Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με την πρόταση κανονισμού για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών (PPWR, Packaging and Packaging Waste Regulation).
Οι νέοι κανόνες επιβάλλουν συστήματα επιστροφής συσκευασιών, εξαιρούν τις κομποστοποιήσιμες πλαστικές συσκευασίες από τους στόχους ελάχιστου ανακυκλωμένου περιεχομένου, δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να αγοράζουν τρόφιμα και ποτά σε πακέτο σε επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες χωρίς επιπλέον κόστος και πολλά άλλα.
Επί του παρόντος, η συμφωνία είναι προσωρινή και εκκρεμεί επίσημη έγκριση, τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο. Η προσωρινή συμφωνία θα υποβληθεί πρώτα στην Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων.
Ανακυκλωμένο περιεχόμενο, μείωση μεγέθους και ασφάλεια
Οι περισσότερες από τις απαιτήσεις βιωσιμότητας για όλες τις συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ διατηρήθηκαν στη συμφωνία, όπως και οι πρωταρχικοί στόχοι που πρότεινε η Επιτροπή. Για παράδειγμα, παραμένουν σε ισχύ οι κανόνες για το ελάχιστο ανακυκλωμένο περιεχόμενο σε πλαστικές συσκευασίες έως το 2030 και το 2040.
Ωστόσο, οι κομποστοποιήσιμες πλαστικές συσκευασίες και οι συσκευασίες με πλαστικά εξαρτήματα που αποτελούν λιγότερο από το 5% του συνολικού βάρους της συσκευασίας, εξαιρούνται πλέον από αυτούς τους στόχους.
Εκτός από την επανεξέταση της υλοποίησης των στόχων του 2030 και την αξιολόγηση της σκοπιμότητας των αντίστοιχων στόχων του 2040, η Επιτροπή αναμένεται να επανεξετάσει την τεχνολογική ανάπτυξη πλαστικών συσκευασιών με βιολογική βάση, τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, θα πρέπει στη συνέχεια να καθορίσει απαιτήσεις βιωσιμότητας για βιολογικής βάσης περιεχόμενο σε πλαστικές συσκευασίες.
Εισήχθη επίσης ένα νέο μέτρο για τον περιορισμό στην αγορά της ΕΕ της χρήσης συσκευασιών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα που περιέχουν πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες ή PFAS, πάνω από ορισμένα όρια. Οι συννομοθέτες ζήτησαν από την Επιτροπή να αξιολογήσει την ανάγκη τροποποίησης του περιορισμού εντός τεσσάρων ετών από την ημερομηνία εφαρμογής του κανονισμού, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν επικαλύπτεται με άλλους κανόνες.
Σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι περιττές συσκευασίες, θα εισαχθεί μέγιστος λόγος κενού χώρου 50% για συσκευασίες ομαδοποιημένων αποστολών, μεταφορικών συσκευασιών και αποστολών προϊόντων ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι κατασκευαστές και οι εισαγωγείς οφείλουν να ελαχιστοποιήσουν το βάρος και τον όγκο της συσκευασίας τους, εκτός εάν ο σχεδιασμός της συσκευασίας προστατεύεται ήδη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού.
Επαναχρησιμοποίηση και αναπλήρωση
Η συμφωνία θέτει νέους δεσμευτικούς στόχους επαναχρησιμοποίησης συσκευασιών για το 2030 και αντίστοιχους ενδεικτικούς στόχους για το 2040. Αυτοί ποικίλλουν μεταξύ αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών (εξαιρουμένου του κρασιού και των αρωματισμένων οίνων, του γάλακτος και άλλων εξαιρετικά ευπαθών ποτών), των συσκευασιών μεταφοράς και των συσκευασιών πώλησης αγαθών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου (εξαιρουμένων των συσκευασιών που χρησιμοποιούνται για επικίνδυνα αγαθά ή εξοπλισμό μεγάλης κλίμακας και των συσκευασιών που έρχονται σε άμεση επαφή με τρόφιμα), καθώς και ομαδοποιημένων αποστολών. Οι συσκευασίες από χαρτόνι έχουν επίσης εξαιρεθεί από αυτές τις απαιτήσεις.
Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που πωλούν προϊόντα σε πακέτο πρέπει να επιτρέπουν στους καταναλωτές να φέρουν τα δικά τους δοχεία για τη μεταφορά έτοιμων γευμάτων και κρύων ή ζεστών ροφημάτων, χωρίς επιπλέον χρέωση. Ποσοστό 10% των προϊόντων σε πακέτο πρέπει να παρέχονται σε επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες έως το 2030.
Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν είναι υποχρεωμένες να τηρούν αυτούς τους στόχους και οι οικονομικοί φορείς έχουν τη δυνατότητα να σχηματίσουν ομάδες με έως και πέντε τελικούς διανομείς για την επίτευξη των στόχων επαναχρησιμοποίησης για τη συσκευασία ποτών.
Συστήματα επιστροφής συσκευασιών
Έως το 2029, τα κράτη μέλη πρέπει να συλλέγουν χωριστά τουλάχιστον το 90% των πλαστικών φιαλών μιας χρήσης και των μεταλλικών δοχείων ποτών κάθε χρόνο. Πρέπει να δημιουργηθούν συστήματα επιστροφής για την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά για προϋπάρχοντα συστήματα επιστροφής που θα επιτύχουν τον στόχο του 90% έως το 2029, οι ελάχιστες απαιτήσεις του κανονισμού δε θα ισχύουν.
Τα κράτη μέλη θα εξαιρούνται επίσης εάν επιτύχουν ποσοστό διακριτής συλλογής άνω του 80% το 2026 και εισάγουν σχέδιο εφαρμογής που θα περιλαμβάνει στρατηγικές για την επίτευξη του στόχου διακριτής συλλογής στο επίπεδο του 90%.
Περιορισμός των πλαστικών μιας χρήσης
Οι πλαστικές συσκευασίες μιας χρήσης θα περιοριστούν επίσης στην περίπτωση φρούτων και λαχανικών, τροφίμων και ποτών, καρυκευμάτων, σάλτσες που σερβίρονται στον κλάδο της εστίασης, μικρά καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης, όπως μπουκάλια σαμπουάν, και πολύ ελαφριές πλαστικές σακούλες, όπως αυτές που παρέχονται χύμα σε super markets.
Εάν η συμφωνία εγκριθεί από την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων, θα αναθεωρηθεί από νομικούς, θα εγκριθεί επίσημα και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ πριν τεθεί σε ισχύ.
Για μια λεπτομερή περίληψη των απαιτήσεων του κανονισμού για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών πριν από αυτές τις διαπραγματεύσεις, η Packaging Europe έχει συντάξει έναν οδηγό για τις νομοθετικές αλλαγές και την ανταπόκριση του κλάδου. Η κίνηση αυτή της Packaging Europe προέκυψε κατόπιν νομικής αξιολόγησης από τη Dentons, η οποία πρότεινε ότι οι ειδικοί κανόνες του κανονισμού που επικεντρώνονται στις πλαστικές συσκευασίες και τις εξαιρέσεις για άλλα υλικά είναι «πολύ πιθανόν να μην είναι συμβατοί» με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Μία ανοικτή επιστολή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από φορείς του κλάδου επαναχρησιμοποιήσιμων συσκευασιών όπως οι Vytal, Interzero, και η Bumerang, ενθαρρύνει την απαγόρευση των συσκευασιών μίας χρήσης για επιτόπια κατανάλωση, ενώ προτείνει υποχρεωτικές ποσοστώσεις επαναχρησιμοποίησης σε όλους τους κλάδους και μέτρα κατά των κανονιστικών κενών που αποτρέπουν την επαναχρησιμοποίηση και που πρέπει να αντιμετωπιστούν από τον κανονισμό.
Με πληροφορίες από packagingeurope.com
