Τα μέταλλα και τα ορυκτά βρίσκονται στην καρδιά μιας κυκλικής οικονομίας

Disclaimer: Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού τόπου με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς αναφορά στο RAWMATHUB.GR (με ενεργό link) ή χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του RAWMATHUB.GR. 

Η μείωση και η ανακύκλωση των απορριμμάτων, η αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η βελτιστοποίηση της χρήσης του νερού, η αποκατάσταση εξοφλημένων ορυχείων και η εστίαση στην απόδοση είναι ήδη θεμελιώδη ζητήματα που έχουν ενταχθεί στη στρατηγική στον κλάδο.

Ωστόσο για να έχει νόημα ο χαρακτηρισμός ενός υλικού ως πραγματικά «κυκλικό» θα πρέπει τόσο ο τρόπος παραγωγής όσο και η κατανάλωσή του να είναι κυκλικά. Στην περίπτωση της εξόρυξης, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δραστηριότητες με καθαρά θετική επίπτωση στους ανθρώπους και τον πλανήτη και υφίσταται συνεργασία με την ευρύτερη αλυσίδα αξίας των μετάλλων για την προώθηση της υπεύθυνης χρήσης και ανάκτησης αυτών μετά την είσοδό τους στην αγορά. Μερικά σημαντικά παραδείγματα επιτυχημένων στρατηγικών παρουσιάζονται στις επόμενες παραγράφους.

Οι δύο σημαντικότερες ροές αποβλήτων που παράγονται από τη βιομηχανία εξόρυξης είναι τα στείρα και τα τέλματα. Οι εξορυκτικές επιχειρήσεις, ως μέρος της δέσμευσής τους για την ασφαλή και υπεύθυνη διαχείριση των αποβλήτων τους, επικεντρώνονται επίσης στην καινοτομία για τη μείωση του όγκου των αποβλήτων που πρέπει να αποθηκευτούν.

Στο πλαίσιο αυτό, ένας τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες εξόρυξης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των αποβλήτων κατά την οικοδόμηση μιας κυκλικής οικονομίας είναι να χρησιμοποιήσουν τα απόβλητα για να παράγουν κάτι νέο. Η Vale, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σιδημεταλλεύματος και νικελίου στον κόσμο, αναπτύσσει ένα νέο, βιώσιμο, προϊόν με βάση την άμμο (silica) από απόβλητα επεξεργασίας σιδηρομεταλλεύματος, που ονομάζεται Vale's Sustainable Sand.

Η άμμος της Vale έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πυρίτιο, πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο όπως επίσης ομοιόμορφη κοκκομετρική κατανομή και χημική σύσταση. Από το 2013, η Vale ερευνά πιθανές λύσεις για τη μετατροπή της άμμου σε νέα προϊόντα και, ίσως, νέο επιχειρηματικό κλάδο, και, για το λόγο αυτό, έχει δημιουργήσει ένα οικοσύστημα καινοτομίας όπου συμμετέχουν περισσότερα από 40 πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και άλλες εταιρείες.

Το 2021, η Vale άρχισε να παράγει και να πουλά άμμο. Κάθε τόνος άμμου που παράγεται αντιπροσωπεύει έναν τόνο λιγότερο απόβλητα για την εταιρεία. Περίπου 250.000 τόνοι άμμου επεξεργάστηκαν και προορίζονταν για πώληση ή δωρεά για χρήση σε σκυρόδεμα, κονίαμα, προκατασκευασμένα υλικά, τσιμέντο και οδοστρώματα. Αυτό οδηγεί σε μείωση της χρήσης της φυσικής άμμου, που είναι ο δεύτερος σε κατανάλωση φυσικός πόρος στον κόσμο, και επίσης, σε μείωση των εκπομπών άνθρακα σε σύγκριση με τη χρήση φυσικής άμμου.

Ως μέρος της έρευνας για την ανάπτυξη της Sustainable Sand, το εργοστάσιο Pico Blocks της Vale ήταν η πρώτη μονάδα παγκοσμίως που παρήγαγε για προϊόντα για κατασκευές τα οποία προέρχονταν από τέλματα το 2020. Το εργοστάσιο επεξεργάζεται έως και 30.000 τόνους τελμάτων ετησίως και παράγει έως και 3,8 εκατομμύρια τεμάχια προϊόντων σε χυτή μορφή όπως πλακάκια και τσιμεντόλιθοι. Στη μονάδα που παράγει τσιμεντόλιθους απασχολούνται αποκλεστικά γυναίκες σε μια προσπάθεια της Vale για προώθηση της διαφορετικότητας και της ένταξης.

Στα τέλη Μαρτίου 2022, η Vale εγκαινίασε τον πρώτο δρόμο στη Βραζιλία χρησιμοποιώντας την άμμο της. Κάθε χιλιόμετρο οδοστρώματος μπορεί να καταναλώσει έως και 7.000 τόνους τελμάτων και ο δρόμος μήκους 425 μέτρων στο ορυχείο Cauê, στην Itabira (MG), αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μειωμένο κόστος σε σύγκριση με τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα υλικά για την κατασκευή δρόμων, όπως η φυσική άμμος. Μέσω αυτής της στρατηγικής χρήσης αποβλήτων για τη δημιουργία νέων προϊόντων, η Vale μειώνει την ποσότητα των αποβλήτων της, τη χρήση των φυσικών πόρων και τις εκπομπές άνθρακα, ενώ παράλληλα δημιουργεί αξία.

Το νερό είναι ένας πολύτιμος πόρος με υψηλή περιβαλλοντική, κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική αξία. Υπάρχει αυξανόμενη πίεση στη βιομηχανία να εντοπίσει και να εφαρμόσει επιχειρησιακές πρακτικές που μειώνουν τη χρήση νερού, αυξάνουν την απόδοση και εξαλείφουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η Alcoa ήταν η πρώτη μεγάλη εταιρεία επεξεργασίας στην Αυστραλία που εφάρμοσε την τεχνολογία «διήθησης υπό πίεση» στις μονάδες επεξεργασίας αλουμίνας Pinjarra και Kwinana στη Δυτική Αυστραλία. Μέσω αυτής της τεχνολογίας, οι δύο μονάδες έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τη χρήση γλυκού νερού κατά 2,2 γιγαλίτρα (581 εκατομμύρια γαλόνια) ετησίως - το ισοδύναμο της ποσότητας νερού που απαιτείται για την πλήρωση 880 πισίνων ολυμπιακών διαστάσεων. Η τεχνολογία μειώνει επίσης το χωρικό αποτύπωμα των μονάδων. Η Alcoa επεκτείνει τη χρήση πρέσας στις δραστηριότητές της, με μια νέα εγκατάσταση που τέθηκε σε λειτουργία στη μονάδα επεξεργασίας αλουμίνας Poços de Caldas στη Βραζιλία. 

Η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία απαιτεί καινοτόμο σκέψη σχετικά με τον τρόπο μείωσης και επαναχρησιμοποίησης των αποβλήτων. H βιομηχανική συμβίωση, ή αλλιώς βιομηχανική οικολογία όπως ορίζεται στην βιβλιογραφία, είναι μία συνεργασία μεταξύ βιομηχανιών και επιχειρήσεων όπου οι δευτερογενείς πόροι και τα υποπροϊόντα μιας επιχείρησης μετατρέπονται σε πρώτες ύλες για μία άλλη. Αυτή η διαδικασία έχει θετικά αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον, όσο και για τις ίδιες τις εταιρείες.

Το βιομηχανικό πάρκο Kokkola (KIP) στη δυτική Φινλανδία είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα για το πώς η βιομηχανική συμβίωση συμβάλει στην κυκλική οικονομία σε μια περιοχή. Η συνεργασία μεταξύ εταιρειών και βιομηχανιών εκεί βλέπει τα απόβλητα από μια διαδικασία να παρέχονται ως καύσιμο για μια άλλη και, με αυτόν τον τρόπο, να δημιουργείται νέα αξία με ταυτόχρονη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Η μονάδα φρύξης ψευδάργυρου Kokkola της Boliden παράγει θερμότητα και ατμό για την παροχή θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας για τα κτίρια της περιοχής. Αυτή η θερμότητα και ο ατμός, που θα χάνονταν διαφορετικά, τροφοδοτεί περίπου 16.000 νοικοκυριά στην περιοχή. Επιπλέον, η ενέργεια ταξινομείται ως απαλλαγμένη από εκπομπές άνθρακα, καθώς στη διαδικασία φρύξης χρησιμοποιείται συμπύκνωμα ψευδάργυρου, το οποίο περιέχει σχεδόν μηδενικό άνθρακα.

Η Boliden μετατρέπει επίσης το θεϊικό οξύ, ένα υποπροϊόν της διαδικασίας εξόρυξης, σε πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται από άλλες εταιρείες στο KIP. Το θεϊικό οξύ που παρέχεται από το εργοστάσιο θεϊικού οξέος της Boliden τροφοδοτείται μέσω αγωγών στο βιομηχανικό πάρκο σε γειτονικούς βιομηχανικούς εταίρους, μειώνοντας τις εκπομπές και το κόστος που σχετίζονται με τις μεταφορές.

Οι εταιρείες μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μιας κυκλικής οικονομίας ανακτώντας μέταλλα από προϊόντα στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Το παγκόσμιο ποσοστό ανακύκλωσης απόβλητα ηλεκτρονικών ειδών (ηλεκτρονικά απόβλητα) εξακολουθεί να είναι χαμηλό, περίπου στο 20%, επομένως υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για τις εταιρείες μετάλλων σε αυτόν τον τομέα.

Η Atlantic Copper, μέλος της Freeport McMoRan, κατασκευάζει μονάδα ανακύκλωσης στην Huelva της Ισπανίας, για την ανάκτηση χαλκού, χρυσού, αργύρου, παλλαδίου, λευκόχρυσου, κασσίτερου και νικελίου από ηλεκτρονικά απόβλητα. Με επένδυση 280 εκατομμυρίων ευρώ, η μονάδα θα έχει δυνατότητα επεξεργασίας 60.000 τόνων ηλεκτρονικών αποβλήτων κάθε χρόνο. Η ανάκτηση αυτών των μετάλλων από απόβλητα καταναλώνει λιγότερη ενέργεια από όση η πρωτογενής εξόρυξή τους. Το έργο της Atlantic Copper θα δημιουργήσει 350 θέσεις εργασίας, οι οποίες θα ωφελήσουν την τοπική κοινωνία και οικονομία.

Ο εξορυκτικός κλάδος μπορεί να συμβάλει στην κυκλική οικονομία μειώνοντας ή αποτρέποντας τη σπατάλη πρώτων υλών. Το 1999, η Teck κατασκεύασε μια διαδικτυακή πλατφόρμα με την ονομασία Mining Surplus για να βοηθήσει στην απόρριψη εξοπλισμού εξόρυξης από τις 11 εγκαταστάσεις ορυχείων που λειτουργούν στην Αμερική και την Αυστραλία. Έκτοτε, η πλατφόρμα επεκτάθηκε και παρέχει μια αγορά για την πώληση μεταχειρισμένου ή/και πλεονάζοντος εξοπλισμού εξόρυξης από την Teck και άλλες εταιρείες.

Το Mining Surplus αφορά κυρίως εξοπλισμό εξόρυξης από έργα χαλκού, μολύβδου, ψευδαργύρου, χρυσού και άνθρακα. Για παράδειγμα, το 2019, περισσότερα από 150 φορτηγά με εξαρτήματα εκσκαφέων στάλθηκαν στις ΗΠΑ και επαναχρησιμοποιήθηκαν. Με τον τρόπο αυτό, χρησιμοποιημένος αλλά και πλεονάζων εξοπλισμός αξιοποιήθηκε και μειώθηκε επίσης η ζήτηση για νέα υλικά για τις εταιρείες που αγόρασαν αυτόν τον εξοπλισμό.

Τα περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα, οι υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι μπαταρίες θα αποτελέσουν ένα μεγαλο ρεύμα αποβλήτων τα επόμενα χρόνια, επηρεάζοντας αρνητικά τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Ο εξορυκτικός κλάδος πρέπει να εργαστεί συνεργατικά και να δεσμευτεί σε όλες τις αλυσίδες αξίας των μετάλλων για να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι σχεδιαστές προϊόντων και οι χρηματοοικονομικοί πάροχοι αναγνωρίζουν την εγγενή καταλληλότητα των μετάλλων για μια κυκλική οικονομία και ότι υπάρχουν συνθήκες για να αποτραπεί η μετατροπή των μετάλλων σε απόβλητα.

Οι εταιρείες εξόρυξης μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μιας κυκλικής οικονομίας εισάγοντας τα μέταλλα εκ νέου στην αλυσίδα εφοδιασμού μόλις ένα προϊόν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής του.

Η JX Nippon Mining & Metals ειδικεύεται στην ανακύκλωση δευτερευόντων μετάλλων που περιέχονται σε μπαταρίες ιόντων λιθίου από οχήματα, οικιακές συσκευές, υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης. Η εταιρεία έχει αναπτύξει μια νέα διαδικασία για την ανάκτηση μεταλλικών αλάτων υψηλής ποιότητας από μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, η οποία περιλαμβάνει προεπεξεργασία θέρμανσης των μπαταριών για την απομάκρυνση επικίνδυνων ουσιών. Ακολουθεί εκχύλιση νικελίου, κοβαλτίου και λιθίου σε μαύρη μάζα με οξύ και στη συνέχεια διαχωρισμός και ανάκτηση των μετάλλων χρησιμοποιώντας καινοτόμα υδρομεταλλουργική τεχνολογία.

Τα ανακτημένα υλικά, συμπεριλαμβανομένου του θεϊικού κοβαλτίου υψηλής ποιότητας, του θεϊικού νικελίου και του ανθρακικού λιθίου, επανατροφοδοτούνται στην αλυσίδα εφοδιασμού για χρήση σε νέα προϊόντα. Η χρήση ανακτημένων υλικών καταναλώνει σημαντικά λιγότερη ενέργεια από την τήξη ή τον εξευγενισμό πρωτογενών πρώτων υλών και η ποιότητα αυτών των μετάλλων είναι συγκρίσιμη με εκείνων που προέρχονται από πρωτογενείς πρώτες ύλες.

Πηγή: ICMM - Metals and Minerals

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ RAWMATHUB.GR