Επιχειρηματικά μοντέλα κυκλικής οικονομίας: Από τη θεωρία στην πράξη

Επιχειρηματικά μοντέλα κυκλικής οικονομίας: Από τη θεωρία στην πράξη

Τι είναι η κυκλική οικονομία σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο; Ποιος θα μπορούσε να είναι ο αντίκτυπος των επιχειρηματικών μοντέλων κυκλικής οικονομίας για την παγκόσμια οικονομία και τον πλανήτη;

Disclaimer: Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού τόπου με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς αναφορά στο RAWMATHUB.GR (με ενεργό link) ή χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του RAWMATHUB.GR. 

Η κυκλική οικονομία ορίζει ένα πλαίσιο όπου οι πόροι έχουν κυκλική διάρκεια ζωής χωρίς σπατάλη και υπερβολή. Οι πρώτες ύλες ή τα προϊόντα επαναχρησιμοποιούνται, ανακυκλώνονται, ανακατασκευάζονται, επισκευάζονται ή διασπώνται φυσικά αντί να μετατραπούν σε απόβλητα.

Ο αντίκτυπος του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας για τον πλανήτη θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά μετασχηματιστικός εφόσον η κυκλική οικονομία οδηγεί σε μείωση της ρύπανσης, αναγέννηση του φυσικού περιβάλλοντος και πρόληψη της ταχείας υποβάθμισης του μέλλοντος του πλανήτη μας. Από τους 100 δισ. τόνους πρώτων υλών που εξορύσσονται κάθε χρόνο, μόνο το 8,6% αυτών των πρώτων υλών ανακυκλώνεται πίσω στην οικονομία, σύμφωνα με την έκθεση Circularity Gap 2022.

Εάν η κοινωνία συνεχίσει αυτή την πορεία, η ίδια μελέτη αναφέρει ότι η χρήση πρώτων υλών προβλέπεται να αυξηθεί σε 184 δισ. τόνους ετησίως έως το 2050. Είναι επιτακτική λοιπόν η ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή ένα πλαίσιο για τον περιορισμό της ποσότητας των μη απαραίτητων πρώτων υλών που εξορύσσονται και των αποβλήτων που παράγονται.

Τι είναι η κυκλική οικονομία σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο;

Με λίγα λόγια, η βάση της κυκλικής οικονομίας είναι μια απλή έννοια που πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να κατανοήσουν. Οτιδήποτε προέρχεται από τη Γη πρέπει πάντα να αποτελεί μέρος μιας κυκλικής αξιακής αλυσίδας, αντί να απορρίπτεται ως απόβλητο.

Ωστόσο, ο συνδυασμός αυτού του μοντέλου με την επιχειρηματική στρατηγική μπορεί να είναι δύσκολος.

Ο Lawrence Pratt είναι καθηγητής επιχειρηματικής βιωσιμότητας στη Σχολή Διοίκησης του Rotterdam (RSM) στην Ολλανδία και ερευνά επιχειρηματικά μοντέλα κυκλικής οικονομίας. Διδάσκει επίσης επιχειρηματικότητα στο INCAE Business School.

«Κάθε εταιρεία πρέπει να εξετάσει τις αρχές μιας κυκλικής οικονομίας και να καταλάβει ποια στοιχεία μπορεί να εκμεταλλευτεί», λέει.

Ο Lawrence διδάσκει βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα σε φοιτητές MBA. Τα βασικά μαθήματα για το πρόγραμμα MBA της RSM περιλαμβάνουν τη Διαχείριση Καινοτομίας, την Αειφορία και την Προηγμένη Αειφορία.

«Όταν διδάσκω την κυκλική οικονομία σε επίπεδο MBA, κάνουμε μια φιλοσοφική εισαγωγή, η οποία στη συνέχεια συγκεκριμενοποιείται, καθώς εξετάζουμε διάφορα κομμάτια μέσα στις λειτουργίες μιας επιχείρησης», λέει.

Για να εφαρμόσουν την κυκλική οικονομία σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο, οι φοιτητές του προγράμματος MBA του RSM, διερευνούν διάφορες περιπτωσιολογικές μελέτες που εξετάζουν το σχεδιασμό προϊόντων, τη διαχείριση αποβλήτων και ζητήματα διαχείρισης των εμπλεκόμενων μερών.

Οι επιχειρήσεις πρέπει να θεωρούν ότι κάθε τμήμα της εφοδιαστικής τους αλυσίδας πρέπει να καταστεί κυκλικό και να μην επικεντρώνονται απλώς στο τι θα συμβεί στο προϊόν που παράγουν στο τέλος της ζωής του.

«Οι φοιτητές δεν είναι εκεί για να αποφασίσουν ποιες πρώτες ύλες θα χρησιμοποιήσουν, αλλά για να κατανοήσουν τι σημαίνει κυκλικότητα και πώς να τη συνδέσουν με την επιχειρηματική στρατηγική. Θα εξετάσουν τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, το κλιματικό αποτύπωμα, τους περιβαλλοντικούς παράγοντες και θα βρουν πώς να διαχειριστούν τους Κύριους Δείκτες Απόδοσης (KPIs) παράλληλα με την κλιματική αλλαγή», λέει ο Lawrence.

Η ανάγκη για όσους μπορούν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ επιχειρηματικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων αυξάνεται σημαντικά για τις εταιρείες, προσθέτει, επομένως υπάρχουν οφέλη από άποψη σταδιοδρομίας από την εκμάθηση των επιχειρηματικών μοντέλων κυκλικής οικονομίας.

Αφιέρωμα - Ορυκτές Πρώτες Ύλες, Γένους Θηλυκού

Πώς μπορούν οι επιχειρήσεις να υιοθετήσουν επιχειρηματικά μοντέλα κυκλικής οικονομίας;

Η υιοθέτηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου κυκλικής οικονομίας δεν είναι μια γρήγορη διαδικασία. «Χρειάζεται μια συνολική επανεξέταση των πρώτων υλών, των διαδικασιών και ιδιαίτερα του τρόπου με τον οποίο τα απόβλητα επανενσωματώνονται ως εισροή σε άλλες διαδικασίες», τονίζει ο Lawrence Pratt, Καθηγητής βιώσιμης επιχειρηματικότητας στο Rotterdam School of Management (RSM) στην Ολλανδία.

Ο Pratt εξηγεί ότι για τις επιχειρήσεις που έχουν παγκόσμιο αποτύπωμα -προμηθεύονται πρώτες ύλες, κατασκευάζουν και διανέμουν προϊόντα σε διαφορετικές τοποθεσίες ανά τον κόσμο- τα προϊόντα δεν μπορούν να επανεισέλθουν στην αρχική αλυσίδα εφοδιασμού, επομένως θα πρέπει να σχεδιαστούν για να καταλήγουν σε μία εναλλακτική αξιακή αλυσίδα.

Σχεδιάζοντας ένα προϊόν με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης ή ανακύκλωσης βάσει σχεδιασμού, οι επιχειρήσεις θα δημιουργήσουν κυκλική διάρκεια ζωής του προϊόντος και θα ενδυναμώσουν την εκτίμηση των πελατών τους. Η βιωσιμότητα γίνεται κορυφαία προτεραιότητα για τους νεότερους καταναλωτές με το 40% των ερωτηθέντων της Generation Z να δηλώνουν ότι θα δε θα προτιμήσουν μια μη βιώσιμη επιχείρηση, σύμφωνα με την Ogilvy.

Η κυκλική οικονομία είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο που υποστηρίζεται από τις κυβερνήσεις, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Το 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε το Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, μια σειρά δράσεων που έχουν σχεδιαστεί για να ωφελήσουν τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και τον πλανήτη.

Σε επίπεδο χωρών, η Ολλανδία ηγείται της μετάβασης της Ευρώπης με στόχο τη λειτουργία μιας κυκλικής οικονομίας μέχρι το 2050. Η ακμάζουσα σκηνή νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας φιλοξενεί επιχειρήσεις κυκλικής οικονομίας, όπως η Donorstaal, μια εταιρεία που επαναχρησιμοποιεί το χάλυβα, και η Saltrex, μια πλατφόρμα δημοπρασιών που «σώζει» αγαθά σε όλο τον κόσμο από την αποτέφρωση. Αυτές οι νεοφυείς επιχειρήσεις υποστηρίζονται από την ολλανδική τράπεζα ABN AMRO, η οποία προσλαμβάνει πολλούς από τους απόφοιτους του προγράμματος MBA του RSM.

Ωστόσο, είναι περισσότερο από σίγουρο ότι θα χρειαστεί να αναπτυχθούν ισχυρές συνεργασίες στις αλυσίδες αξίας των προϊόντος ώστε να δημιουργηθεί μια πραγματικά κυκλική οικονομία με πραγματικό αντίκτυπο στον πλανήτη.

Ποιος είναι ο αντίκτυπος της κυκλικής οικονομίας;

Ο δυνητικός θετικός αντίκτυπος της κυκλικής οικονομίας δεν είναι αποκλειστικά περιβαλλοντικός, αλλά συνοδεύεται από ισχυρά οικονομικά οφέλη, τόσο για τις μεμονωμένες επιχειρήσεις, όσο και για την ευρύτερη οικονομία.

Η δημιουργία μιας ευρέως διαδεδομένης κυκλικής οικονομίας έχει τη δυνατότητα να προσφέρει 4,5 τρισ. δολάρια στην παγκόσμια οικονομία έως το 2030, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Αυτό θα καταστεί δυνατό με τη μείωση των αποβλήτων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την υποστήριξη της καινοτομίας. Εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν έξι εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως ως αποτέλεσμα της εφαρμογής των αρχών της κυκλικής οικονομίας.

Οι μεμονωμένες επιχειρήσεις θα επωφεληθούν επίσης από την υιοθέτηση διαδικασιών κυκλικότητας. «Με την κυκλικότητα, οι επιχειρήσεις μπορούν να προσφέρουν στους καταναλωτές ένα καλύτερο προϊόν, σε καλύτερη τιμή, με καλά περιθώρια κέρδους, χωρίς να επιφέρουν κόστος στην υπόλοιπη κοινωνία», υποστηρίζει ο Pratt.

Ο τεράστιος αριθμός πρώτων υλών που αυτή τη στιγμή εξορύσσονται και μετατρέπονται σε απόβλητα, έχει καταστροφικό αντίκτυπο στον πλανήτη. Οι κυκλικές πρακτικές θα μειώσουν την παγκόσμια χρήση και εξόρυξη πρώτων υλών κατά 28% και τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 39%, σύμφωνα με την Circularity Gap 2022.

«Υπάρχει μια παγκόσμια ανάγκη για καλύτερη διαχείριση των πρώτων υλών. Εξετάζοντας την αποτελεσματικότερη χρήση των πρώτων υλών σε παγκόσμια κλίμακα, παρατείνουμε την πρόσβασή μας στις πολύτιμες πρώτες ύλες. Οι συνέπειες του να το κάνουμε αυτό σε παγκόσμια κλίμακα ενδεχομένως να μας βοηθήσει να κερδίσουμε άλλα 200 χρόνια ανθρώπινης παρουσίας στη Γη», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Pratt.

Με την τρέχουσα κατάσταση της κλιματικής αλλαγής, η βιωσιμότητα στις επιχειρήσεις είναι αδιαπραγμάτευτη. Αυτό σημαίνει ότι σε όλους τους κλάδους υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για επιστήμονες που κατανοούν πώς να εφαρμόζουν τις σωστές στρατηγικές κυκλικής οικονομίας με σκοπό την επιχειρηματική αποδοτικότητα και το θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. «Η κυκλική οικονομία είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα που πρέπει να κατανοήσουν οι νέοι επιστήμονες, επειδή γίνεται όλο και πιο κρίσιμη για τις επιχειρήσεις», λέει ο Lawrence.

Με πληροφορίες από businessbecause.com

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ RAWMATHUB.GR
rawmathub.gr linkedin newsletter subscription
foolwo rawmathub.gr on Google News
Image

Έγκυρη ενημέρωση για την αξιακή αλυσίδα των raw materials

NEWSLETTER