα». H ίδια έχει βοηθήσει στην αναδιαμόρφωση και κατασκευή διαφόρων κτιρίων χρησιμοποιώντας παλιές πλάκες σκυροδέματος απο κτίρια «δωρητές», τις οποίες πρώτα είχε ελέγξει με τους φοιτητές της.
Το ερευνητικό πρόγραμμα ReCreate διερευνά την αποσυναρμολόγηση και επαναχρησιμοποίηση εξαρτημάτων όπως αυτές οι πλάκες σε έξι ευρωπαϊκές χώρες έως το 2025. Αυτό το πρόγραμμα μπορεί να δώσει λύση σε πολλές κατασκευαστικές ανάγκες. Η Mettke προτείνει την αλλαγή των κτιριακών κατασκευών και διαδικασιών ώστε να είναι ευκολότερη η αναπροσαρμογή των υλικών κάθε φορά, όπως σε ένα σπίτι φτιαγμένο από παιδικά τουβλάκια. Η ψηφιοποίηση του κλάδου θα βοηθούσε επίσης σε μεγάλο βαθμό στην αδιάκοπη καταγραφή της εσωτερικής λειτουργίας των υλικών. Με τον τρόπο αυτό κάθε κτίριο που κατεδαφίζεται θα αποτελεί μια «δωρεά» για την κάλυψη των ήδη γνωστοποιημένων κατασκευαστικών αναγκών της περιοχής.
Προκύπτει όμως ένα πρόβλημα με την αποθήκευση αυτών των κατασκευών/υλικών, καθώς η κατεδάφιση δε συμπίπτει πάντα με την κατασκευή ενός νέου κτιρίου και η αποθήκευση κοστίζει. Πιθανή λύση θα μπορούσε να είναι η ανταλλαγή υλικών ή ηλεκτρονικές αγορές μέσω καταστημάτων που ήδη εμπορεύονται μεταχειρισμένες συσκευές. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και μέσω μιας ψηφιακής διαδικασίας αποτύπωσης των υλικών. Επίσης η χρήση μεγάλων μονάδων ανακύκλωσης που έχουν χώρους αποθήκευσης είναι ωφέλιμη. «Ό,τι δε βρίσκει αγοραστή μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ας πούμε πέντε χρόνια, θα μπορούσε να τεμαχιστεί και να υποστεί επεξεργασία για παραγωγή σκυροδέματος ή κατασκευή δρόμων» υπογραμμίζει η Mettke.
Με πληροφορίες από msn.com
