Οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη της πρώτης παγκόσμιας συνθήκης για τα πλαστικά ολοκληρώθηκαν στην Κένυα, την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2023, χωρίς ξεκάθαρο σχέδιο για το μέλλον και με σθεναρή αντίσταση από χώρες παραγωγής πετρελαίου και μεγάλους κατασκευαστές πλαστικών.
Οι ατελείωτες διαφωνίες σχετικά με τη διατύπωση ορισμένων βασικών τμημάτων του προσχέδιου της συμφωνίας, βρέθηκαν στο επίκεντρο κατά τη διάρκεια της τρίτης συνόδου της Διακυβερνητικής Διαπραγματευτικής Επιτροπής Διαπραγματεύσεων (INC-3) του ΟΗΕ, με τις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν και τη Ρωσία, να εγείρουν σοβαρά εμπόδια στην επίτευξη μίας κοινά αποδεκτής συμφωνίας.
«Η πρόταση για διαγραφή ορισμένων σημαντικών όρων αποδυναμώνει τη συνθήκη και την επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπίσουμε την πλαστική ρύπανση», δήλωσε η οργάνωση Youth Coalition. Οι χώρες παραγωγής πετρελαίου και οι μεγάλοι παραγωγοί πλαστικών, όπως οι ΗΠΑ, συνενώθηκαν και επέμειναν ότι το αναθεωρημένο προσχέδιο πρέπει να δώσει έμφαση στην ανακύκλωση και στην επαναχρησιμοποίηση πλαστικών. Η Κένυα, ο Καναδάς και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέμειναν στον περιορισμό της πλαστικής ρύπανσης.
Την προτελευταία ημέρα των διαπραγματεύσεων, η Σαουδική Αραβία, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πολυμερών στον κόσμο, είχε απειλήσει να αποσυρθεί από τις συνομιλίες, αφού απέρριψε οποιαδήποτε διατύπωση στο υπό διαπραγμάτευση κείμενο, η οποία στρέφονταν ενάντια στα συμφέροντα της.
«Η Σαουδική Αραβία απαίτησε διαγραφή των όρων πολυμερή, μίας χρήσης, παραγωγή και χημικά», είπε ο πρόεδρος του INC-3, Gustavo Meza-Cuadra, ενώ επισήμανε περαιτέρω ότι το Ιράν «απαίτησε επίσης τη διαγραφή τμημάτων που αναφερόντουσαν στα πλαστικά μίας χρήσης». «Η Κίνα ήθελε επίσης να διαγραφούν σχεδόν τα πάντα».
Οι συζητήσεις για το τι πρόκειται να προστεθεί ή να διαγραφεί από το προσχέδιο του εγγράφου της συμφωνίας, ήταν τόσο έντονες, που η Ρωσία και οι ΗΠΑ, που συνήθως βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα, συνέπλευσαν σε μια προσπάθεια να διαφυλάξουν τα συμφέροντα τους.
Επίσης, ενώ οι ομάδες lobbying ήταν απασχολημένες, ζητώντας μια συνθήκη για τα πλαστικά η οποία θα αντιμετωπίζει τις απειλές από χημικά που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή πλαστικών, εκπρόσωποι του Αμερικανικού Συμβουλίου Χημείας αντιστεκόντουσταν σε αυτά τα αιτήματα, αφού κατανάλωσαν σημαντικό χρόνο μιλώντας με κυβερνήσεις σχετικά με τις ενότητες του προσχεδίου που θεωρούσαν ότι δεν ευθυγραμμίζονταν με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Η παγκόσμια συνάντηση, η οποία προσπάθησε να καταλήξει σε ένα διεθνές νομικά δεσμευτικό πλαίσιο, δε σημείωσε απτή πρόοδο μετά από έξι ημέρες έντονων διαπραγματεύσεων.
Μέχρι τις 22:00 της Κυριακής, οι εκπρόσωποι των διαφόρων κρατών και φορέων εξακολουθούσαν να συζητούν στα κεντρικά γραφεία του UNEP στο Nairobi, αν και η λήξη των εργασιών της ολομέλειας είχε προγραμματιστεί για τις 14:00.
Σε συνέντευξη του, ο Ayub Macharia, διευθυντής συμμόρφωσης στην Εθνική Αρχή Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Κένυας στις διαπραγματεύσεις, είπε ότι η κύρια απαίτηση της Κένυας ήταν να υποχρεωθούν αυτοί που παράγουν πλαστικά και αυτοί που ρυπαίνουν περισσότερο, να πληρώσουν για τη ρύπανση.
«Για πάρα πολύ καιρό, οι χώρες που επιθυμούν την αλλαγή απέτυχαν να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα ότι μια ουσιαστική συνθήκη για την πλαστική ρύπανση δεν μπορεί να επιτευχθεί εφόσον επιτρέπεται στις χώρες που έχουν συμφέρον από την παραγωγή περισσότερων πλαστικών, να ελέγχουν το ρυθμό της διαδικασίας», δήλωσε ο Magnus Løvol, εμπειρογνώμονας διεθνών συνθηκών και δικαίου από την Ελβετία.
«Οι διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, εξαφάνισαν κάθε αμφιβολία ότι ορισμένες από τις χώρες που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία -ιδίως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία- διαπραγματεύονται κακόπιστα. Είναι αδύνατο να προκύψει μια συνθήκη για την πλαστική ρύπανση σε τέτοιες συνθήκες».
Οι συνεδριάσεις INC-4 και το INC-5 έχουν προγραμματιστεί για τον Απρίλιο και την 25η Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου του επόμενου έτους στην Ottawa του Καναδά και στο Busan της Νότιας Κορέας, αντίστοιχα.
Με πληροφορίες από theeastafrican.co.ke
