Η ενσωμάτωση λογιστικών μηχανισμών των πλαστικών σε ρυθμιστικές και πολιτικές πρωτοβουλίες, αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για την αντιμετώπιση του ζητήματος των πλαστικών αποβλήτων.
Η παραγωγή και η χρήση πλαστικών έχει αυξηθεί εκθετικά τις τελευταίες δεκαετίες. Μεταξύ 2000 και 2019, η παραγωγή πλαστικού διπλασιάστηκε για να φτάσει τους 460 εκατ. μετρικούς τόνους (Mt) και αναμένεται να αυξηθεί σε 1.200 εκατ. Mt έως το 2060. Τα πλαστικά απόβλητα που προκύπτουν, προβλέπεται επίσης να αυξηθούν από 353 εκατ. Mt το 2019 σε 1.014 Mt εκατ. έως το 2060.
Τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι το 75% του συνόλου του πλαστικού που έχει παραχθεί από το 1950 έχει καταλήξει ως απόβλητο. Προκειμένου να αναχαιτιστεί αυτή η τάση, είναι σημαντικό να βρεθούν αποτελεσματικοί τρόποι για την παρακολούθηση, μείωση και διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων.
Υπάρχει ανάγκη για μια στοχευμένη λύση για τα πλαστικά απόβλητα και τη ρύπανση
Η δημιουργία λογιστικών μηχανισμών για τα πλαστικά θα βοηθήσει τις εταιρείες να μετρήσουν με ακρίβεια τον πλήρη αντίκτυπο του πλαστικού που χρησιμοποιούν/παράγουν, με σκοπό τη δημιουργία κατάλληλα κλιμακούμενων μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων. Οι λογιστικοί μηχανισμοί μπορούν επίσης να παρέχουν τη σαφήνεια που απαιτείται για τη διαχείριση τεράστιων όγκων πλαστικών αποβλήτων, επιτρέποντας την εταιρική συμμετοχή στην αντιμετώπιση των εκπομπών. Είναι προφανές ότι πρόκειται μια διακριτή διαδικασία παρακολούθησης και διαχείρισης πλαστικών αποβλήτων μέσω:
- Καθορισμού των βασικών δεικτών γύρω από την παραγωγή πλαστικών και την παραγωγή αποβλήτων
- Ευθυγράμμισης των ειδικών στρατηγικών και στόχων μείωσης και μετριασμού με τους δείκτες παραγωγής και αποβλήτων, ιδανικά σύμφωνα με τις επίσημες διαδικασίες υποβολής γνωστοποιήσεων
- Δημιουργίας κατάλληλων δεικτών παραγωγής πλαστικών και δημιουργίας αποβλήτων σε εταιρείες και κλάδους, επιτρέποντας τη συγκριτική αξιολόγηση, τη γνώση για την πρόοδο της βιομηχανίας όσον αφορά την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης παγκοσμίως και την απόδοση των ευθυνών στους μεγαλύτερους ρυπαντές.
Τρέχουσα κατάσταση των εταιρικών γνωστοποιήσεων σχετικά με τα πλαστικά
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν ενιαίοι δείκτες για τη δημιουργία αναφορών σχετικά με τη χρήση των πλαστικών που να επιβάλλονται από καμία βιομηχανία ή χώρα. Λόγω της έλλειψης εθνικής και διεθνούς τυποποίησης, οι περισσότερες εταιρείες που προσπαθούν να μετρήσουν ή να μειώσουν τα πλαστικά απόβλητα, έχουν αναπτύξει εξατομικευμένες μεθόδους.
Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολη την παρακολούθηση πρωτοβουλιών σε κλαδικό ή εθνικό επίπεδο, την ενθάρρυνση των εταιρειών να υιοθετήσουν ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, καθώς και την απόδοση ευθυνών σε εκείνους που ρυπαίνουν περισσότερο. Ωστόσο, πολλές πρωτοβουλίες για τη μέτρηση και την παραγωγή αναφορών σχετικά με τα πλαστικά προωθούνται από μη κυβερνητικές οργανώσεις (NGO) και διακυβερνητικές οργανώσεις (IGO). Μερικές από τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία αναφορών σε σχέση με τα πλαστικά, περιλαμβάνουν:
- Πιλοτική αναφορά για τη χρήση πλαστικών από το CDP (Carbon Disclosure Project) που κυκλοφόρησε το 2023 (μέσω του CDP’s Water Security Questionnaire)
- Πρότυπα, συμπεριλαμβανομένου του GRI (Global Reporting Initiative) 306 για τα Απόβλητα (2020) και το GRI 301 για τα Υλικά (2016)
- Οδηγίες όπως το πλαίσιο 3R Guidelines for Corporate Plastics Stewardship (2021)
- Μεθοδολογίες για τη μέτρηση του αποτυπώματος των πλαστικών, συμπεριλαμβανομένου του έργου Plastic Leak Project (2020)
- Εργαλεία για τον υπολογισμό των πλαστικών στο προϊόν μιας εταιρείας, όπως ο δείκτης κυκλικότητας υλικού (2019)
Οι βασικοί δείκτες απόδοσης (KPIs) που σχετίζονται με τη μείωση των πλαστικών και οι οποίοι υιοθετούνται από ανεξάρτητες επιχειρήσεις, περιλαμβάνουν:
- Χρήση ανακυκλωμένου ή ανανεώσιμου υλικού σε τουλάχιστον 50% του πλαστικού που χρησιμοποιείται σε όλα τα προϊόντα
- Αφαίρεση πλαστικού από τις συσκευασίες
- Μετατροπή των συσκευασιών σε 100% ανακυκλώσιμες
- Σταδιακή κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης
- Μείωση χρήσης πρωτογενούς πλαστικού σε όλο φάσμα της παραγωγής και εταιρικής λειτουργίας
Χωρίς εναρμονισμένα πρότυπα ή πλαίσια, αυτοί οι KPIs δεν επαρκούν για την αποτελεσματική διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων και τη δυνατότητα δημιουργίας αναφορών και διαχείρισης πλαστικών σε όλους τους κλάδους. Η αντιμετώπιση αυτού του κενού εναρμόνισης αποτελεί βασικό εμπόδιο για τη μείωση των πλαστικών αποβλήτων και της σχετιζόμενης ρύπανσης.
Εμπόδια στις γνωστοποιήσεις και τους λογιστικούς μηχανισμούς για τα πλαστικά
Η έλλειψη τυποποιημένων πλαισίων για τα πλαστικά αποτελεί σοβαρή πρόκληση για τις εταιρείες που θέλουν να παρακολουθούν τη χρήση πλαστικών και τα απόβλητά τους, αλλά δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν ή δεν γνωρίζουν την αποτελεσματικότητα των επί του παρόντος διαθέσιμων δεικτών που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων. Η έλλειψη συνέπειας μεταξύ των υφιστάμενων προτύπων καθιστά επίσης δαπανηρή για τις εταιρείες την ενασχόληση με αυτό το πεδίο.
Για να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, είναι σημαντικό για τις IGO και τους ηγέτες της βιομηχανίας να αναπτύξουν διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και πλαίσια για τη λογιστική και τη γνωστοποίηση σχετικά με τα πλαστικά, ώστε να παρέχουν στις εταιρείες μια σαφή πορεία για να προχωρήσουν στις προσπάθειές τους. Το γεγονός αυτό θα συμβάλλει στη βελτίωση της συνέπειας και της συγκρισιμότητας των δεικτών και των δεδομένων και θα παρέχει εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις ότι αυτή η προσπάθεια είναι οικονομικά αποδοτική και αξίζει τον κόπο, γεγονός που θα βοηθήσει περαιτέρω στην ευρεία υιοθέτηση των προτύπων.
Η αξία των εναρμονισμένων προτύπων μπορεί να φανεί στην περίπτωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πρότυπα όπως το GRI, το Carbon Disclosure Project (CDP) και το Sustainability Accounting Standards Board (SASB) επέτρεψαν τη συνεπή μέτρηση και γνωστοποίηση βασικών δεικτών βιωσιμότητας, όπως οι εκπομπές GHG. Για την περαιτέρω ενίσχυση των γνωστοποιήσεων σχετικά με τα αέρια του θερμοκηπίου, αναπτύχθηκαν υποχρεωτικά πρότυπα αναφορών, όπως η Οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD) και η Πρόταση Κλιματικών Γνωστοποιήσεων (Climate Disclosure Proposal) της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) των ΗΠΑ, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην αυξημένη συμμόρφωση με τη μέτρηση και την αναφορά προόδου σε σχέση με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Τα ως άνω πρότυπα έδωσαν τη δυνατότητα στις εταιρείες να αναλάβουν δράση, καθώς ανέπτυξαν ενεργά διαδικασίες για τη συλλογή και παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και προχωρούν στην εφαρμογή σχεδίων δράσης για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Επιπλέον, πολλά προγράμματα και οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών διαπραγματεύτηκαν με διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη ώστε να θεσπίσουν τυποποιημένους δείκτες και πρακτικές σε σχέση με τα αέρια του θερμοκηπίου.
Για παράδειγμα, η Συμφωνία του Παρισιού United Nations Framework Convention on Climate Change’s (UNFCCC), διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην καταλυτική δράση των επιχειρήσεων για τη μείωση των εκπομπών, υπογραμμίζοντας έτσι το ρόλο των IGO στην έναρξη επιχειρηματικών δράσεων υπέρ του κλίματος.
Το ερωτηματολόγιο για την ασφάλεια των υδάτων του CDP είναι επίσης ένα θετικό βήμα προς την εναρμόνιση των εταιρικών γνωστοποιήσεων σχετικά με τα πλαστικά. Επιπλέον, το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP), μια πρωτοβουλία που συνεργάζεται με κυβερνήσεις, ηγέτες της βιομηχανίας και φορείς του ΟΗΕ για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προκλήσεων, βρίσκεται επί του παρόντος σε συζητήσεις για τη δημιουργία ισχυρών κατευθύνσεων για τα πλαστικά απόβλητα με τη μορφή της Συνθήκης του ΟΗΕ για την Πλαστική Ρύπανση.
Η εφαρμογή μιας ενοποιημένης προσέγγισης στη λογιστική των πλαστικών μέσω των διαπραγματεύσεων των Ηνωμένων Εθνών, μπορεί να βοηθήσει στην οργάνωση των εταιρειών να επιτύχουν επιτυχή διαχείριση πλαστικών αποβλήτων, με στόχο:
- Οι δείκτες να ευθυγραμμίζονται μεταξύ των βιομηχανιών
- Οι προσπάθειες που γίνονται για τη μείωση των πλαστικών αποβλήτων να είναι μετρήσιμες και επιδραστικές
- Οι εταιρείες να συμμορφώνονται με αυτήν τη νομικά δεσμευτική πολιτική (σε περίπτωση που οριστικοποιηθεί).
Ο ρόλος των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής
Δεδομένων των προαναφερθέντων πλεονεκτημάτων των λογιστικών μηχανισμών στη μείωση των πλαστικών αποβλήτων, είναι σημαντικό να παρέχουμε στις εταιρείες αποτελεσματικά εργαλεία για τον περιορισμό των πλαστικών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν τη δύναμη:
- Να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη επιστημονικά τεκμηριωμένων και διεθνώς εναρμονισμένων προτύπων για τους λογιστικούς μηχανισμούς: Αυτό θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να μετρούν το πλαστικό και τα απόβλητα που παράγονται, να θέτουν χρονικά περιορισμένους στόχους και να γνωστοποιούν τη σχετική πρόοδο χρησιμοποιώντας τους κατάλληλους δείκτες που προσδιορίζονται στα πρότυπα.
- Να κάνουν υποχρεωτική τη γνωστοποίηση δεικτών σχετικά με τα πλαστικά μέσω κατάλληλων αναφορών: Ο εθελοντικός χαρακτήρας των υφιστάμενων πλαισίων και προτύπων μπορεί να εμποδίσει την εταιρική δράση στο θέμα των πλαστικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό τα πρότυπα που θα αναπτυχθούν να είναι δεσμευτικά ως προς το νομικό τους χαρακτήρα
- Να παρέχουν κίνητρα για την υιοθέτηση των προτύπων και την υποβολή εκθέσεων: Η χρήση των κατάλληλων κινήτρων, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις, εκπτώσεις και πιστώσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο βαθμό συμμόρφωσης.
Καθώς η Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για την Πλαστική Ρύπανση στοχεύει να αντιμετωπίσει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των πλαστικών, η ενσωμάτωση της λογιστικής των πλαστικών στη συνθήκη θα επιτρέψει στους ενδιαφερόμενους φορείς να ποσοτικοποιήσουν τον αντίκτυπο του πλαστικού σε κάθε στάδιο του κύκλου ζωής των πλαστικών και να θεσπίσουν ανάλογες στρατηγικές μετριασμού.
Επιπλέον, η νομική επιβολή της λογιστικής των πλαστικών μέσω της συνθήκης, μπορεί να χρησιμεύσει ως σαφές κίνητρο για να γίνει η διαχείριση πλαστικών αποβλήτων επιχειρηματική προτεραιότητα, με τις πιθανές παραβιάσεις να γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό και να έχουν φυσικά ως αποτέλεσμα πρόστιμα και κυρώσεις για εταιρείες που παραβιάζουν την συνθήκη.
Οφέλη των λογιστικών μηχανισμών για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία
Η αποτελεσματική διαχείριση των πλαστικών αποβλήτων έχει πολλά οφέλη για τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και την κοινωνία γενικότερα, όπως:
- Δέσμευση πελατών: Οι καταναλωτές λαμβάνουν τη βιωσιμότητα όλο και περισσότερο υπόψη τους ως παράγοντα όταν αποφασίζουν από ποιες εταιρείες θα πραγματοποιήσουν τις αγορές τους. Μια έρευνα του 2022 δείχνει ότι πάνω από το ένα τρίτο των αγοραστών αναφέρουν μια μέτρια αλλαγή στην αγοραστική τους συμπεριφορά και σχεδόν το 30% δήλωσε ότι έχει αλλάξει σημαντικά τις αγοραστικές του συνήθειες για να είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Υιοθετώντας στο μέλλον λογιστικές πολιτικές για τα πλαστικά, οι εταιρείες μπορούν να επιδείξουν τη γνήσια δέσμευση τους στη μείωση των πλαστικών αποβλήτων και να αυξήσουν την πίστη των καταναλωτών.
- Επενδυτικές σχέσεις: Τα τελευταία χρόνια, οι επενδυτές λαμβάνουν υπόψη τους τους δείκτες βιωσιμότητας κατά τη διαδικασία της επιλογής επενδύσεων. Καθώς οι επενδυτές εκτιμούν ολοένα και περισσότερο τη βιωσιμότητα, είναι σημαντικό οι εταιρείες να μπορούν να διατυπώσουν με σαφήνεια τις προσπάθειες τους για βιωσιμότητα, ώστε να ενθαρρύνουν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2022 από το Φόρουμ της Νομικής Σχολής του Harvard για την Εταιρική Διακυβέρνηση, πάνω από το ένα τέταρτο των επενδυτών παγκοσμίως ανέφεραν ότι το ESG ήταν κεντρικό στην επενδυτική τους προσέγγιση το 2022.
- Ανθεκτικότητα: Η λήψη μέτρων για τη μείωση της εξάρτησης από το πλαστικό μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων και της κοινότητας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι φυσικές καταστροφές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, οι κοινωνικές αναταραχές και η πανδημία έχουν οδηγήσει σε αυξημένο αριθμό αναταράξεων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Μια αναφορά του 2021 από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προβλέπει ότι οι εταιρείες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα που θα διαρκούν, κατά μέσο όρο, τουλάχιστον έναν μήνα κάθε 3,7 χρόνια. Για να προετοιμαστούν για αυτές τις μελλοντικές αναταράξεις, οι εταιρείες θα πρέπει να επενδύσουν μελλοντικά σε βιώσιμες πηγές αξίας.
Συμπέρασμα
Οι συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών για μια συνθήκη για τα πλαστικά δημιουργούν μια καίρια στιγμή για όλες τις βιομηχανίες. Μια ενοποιημένη, νομικά δεσμευτική συνθήκη για τα πλαστικά αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα για τη διαχείριση αυτής της πηγής ρύπανσης.
Ενώ τα Ηνωμένα Έθνη βρίσκονται στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, είναι σημαντικό για τις εταιρείες να αναλογιστούν τις τρέχουσες πρακτικές τους σχετικά με τα πλαστικά απόβλητα. Η υιοθέτηση αποτελεσματικής διαχείρισης των πλαστικών αποβλήτων συνδέεται με πολλά επιχειρηματικά οφέλη, όπως η πίστη των πελατών, η εμπιστοσύνη των επενδυτών και η μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα.
Οι ηγέτες του κλάδου θα πρέπει να επιδιώξουν να καθορίσουν λογιστικά πλαίσια διαχείρισης των πλαστικών που να ταιριάζουν στις ανάγκες της βιομηχανίας τους, να υιοθετήσουν πρακτικά μέτρα για τις γνωστοποιήσεις σχετικά με τα πλαστικά απόβλητα και να δεσμευτούν για την αποτελεσματική διαχείριση τους.
Με πληροφορίες από ey.com