Κοιτάξτε στο κάτω μέρος ενός πλαστικού μπουκαλιού ή δοχείου και το πιο πιθανό είναι να βρείτε ένα λογότυπο που αποτελείται από τρία βέλη τα οποία σχηματίζουν έναν κλειστό βρόχο σε σχήμα τριγώνου. Αυτή η σήμανση χρησιμοποιείται σε πλαστικές συσκευασίες για να υποδηλώσει ότι είναι ανακυκλώσιμες.
Τα βέλη ουσιαστικά υποδηλώνουν έναν βρόχο συνεχούς επαναχρησιμοποίησης όπου το υλικό θα ανακυκλωθεί σε ένα νέο μπουκάλι ή σε κάποιο ανάλογο προϊόν. Ωστόσο, η πραγματικότητα της ανακύκλωσης πλαστικών σήμερα δεν ταιριάζει με αυτή την εικόνα. Μόνο περίπου το 10% του πλαστικού που έχει κατασκευαστεί διαχρονικά έχει ανακυκλωθεί, ενώ η συντριπτική πλειονότητα καταλήγει σε χωματερές ή στο περιβάλλον.
Οι ερευνητές σε παγκόσμιο επίπεδο εργάζονται για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, δημιουργώντας νέες μεθόδους ανακύκλωσης, με το πιο ηχηρό παράδειγμα να είναι η προηγμένη ή χημική ανακύκλωση. Παράδειγμα αυτών των νέων μεθόδων ανακύκλωσης είναι μία πρόσφατη μελέτη, όπου οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια χημική διαδικασία για την ανακύκλωση ρούχων από μικτές ίνες που περιέχουν πολυεστέρα, ένα κοινό πλαστικό.
Η συγκεκριμένη έρευνα αποδεικνύει πόσο ελκυστικές είναι αυτές οι νέες τεχνολογίες στη θεωρία και πόσο πολύ θα πρέπει να τις εξελίξουμε στην πράξη ώστε να περιορίσουμε το τεράστιο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με την αλόγιστη χρήση πλαστικών.
Μια σημαντική πρόκληση για την παραδοσιακή ανακύκλωση είναι ότι απαιτεί προσεκτική διαλογή. Αυτό είναι δυνατό (αν και δύσκολο) για ορισμένες περιπτώσεις. Άνθρωποι ή μηχανές μπορούν να διαχωρίσουν τα μπουκάλια γάλακτος από τα μπουκάλια αναψυκτικών και τα δοχεία φαγητού σε πακέτο. Αλλά όταν πρόκειται για άλλα προϊόντα, είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει διαλογή των συνιστώντων μερών τους.
Πάρτε τα ρούχα ως παράδειγμα. Λιγότερο από το 1% των ρούχων ανακυκλώνεται και εν μέρει ο λόγος είναι ότι μεγάλο μέρος τους είναι ένα μείγμα διαφορετικών υλικών, που συχνά περιλαμβάνει τόσο συνθετικές όσο και φυσικές ίνες. Μπορεί να φοράτε ένα πουκάμισο από μείγμα βαμβακιού - πολυεστέρα αυτή τη στιγμή και το μαγιό σας πιθανότατα περιέχει νάιλον και ελαστάνη.
Είναι αδύνατο να διαχωριστούν χειροκίνητα ή μηχανικά τα διαφορετικά υλικά σε ένα ύφασμα με τον τρόπο που γίνεται, για παράδειγμα, η οικιακή ανακύκλωση συσκευασιών. Αυτή η ανάγκη, ωθεί τους οι ερευνητές να αναπτύσσουν νέες μεθόδους ανακύκλωσης για προϊόντα όπως τα ρούχα, χρησιμοποιώντας τις κανόνες της χημείας.
Στη μελέτη τους οι επιστήμονες προτείνουν μια διαδικασία που μπορεί να ανακυκλώσει ένα ύφασμα κατασκευασμένο από μείγμα βαμβακιού και πολυεστέρα. Η μέθοδος χρησιμοποιεί έναν διαλύτη για να διασπάσει τους χημικούς δεσμούς στον πολυεστέρα σε περίπου 15 λεπτά, αφήνοντας τα άλλα υλικά, ως επί το πλείστον, ανέπαφα.
Εάν μία τέτοια διαδικασία μπορούσε να λειτουργήσει γρήγορα και σε μεγάλη κλίμακα, θα ήταν δυνατό κάποια μέρα να επιτρέψει την αφαίρεση του πολυεστέρα από τα μικτά υφάσματα, διαχωρίζοντας τον από άλλες ίνες και θεωρητικά επιτρέποντας σε κάθε άλλο συστατικό του ρούχου να επαναχρησιμοποιηθεί σε μελλοντικά προϊόντα.
Αλλά υπάρχουν μερικές προκλήσεις που σχετίζονται με αυτή τη διαδικασία, χαρακτηριστικές πολλών από τις νέες μεθόδους ανακύκλωσης. Για παράδειγμα, η επίτευξη βιομηχανικής κλίμακας θα ήταν δύσκολη καθώς ο διαλύτης που χρησιμοποιείται στη διαδικασία είναι ακριβός και δύσκολο να ανακτηθεί μετά τη χρήση του.
Οι μέθοδοι ανακύκλωσης συχνά καταλήγουν στην υποβάθμιση του προϊόντος με κάποιο τρόπο, ένα δύσκολο πρόβλημα που πρέπει επίσης να επιλυθεί. Αυτό είναι επίσης ένα σημαντικό μειονέκτημα και για την παραδοσιακή μηχανική ανακύκλωση, Συχνά, το ανακυκλωμένο πλαστικό δεν είναι τόσο ισχυρό ή ανθεκτικό όσο τα πρωτογενή υλικά. Στην περίπτωση της συγκεκριμένης μελέτης, το πρόβλημα δεν προκύπτει στην πραγματικότητα από το πλαστικό, αλλά από τα άλλα υλικά που οι ερευνητές προσπαθούν να διατηρήσουν στο βρόχο επαναχρησιμοποίησης.
Η αρχή της διαδικασίας ανακύκλωσης υφασμάτων περιλαμβάνει τον τεμαχισμό των ρούχων σε λεπτά κομμάτια για να επιτραπεί στις χημικές ουσίες να εισχωρήσουν στο ρούχο και να διασπάσουν το πλαστικό. Η διαδικασία αυτή έχει ως αποτέλεσμα και τον τεμαχισμό των βαμβακερών ινών, καθιστώντας τις πολύ κοντές για να κλωστούν σε νέο νήμα. Έτσι, αντί για ένα νέο μπλουζάκι, το βαμβάκι από αυτή τη διαδικασία μπορεί να τεμαχιστεί και να χρησιμοποιηθεί ως κάτι άλλο, όπως ως βιοκαύσιμο.
Υπάρχει σίγουρα δυνατότητα μελλοντικών βελτιώσεων. Στην υπό συζήτηση έρευνα, οι ερευνητές προσπάθησαν να αλλάξουν τη μέθοδο τους για να τεμαχίσουν τα υφάσματα με τρόπο που θα διατηρούσε τις βαμβακερές ίνες μακρύτερες, αλλά δεν διαφαίνεται ότι κάτι τέτοιο λειτουργεί καλά με τη χημική διαδικασία μέχρι στιγμής.
Οι περισσότερες νέες μέθοδοι ανακύκλωσης βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και είναι πραγματικά δύσκολο να ανακτηθούν χρήσιμα υλικά με υψηλούς ρυθμούς με τρόπο που να επιτρέπει την εκ νέου χρήση τους. Το να κάνουμε όλα αυτά σε μια κλίμακα αρκετά μεγάλη για να δημιουργήσουμε έστω και μία μικρή θετική επίδραση στο πρόβλημα των πλαστικών μας, αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για τους σύγχρονους επιστήμονες του κλάδου.
Με πληροφορίες από technologyreview.com
