Το Καζακστάν έχει εξασφαλίσει δίκαια τον τίτλο του παγκόσμιου ηγέτη στη βιομηχανία εξόρυξης ουρανίου. Διαθέτοντας τα δεύτερα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού ουρανίου στον κόσμο, η χώρα καλύπτει ετησίως περίπου το 40% της παγκόσμιας παραγωγής πρωτογενούς ουρανίου. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον ένας στους τρεις πυρηνικούς αντιδραστήρες στον κόσμο λειτουργεί με ουράνιο του Καζακστάν.
Η Kazatomprom, ο εθνικός φορέας εκμετάλλευσης του Καζακστάν για τις εξαγωγές και τις εισαγωγές ουρανίου, σπάνιων μετάλλων και πυρηνικών καυσίμων για πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, είναι βασικός παράγοντας σε αυτήν τη στρατηγικής σημασίας βιομηχανία. Από το 2010, η Kazatomprom είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην εξόρυξη και παραγωγή ουρανίου και από το 2018 κατέχει την πρώτη θέση στον κόσμο όσον αφορά τις πωλήσεις.
Το 2023 οι πωλήσεις της Kazatomprom αυξήθηκαν 10% σε σύγκριση με το 2022, τα έσοδα έφτασαν το ρεκόρ των 3,1 δισ. δολαρίων ΗΠΑ και τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε περίπου 1,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Από την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο, η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας αυξήθηκε από 3 δισ. δολάρια σε πάνω από 10 δισ. δολάρια.
Η εταιρεία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην παγκόσμια αγορά ουρανίου και επηρεάζει σημαντικά την αγορά των ΗΠΑ. Η ικανότητα της Kazatomprom να εξασφαλίζει τις απαραίτητες εισροές, όπως το θειϊκό οξύ για την επιτόπια ανάκτηση (In-Situ Recovery, ISR) που χρησιμοποιεί και η ικανότητα της να αντιμετωπίζει γεωπολιτικές εντάσεις, είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση σταθερών επιπέδων παραγωγής. Για παράδειγμα, οι πρόσφατες προσπάθειες της εταιρείας να διαφοροποιήσει τις εξαγωγικές διαδρομές, όπως η χρήση της Trans-Caspian International Transport Route, στοχεύουν στον περιορισμό των κινδύνων.
Οι κύριοι πελάτες της Kazatomprom είναι φορείς εκμετάλλευσης πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, δηλαδή επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, και οι κύριες εξαγωγικές αγορές της είναι η Κίνα, η Νότια και Ανατολική Ασία, η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη. Η εταιρεία ενισχύει συνεχώς τις διεθνείς της συνδέσεις και τη συνεργασία με κορυφαίες εταιρείες του κόσμου, γεγονός που συμβάλλει στην ανταλλαγή προηγμένων τεχνολογιών και στην επέκταση της παγκόσμιας παρουσίας της.
Όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Καζακστάν Kassym - Jomart Tokayev σε ομιλία του το 2023, θα δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση της γεωλογικής και γεωφυσικής εξερεύνησης. «Ως εθνικός φορέας εκμετάλλευσης, εστιάζαμε πάντα και θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε περαιτέρω προσπάθειες για την εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων ουρανίου και την αναπλήρωση της βάσης των ορυκτών πρώτων υλών μας» δήλωσε σχετικά.
Η Kazatomprom έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα γεωλογικής εξερεύνησης μεγάλης κλίμακας με στόχο την ανακάλυψη νέων και την επέκταση των υπαρχόντων εξορυκτικών πεδίων. Οι σχετικές προσπάθειες έχουν ήδη δείξει ορισμένα θετικά αποτελέσματα: τα αποθέματα ουρανίου στα υπάρχοντα κοιτάσματα αυξήθηκαν κατά περίπου 88,9 χιλιάδες τόνους σε σύγκριση με το 2022.
Τον Ιούνιο 2024, το Καζακστάν υπέγραψε μια νέα συμφωνία υπόγειας εκμετάλλευσης για την πιλοτική παραγωγή στο κοίτασμα Inkai 3 στην περιοχή Τουρκεστάν. Οι πόροι ουρανίου σε αυτό το κοίτασμα υπολογίζονται σε περίπου 83,1 χιλιάδες τόνους. Η εταιρεία μεταβίβασε τη σύμβαση χρήσης Inkai 3 στην Kazatomprom - Sauran LLP, μια κατά 100% θυγατρική της Kazatomprom.
Σε πρόσφατη συνάντηση με νέους επιστήμονες του Καζακστάν, ο Tokayev τόνισε τις σημαντικές δυνατότητες του Καζακστάν στον τομέα των μετάλλων. Ο πρόεδρος έδωσε έμφαση στην ανάγκη επέκτασης της γεωλογικής εξερεύνησης και εισαγωγής βέλτιστων πρακτικών σε αυτόν τον αναμφίβολα σημαντικό κλάδο.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, η Kazatomprom δραστηριοποιείται ενεργά στην επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Τα σπάνια μέταλλα και τα μέταλλα σπανίων γαιών έχουν μοναδικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται ευρέως σε διάφορους βιομηχανικούς και οικονομικούς τομείς, όπως η αμυντική βιομηχανία, οι διαστημικές τεχνολογίες, η πυρηνική επιστήμη, η πυρηνική ενέργεια, η ιατρική, τα όργανα, η ηλεκτρονική, η μηχανολογία και η μεταλλουργία.
Το 2023, η Kazatomprom ενέκρινε και υιοθέτησε ένα πρόγραμμα για την επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη σπάνιων μετάλλων και μετάλλων σπάνιων γαιών για την περίοδο 2022 - 2029, τη δημιουργία νέων τύπων προϊόντων και τη βελτίωση των τεχνολογιών εξόρυξης, με στόχο την ανάκτηση πρώτων υλών από τα υφιστάμενα και μελλοντικά περιουσιακά της στοιχεία.
Στόχος του προγράμματος είναι η διασφάλιση βιώσιμης και ισορροπημένης ανάπτυξης και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας στις αγορές σπάνιων μετάλλων και σπάνιων γαιών. Περιλαμβάνει μέτρα επέκτασης της βάσης των πρώτων υλών, ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών για την εξόρυξη σπάνιων μετάλλων και σπάνιων γαιών, σχεδιασμό επιστημονικής και καινοτόμου έρευνας, καθώς και δημιουργία συστήματος εκπαίδευσης υψηλά καταρτισμένου προσωπικού που θα προέλθει από τους εργαζομένους της εταιρείας.
Η Kazatomprom έχει επίσης στο χαρτοφυλάκιο της τη μεταλλουργική εγκατάσταση Ulba Metallurgical Plant JSC (UMP). Η UMP είναι μία από τις λίγες μεγάλες επιχειρήσεις στον κόσμο που διαθέτει πλήρη κύκλο παραγωγής, από την επεξεργασία πρώτων υλών έως την παραγωγή ολοκληρωμένων προϊόντων από ταντάλιο, νιόβιο και βηρύλλιο. Ως μέρος του προαναφερθέντος προγράμματος, η Kazatomprom εργάζεται για τη δημιουργία της δικής της εγχώριας βάσης ορυκτών πρώτων υλών με σκοπό την υποστήριξη της λειτουργίας της UMP και την παραγωγή προϊόντων από ταντάλιο, νιόβιο και βηρύλλιο. Σήμερα, η UMP κατέχει τη 2η θέση παγκοσμίως στην παραγωγή προϊόντων βηρυλλίου και την 4η στην παραγωγή προϊόντων τανταλίου.
Το 2023 - 2024, η UMP έλαβε άδειες για εξερεύνηση ορυκτών στα κοιτάσματα Upper Irgiz (περιοχή Aktobe) και Karadzhal (περιοχή Abay). Σχεδιάζονται εργασίες γεωλογικής εξερεύνησης για την αξιολόγηση και την επιβεβαίωση των αποθεμάτων σπάνιων μετάλλων (ταντάλιο, νιόβιο και βηρύλλιο). Τα αποτελέσματα της εξερεύνησης θα καθορίσουν τη σκοπιμότητα ανάπτυξης αυτών των κοιτασμάτων.
Η υλοποίηση αυτών των έργων θα επιτρέψει στην Kazatomprom να παρέχει στην υπάρχουσα παραγωγή τη δική της εγχώρια βάση ορυκτών πόρων, να αυξήσει την οικονομική απόδοση, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να επεκτείνει τη γεωγραφική της παρουσία.
Ταυτόχρονα, η Kazatomprom διερευνά τις δυνατότητες ανάκτησης σπανίων μετάλλων και σπανίων γαιών από προϊόντα ουρανίου. Οι ερευνητικές προσπάθειες εξετάζουν οικονομικά βιώσιμες μεθόδους για την εξαγωγή πολύτιμων στοιχείων, όπως το σκάνδιο και το βανάδιο, από βιομηχανικά προϊόντα ουρανίου.
Γίνονται επίσης εργασίες για τη μελέτη της δυνατότητας επέκτασης της γκάμας των προϊόντων της UMP, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης τεχνολογίας για την παραγωγή σφαιροποιημένων μεταλλικών κόνεων από προϊόντα που ήδη παράγει η UMP. Αυτό το πεδίο είναι εντελώς νέο για το Καζακστάν, καθώς δεν παράγονται επί του παρόντος στη χώρα μεταλλικές σφαιροποιημένες σκόνες για χρήση σε εφαρμογές τρισδιάστατης εκτύπωσης.
Ένα άλλο μοναδικό και πολλά υποσχόμενο πεδίο μελέτης είναι η έρευνα για τη δυνατότητα ανάπτυξης μιας τεχνολογίας για την παραγωγή ραδιοϊσοτόπων για ιατρικούς σκοπούς από προϊόντα ουρανίου. Αυτό το πρωτοποριακό διεθνές έργο σχεδιάζεται να υλοποιηθεί με τη συμμετοχή ειδικών από επιστημονικούς οργανισμούς της Ελβετίας, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και του Καζακστάν.
Η Kazatomprom ενισχύει ενεργά την ηγετική της θέση στην παγκόσμια αγορά ουρανίου, ενώ ταυτόχρονα επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην παραγωγή και επεξεργασία σπάνιων μετάλλων (ταντάλιο, νιόβιο, βηρύλλιο) και διερευνά τις δυνατότητες παραγωγής άλλων σπανίων μετάλλων, καθώς και σπανίων γαιών. Αυτές οι προσπάθειες συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη επιτυχία και τη βιώσιμη ανάπτυξη της εταιρείας, αυξάνοντας την αξία για τους μετόχους και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Αυτή η διαφοροποίηση όχι μόνο ενισχύει τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά διασφαλίζει επίσης μια πιο ανθεκτική και ασφαλή πηγή κρίσιμων πρώτων υλών για την αγορά των ΗΠΑ, η οποία επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στη μείωση της εξάρτησης από μεμονωμένες πηγές προμήθειας και στην ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας.
Με πληροφορίες από thegeopolitics.com
