Τα ηλεκτρικά οχήματα διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην επίτευξη των παγκόσμιων στόχων μείωσης των εκπομπών άνθρακα αλλά οι μεγάλες ποσότητες των μετάλλων και ορυκτών που είναι αναγκαίες για την κατασκευή τους απαιτούν συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να εξασφαλίζεται η διαρκής διαθεσιμότητα τους.
Η ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα έχει ιδιαίτερα αυξητικές τάσεις. Ως ουσιαστικό μέρος οποιασδήποτε βιώσιμης στρατηγικής για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η βιομηχανία των ηλεκτρικών οχημάτων βρίσκεται επί του παρόντος στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε παγκόσμιο επίπεδο, με τεράστια υποστήριξη τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, αυτή η ιλιγγιώδης ανάπτυξη εμφανίζει, αναπόφευκτα, διάφορα προβλήματα.
Αν και τα ηλεκτρικά οχήματα είναι σε μεγάλο βαθμό περιβαλλοντικά φιλικότερα σε σύγκριση με εκείνα που διαθέτουν συμβατικούς κινητήρες εσωτερικής καύσης, αποτελούν ταυτόχρονα σημαντική απειλή για το περιβάλλον με άλλους τρόπους. Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων βασίζονται σε μέταλλα και ορυκτά, όπως το λίθιο και το κοβάλτιο, των οποίων η εξόρυξη οφείλει να τηρεί αυστηρές προδιαγραφές προκειμένου να περιορίζει τις οποιεσδήποτε αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Και όταν οι μπαταρίες φτάνουν στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους, πολλές από αυτές καταλήγουν σε χωματερές, όπου απελευθερώνουν τοξικά στοιχεία και ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων βαρέων μετάλλων.
Σε επίπεδο κλίμακας του κλάδου, αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Η επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα μέχρι τα μέσα του αιώνα θα απαιτήσει περισσότερα από 300 εκατ. οχήματα έως το 2030, ενώ το 60% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά. Ήδη, οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων βρίσκονται σε απότομη ανοδική τάση, έχοντας σχεδόν διαπλασιαστεί μεταξύ 2020 και 2021, σύμφωνα με σχετική αναφορά του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Προκειμένου τα ηλεκτρικά οχήματα να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες τους όσον αφορά στη βιωσιμότητα, η ανακύκλωση των μπαταριών τους οφείλει να αποτελεί ουσιαστικό μέρος του κύκλου ζωής τους. Ωστόσο, ο κλάδος μόλις τώρα αρχίζει να ανταποκρίνεται σε αυτή την πρόκληση. Το 2019, πολύ μικρό ποσοστό (της τάξης του 5%) των μπαταριών ιόντων λιθίου στις Ηνωμένες Πολιτείες ανακυκλώνονταν, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας της χώρας. Οι περισσότερες από τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων που κυκλοφορούν σήμερα δεν έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι ανακυκλώσιμες και η δημιουργία σωστών πολιτικών και υποδομών για προγράμματα ανακύκλωσης είναι δύσκολη.
«Οι μπαταρίες διαφέρουν πολύ στη χημεία και την κατασκευή, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη δημιουργία αποτελεσματικών συστημάτων ανακύκλωσης. Τα κελιά των μπαταριών συχνά συγκρατούνται μεταξύ τους με ισχυρές κόλλες που καθιστούν δύσκολη την αποκόλληση τους προς περαιτέρω επεξεργασία», αναφέρεται σε έκθεση του 2021 από το Science. «Το γεγονός αυτό έχει αναδείξει ένα πραγματικό εμπόδιο το οποίο έχει οικονομικό χαρακτήρα: είναι συχνά φθηνότερο για τους κατασκευαστές μπαταριών να αγοράζουν πρωτογενώς εξορυχθέντα μέταλλα παρά να χρησιμοποιούν ανακυκλωμένα υλικά».
Ακόμη και εταιρείες που είναι πρόθυμες να πληρώσουν και αναζητούν μεταχειρισμένες και ανακυκλωμένες μπαταρίες για χρήση σε εοχήματα, με σκοπό τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα στο πλαίσιο του κύκλου ζωής των μπαταριών, δεν είναι δυνατόν να τις βρουν. Και μπορεί να μην τα καταφέρουν για άλλη μια δεκαετία, καθώς περιμένουν την ανάπτυξη της σχετικής βιομηχανίας ανακύκλωσης.
Ενώ η τεχνολογία ανακύκλωσης έχει μείνει σε μεγάλο βαθμό πίσω σε σχέση με τις υπόλοιπες τεχνολογίες των ηλεκτρικών οχημάτων, τα τελευταία χρόνια σημειώνεται σημαντική πρόοδος. Η τεχνολογία για την ανακύκλωση μπαταριών βελτιώνεται γρήγορα καθώς διάφορες ερευνητικές ομάδες επικεντρώνονται στις προκλήσεις της χημείας και της κατασκευής μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα. Και όντως, πολλά πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και νεοφυείς επιχειρήσεις σημειώνουν μεγάλη πρόοδο προς καινοτόμες και βιώσιμες μεθόδους ανακύκλωσης.
Στις ΗΠΑ, η ανακύκλωση μπαταριών έχει αποκτήσει μεγάλη δυναμική ως σημαντικό κομμάτι της μετάβασης στην «πράσινη» ενέργεια. Η κυβέρνηση Biden χορήγησε πρόσφατα 2,8 δισ. δολάρια σε 20 εγχώριους κατασκευαστές μπαταριών, με το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης να επικεντρώνεται στην ανακύκλωση. Επιπλέον, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ έχει παρέχει κεφάλαια δισεκατομμυρίων σε εταιρείες ανακύκλωσης μπαταριών, συμπεριλαμβανομένων της Redwood Materials και της Li-Cycle.
Ο ιδιωτικός τομέας εμπλέκεται επίσης όλο και περισσότερο στην ανακύκλωση μπαταριών, καθώς πολλές μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν συνάψει συνεργασίες με εταιρείες ανακύκλωσης. Η Honda ανακοίνωσε πρόσφατα μια συνεργασία με την Ascend Elements για να «δημιουργήσει ένα σύστημα ανακύκλωσης κλειστού βρόχου για μπαταρίες, στο οποίο υλικά από μπαταρίες στο τέλος του κύκλου ζωής τους επαναχρησιμοποιούνται σε νέες μπαταρίες».
Η ανακύκλωση μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων δεν είναι κερδοφόρα - ακόμα - αλλά γίνεται όλο και πιο προσιτή. Η Redwood Materials λέει ότι «με τον καιρό, καθώς αυξάνονται οι όγκοι των μπαταριών στο τέλος του κύκλου ζωής τους, το κόστος logistics θα μειωθεί, έτσι ώστε οι μπαταρίες να γίνουν εξαρτήματα που θα βοηθήσουν να γίνουν τα ηλεκτρικά οχήματα πιο βιώσιμα και οικονομικά προσιτά, μακροπρόθεσμα».
Εργοστάσια ανακύκλωσης μπαταριών κάνουν πλέον την εμφάνιση τους σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ. Η αυξανόμενη ζήτηση για υπηρεσίες ανακύκλωσης και η διόγκωση της οικονομικής στήριξης από ομοσπονδιακά προγράμματα και τον ιδιωτικό τομέα, έχουν βάλει τη βιομηχανία ανακύκλωσης μπαταριών σε τροχιά σημαντικής ανάπτυξης. Και οι συνθήκες δε θα μπορούσαν να ήταν πιο ευνοϊκές. Καθώς οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων συνεχίζουν να αυξάνονται ραγδαία, η βιομηχανία ανακύκλωσης θα πρέπει να καλύψει τη διαφορά και να βοηθήσει αποφασιστικά στην αποφυγή μιας μεγάλης κρίσης σπατάλης μπαταριών και πρώτων υλών.
Με πληροφορίες από oilprice.com
