Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στη διαδικασία μιας κρίσιμης αναθεώρησης της Οδηγίας Πλαισίου για τα Απόβλητα (Waste Framework Directive), υπάρχει πιεστική ανάγκη για τολμηρές και καινοτόμες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τόσο με την αποτέφρωση όσο και την υγειονομική ταφή απορριμμάτων.
Ο επείγων χαρακτήρας αυτής της πρόσκλησης πηγάζει από την πραγματικότητα των τρεχουσών πρακτικών διαχείρισης αποβλήτων όπου παρά τη σημαντική πρόοδο στις πρωτοβουλίες ανακύκλωσης και μείωσης των απορριμμάτων, η Ευρώπη συνεχίζει να βασίζεται στην υγειονομική ταφή και την αποτέφρωση.
Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2022, μόνο το 48% των αστικών αποβλήτων της ΕΕ ανακυκλώθηκε, γεγονός που καταδεικνύει ότι τα περισσότερα απόβλητα καταλήγουν είτε να αποτεφρώνονται ή να αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο συμβάλλουν στην εξάντληση των πόρων, αλλά προκαλούν βλάβες στα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία, απελευθερώοντας αέρια του θερμοκηπίου και τοξικούς ρύπους στην ατμόσφαιρα.
Η υιοθέτηση της διαλογής μικτών ροών αποβλήτων, σε συνδυασμό με τη διακριτή συλλογή τους, μπορεί να είναι μια νέα καλή πρακτική για τη διαχείριση των αποβλήτων.
Ενώ η νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα δικαίως δίνει έμφαση στη διακριτή συλλογή για τη διευκόλυνση της ανακύκλωσης, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα απόβλητα που παρακάμπτουν, επί του παρόντος, τις διαδικασίες διακριτής συλλογής μέσω της περαιτέρω διαλογής των αποβλήτων πριν από την αποτέφρωση και την υγειονομική ταφή.
Πριν από είκοσι χρόνια, αμφισβητήθηκε η σκοπιμότητα να βασιστούμε σε ρυπογόνες εγκαταστάσεις ανάκτησης υλικών (Material Recovery Facilities, MRFs) για την ανάκτηση υλικών προς ανακύκλωση. Ωστόσο, οι τεχνολογίες ταξινόμησης έχουν βελτιωθεί σημαντικά από τότε.
Μέσω αυτοματοποιημένων διαδικασιών όπως η οπτική διαλογή και ο μαγνητικός διαχωρισμός, αυτές οι εγκαταστάσεις μπορούν να εξάγουν αποτελεσματικά ανακυκλώσιμα υλικά από μικτά ρεύματα αποβλήτων.
Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα της διαλογής μικτών ροών αποβλήτων είναι η ικανότητα της να μεγιστοποιεί την ανάκτηση πόρων. Ανακτά σημαντικές ποσότητες ανακυκλώσιμων υλικών που έως τώρα χάνονταν, βοηθώντας στη διατήρηση πεπερασμένων πόρων, μειώνοντας παράλληλα τις εκπομπές και τη ζήτηση για πρωτογενή υλικά.
Επιπλέον, η διαλογή μικτών ροών αποβλήτων υποστηρίζει την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων ανακύκλωσης της ΕΕ στο πλαίσιο μιας πραγματικής κυκλικής οικονομίας. Η επιτυχία της διαδικασίας εξαρτάται από την ενσωμάτωση της σε ευρύτερες στρατηγικές που δίνουν προτεραιότητα στη μείωση των αποβλήτων, ενθαρρύνουν την υπεύθυνη κατανάλωση και βελτιώνουν συνεχώς τις πρακτικές διακριτής συλλογής.
Οι επικριτές μπορεί να υποστηρίξουν ότι η εφαρμογή της διαλογής μικτών ροών αποβλήτων θέτει υλικοτεχνικές και οικονομικές προκλήσεις. Πράγματι, η μετάβαση σε αυτήν την καινοτόμο προσέγγιση απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και τεχνολογία, καθώς και συντονισμένες προσπάθειες για την εκπαίδευση και την κινητοποίηση των ενδιαφερομένων μερών.
Ωστόσο, τα μακροπρόθεσμα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ του αρχικού κόστους, αποφέροντας σημαντική εξοικονόμηση πόρων στις δαπάνες διαχείρισης αποβλήτων και μετριάζοντας την επιβάρυνση στις ήδη τεράστιες χωρητικότητες των χώρων υγειονομικής ταφής.
Επιπλέον, η διαλογή μικτών ροών αποβλήτων θα συνεισφέρει σημαντικά στην επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης για το 2030, ειδικά με τις αναθεωρήσεις του κανονισμού PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) που στοχεύουν στη βελτίωση της δυνατότητας ανακύκλωσης και στις αυξημένες επενδύσεις σε λύσεις κυκλικής οικονομίας. Αυτό θα βελτίωνε τις πιθανότητες των χωρών της ΕΕ να επιτύχουν τους στόχους τους για την ανακύκλωση αστικών αποβλήτων.
Η ΕΕ αναγνωρίζει σταδιακά τη σημασία της διαλογής μικτών ροών αποβλήτων. Το Sustainable Finance Package αναγνωρίζει τη σημεία αυτής της προσέγγισης στο πλαίσιο της ταξονομίας της κυκλικής οικονομίας, ενώ η αναθεωρημένη Οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (REDIII) εξουσιοδοτεί τα κράτη μέλη να επιβάλλουν τη διαλογή μικτών ροών αποβλήτων, ειδικά για υλικά που βασίζονται σε ενεργειακά ορυκτά, όπως πλαστικά και υφάσματα.
Η ΕΕ χρειάζεται μια ολοκληρωμένη και προσανατολισμένη στο μέλλον πολιτική διαχείρισης αποβλήτων που να συνδυάζει στρατηγικά τη διαλογή μικτών ροών αποβλήτων με δεσμεύσεις για την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των αποβλήτων. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση θα εξασφαλίσει μια Ευρώπη που εκτιμά τους πόρους της και προστατεύει το περιβάλλον για τις επόμενες γενιές.
Η ώρα για δράση είναι τώρα. Η διαλογή μικτών αποβλήτων είναι ένα κρίσιμο βήμα, όχι μια τελική λύση. Ας εκμεταλλευτούμε αυτήν την ευκαιρία για να οικοδομήσουμε ένα πραγματικά βιώσιμο μέλλον.
Με πληροφορίες από euractiv.com
